Not: Türkçede bunların dışında kullanılan bağlaçlar da vardır. O bağlaçları birer cümlede örnek gösterelim.
“Konuyla ilgili en küçük bir bilgiye dahi sahip değildi. ”
“Bir daha geç kalmayın, yoksa babanıza söylerim."
“Çok istiyorum ne var ki bunları şimdiye kadar kimseye anlatmadığım için uygun ifadeyi bulmakta zorlanıyorum. ”
“Eğer ziyaretimize gelirsen bizi çok mutlu edersin.”
“O gün gelsin, neşemiz tazelensin de gör
“Dünyayı hele sen bir barış olsun da gör"
“Acele etmez, ağırdan alır, nasıl ki bu akşam da ağırdan alıyor.”
“Kâh resim yapıyor kâh karikatür çiziyor. ”
“Kitap fuarına gittik hatta birçok sanatçıyla tanıştık."
“Yönetmen, belki bu yüzden yani perde geç açıldığı için sinirleniyor.”
“Abant Gölü ’ne veyahut Düzce'deki şelaleye gitsek. ”
“Her hareket yahut düşünce, hareket edenin veya düşünenin zihninde bir iz bırakır.”
“Saatini bu kalemle değiştirmiş üstelik bin lira daha almış. ”
Not: Aşağıda bağlaçlarla ilgili çeşitli bilgiler yer almaktadır. Bağlaçların kavranmasında bu bilgilerin bilinmesi büyük önem taşır.
- Bağlaçlarla ilgeçler birbirine çok benzediğinden zaman zaman karıştırılır. Her ikisi de tek başına anlam taşımaz. Ancak ilgeçler tek bir sözcükle anlam ilgisi kurar. Bağlaçlar ise cümleler ve eş görevli sözcükler ya da söz öbekleri arasında anlam ilgisi kurar.
“Sabaha kadar sokaklarda dolaştı. ”
cümlesinde kadar edatı kendinden önceki “sabaha” sözcüğüyle birlikte bir söz öbeği oluşturmuştur ve “zaman, süre” anlam ilgisini kurmuştur.
“Elleri ve ayakları soğuktan morarmıştı. ”
cümlesinde ve bağlacı kendisinden önceki ve sonraki “elleri, ayakları” sözcüklerini birbirine bağlamıştır.
- Bazı sözcükler hem edat hem bağlaç görevinde kullanılır.
“Gelmeleri ile gitmeleri bir oldu. (Bağlaç)
“Bir haberci ile bana haber göndermiş. (Edat)
“Aradığını ancak seyyar satıcılarda bulabilirsin. (Edat)
“Çok dolaştı ancak aradığını bulamadı. (Bağlaç)
“Yemek güzeldi valnız biraz tuzsuzdu. (Bağlaç)
"Koca salonda yalnız on kişi vardı. (Edat)
- Türkçedeki diğer sözcükler gibi bağlaçlar da yapı bakımından çeşitlilik gösterir.
“Bankaya gittim ama müdürle görüşemedim. ”
cümlesindeki “ama” bağlacı yapım eki almadığı için basit yapılıdır.
“Bugün çok çalıştı üstelik epey yoruldu. ”
cümlesindeki “üstelik” bağlacı yapım eki aldığı için türemiş yapılıdır.
“Telefonuma cevap vermiyor halbuki az önce görüşmüştük.
cümlesindeki “halbuki” bağlacı ise birden çok sözcüğün anlamca kaynaşıp kalıplaşmasıyla oluştuğundan birleşik yapılıdır.
"Yazıyı dergiye gönderdim ne var ki yayımlamadılar.
cümlesindeki “ne var ki” bağlacı ise söz öbeği niteliğindedir.
İLGİLİ İÇERİK
