TANZİMAT EDEBİYATI II. DÖNEMİ SANATÇILARI TEST-1
1.Tiyatro oyunlarını sahnelenmek için değil, okunmak için yazan şair oyunlarının konusunu, genellikle, tarihten ya da yabancı toplumların yaşamından almıştır. Yerli hayati konu almamasını “Yerli hayatı konu alan bir eser, bilineni tekrarlamaktan başka bir şey değildir.” diye açıklar.
Aşağıdaki oyunlardan hangisi bu parçada sözü edilen şaire ait değildir?
A) Tezer B) Tarık
C) İbn-i Musa D) Duhter-i Hindu
E) Celalettin Harzemşah
Görüp ahkâm-ı asrı münharif sıdk u selâmetten
Çekildik izzet ü ikbâl ile bâb-ı hükümetten
2.Bu beyit, zihniyet ve tema yönünden incelendiğinde aşağıdaki sanatçılardan hangisine ait bir şiirden alınmış olabilir?
A) Namık Kemal
B) Recaizade Mahmut Ekrem
C) Abdüihak Hamit Tarhan
D) Muallim Naci
E) Ahmet Mithat Efendi
Tanzimat Dönemi şair ve yazarları her şeyden önce eski edebiyatı yıkma, yeni edebiyatın yapısında kullanılacak değer ve kavramları edebiyata getirme çabasındadırlar. Ancak bunlardan biri, savunduğu düşüncenin tersine, eski edebiyatla ilgili bir derleme çalışması (Harabat) yapmıştır.
3.Bu parçada sözü edilen sanatçı, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şemsettin Sami
B) Nabizade Nazım
C) Abdülhak Hamit Tarhan
D) Namık Kemal
E) Ziya Paşa
Fransız edebiyatını örnek alan Tanzimat şair ve ya-
I
zarları büyük ölçüde romantizmin etkisinde kaldı.
II
Bu akımın özgürlük düşüncesi, toplumculuk anlayışı
III
Tanzimat yazarlarına çekici geldi. Doğayı taklit et-
IV
meye çalışan, her şeyde akıl ve mantığı ön plana
alan bu akımdan Namık Kemal, Abdülhak Hamit
V
gibi sanatçılar etkilendi.
4.Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
5.Aşağıdakilerden hangisi Abdülhak Hamit Tarhan’ın edebî özelliklerinden değildir?
A) Eski şiir kuralcılığını bozmuştur.
B) Yalnızca şiir ve tiyatro türünde eser vermiştir.
C) Şiirlerinde felsefî ve metafizik konular önemli yer tutar.
D) Tiyatrolarının konuları çoğunlukla İstanbul'dur.
E) Edebiyatımızda "tezatlar şâiri" olarak bilinir.
Modern edebiyatımızın kurucularındandır. Doğu ile Batı edebiyatı arasında bir köprü olabilecek kadar kuvvetli bir kültürü, zengin bir hayal gücü vardır. Kırkı aşkın yapıtlarının yarısı tiyatrodur. Piyeslerinde tarihsel konuları, hayale dayanan olaylarla manzum, mensur veya nesir- nazım karışımı bir anlatımla işler. Aruzun yanı sıra heceyi de kullanır. Oyunları sahne tekniğine uygun değildir. “Sanat için sanat” akımına bağlı romantik bir duyarlık içerisindedir.
6.Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ahmet Vefik Paşa
B) Sami Paşazade Sezai
C) Recaizade Mahmut Ekrem
D) Abdülhak Hamit Tarhan
E) Ahmet Mithat Efendi
Onun nesri, edebiyata heves ettiği zamanlarda Namık Kemal’in kuvvetli üslubunun etkisi altında başlamıştır. Hatta bu romantik üslup onun Avrupa edebiyatını özellikle Fransız realistlerini tanıdıktan sonraki eserlerinden de tamamıyla silinmiş değildir. Onun başta Sergüzeşt romanı olmak üzere en realist küçük hikâyelerinde bile zaman zaman duygularına kapıldığı görülür.
7.Bu parçada aşağıdaki yazarların hangisinden söz edilmiştir?
A) Namık Kemal
B) Şemsettin Sami
C) Sami Paşazade Sezai
D) Ahmet Mithat Efendi
E) Direktör Âli Bey
Yazarın Türk hikâye edebiyatında daha önemli bir yeri, Avrupa tipi küçük hikâye yazarlığı iledir Onun bu tarz hikâyelerinde Realist Fransız edebiyatının etkisi aşikârdır. Küçük Şeyler adı altında topladığı bu hikâyeler gerçekten küçük şeylerdir. Arada bir küçük şiir denemeleri de olmakla beraber o daha çok nesirler, siyasi ve edebi makaleler, küçük ve büyük hikâyeler yazmakla tanınmıştır.
8.Bu parçada aşağıdaki yazarların hangisinden söz edilmiştir?
A) Sami Paşazade Sezai B) Şinasi
C) Direktör Âli Bey D) Şemsettin Samı
E) Ahmet Vefik Paşa
Onun en duygulu ve derin tesirli şiirleri denilebilir ki çok sevdiği oğlu Nejat’ın ölümünden sonra söylediği manzum ve mensur ağlayışlardır. Nejat için aruzla heceyle, nazımla, nesirle, dilinin döndüğü ve tanıyıp sevdiği her çeşit söyleyişle şiirler söyleyen ve her türlü şiirini oğlunun ölümüne ağlarken görmek isteyen talihsiz bir baba olarak yazarımız, artık tenkide vurulmaz bir şairdir.
9.Bu parçada aşağıdaki sanatçıların hangisinden söz edilmiştir?
A) R. Mahmut Ekrem B) Ahmet Mithat
C) Âli Bey D) A. Hamit Tarhan
E) Şemsettin Sami
Yazarın edebiyata daha etkili hizmeti edebi bilgiler konusundaki yazılarıyla ve doğrudan doğruya öğrenci karşısındaki öğretmenliğiyledir. Bu anlamda Talim-i Edebiyat eseri çok önemlidir. Yeni edebiyat taraftarı ve öğretmen ve eleştirmen olarak………. öğrencisine ve çevresine bir edebi bilgiler zevki veriyor; edebi eserler üzerinde durma, düşünme ve anlama yollarını öğretiyordu bu eseriyle.
10.Yukarıdaki parçanın sıra noktalı boşluğuna aşağıdaki adların hangisi getirilmelidir?
A) Şinasi B) R. Mahmut Ekrem
C) Âli Bey D) Muallim Naci
E) Namık Kemal
Servetifünun edebiyatının kuruluşunda etkili bir tartışmaya yol açan “kulak için kafiye” anlayışının ilk defa onun dilinde bir ifade bulmuş olması önemlidir. Kelimelerin yazılışlarındaki benzerlikten ziyade kulakta bıraktıkları ses benzerliği ile kafiyeli olduklarını bildiren bu ifade aslında kafiyenin ezeli ve ebedi tarifidir. Onun yaptığı çıkış kalıplaşmış anlayışları kökünden sarsmıştır.
11.Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerin hangisidir?
A) Muallim Naci
B) Nabizade Nazım
C) Samipaşazade Sezai
D) Ahmet Mithat
E) Recaizade Mahmut Ekrem
Finten’de Macbeth’in etkisi çok açıktır. Yazarın, olaylarının kuruluşu ve kahramanlarının karakterleri bakımından Corneille’in etkisinde kalan iki piyesi de Nesteren ile Eşber’dir. O, piyeslerinde toplumsal konulara tamamıyla ilgisiz değildir. Bilhassa, Vatan Yahut Silistre’den sonra o devrin aydınları arasında rağbet gören yurtseverlik ve hürriyet duygularının şair Liberte eserinde işlendiğini hatırlatmakta da yarar var.
12.Bu parçada kendisinden söz edilen yazar aşağıdakilerin hangisidir?
A) Namık Kemal B) A. Hamit Tarhan
C) Şinasi D) Şemsettin Sami
E) Ahmet Vefik Paşa
Fıkralar yazmakla başladı. Kıssadan Hisse adı altında topladığı bu fıkralardan küçük birer ahlaki fayda çıkarmayı da ihmal etmedi. Bu eserin ikinci baskısını yaptığı yıl Letaifi Rivayet genel adı altında bir dizi de yayımlamaya başladı. Hasan Mellah adlı büyük macera romanı ile romana geçti. Onun romanda ulaşmaya çalıştığı hedef, Türk halkına “çağdaş medeniyete uymayan düşünüş ve yaşayış tarzı”nı değiştirmektir.
13.Yukarıdaki yargılar aşağıdaki yazarların hangisiyle ilgilidir?
A) A. Hamit Tarhan B) R. Mahmut Ekrem
C) Şinasi D) Namık Kemal
E) Ahmet Mithat Efendi
Hikâye ve romanlarında dikkatini en çok topladığı noktalar “batıl inanışları ve zararlı adetleri tenkit”, okuyucuya “Batı’nın pozitif dünya görüşü hakkında bilgi vermek” ve “Batı kültürünün ilk bilgilerini aktarmaktır. Namık Kemal’in tiyatro hakkındaki “faydalı eğlence” formülünü hikâye ve romana da uygulamakta tereddüt etmez. Okuyucu için bu amacı önemseyen yazar tekniğe özen göstermez.
14.Bu parçada aşağıdaki yazarların hangisinden söz edilmiştir?
A) Şinasi B) Ali Bey
C) Ziya Paşa D) Ahmet Mithat Efendi
E) Ahmet Vefik Paşa
Avrupa’da Bir Cevalan (gezi) eserinin yazarının hikâye ve romanlarındaki meddah etkisi hele anlatımda ve üslupta çok daha bellidir. Tam bir meddah hikâyesi karakteri taşıyan Dolaptan Temaşa adlı büyük hikâyesini bir yana bırakırsak bütün diğer büyük hikâye ve romanlarında anlatım ve üslup bakımından kendimizi sık sık bir meddahın karşısında hissedebiliriz.
15.Bu parçada aşağıdaki sanatçıların hangisinden söz edilmiştir?
A) Namık Kemal
B) Ziya Paşa
C) A. Mithat Efendi
D) Nabizade Nazım
E) Ahmet Vefik Paşa
Tanzimat Dönemi’nin en çalışkan simalarından biridir. Özellikle dil ve sözlük alanında bugün dahi değerini koruyan temel eserler ortaya koymuştur. Kamus-i Fransevi’den (Fransızca - Türkçe sözlük) sonra Kamusu’l - A’lam’ı 1888’den başlayarak forma halinde yayımlamaya başladı. Ömrünün son yıllarında Orhun Abideleri, Kutadgu Bilig gibi eserlerle meşgul oldu. Tek romanı Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat’tır (ilk yerli roman).
16.Bu parçada aşağıdaki sanatçıların hangisinde söz edilmiştir?
A) Şemsettin Sami
B) S. Paşazade Sezai
C) Muallim Naci
D) Nabizade Nazım
E) Namık Kemal
Bihruz Bey, iyi bir eğitim ve terbiye görmemiş bir gençtir. Babasından ona yüklü bir miras kalır. Bihruz’un bütün merakı faytonuyla gezinti yerlerinde dolaşmak, konuşurken Fransızca kelimeler kullanmaktır. Çalıştığı yere arada sırada uğrar. Bir gün Çamlıca’da dolaşırken, güzel bir kadına rastlar ve ona âşık olur. Fakat o günden sonra kadını bir daha göremez. Bihruz Bey’in, kalemden Keşfi Bey adında bir arkadaşı vardır. Keşfi Bey, kadından haber alamadığı için çok üzülen Bihruz’a Periveş adındaki o kızın öldüğünü söyler. Çok üzülen Bihruz bir akşam Şehzadebaşı’nda dolaşırken, Periveş’e çok benzeyen bir kıza rastlar. Onun yanına gider, Periveş’in mezarını sorar. Kızın alaylı kahkahaları arasında karşısındakinin Periveş olduğunu öğrenir. Fakat Periveş öyle sandığı gibi " yüksek bir aileden değil, aksine bir sokak kadınıdır. Fayton da Periveş’in değildir. Kiralanmıştır. Periveş’le yanındaki Çengi hanımın hakaretleri ve e gülüşmeleri arasında oradan uzaklaşır.
17.Bu parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sergüzeşt B) Araba Sevdası C) İntibah D) Cezmi E) Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat
18. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı yapılmıştır?
A) Ziya Paşa, “Harâbât” adlı antolojisinde Halk edebiyatını küçümsemiş, divan edebiyatını övmüştür.
B) “Kamus-i Türkî” adlı eser, Şemsettin Sami’ye aittir.
C) Yusuf Kamil Paşa, “Telemak” adıyla Fenelon’dan çevirdiği eser ile çeviri romana ilk adımı atmıştır.
D) Namık Kemal’in “İntibah” adlı yapıtı ilk tarihî romandır.
E) Tiyatrolarını sahne tekniğini dikkate almadan yazan Abdülhak Hamit Tarhan, “Garam” adlı oyununu manzum olarak kaleme almıştır.
“ Bilemem şu benim Karabibik’im de ne dereceye kadar gerçekçi, yani akla yatkın bir roman olabildi? O hükmü siz vereceksiniz. Fakat zannederim ki onu şu hâliyle ruhsuz bulmayacaksınız. Romanın zeminini Anadolu köylerimizden seçmekte bir düşüncem vardır ki, bu da köylünün, çiftçilik dünyasının yabancısı iseniz size o dünya hakkında bir fikir vermiş olmaktır.”
19. Bu parçadaki sözler aşağıdaki sanatçılardan hangisine ait olabilir?
A) Nabizade Nazım
B) Recaizade Mahmut Ekrem
C) Şemsettin Sami
D) Samipaşazade Sezai
E) Namık Kemal
20. Recaizade Mahmut Ekrem ’le ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Yayın dünyasına “Afife Anjelik” adlı eseriyle adım atmıştır.
B) “Nağme-i Seher”, gençlik şiirlerinden oluşan bir şiir kitabıdır.
C) “Çok Bilen Çok Yanılır” adlı eseri, tiyatro türündedir,
D) Konusunu yaşanmış bir olaydan alan “Şemsâ” adlı kitabı, realist bir hikâyedir.
E) “ Zafername”, en güzel şiirlerini içeren şiir kitabıdır. ,
21. Tanzimat’ın ilk dönemiyle ikinci döneminin karşılaştırılmasına ilişkin aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) İlk dönemde sahne tekniği bakımından kusurlu olan tiyatro, ikinci dönemde bu kusurundan kurtulmuştur.
B) İlk dönemde sanatın halkın yararına olması gerektiği savunulmuş, ikinci dönemde “Sanat sanat içindir.” ilkesine bağlı kalınmıştır.
C) Şiirde her iki dönemde de divan şiirindeki parça güzelliği anlayışından uzaklaşılmış, bütün güzelliği esas alınmıştır.
D) İlk dönem romanlarında romantizmin, ikinci dönem romanlarında ise realizmin etkili olduğu görülür.
E) İlk dönem sanatçıları siyasetle ilgilenmiş, ancak ikinci dönem sanatçıları dönemin siyasi koşulları gereği siyasetten uzak durmuşlardır.
Şiir, roman, tiyatro, eleştiri, edebiyat bilgileri gibi alanlarda eserler vermiştir. Şiirde önce Divan edebiyatı, sonra da Batı edebiyatı yolunda eserler yazmış, toplumsal konulardan uzak durmuştur. Doğa güzellikleri, aşk konuları ile günlük hayatta karşılaştığı olayları ele almıştır. Onun edebiyatımıza en önemli katkılarından biri de Batı yanlısı gençleri Servet-i Fünûn dergisi etrafında toplamasıdır. Tiyatrolarında klasisizmin, romanlarında ise realizmin etkisi görülür.
22.Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şinasi
B) Ahmet Mithat Efendi
C) Namık Kemal
D) Abdülhak Hamit Tarhan
E) Recaizade Mahmut Ekrem
Eyvah! Ne yer, ne yâr kaldı,
Gönlüm dolu ah u zâr kaldı.
Şimdi buradaydı, gitti elden,
Gitti ebede gelip ezelden.
23.Abdülhak Hamit'in Makber adlı şiirinden alınan bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Üzüntü dile getirilmiştir.
B) Ünleme yer verilmiştir.
C) Toplumsallıktan uzaktır.
D) Hece ölçüsü ile yazılmıştır
E) Uyak ve redife yer verilmiştir.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23
E A E D D D C A A B E B E D C A B D A E A E D
