TANZİMAT DÖNEMİNİ GENEL ÖZELLİKLER TEST-3
1.Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat edebiyatı ile divan edebiyatının ortak özelliklerinden biridir?
A) Halk edebiyatından yararlanılması
B) Vatan, millet, kanun temalarının işlenmesi
C) Aynı nazım şekillerinin kullanılması
D) Fransız edebiyatının örnek alınması
E) İslam medeniyetinin etkisinde kalınması
Tanzimat edebiyatı 1860’ta ………gazetesinin yayımlanmasıyla başlar, 1896’ya kadar sürer.
2.Bu parçada boş bırakılan yeren aşağıdakiler- den hangisi getirilmelidir?
A) Takvim-i Vakâyi
B) Tercüman-ı Ahval
C) Ceride-i Havadis
D) Tasvir-i Efkâr
E) Tercüman-ı Hakikat
I. Grup II.Grup
I. Celalettin Harzemşah Gezi yazısı
II. Şiir ve İnşa Eleştiri
III. Tahrib-i Harâbât Anı
IV. Defter-i Amal Makale
V. Avrupa’da; Bir Cevelan
3.Yukarıda I. grupta verilen yazı veya eserlerden hangisi, II. grupta verilen türlerden biriyle ilişkilendirilemez?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Tanzimat’ın ilanından (1839), Şinasi’nin ……….. gazetesinde …………..adlı oyununu yayımlamasına (1860) kadar geçen 21 yıllık süre Tanzimat edebiyatının hazırlık dönemidir.
4.Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Tasvir-i Efkâr - Çerkez Özdenler
B) Ceride-i Havadis - Vatan yahut Silistre
C) Takvim-i Vakâyi - Zavallı Çocuk
D) Tercüman-ı Ahval - Şair Evlenmesi
E) Tercüman-ı Ahval-Afife Anjelik
5. Aşağıdakilerden hangisi Şinasi’nin edebiyatımızda gerçekleştirdikleri arasında yer almaz?
A) Türk edebiyatında ilk makale örneklerini yazmıştır.
B) Batılı anlamda ilk tiyatro eserini yazmıştır.
C) Fransız edebiyatından ilk oyun çevirilerini yapmıştır.
D) İlk özel gazeteyi çıkarmıştır.
E) Noktalama işaretlerini ilk kez kullanmıştır.
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde boş bırakılan yere ayraç içindeki sözcük getirilirse bilgi yanlışı ortaya çıkar?
A) Ziya Paşa, ……… adlı uzun şiirinde Girit Savaşı’nda donanmaya büyük yenilgi yaşatan Ali Paşa’yı hicvetmiştir. (Zafername)
B) Namık Kemal, ……… adlı tiyatro yapıtının ön sözünde edebiyatla ilgili görüşlerini açıklamıştır. (Vatan yahut Silistre)
C) Tanzimat II. Dönem sanatçısı Abdülhak Hamit’in………. şiiri konusu yönüyle ağıt özelliği gösterir. (Makber)
D) Muallim Naci, Recaizade Mahmut Ekrem’in eleştirilerine…….. eseri ile cevap verir. (Demdeme)
E) Şemsettin Sami, Muallim Naci ve Ahmet Vefik Paşa gibi sanatçılar……. alanında da çalışmalar yapmıştır, (dil)
I. Halk için halkın dili ve duyuşuyla yazarak Türk edebiyatında popüler roman çizgisini başlatmıştır.
II. Romantizm etkisinde kalmış; roman, öykü, gezi yazısı, tiyatro gibi farklı türlerde eserler yazmıştır.
III. Tiyatroyu eğlencelerin en faydalısı olarak görmüş, Batı’dan tiyatro çevirileri yapmıştır.
IV. Romanlarında olayın akışını keserek felsefe, fizik, coğrafya, tıp bilgileri verme yoluna gitmiştir.
V. Servetifünun edebiyatını ağır bir dil kullandıkları için D eleştirmiş, Servetifünun sanatçılarıyla yoğun tartışmalar yaşamıştır.
7.Ahmet Mithat Efendi’yle İlgili yukarıda numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı yapılmıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
I. Romantizmin etkisinde kalma
II. Dil üzerine çalışmalar yapma
III. Şiirde hak, adalet, hürriyet gibi konuları işleme
8.Aşağıdakilerden hangisi yukarıda verilenlerden biriyle ilişkilendirilemez?
A) Şemsettin Sami
B) Ahmet Vefik Paşa
C) Ziya Paşa
D) Samipaşazade Sezai
E) Abdülhak Hamit Tarhan
9.Aşağıdaki eserlerden hangisi türü bakımından diğerlerinden farklıdır?
A) Dünyaya İkinci Geliş B) Hüseyin Fellah
C) Kıssadan Hisse D) Paris'te Bir Türk
E) Yeniçeriler
10. Aşağıdaki eserlerden hangisi anlatma tekniği bakımından diğerlerinden farklıdır?
A) Talimi Edebiyat
B) Saime
C) Muhsin Bey Yahut Şairliğin Hazin Neticesi
D) Şemsa
E) Araba Sevdası
Şevket Efendi kızının iyi bir hayat sürmesi için elinden geleni yapar. Çocukluğundan beri memnuniyetsiz ve kıskanç bir kadındır. Bu kıskançlık daha sonraları Suphi ile olan evliliğini de doğrudan etkiler. Suphi'den intikam almak için çocukluğundan beri sahip olduğu iki şeyi kullanır: Kıskançlık ve para.
11.Bu parça aşağıdakilerden hangisiyle ilişkili değildir?
A) Zehra B) Nabizade Nazım
C) Natüralizm D) Psikolojik tahliller
D) Toplumcu roman
Eski edebiyatımıza tepki olarak doğduğu için Doğu’ya değil Batı’ya bağlıdır. Soyut bir sanat anlayışı hâkimdir. Batı edebiyatından yapılan çevirilerin etkisiyle sanatçılar sosyal konulara yönelmiştir. Namık Kemal, Ziya Paşa ve Şinasi gibi sanatçılar bu dönemde halkın anlayabileceği dille yazmaya özen göstermişlerdir.
12.Bu parçada belirtilen edebî dönem aşağıdakilerden hangisidir?
A) Millî Edebiyat
B) Edebiyatıcedide
C) Servetifünun
D) Tanzimat Edebiyatı
E) Fecriati
13.Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı vardır?
A) Ülkemizde yayımlanan ilk gazete “Takvim-i Vekayi”dir.
B) Süleyman Nazif, Tanzimat Dönemi sanatçılarındandır.
C) “Roman” Tanzimat Dönemi sanatçılarının edebiyatımıza kazandırdığı bir türdür.
D) Türk edebiyatındaki ilk yerli roman “Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat’tır.
E) “ikdam” gazetesini Ahmet Cevdet 1894’te çıkarmıştır.
14. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat Dönemi sanatçılarından biri değildir?
A) Recaizade Mahmut Ekrem
B) Abdülhak Hamit Tarhan
C) Muallim Naci
D) Tevfik Fikret
E) Şemsettin Sami
15. Birinci dönem Tanzimat Edebiyatı’yla ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Roman, öykü, makale, fıkra gibi türler edebiyatımıza ilk kez girmiştir.
B) “Toplum için sanat” anlayışından, “sanat için sanat” anlayışına geçilmiştir.
C) Divan şiirinin nazım biçimleri aynen kullanılmış fakat şiirin içeriği değişmiştir.
D) Fransız edebiyatı örnek alınmıştır.
E) Genelde aruz ölçüsü kullanılmış fakat hece ölçüsü de denenmiştir.
Batı etkisindeki Türk edebiyatının ilk uygulayıcıları olan Tanzimat edebiyatçıları eski şiiri; dil, nazım biçimleri, dize bütünlüğü, konu gibi açılardan yıkmaya çalışsalar da ………… ağır ve süslü dilinden yakalarını kurtaramıyorlardı. Konu bakımından hayli başarılı oldular. Hayalî aşklarla, bireysel duygularla oyalanmadılar. Arapça, Farsça tamlama ve sözcüklerden sıyrılamadılar, hatta onların yanına zamanla Batı kaynaklı sözcükleri katmaya başladılar.
16.Bu parçada boş bırakılan yere, düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
A) Tekke edebiyatının
B) Âşık edebiyatının
C) Divan edebiyatının
D) Halk edebiyatının
E) Tasavvuf edebiyatının
I. Abdülhak Hamit Tarhan – romantizm
II. Recaizâde Mahmut Ekrem – realizm
III. Nabizade Nazım – klasisizm
IV. Namık Kemal – natüralizm
V. Ahmet Mithat Efendi – romantizm
17.Yukarıdaki yazar - akım eşleştirmelerinden hangilerinde yanlışlık yapılmıştır?
A) I. ve II. B) I. ve IV. C) I. ve III.
D) III. ve IV. E) IV. ve V.
Ahmet Vefik Paşa , Karılar Mektebi, Zor Nikah
I II
gibi romanları klasisizmin ünlü yazarı Moliere’den
III IV V
çevirmiştir.
18.Numaralanmış bölümlerin hangisinde bir bilgi yanlışı yapılmıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
19.Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde Tanzimat döneminde verilen romanlardan bazıları bir arada verilmiştir?
A) İntibah - Cezmi - Felatun Bey’le Rakım Efendi
B) Cezmi - Şair Evlenmesi - İntibah
C) Zavallı Çocuk - Akif Bey - Dürdane Hanım
D) Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat - Zor Nikâh - Cezmi
E) Vatan yahut Silistre - Cezmi - Araba Sevdası
Edebiyatımızda Batılı anlamda eleştiri Tanzimat’la başlar.
Bu eleştirinin temelini eski - yeni mücadelesi oluşturur.
Edebiyatımızı modernleştirmeyi amaçlayan bazı sanatçılar, Divan edebiyatını yapay, soyut ve kuralcı bularak eleştirip yıkmaya ve yerine yenisini yerleştirmeye çalışır.
20.Aşağıdakilerden hangisi bu parçada anlatılanları örneklemez?
A) Namık Kemal’in “Lisan-ı Osmaninin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülahazatı Şamildir” başlıklı makalesi
B) Ziya Paşa’nın “Şiir ve İnşa” başlıklı makalesi
C) Namık Kemal’in “Tahrib-i Harabat” ve “Takip” adlı eserleri
D) Ziya Paşa’nın “Harabat” adlı antolojisinin önsözü
E) Recaizade Mahmut Ekrem’in “Zemzeme” adlı eserinin önsözü
I. Şiirde “sone”, “terza-rima” gibi Batı nazım şekilleri ilk kez kullanılmıştır.
II. Divan edebiyatının yüzyıllar boyu süren durgunluğunu ortadan kaldırır.
III. Topluma yeni bir duyuş, düşünüş ve anlatış tarzı getirmiştir.
IV. Edebiyatımızın Batı’ya yöneldiği dönemdir.
V. Edebiyatımızın o güne dek tanımadığı roman, öykü, makale, eleştiri, anı vb. türler işlenir.
21.Tanzimat edebiyatıyla ilgili yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Romantizmin etkisinde eser veren sanatçı, II. Dönem Tanzimat edebiyatının en verimli yazarlarındandı. Döneminde “Şair-i Azam” olarak tanınmakla birlikte tiyatroyla da uğraştı. Tiyatro eserlerini oynanmak için değil, okunmak için yazdı. İçli Kız, Finten, Macera-yı Aşk bu düşünceyle kaleme aldığı oyunlarındandır.
22.Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Namık Kemal B) Ahmet Mithat Efendi
C) Abdülhak Hamit Tarhan D) Ahmet Vefik Paşa
E) Ali Bey
Tanzimat döneminin seçkin şairi, Şiir ve İnşa adlı makalesinde “ Bizim dilimiz, Osmanlıca değil, Türkçedir. Şiirimiz de divanları dolduran gazelle kaside değil, bazılarının vezinsiz diye beğenmedikleri “kayabaşı”, “üçleme” ve “çöğür”lerdir. İstidat sahiplerimiz, hele bu yola bir kere himmet etsinler, az vakitte ne kudretli şahsiyetler yetişir, görürsünüz.” diyerek serbest şiiri savunan bir portre çizmiştir. Ne var ki Divan şiiri nazım biçimlerini kullanmaya devam etmiş ve savunduğu düşüncelerle çelişmiştir.
23.Bu parçada sözü edilen Tanzimat dönemi şairi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Namık Kemal B) Şinasi C) Ziya Paşa
D) Ahmet Mithat Efendi E) Abdülhak Hamit Tarhan
24.Aşağıdaki eser - yazar eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
A) Kamus-ı Türkî - Şemsettin Sami
B) Harzemşah - Namık Kemal
C) Şair Evlenmesi - Recaizade Mahmut
D) Karabibik - Nabizade Nazım
E) Terkib-i Bent - Ziya Paşa
Tanzimat edebiyatı içinde toplumcu anlayışla yapıtlar vermeye çalışan bir sanatçıdır. Batı şiirini savunsa da Divan şiiri geleneğinden kendini kurtaramaz. Bazı şiirlerinde hece veznini denese de onun için temel ölçü aruzdur. Şiir dili oldukça ağır olsa da öğretici nitelikler ağır basar. Padişaha ve Reşit Paşa'ya kasideler sunmuştur. Türk, Arap ve İran şairlerinden seçtiği şiirleri "Harabat" adlı antolojide topladı.
25.Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Namık Kemal B) Şinasi C) Ziya Paşa D) Ahmet Mithat Efendi E) Ahmet Vefik Paşa
(I) Abdülhak Hâmit Tarhan "sanat sanat içindir" ilkesine bağlı kaldı. (II) Şiirlerinde felsefi konuları, günlük yaşamı, doğa - insan ilişkilerini ve ölüm temalarını işledi. (III) Oyunlarını oynanmasından daha çok okunması amacıyla yazdı. (IV) Zaman zaman şiirlerinde hece ölçüsünü denedi. (V) Tiyatrolarında ağır ve özensiz bir dil kullanırken öykü ve romanlarında daha sade bir dil kullandı.
26.Numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Edebiyatın hemen her alanında eser vermiş olan yazar, halkı eğitmek ve kültür düzeyini yüseltmek için fen, sanat, tarih, coğrafya gibi alanlarda ansiklopedik bilgilere de eserlerinde yer vermiştir. Ayrıca Türk edebiyatına, bu alanda ilk öykü olan "Letaif-i Rivayet" adlı eseri kazandırmıştır.
27.Yukarıda hakkında çeşitli bilgiler verilmiş yazarın adı ve dönemi, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Nabizade Nazım – II. Dönem Tanzimat
B) Ahmet Mithat Efendi – I. Dönem Tanzimat
C) Ali Canip Yöntem – Cumhuriyet Devri
D) Abdülhalk Hâmit Tarhan – II. Dönem Tanzimat
E) Samipaşazade Sezai – Servet-i Fünûn
28 Aşağıdakilerin hangisinde Tanzimat Dönemi roman ve hikâyesiyle ilgili “ilkler” kapsamında bir bilgi yanlışı yapılmıştır?
A) İlk çeviri roman Yusuf Kâmil Paşa’nın Fenelon’dan yaptığı Telemak’tır.
B) İlk yerli roman, Şemsettin Sami’nin Taaşşuk-u Talat ve Fitnat eseridir.
C) İlk edebî roman Namık Kemal’in İntibah romanıdır.
D) Letâif-i Rivayet Ahmet Mithat’ın Batılı anlamda ilk hikâyesi; Küçük Şeyler ise Sami Paşazade Sezai’nin edebiyatımızdaki ilk hikâye örneğidir.
E) İlk köy romanı Nabizade Nazım’ın Karabibik’idir.
29. Aşağıdakilerin hangisi Tanzimat romanı ve hikâyesi için söylenemez?
A) Edebî roman ve halk romancılığı olmak üzere gelişimini iki koldan sürdürmüştür.
B) Yapıtın hiç beklenmeyen bir yerinde akış kesilmiş, bilgiler verilmiştir.
C) Birçok romanda romantizmin etkisi açıkça görülür.
D) Tesadüflerin dikkati çektiği romanlarda realizm ve natüralizm etkilidir.
E) İkinci dönem eserlerindeki betimlemeler daha gerçekçidir.
“Düzenlemeler” anlamına gelen “Tanzimat”, bir bakıma Osmanlı İmparatorluğu’nun bazı kurumlarıyla Batı’ya yönelişi demektir. Tanzimat Döneminde Batı’yı yakından tanımış, Batı uygarlığının önemini kavramış kimi Türk aydınları, yaşayış, bilim, sanat ve edebiyat yönünden Batı ile bağlantılar kurmuşlardı. 1860 yılında Agâh Efendi ile Şinasi’nin birlikte çıkardıkları …… adlı gazete ile Tanzimat edebiyatı başlamış oldu.
30.Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Tercüman-ı Ahval B) Ceride-i Havadis C) Takvim-i Vakayi D) Tercüman-ı Hakikat E) Tasvir-i Efkâr
(2011-LYS)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
C B A D C B C D C A D D B D B C D C A D
21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
A C C C C E B D D A
