İSLAMİYETTEN ÖNCEKİ TÜRK EDEBİYATI VE İSLAMİ İLK ESERLER
TEST-1
1. Kutadgu Bilig insana her iki dünyada mutlu olmanın yollarını gösteren, toplumla devletin ideal bir duruma gelebilmesi için neler yapmak gerektiğini anlatan bir yapıttır. ---- adlı sanatçımızın bu yapıtından aşağı yukarı yüz yıl sonra Edip Ahmet Yükneki’nin ---- adlı eseri yine aruz ölçüsüyle ve mesnevi biçiminde yazılmıştır. Edip Ahmet Yükneki’nin yapıtında Arapça, Farsça sözcüklerin daha yoğun olduğu görülür.
Yukarıda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Kaşgarlı Mahmut — Divan-ı Hikmet
B) Ahmet Yesevi — Kitab-ı Dede Korkut
C) Ahmet Yesevi — Divan-ı Lügat’it Türk
D) Yusuf Has Hacip — Atabet’ül Hakayık
E) Yusuf Has Hacip — Divan-ı Lügat’it Türk
2. “Göktürk Yazıtları” ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Türk edebiyatının ilk yazılı metinleridir.
B) Kullanılan ilk Türk alfabesini günümüze ulaştırmıştır.
C) 1893’te Thomsen tarafından okunmuştur.
D) Türklerin tarih boyunca İranlılarla olan mücadelelerini anlatır.
E) Hitabet üslubu taşıyan bu kitabeler VIII. yüzyılda Orhun ırmağı kenarına dikilmiştir.
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) İslamiyet’ten önceki sözlü edebiyat ürünleri eski Türk toplumlarının sığır, yuğ, şölen adını verdikleri törenlerden doğardı.
B) İslamiyet’ten önceki Türk edebiyatı yazılı ve sözlü edebiyat olmak üzere iki grupta incelenir.
C) Eski Türk toplumlarında şaman, kam, baksı ve ozan adını alan kişiler şiir söylerdi.
D) Eski Türk edebiyatı nazım şekilleri say, sagu, koşuk ve destandır.
E) İslamiyet’ten önceki Türk edebiyatında, son dörtlükte şairin ismi geçer.
4. Aşağıdakilerden hangisin İslamiyet’ten Önceki Türk şiirinde kullanılan nazım şekillerinden biri değildir?
A) Say B) Sagu C) Koşuk D) Destan E) Mesnevi
5. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi Türk şiiri için söylenemez?
A) Hece ölçüsü kullanılmıştır.
B) Yarım uyak ve redif kullanılmıştır.
C) Dörtlükler halinde söylenmiştir.
D) Saz (kopuz) eşliğinde söylenir.
E) Arapça ve Farsça sözcükler az da olsa kullanılmıştır.
6. Aşağıdaki dizilerin hangisinde İslamiyetten önceki Türk destanları bir arada verilmiştir?
A) Attila - Göç - Ergenekon - Manas
B) Oğuz Kağan - Alp Er Tunga - Göç - Battal Gazi
C) Şehname - Oğuz Kağan - Göç - Türeyiş
D) Genç Osman - Attila - Türeyiş - Ergenekon
E) Ergenekon -Alp ErTunga - Oğuz Kağan - Göç
7. Azrail gelip Arslan Baba’mın canını aldı;
Hûriler gelip ipek kumaştan kefen biçti;
Yetmiş bin kadar melek toplanıp geldi;
O sebepten altmış üçte girdim yere.
Günümüz Türkçesine aktarılarak verilen dörtlüğün son dizesinde de söylediği gibi altmış üç yaşında yerin altına yaptırdığı hücreye giren ve yaşamının sonuna kadar orada kalan yazar ve ünlü yapıtı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yusuf Has Hacip - Kutadgu Bilig
B) Divan-ı Hikmet - Ahmet Yesevi
C) Divan-ı Lügat’it Türk - Kaşgarlı Mahmut
D) Atabet’ül Hakayık - Edip Ahmet Yükneki
E) Orhun Yazıtları - Bilge Kağan
8. Kırgız Türkleri arasında 11. ve 12. yüzyıllarda oluşmaya başlayan Manas Destanı Kırgız
I
Türkçesiyle yazılmıştır. Bunun kendinden önceki destanlardan farkı, hâlâ oluşmaya devam etmesidir. Gerçi Türklerin uzun bir süre düşmanlarından saklandıkları ve demir dağı eriterek çıktıkları yeri anlatan Ergenekon Destanı da belli törenlerde anılıyor. Ancak Büyük İskenderle
II
yapılan savaşları anlatan Alp Er Tunga Destanı ve Iran ordularını defalarca mağlup eden
III
kahramanın anlatıldığı Şu Destanı bugün tamamen tarihe mal olmuştur.
IV
Bu parçadaki bilgi yanlışı numaralanmış bölümlerden hangilerinin değiştirilmesiyle giderilebilir?
A) I. ve II. B) II. ve III. C) III. ve IV. D) II. ve IV. E) I.ve III.
9. İslamiyet’ten önceki Türk şiiriyle ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) Dörtlükler halinde ve hece ölçüsüyle söylenir.
B) Ozanlar tarafından “kopuz” denen saz eşliğinde söylenir.
C) Dize başlarında kafiyelenme görülmekle birlikte daha çok dize sonlarında kafiyelenme yapılır.
D) Şiirlerde en çok yedili, sekizli ve on ikili hece ölçüsü kullanılır.
E) Nazım şekli olarak ağıt, koşma ve koçaklama kullanılmıştır.
10. Aşağıdakilerden hangisinde bilgi yanlışı yapılmıştır?
A) Gök-Türk alfabesi 38 harfli ilk ulusal alfabemizdir.
B) Tarihte ilk defa Türk adını kullananlar Gök-Türklerdir.
C) Gök-Türk yazıtlarında dil, yabancı tesirlerden uzak ve sadedir.
D) Gök-Türk yazıtlarını okumayı ilk başaran, Danimarkalı Prof. Thomsen’dir.
E) Gök-Türk yazıtları VI. asırda Kültigin, Bilge Kağan ve Tonyukuk adlarına dikilmiştir.
11. Kutadgu Bilig ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Mesnevi şeklinde yazılmış 6645 beyitlik manzum bir eserdir.
B) Hakaniye lehçesiyle yazılmış ve Tabgaç Buğra Han’a sunulmuştur.
C) Devletin millete, milletin devlete karşı görevlerini anlatan bir siyasetnamedir.
D) İslami bir eser olmasına karşın Arapça ve Farsça sözcüklere hiç yer verilmemiştir.
E) Eser, sembolik dört şahsın birbirleriyle konuşturulması şeklinde oluşmuştur.
12. Divan-ı Lügat-üt Türk ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Araplara Türkçeyi öğretmek amacıyla yazılan eser Türk dilinin ilk sözlüğü sayılır.
B) Eserde bazı boy adlarının nereden geldiği ile ilgili bilgiler de verilmiştir.
C) Kitapta, anonim olan say, sağu, koşuk örneklerine yer verilmiştir.
D) Eserde değişik Türk boylarının kullandığı lehçeler ve şivelerle ilgili bilgilere de yer verilmiştir.
E) Kitapta Türklerin yaşadığı şehirlerin özellikleri ve Türk insanının sosyal yaşayışı hakkında geniş bilgi verilmiştir.
13 Aşağıdakilerden hangisi İslamiyetin kabulünden sonraki Türk destanlarından değildir?
A) Satuk Buğra Han Destanı
B) Manas Destanı
C) Battal Gazi Destanı
D) Köroğlu Destanı
E) Ergenekon Destanı
14. Aşağıdaki yazar-eser eşleştirmelerinden hangisi doğrudur?
A) Orhun Yazıtlan - Kaşgarlı Mahmut
B) Manas Destanı - Bilge Kağan
0) Kutadgu Bilig - Edip Ahmet Yükneki
D) Divan -ı Lügat’it Türk - Yusuf Has Hacip
E) Divan -ı Hikmet - Ahmet Yesevi
CEVAP ANAHTARI:
1.D 2.D 3.E 4.E 5.E 6.E 7.B 8.C 9.E 10.E 11.D 12.E 13.E 14.E
- Önceki
- Sonraki >>
