DİVAN EDEBİYATI ÖSS/LYS/ÖYS SORULARI

DİVAN EDEBİYATI SORULARI

LYS SORULARI

……………… şiirlerinde en çok dikkat çeken mekânlardan biri Sa’dâbâd’dır. Büyük ve görkemli bir alanı ifade eden Sa’dâbâd; su kanalı, köşkler, saray, mesire alanı ve kamelyalarıyla şairin hayal dünyasını süsleyen bir tablo şeklinde sunulmuştur.

1.Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Bağdatlı Rûhi'nin    B) Bâkî’nin

C) Nedîm’in    D) Şeyh Galip’in

E) Nef’î’nin

(2015-LYS)

Evet, tarz-ı kadîm-i şi’ri bozduk, herc ü merc ettik,

Nedir şi’r-i hakiki safha-i irfâna derc ettik

2.Bu manzumede geçen “tarz-ı kadîm” ifadesiyle belirtilen şiir anlayışı aşağıdakilerden hangisidir?

A)    Divan şiiri

B)    Tanzimat Dönemi şiiri

C)    Halk şiiri

D)    İslamiyet’ten önceki Türk şiiri

E)    Servetifünun Dönemi şiiri

(2015-LYS)

3. Aşağıdaki eserlerden hangisinin türü diğerlerinden farklıdır?

A)    Tuhfetül Harameyn

B)    Harmane

C)    Leylâ ve Mecnun

D)    İskendername

E)    Yusuf ve Züleyha

(2015-LYS)

4. Aşağıdakilerden hangisi aruz ölçüsü ile yazılan halk edebiyatı nazım biçimlerinden biri değildir?

A)Tuyuğ    B) Semai    C) Kalenderi

D) Satranç    E) Divani

(2015-LYS)

I. Ordunun akınlarını, savaşlarını, kahramanlıklarını örneklendiren eserler.

II. Herhangi bir varlığın ya da nesnenin özellikleri söylenerek onu buldurmaya çalışan manzum bilmeceler.

III. Bir şairin şiirine başka bir şair tarafından aynı şekil, vezin, kafiye ve redifle yazılan şiirler

IV. Divan edebiyatında gerçek ya da mecaz anlamda içki ve içki âlemlerinin anlatıldığı şiirler

V. Kısa bir heceyi ölçü gereği uzun okuma

5.Divan edebiyatı ile ilgili aşağıdaki terimlerden hangisinin tanımı seçeneklerde verilmemiştir?

A) Zihaf    B) Gazavetname C) Nazire    D) Lügar E) Sakiname

(2015-LYS)

6. Aşağıda ayraç içinde verilen terimlerden hangisi, birlikte verildiği açıklamaya uygun değildir?

A)    Şairin kendini ve şiirini övdüğü bölüm (Fahriye)

B)    Kasidelerde şairin adının geçtiği beyit (Tegazzül)

C)    Gazellerin en güzel beyti (Beyt-ül gazel)

D)    Gazel ve kasidelerin son beyti (Makta)

E)    Konu birliğinin olduğu gazeller (Yek ahenk)

(2015-LYS)

7. Bize kâfir demiş müfti efendi

Dutalım ben ana diyem Müselman 

Varıldıkta yarın divan-ı Hakk’a 

İkimiz de çıkarız anda yalan

Bu dizelerde aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü nitelikler ağır basmaktadır?

A) Dramatik B) Lirik    C) Pastoral D) Didaktik    E) Hiciv

(2015-LYS)

8. Aşağıdakilerden hangisi Kaygusuz Abdal’ın mensur eserlerinden biri değildir?

A) Kitab-ı Miglate B) Dolapnâme C) Vücutnâme D) Saraynâme E) Dil-guşa

(2015-LYS)

9.    XIV. yy.ın başlarında Türkçe üzerine düşünen ve yeni fikirler ortaya koyan büyük şairlerden biri de dil bilinci ile yazan ......’dır. O, Batılı dil bilginlerinin XVIII-XIX. yüzyıllarda üzerinde durdukları “dilin oluşumu/ ortaya çıkışı” konularını onlardan asırlarca önce geniş biçimde ele almıştır. Bu yönüyle “bir genel dil bilimci” özelliği de taşıyan şair, anlatımı “dille (özlü) anlatım” ve “kalemle (yazılı) anlatım” olmak üzere ikiye ayrılmıştır.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Mevlânâ    B) Yunus Emre C) Âşık Paşa    D) Sultan Veled E) Hoca Dehhâni

(2014-LYS)

I. Özünde genellikle “övgü”ye yer verilen divan

II. edebiyatı nazım şekli

III. 5-15 beyit arasında değişen, ilk beytinin dizeleri birbiriyle, sonraki beyitlerin ikinci dizeleri birinci beyitle uyaklı, genellikle lirik bir eda ile söylenen nazım biçimi

IV. Aruz vezninin kısa kalıplarıyla değişik konularda yazılan, her beyti kendi içinde kafiyeli uzun manzum eser

V. Aruzun iki eşit parçaya bölünebilen kalıplarıyla yazılan ve mısra ortalarında iç kafiyesi bulunan gazeller

10.Aşağıdaki terimlerden hangisinin tanımı yukarıda verilmemiştir?

A) Musammat    B) Kaside C) Muhammes    D) Mesnevi E) Gazel

(2014-LYS)

11.    İlk eseri Felek-nâme’yi Farsça yazan ..., Mantıku’t-Tayr’ı ve diğer şiirlerini ise Türkçe yazmıştır. Türkçe eser yazmada öncü durumuna gelmiş, Türkçe yazmanın hor görüldüğü bir dönemde Türkçeye olan bağlılığını ortaya koymuş bir şairdir. Hattâ bazılarının, Türkçe yazdığı için özür dilediği bir dönemde Türkçe yazmakla övünmüştür.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Âşık Paşa    B) Gülşehri

C) Yunus Emre    D) Mevlânâ

E) Ahmedî

(2014-LYS)

12.Aşağıda verilen şair-eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

A)    Hoca Mesud - Garibnâme

B)    Kul Mesud - Kelile ve Dimne

C)    Şeyyad Hamza - Yusuf ve Züleyha

D)    Kadı Burhaneddin - İksîru’s Saâdât

E)    Fahri - Hüsrev ü Şîrîn

(2014-LYS)

13. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A) Türk edebiyatındaki ilk şairler tezkiresi, Ali Şir  Nevayi’nin XV. yüzyılın sonlarına doğru Çağatay Türkçesiyle yazdığı Mecalisü’n-Nefais’tir.

B) Garib-name adlı büyük mesnevisiyle tanınan Âşık Paşa, devrinin önemli düşünürlerinden biridir.

C) Divan sahibi olan Ahmedînin en iyi bilinen eserlerinden biri de İskendername’dir.

D) Şeyhi'nin başlıca edebî eserleri; Hüsrev ü Şirin, Divan ve Harname’dir.

E) Gülşehrî’nin Çengname adlı eseri, hem dil hem de üslup yönünden devrinin önemli eserlerinden biridir.

(2013-LYS)

14.    Geçmişle yapmış olduğumuz hesaplaşmada divan şiirinin önemli bir bölümünü gözden çıkardık fakat elimizde zamanın çetin sınavını vermiş birçok eser kaldı. İşte eski şiir üzerine yargıya varmak gerektiğinde düşünülmesi gereken, değişen zevk ve anlayışa, dildeki birtakım ayıklamalara rağmen hâlâ bir yaratıcılık örneği olarak kabul etmekten kendimizi alamayacağımız başarılı dizeler ve beyitlerdir. 

Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki düşüncelerle çelişir?

A) Divan şiirini anlamakta zorlansak da okumalıyız. Dilimizi gerçekten anlamanın, onun tadına varıp onunla güzel biçimler kurmanın yolu, bugüne kadar varlığını sürdürmüş örnekleri anlamaktan geçer.

B) Eski şiirimizi anlamak zordur çünkü o, anlaşılması zor birtakım cinaslar ve telmihlerle doludur. “Okudukça anlayacak, söz sanatlarının zevkini tadacağım.” diyorsanız yanılgıya düşersiniz.

C) Eski şiirimizde büyük bir duygu çeşitliliği olmadığını savunanlar çıksa da onun, edebiyatımızın temel taşlarından olduğunu unutmamak ve onu dışlamamak gerekir.

D) Akılda kalması zor gibi görünen divan şiirinde, bazen öyle beyitlerle karşılaşırsınız ki yeri geldiğinde o bir beyitle bir sayfalık düşünceyi açıklamış olursunuz.

E) Fuzuli’nin gazellerini okurken yabancı sözcüklerin gölgesini ve Türkçenin tatlı nağmelerini duymamak mümkün mü?

(2013-LYS)

I. Beng ü Bade

II. Leylâ vü Mecnun

III. Şikâyetname

IV. Rind ü Zahid

V. Şah u Geda

VI. Hadikatü’s-süeda

15.Yukarıda verilen eserlerden hangileri türü bakımından diğerlerinden farklıdır?

A) I. ve II. B) I. ve VI. C) III. ve VI.

D) IV. ve V.    E) V. ve VI.

(2013-LYS)

16. Aşağıdakilerden hangisi, divan şiiriyle halk şiirinin birbirine yaklaştığının göstergelerinden biri değildir?

A)    Nedim ve Şeyh Galip’in hece vezni ile şiir yazması

B)    Gevherînin aruz vezniyle şiirler kaleme alması

C)    Bazı halk şairlerinin divan tertip etmesi

D)    Halk ve divan şairlerinin mahlas kullanması

E)    Benzer mazmunların kullanılması

(2013-LYS)

I. Beş mesneviden oluşan eserlerin genel adı

II. Divan edebiyatında ünlü kişilerin biyografilerini ve sanatçı kişiliklerini anlatıp çalışmalarını örneklendiren eserler

III. Halk edebiyatındaki mâniye benzeyen, aruzun “fâilâtün fâilâtün fâilün” kalıbıyla yazılan nazım biçimi

IV. Uzun okunması gereken bir heceyi vezin gereği kısa okuma

V. Kasidelerde methiye bölümlerine geçişi sağlayan beyit

17.Divan edebiyatı ile ilgili aşağıdaki terimlerden hangisinin tanımı yukarıda verilmemiştir?

A) Hamse B) Girizgâh C)Tuyuğ

D) Tezkire    E) İmale

(2013-LYS)

18. Her sanatçı önceleri başkalarını taklit eder. Fakat sonra gerek dünya görüşü gerekse sanat gücüyle kendine özgü bir üsluba kavuşur ve taklitten kurtulur.

Bu parçada dile getirilenler divan şairi açısından değerlendirildiğinde aşağıdaki kavramlardan hangisi, divan şairinin “taklit” dönemi için kullanılabilecek bir kavramdır?

A) Nazire B) Tercüme C) Caize

D) Şerh    E) Haşiye

(2013-LYS)

19. Aşağıda ayraç içinde verilen terimlerden hangisi, birlikte verildiği açıklamaya uygun değildir?

A) Uyaklı beyit (Musarra)

B) Gazel ve kasidelerde ilk beyit (Matla)

C) Bir gazelin en güzel beyti (Şah beyit)

D) Özlü ve güzel anlamlı beyit (Taç beyit)

E) Gazellerde şairin adının geçtiği beyit (Mahlas beyti)

(2013-LYS)

20. Nesir sözcüğü, “yaymak, saçmak, dağıtmak” demektir. Bugün “düzyazı” terimiyle karşılanmaya çalışılmaktadır, nesir yazarlarına eskiden “nâsir” denirdi.

Aşağıdakilerden hangisi divan edebiyatı nâsirlerinden değildir?

A) Lâtifî    B) Sinan Paşa C) Gülşehrî 

D) Nergisî    E) Naima

(2012-LYS)

21. Bir kişiyi, bir durumu veya olayı yermeye, toplumun aksayan yönlerini göstermeye yönelik şiirler yazan Nef’i, aşağıdaki şiir türlerinin hangisiyle ilişkilendirilebilir?

A) Didaktik B) Satirik C) Pastoral D) Epik    E) Lirik

(2012-LYS)

22. Divan edebiyatı sanatçıları ve yaşadığı yüzyıllarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A)    Sultan Veled -13. yüzyıl

B)    Âşık Paşa -14. yüzyıl

C)    Şeyhî-15. yüzyıl

D)    Fuzuli -16. yüzyıl

E)    Nedim -17. yüzyıl

(2012-LYS)

23. Aşağıdaki sanatçılardan hangisi, birlikte verilen nazım biçiminde yazılmış yapıtlarıyla önlenmemiştir?

A) Fuzuli - Gazel    B) Nedim - Şarkı

C) Baki - Mesnevi    D) Ziya Paşa - Terkibibent

E) Nefî - Kaside

(2011-LYS)

I. Heşt Behişt

II. Sefaretname-i Fransa

III. Mecalisü’n-Nefais

IV. Tezkiretü’ş-Şuara

V. Makalat

24.Yukarıda verilenlerden hangileri aynı yazınsal türe ait yapıtlardır?

A) I, II, III    B) I, III, IV

C) II, III, V    D) II, IV, V

E) III, IV, V

(2011-LYS)

25. I. Sebk-i Hindî

II.    Mahallîleşme Akımı

III.    Süslü Nesir

Aşağıda verilen divan edebiyatı sanatçılarından hangisi yukarıdakilerden biriyle ilişkilendirilemez?

A) Nergisî    B) Neşati

C) Nedim    D) Necati

E) Enderunlu Vasıf

(2011-LYS)

Bir kâsedir alev dolu gönlüm yana yana 

Men tâ senin yanında dahi hasretem sana 

Yaşlar dökende söndüremez âteşimi su 

Sunsan elinle kanımı içsem kana kana

26.Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Divan şiirine özgü benzetmelerden yararlanılmıştır.

B) Tezat sanatına başvurulmuştur.

C) Abartmaya başvurulmuştur.

D) Yinelemelere yer verilmiştir.

E) Didaktik bir boyut taşımaktadır.

(2011-LYS)

Ahlakla ilgili öğütler veren, türlü hayat görüşlerini yansıtan, özdeyiş niteliğindeki sözlerin ağır bastığı gazellere hikemî gazel denir. Bu tarzdaki gazelleriyle……… ün salmıştır.

27.Yukarıda boş bırakılan yere aşağıda verilenlerden hangisi getirilmelidir?

A) Bakî    B) Fuzûlî C) Nedîm

D) Nefî    E) Nâbî

(2010-LYS)

Türk edebiyatının gelişimi içinde divan edebiyatı varlığını 13-19. yüzyıllar arasında sürdürdü. Bu edebiyatın başlıca özellikleri şöyle sıralanabilir: Sanatta kurallara bağlı olmak(I), öncelikle konuşma dilinden yararlanmak(II), yüksek tabakaya  seslenmek (III), belirli türlerin ve kalıpların dışına çıkmamak(IV), Arapça ve Farsçanın dil kurallarını benimsemek(V).

28.Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisi divan edebiyatının bir özelliği değildir?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

(2010-LYS)

29.    Siyah ebruların duruben çatma 

Gamzen oklarını âşıka atma 

Sana gönül verdim beni ağlatma 

Benim gözüm nuru gönlüm sürürü

I.    11’li hece ölçüsüyle oluşturulmuştur.

II.    Divan mazmunlarından yararlanılmıştır.

III.    Konusu aşktır.

IV.    Nazım türü ağıttır.

V.    Zengin uyak kullanılmıştır.

Yukarıdaki dizelerle ilgili olarak verilen numaralanmış bilgilerden hangileri yanlıştır?

A) I. Ve II. B) I. ve III. C) II. ve V.

D) III. ve IV.    E) IV. ve V.

(2010-LYS)

Bende Mecnûn’dan füzun âşıklık isti’dadı var 

Âşık-ı sâdık benim Mecnûn’un ancak adı var 

Kıl tefâhur kim senin hem var benim tek âşıkın 

Leyli’nin Mecnûn’u Şîrîn’in eğer Ferhâd’ı var

30.Bu dizeler aşağıdaki nazım şekillerinden hangisiyle yazılmış olabilir?

A) Muhammes B) Şarkı    C) Rubai

D) Gazel    E) Mesnevî

(2010-LYS)