TANZİMAT EDEBİYATI OLUŞUMU TEST-3
Türk aydını, 18. yüzyıldan sonra gözle görülür bir biçimde Batılılaşma sürecine girmeye başlar. Avrupa’yı, özellikle Fransa’yı örnek alan bir arayışa yönelir aydınlar. Bu arayış Türk sosyal hayatını yakından ilgilendirir. Hayatın her alanında, yenilik yolunda arayışlar sürer. Ekonomi, politika, düşünce ve edebiyat alanına yansıyan bu arayışlar, yoğunlaşma gösterir. Bu yoğunlaşma özellikle edebiyat alanında meyvelerini vermeye başlar. Tanzimat’ın ilanından bir süre sonra Batı etkisindeki Türk edebiyatının ilk halkası olan Tanzimat edebiyatı ortaya çıkar.
1.Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Tanzimat edebiyatının, Batı’yı birebir taklit etmesinin sık sık eleştirildiği
B) Aydınlarımızın daha çok, Fransız edebiyatından etkilendiği
C) Batılılaşma sürecinin, Tanzimat edebiyatının oluşumuna katkı sağladığı
D) Batılılaşmayla birlikte yenilik arayışlarının arttığı
E) Aydınlarımızın, 18. yüzyıldan itibaren belirgin bir Batılılaşma süreci yaşadığı
2.Türk edebiyatındaki ilk yerli roman aşağıdakilerden hangisidir?
A) İntibah
B) Sergüzeşt
C) Araba Sevdası
D) Felâtun Beyle Râkım Efendi
E) Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat
3.………….., eski edebiyata bir tepki olarak doğar. Bu nedenle geçmişe değil, geleceğe yöneliktir. Doğu’ya değil, Batı’ya bağlıdır. Sanat anlayışında somuta önem verir. Batı’dan yapılan çevirilerin etkisiyle sanatçılar, sosyal konulara ilişkin kavramları öğrenirler. Şinasi, Ziya Paşa, Namık Kemal gibi sanatçılar, bunları halkın anlayabileceği bir dille yansıtmaya özen gösterirler.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Servet-i Fünun edebiyatı
B) Millî Edebiyat
C) Tanzimat edebiyatı
D) Divan edebiyatı
E) Fecr-i Âti edebiyatı
4.Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı yapılmıştır?
A) Tanzimat edebiyatında Batı edebiyatından alınan düzyazı türlerinin yanında Batılı nazım biçimleri de kullanılır.
B) Tercüme Odasın’da yabancı dil öğrenen aydınlar, Batı edebiyatından çeviriler yapmışlardır.
C) Türk edebiyatının gelişiminde, Ziya Paşa’nın çıkardığı Tercüman-ı Ahval gazetesi etkili olmuştur.
D) Tanzimat şairleri, Divan şiiri nazım biçimlerini kullanmalarına karşın içerikte yenilik yapmışlardır.
E) Tanzimat edebiyatının oluşumunda Batı edebiyatından ilk çevirilerin yapıldığı 1839-1860 dönemi etkili olmuştur.
Divan şiirini en çok eleştirenlerden biri Namık Kemal'dir. Sanatçı divan şiirini gerçek yaşamdan kopuk, halktan uzak olmakla suçlamış; dilinin soyut ve anlaşılmaz olduğunu eleştirileriyle ortaya koymaya çalışmıştır. Buna karşın divan şiiri nazım biçimlerini ve aruz ölçüsünü kendisi başta olmak üzere tüm Tanzimat sanatçıları kullanmıştır. Hatta kimi zaman dili sadeleştiremedikleri, sanatlı bir söyleme yöneldikleri de söylenebilir.
5.Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Tanzimat sanatçılarının, divan şiirini eleştirdiklerine
B) Tanzimat sanatçılarının, divan dilini anlaşılmaz bulduklarına
C) Tanzimat sanatçılarının, dil ve biçimde tutarsız yaklaşımlar sergilediklerine
D) Namık Kemal'in divan şiirinden uzaklaşmayı başaramadığına
E) Tanzimat sanatçılarının içerik bakımından divan şiirinden uzaklaşamadıklarına
I. Ahmet Cevdet Paşa, Tanzimat Dönemi'nde, Doğu ve Batı kültürünü iyi bilen ayrıca hukuk alanındaki eserleriyle yeni edebiyata öncülük eden bir sanatçıdır.
II. Tanzimat Dönemi'nde haber gazeteleri dışında çocuklara yönelik "Mümeyyiz" ve "Kevkebi Şark" gibi kadınlara yönelik gazeteler de çıkarılmıştır.
III. 1831'de çıkmaya başlayan Takvimi Vakayi resmî bir gazete olup daha çok devletin yürüttüğü işler ve saray çevresine dair haberler yapmıştır.
IV. 1870'ten sonra gazetecilik gelişmiş, Namık Kemal'in Şinasi ile çıkardığı İbret dergisi özellikle tiyatrodaki yenilikleri topluma duyurmada öncülük etmiştir.
V. Sadullah Paşa tercüme odalarında yetişmiş bir aydındır ve Fransız edebiyatından çokça çeviriler yapmıştır.
6.Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) I. de B) II. de C) III. De D) IV. de E) V.de
7.Edebiyatımızda "Hamit-Sezai-Ekrem Mektebi” olarak da adlandırılan dönem için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Divan şiirinin gücü bu dönemde tamamen kırılmış ve artık gelenekten kopuş gerçekleşmiştir.
B) Şiirde romantik eğilimler devam etse de romanda realizm kendini göstermiştir.
C) Genellikle oynanmak için yazılmış tiyatro eserleri ortaya çıkmıştır.
D) Şiirde “mazmun" yerine “imge” öne çıkmış; aşk, ölüm, tabiat ve metafizik temaları işlenmiştir.
E) Dil konusunda sadeleşme kaygısı yok olmuş, bunun yerine sözcük seçiminde daha fazla dikkat ve üslupçu anlayış öne çıkmıştır.
“Edebiyat” sözcüğünü bizde ilk defa Tanzimat Dönemi sanatçılarından…………. kullanmıştır. Tanzimat'tan önce edebiyat yerine………. denilmekteydi. Bu konuyla ilgili Ziya Paşa’nın ön sözünde halk edebiyatını överek yeni edebiyatı savunduğu bir eseri bulunmaktadır.
8.Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Namık Kemal, Harabat
B) Şinasi, Şiir ve İnşa
C) Ziya Paşa, Demdeme
D) Şinasi, Tahrib-i Harabat
E) Muallim Naci, Mazmun
11. I. Felsefe alanında iki kitap yazmıştır.
II. “Hayal ve Hakikat” romanını Ahmet Mithat’la birlikte yazmıştır.
III. Kendi adını kullandığı ilk roman "Muhadarat’tır.
IV. Refet, Udi, Enin romanlarında evlilik, kadın, eğitim gibi konuları ele almıştır.
9.Numaralanmış cümlelerde özellikleri verilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mizancı Murat Bey
B) Fatma Aliye Hanım
C) Nabizade Nazım
D) Ahmet Şuayp
E) Nigar Hanım
10. Aşağıdaki verilenlerden hangisi Tanzimat edebiyatı hazırlık döneminde yapılan çalışmalardan biridir?
A) Fenelon’un Telemak romanını çevirmek
B) Dil ve sözlük çalışmaları yapmak
C) Şiirin konu alanını genişletmek
D) İlk gerçekçi romanı olan Araba Sevdası’nı yazmak
E) Edebi metin parçalarını Tasvir-i Efkâr gazetesinde yayımlamak.
11. Tanzimat edebiyatı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Tanzimat edebiyatı, Batı etkisindeki Türk edebiyatının ilk aşamasını oluşturur.
B) Tanzimat’la birlikte Batı’daki tiyatro, gazete, roman gibi pek çok nesir türü edebiyatımıza girer.
C) Tanzimat Dönemi sanatçılarının en belirgin özelliği divan edebiyatının savunucusu olmalarıdır.
D) Tanzimat sanatçıları halkı uyandırıp yükseltmeyi, gerilikle savaşmayı, baskıları yok etmeyi amaçlamışlardır.
E) Tanzimat Dönemi edebiyatı hazırlık, I. Dönem ve II. Dönem olmak üzere üç aşamadan oluşmuştur.
12.Aşağıdakilerden hangisi, Tanzimat Dönemi yayın organlarından biri değildir?
A) Ayine-i Vatan B) Muhbir C) Terakki D) Türk Derneği E) İbret
Özel girişimle kurulan ilk Türk gazetesidir. Bu gazetenin kendi gazetesini etkileyeceğini düşünen W. Churchill, Ruznâme-i Ceride-i Havâdis-i çıkararak bu gazeteyle rekabet etmiştir. Gazeteyi Agâh Efendi'yle Şinasi birlikte çıkarmışlardır. Agâh Efendi dünyayı gezmiş ve tanımış, cesur, bilgili, bir aydındır. Şinasi ise Avrupa'ya giderek Fransız kültürünü, edebiyatını ve şiirini Türk aydınına tanıtan, Batılı Şiirlerin tercümesini yapan bir aydındır. Gazetede sanayiye, bankacılığa, ticarete, postacılığa dair çeşitli yazılar çıkmaktadır. Yabancı basından yapılan çevirilere de gazetede sık sık rastlanmaktadır.
13.Yukarıdaki parçada sözü edilen gazete, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tercüman-ı Ahvâl B) Tasvir-i Efkâr C) Hürriyet D) Takvim-i Vakayi E) Tercüman-ı Hakikat
I. Tercüme Odası: Tanzimat Dönemi'nde yenilikçi aydınları aynı çatı altında toplayan ve çevirilerin yapıldığı yer.
II. Tercüman-ı Ahvâl: 1860’ta yayımlanan ve Tanzimat edebiyatının başlangıcı kabul edilen gazete.
III. Ceride-i Havadis: Devlet eliyle çıkarılan ve ülkemizin ilk yayın organı olan gazete.
IV. Tanzimat Fermanı: 1839’da Osmanlıda yenileşme döneminin başlangıcı.
V. Tanzimat Hazırlık Dönemi: Batı edebiyatı ile Türk aydınının çeviriler yoluyla ilk kez yüz yüze geldiği dönem.
14.Yukarıda numaralı yerlerin hangisinde yanlış açıklamaya yer verilmiştir?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Tanzimat edebiyatıyla birlikte divan edebiyatında bulunmayan hikâye, roman, tiyatro, makale, eleştiri, anı gibi yeni türler edebiyatımıza girmiştir. Fransız edebiyatı örnek alındığından bu edebiyatta görülen klasisizm, romantizm ve realizm akımlarının etkisinde kalınmıştır. Sanatçılar dilin sadeleştirilmesi, konuşma diliyle yazı dili arasındaki ayrımın ortadan kaldırılması gerektiğini savunmuşlar ancak bunu tam olarak yaşama geçirememişlerdir. Divan edebiyatı nazım biçimleri içerisinde yeni düşünceler işlenmiştir. Batılı anlamda tiyatronun ilk örneği verilmiştir.
15.Bu parçadan Tanzimat edebiyatıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Şiirde asıl yenliğin içerikte olduğu
B) Halkın kullandığı dilin yazı dili hâline geldiği
C) Türk okurunun yeni düzyazı türleriyle tanıştığı
D) Batı edebiyatı kaynaklı akımlardan etkilenildi
E) Göstermeye bağlı türlerde ilk ürünlerin verildiği
16.Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat Döneminde çıkan gazetelerden biri değildir?
A) Takvim-i Vekayi B) Tasvir-i Efkâr C) Ceride-i Havadis D) Hazîne-i Fünûn E) Tercüman-ı Ahval
17.Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat edebiyatının hazırlık döneminde gerçekleştirilenler arasında yer almaz?
A) Resmi gazeteler çıkarılmıştır.
B) Batı’dan bazı şiir çevirileri yapılmıştır.
C) İlk roman çevirisi gerçekleştirilmiştir.
D) “Gerçekçilik” edebiyatımıza girmeye başlamıştır.
E) Türk okuru bazı yeni edebiyat türleriyle tanışmıştır.
18. Tanzimat edebiyatıyla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Batı’dan alınan makale, roman, deneme gibi türlerde ilk ürünler verilmiştir.
B) Divan edebiyatı nazım şekillerinin yanında yeni nazım şekilleri de kullanılmıştır.
C) Şinasi, Namık Kemal, Ziya Paşa ilk dönemin önemli sanatçılarıdır.
D) Şiirlerde eski biçimler içinde vatan, millet, hürriyet, adalet gibi yeni kavramlar işlenmiştir.
E) Bu dönemde çıkan ilk özel gazeteler, Takvim-i Vekayi ve Ceride-i Havadis’tir.
19. Türk okuru romanla ilk defa………, Fenelon’dan yaptığı……. tercümesiyle karşılaşır. Edebiyatımızdaki ilk yerli roman ise1872’de…… tarafından yazılan…… adlı romandır.
Bu parçada boş bırakılan yerlere, sırasıyla aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi gerekir?
A) Yusuf Kamil Paşa’nın - Telemak - Şemsettin Sami - Taşşuk-ı Talat ve Fitnat
B) Halit Ziya Uşaklıgil’in - Kızıl ve Kara - Yusuf Kamil Paşa - Paris'te Bir Türk
C) Namık Kemal’in - Renan Müdafaanamesi -Halit Ziya Uşaklıgil’in - Mai ve Siyah
D) Ahmet Mithat Efendi’nin - Sefiller - Recaizade Mahmut Ekrem - Araba Sevdası
E) Sami Paşazade Sezai’nin - Sergüzeşt - Ahmet Mithat Efendi - Felatun Beyle Rakım Efendi
I. Tüm halkın kanun önünde eşit kabul edilmesi
II. Askerlik süresinin sınırlandırılması, isteyen yabancıların da askere gitmesi
III. Memurların maaşa bağlanması, rüşvetin ve iltimasın önüne geçilmesi
IV. Mahkemelerdeki yığılmanın önüne geçmek amacıyla din adamlarının yetkilendirilmesi
V. Vergilerin kişilerin gelirine göre alınması, düzenli olarak vergi ödenmesi
20.Numaralandırılmış yargılardan hangisi Tanzimat Fermanı'yla getirilmek istenen yenilikler arasında yoktur?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
I. Bu dönemde halkın, Doğu yerine yüzünü Batı’ya çevirmesi
II. Fransız kültürünün kendini her alanda hissettirmesi
III. Varlıklı aile çocuklarının Avrupa’ya eğitim amacıyla gitmesi
IV. Çocukların eğitimi için Fransız mürebbiyelerinin İstanbul’a getirilmesi
V. 1832’de Tercüme Odaları’nın kurulması ve gençlerin yabancı dil öğrenmesi
21.Numaralanmış yargılardan hangisinin Tanzimat Dönemi Edebiyatı’nın oluşumunda doğrudan etkili olduğu söylenebilir?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
22.Aşağıdaki sanatçılardan hangisinin Batılı anlayışla kurulan Tanzimat edebiyatının oluşumunda etkili olduğu söylenemez?
A) Muallim Naci
B) Abdülhak Hamit Tarhan
C) Şinasi
D) Ahmet Vefik Paşa
E) Namık Kemal
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22
A E C C E D C B B B C D A C B D D E A D E A
