UYGULAMA : 1
A. Aşağıdaki cümlelerin öğelerini bulunuz.
1. Sular bir kayanın üzerinden köpüre köpüre akıyordu.
2. O sabah okulun bahçesinde olağanüstü bir telaş ve canlılık vardı.
3. İnsan hayatının ayrılmaz parçalarından biri de çalışmaktır.
4. Uzun süre bizi dinleyen yaşlı balıkçı; "Böyle bir havada denize açılmak aptallık olur. ” dedi.
5. Karabibik, Batı etkisindeki Türk edebiyatının köye yönelen ilk eseridir.
6. Memduh Şevketin öykülerini okurken anlatı: lan olayları siz de yaşarsınız.
7. Yüzyılımızın sonunda bu tür hastalıkların tedavisi kolayca yapılabilecek.
8. Bu toplantıda genç nüfusun problemleri birer birer dile getirildi.
9. Halikarnas Balıkçısı'nın mitolojiyle ilgili yazılarını geçen yıl okudum.
10. Böyle güzel bir öyküyü, siz de kabul edersiniz, birikimi olmayan bir sanatçı kolay kolay yazamaz.
B. Aşağıdaki cümlelerde öğeler yanlış ayrılmışsa cümlenin sonuna (Y), doğru ayrılmışsa (D) yazınız.
1. Kış ortasında / günlük güneşlik bir hava / vardı ( ).
2. Herkes / burada / ekmek parası / kazanmaya çalışıyordu ( ).
3. Karadeniz Bölgesi'nde hava / her mevsim/ yağışlıdır ( ).
4. Edison'un ampulü bulması / uygarlığa / bir armağandır ( ).
5. İstanbul / tarihe tanıklık etmiş / bir şehirdir ( ).
6. Kendi ulusunun tarihini / öğrenmek isteyen herkes / bunu / okumalı ( ).
7. Dil ile kültür arasında / doğrudan bir ilişki / vardır ( ).
8. Işıklarla / dolsun / kalbimin içi ( ).
9. Sınavı kazandığını / bildirmek için / ona / telefon edeceğim ( ).
10. Ellerini / usulca / bırak / ılık sulara ( ).
C. Aşağıdaki soru cümlelerinin hangi öğeyi buldurmak istediğini, sondaki boşluklara yazınız.
Sorunun buldurmak istediği öğe
1. "Budala"yı ne zaman okudunuz? ........................
2. İnsanın özveriyle çalışması suç mudur? ........................
3. Siz, Ahmet Bey'i mi arıyorsunuz? ........................
4. Matematik dersine Orhan Bey mi geliyor? ........................
5. Bu kitapları nereden aldınız? ........................
6. Yurt dışına ne ile gideceksiniz?......................
7. Bugün neden söz edelim? ........................
8. Yılda kaç ikramiye alıyorsunuz?......................
9. Basketbol takımımız nasıl oynadı?..................
10. Nasıl bir kitap istiyorsunuz? ..........................
D. “Güzel bir şiir” sözünü ayrı cümlelerde özne, yüklem, belirtili ve belirtisiz nesne veya dolaylı tümleç olarak kullanınız.
1. (Özne):………………………………………………………………………………………………………………………………
2. (Yüklem) :……………………………………………………………………………………………………………………………………..
3. (Belirtili nesne) :…………………………………………………………………………………………
4. (Belirtisiz nesne) :………………………………………………………………………………………………………………….
5. (Dolaylı tümleç) :………………………………………………………………………………………………………………………
E. Aşağıdaki cümlelerde en vurgulu (önemli öğeyi parantez içi boşluklara yazınız.
1. Victor Hugo, ömrü boyunca birçok oyun, şiir ve roman yazdı (....................)
2. Hiçbir davayı, hiçbir inancı bir katilin kurşunları öldüremez (....................)
3. Sütten ağzı yanan, yoğurdu üfleyerek yer (.................)
4. İncecik bir yel, tuz ve iyot kokusunu üzerime serpiştiriyordu (....................)
5. Yaşlı adam, uzun yıllar bu çınarları, söğütleri
6. korumak için mücadele etmişti (....................)
F. Aşağıdaki cümlelerin öğelerini bulunuz.
1. Şehrin ovaya bakan tarafından geçenler, asfalt yolun iki yanına birtakım insanların gelip yerleştiğini gördüler.
2. Sıcaktan ve sivrisineklerden aşırı derecede bunaldığım geceler biraz nefes alabilmek için deniz kıyısında dolaşıyordum.
3. Uzun yıllar şiir yazdığı halde bir kitap bile çıkaramayan birçok şair var.
4. Faruk Nafiz'in "Han Duvarları” başlıklı şiiri, Türk şiirinin Anadolu'ya açılan en başarılı örneklerindendir.
5. Memduh Şevket Esendal “Ayaşlı ve Kiracıları” adlı romanında yıkılan bir düzenden yeni bir toplum düzenine geçmenin sarsıntıları arasında bocalayan "küçük insanların yaşantılarını okuyucuyu sıkmadan anlatır.
G. Aşağıdaki cümlelerde özne - yüklem uygunluğu varsa parantez içine (+), yoksa (-) yazınız.
1. ( ) Ellerim, ayaklarım soğuktan buz kesilmişlerdi.
2. ( ) Siz ve o, dünyayı cennet, insanları melek sanacak kadar safsınız.
3. ( ) Bu dertler, öyle sanıyorum ki ülke insanını yiyip bitirecekler.
4. ( ) Eller, çehre gibi sır saklamaya alışık değillerdir.
5. ( ) öğretmenler, öğrenciler tören yerinde toplanmışlardı.
6. ( ) Gözleri, kara gözleri pırıl pırıl parlıyorlardı.
7. ( ) Bu akşam Ankara'dan döneceğimi çocuklar da, sen de biliyordun.
8. ( ) Gecenin karanlığında kurtlar uluyordu.
9. ( ) Sen de, ben de Ali Bey de bu karara karşı çıkacaksınız.
10. ( ) Martılar vapurumuzun üzerinde dolaşıyor, sanki hepimize "Güle güle gidin!” demek istiyorlardı.
İLGİLİ İÇERİK
