KLASİSİZM - KLASİSİM-3

KLASİSİM-3

• 17.yüzyılda Fransa’da ortaya çıkan bir akımdır.
• “Boıleau” bu akımın kurucusu olarak kabul edilir.
• Klasikler Eski Yunan ve Latin edebiyatını bilgi ve esin kaynağı olarak benimsemişlerdir.
• Klasisizm’in temel öğeleri kendi içinde soyluluk, akılcılık, uyum, açıklık, sınırlılık, evrensellik, idealizm, denge, ölçülülük, güzellik, görkemliliktir. Yani bir eserin klasik sayılabilmesi için bu özellikleri barındırması gerekmektedir. Kısaca klasik bir eser, bir üslubun en yetkin ve en uyumlu ifadesini bulduğu eserdir.
• Sanat, “insan tabiatına” önem vermeli ona sevgi ve saygı duymalıdır. Klasik bir eser “akıl” ve “sağduyu”ya dayanmalıdır.
• Eser, “dil”, “anlatım” ve “şekil” de en olguna varmaya çalışmalıdır.
• Klasikler, insanların her zaman, her yerde, her toplumda aynı duygu ve düşüncede olduklarını kabul ederler. Onun için eserlerinde değişmez tipler yaratırlar.
• Klasisizmde fiziksel ve sosyal çevre önemli değildir; çünkü bunlar değişkendir.
• Bu akımda, sanatta mükemmeli bulmak esastır. Mükemmeli bulmak ise konunun seçilişinde değil, onun ele alınıp anlatılışmdadır. Onun için anadili en güzel biçimde kullanmak da esas olmalıdır. Böylece klasikler günlük konuşma dilinden farklı kitabî bir dil kullanmışlardır. 
• Sanatta sıkı kuralların bulunması ve sanatçıların bunlara uyması gerektiğine inanan klasikler, “üç birlik” kuralının doğmasına neden olmuşlardır. (Yer, zaman ve eylem birliği)
• Eserlerinin kahramanlarını hep soylu tabakadan seçen klasikler, eserlerinde kaba ve çirkin sözlere de yer vermezler. “Ahlaka uygunluk” ilkesine sıkı sıkıya bağlıdırlar.
• Yapıtlarının etkileyici olmasını, hoşa gitmesini, tarih biliminden ayrılabilmesini ve din dışı konulara eğilmesini temel ilke olarak kabul etmişlerdir.
• Edebiyat türü olarak daha çok tiyatroyu, tiyatro türü olarak da trajedi ve komediyi benimsemişlerdir.
• Başlıca temsilcileri:

1. Comeille(tiyatro-trajedi)
2. Moliere(tiyatro-komedi)
3. Racine(tiyatro-traj edi)
4. Boileau(şiir)
5. La fontaigne(fabl)
6. La Bruyere (karakterleriyle)

TÜRK EDEBİYATINDA KLASİSİZM

• Türk edebiyatı Batı’ya açıldığında Klasisizm dönemini tamamlamıştır. Bu nedenle edebiyatımızda Klasisizm’in önemli bir etkisi olmamıştır. 
• Şinasi’nin “Şair Evlenmesi”adlı komedisi, La Fontaine’den yaptığı çeviriler ve Ahmet Vefik Paşa’nın Moliere’den çevirileri, bu anlayışın ürünleri olarak sıralanabilir.