CUMHURİYET DÖNEMİ ÖYKÜ YAZARLARI
MEMDUH ŞEVKET ESENDAL
1. Edebiyatımızda Çehov tarzı hikâyenin temsilcilerindendir.
2. Hikâyelerine konu olarak halkın içinde ilgi çekmeyen kişileri ve onların önemsiz görünen davranışlarını alır.
3. Bunların gülünç, iyi ve kötü yanlarını sevdirerek tanıtır.
4. Hikâyelerdeki kişileri çevremizde görür gibi, tanır gibi oluruz.
5. Hikâye türüne yalınlık getirmiş, onu gereksiz süslemelerden kurtararak halktan kişilere ve basit görünüşlü gerçek olaylara yöneltmiştir.
6. Marifeti hayata uymayan bir şey olarak kabul eder.
7. Kahramanlarının ruhsal durumlarını basitçe anlatmıştır.
8. Eserlerinde konuşma dilini kullanır.
9. Hikâyelerinde gözlem gücü son derece kuvvetlidir.
ROMAN: Ayaşlı ve Kiracıları, Vassaf Bey, Miras
ÖYKÜ: Otlakçı, Mendil Altında, Temiz Sevgiler, Hikâyeler 1. Kitap, Hikâyeler 2. Kitap, Temiz Sevgiler, Veysel Çavuş, Bir Küçük Çiçek, İhtiyar Çilingir
SAİT FAİK ABASIYANIK (1906-1954)
1. Başıboş bir hayat yaşayan sanatçı uykusuzluk, bohem hayatı, fazla içki ve sirozdan ölmüştür.
2. Rus öykücüsü Çehov’un adıyla anılan öykü tarzının (durum-kesit) edebiyatımızdaki temsilcisidir.
3. Yazmanın kendisi için bir ihtiyaç olduğuna inanmıştır.
4. Gözlemci ve gerçekçi bir yazardır.
5. Toplumu konu alan hikâyelerinde toplumdaki bazı sorunları işler.
6. İnsanlara, doğaya, her şeye sevgiyle yaklaşmış “Sevgi ile başlar her şey…” demiştir.
7. Sait Faik bir İstanbul öykücüsüdür.
8. Öykülerinde çocuk, gençlik, izlenimlerini, günlük yaşamı şiirsel bir dille anlatır.
9. Kahramanları balıkçılar, yoksullar, avareler, uzaktan tanıdığı, selamlaştığı sıradan kişilerdir.
10. Kahramanlarını yaşadıkları çevreye ve karakterlerine uygun olarak ele alır ve anlatır.
11. Arı bir Türkçeyle yazan sanatçının çok sıcak, içten, canlı insanı sarıveren bir anlatımı vardır.
12. Öykülerinde olaydan çok durumlar vardır. En basit konuyu bile öyküleştirebilir.
13. Sanat hayatına şiirle başlayan Sait Faik öyküden başka roman, röportaj türünde de yazmıştır.
ROMAN: Kayıp Aranıyor, Medar-ı Maişet Motoru
ÖYKÜ: Semaver, Şahmerdan, Sarnıç, Havuzbaşı, Kumpanya, Az Şekerli, Havada Bulut, Son Kuşlar, Alemdağ’da Bir Yılan, Lüzumsuz Adam, Mahalle Kahvesi
HALİKARNAS BALIKÇISI (1886-1973)
1. Asıl Adı Cevat Şakir Kabaağaçlı olan yazar yurt içinde ve yurt dışında özel öğrenim görmüş, hayatının ilk dönemlerinde gazetecilik yapmıştır.
2. Bir hikâyesinde halkı savaş aleyhine kışkırttığı gerekçesiyle Bodrum’a sürülmüş cezasını çektikten sonra da burada yaşamıştır.
3. Hikâye ve romancılığımızda deniz çığırını açan sanatçımızdır.
4. Eserlerinde tam bir denizci gibi yaşayarak denizi, deniz insanlarını, ömrünü verdiği Bodrum’u, kıyıları, Ege Denizi’nin efsanelerini başarıyla anlatmıştır.
5. Sosyal konulu romanlarının anında konusunu tarihten alan romanları da vardır.
6. Anadolu’yu ve mitolojiyi iyi bilir.
7. Coşkulu şiirli diline güvenerek üslup ve tekniğe pek önem vermemiş yer yer konu dışı bilgiler vermiştir.
8. “Heyamola” gibi denizcilik ile ilgili sözcükleri dilimize kazandırmıştır.
ÖYKÜ: Ege Kıyılarında, Merhaba Akdeniz, Ege’nin Dibi, Yaşasın Deniz, Gülen Ada
ANI: Mavi Sürgün
ROMAN: Aganta Burina Burinata, Ötelerin Çocuğu, Uluç Reis, Turgut Reis
FÜRUZAN
1. Öyküleri “Yeni dergi” ve “Papirüs”te yayınlamıştır.
2. Kahramanlarını abartsız, iyimser bir bakış açısıyla saptayan, çözümleyen kısa ve uzun hikâyeleriyle tanınmıştır.
ÖYKÜ: Parasız Yatılı, Kuşatma, Benim Sinemalarım, Gecenin Öteki Yüzü, Gül Mevsimi
ROMAN: 47’liler, Berlin’in Nar Çiçeği
GEZİ: Yeni Konuklar, Balkan Yolcusu, Ev Sahipleri
OYUN: Redife’ye Güzelleme, Kış Gelmeden
ÖDÜLLERİ: 1971 Sait Faik Hikâye Ödülü (Parasız Yatılı), 1975 TDK Roman Ödülü (47’liler)
NEZİHE MERİÇ
Toplu yaşayışlarda bile kendi iç yalnızlığını sürdüren genç kız e kadınları anlatmaktaki başarısı ve Şiili havasıyla tanındı.
ÖYKÜ: Bozbulanık, Topal Koşma, Menekşeli Bilinç, Dumanaltı, Bir Kara Derin Kuyu, Yandırma, Gülün İçinde bülbül Sesi Var.
ROMAN: Korsan Çıkmazı
OYUN: Sular Aydınlanıyordu, Sevdican, Çın Sabahta.
FERİT EDGÜ
Toplum kaçağı aydın kişilerin içlerini karartan yaşam anlamsızlığı cinsel saplantılar, yozlaşma gibi temalarla örtülü hikâyeleri vardır.
ÖYKÜ: Kaçkınlar, Bozgun Av, Bir Gemide, Çığlık, Eylülün Gölgesinde Bir Yazdı.
ROMAN: Kimse, O
ŞİİR: Ah Min’el-aşk
DENEME: Yazmak Eylemi, Şimdi Saat Kaç, Bin Bir Gece
