ZAVALLI ÇOCUK 
ÖZET
Namık Kemal'in Magosa sürgünlüğü sırasında kaleme aldığı üç perdelik bir trajedidir. "Zavallı Çocuk"ta Tanzimat Dönemi yazarlarının birçoğunun ele aldıkları bir konuyu, gençlerin aile büyüklerinin baskısıyla evlendirilmeleri ve hazin sonlarını işlemiştir. "Zavallı Çocuk", yayımladığı dönemde etkisini göstermiş, Recaizâde Mahmut Ekrem "Vuslat"ta, Abdülhalk Hamit, "İçli Kız"da benzer konuları kaleme almışlardır.
Oyunun erkek kahramanı Atâ, amcasının yanında büyümüş öksüz bir çocuktur; on dokuz yaşındadır ve Mekteb-i Tıbbiye'yi bitirmekte olan bir gençtir. Amcası Halil Bey'in kızı Şefika'yla birbirlerini severler. Tam bu sırada zengin ve yaşlı bir paşa, henüz on dört yaşlarındaki Şefika ile evlenmek için ailesine başvurur. Babası Halil Bey, kızının böyle bir evlilik teklifi karşısında sarsıldığını hissetmekle beraber annesi Tâhire Hanım buna aldırış etmez; sadece kızının parlak ve zengin bir evlilik yapacağını düşünür. Ayrıca evin maddî vaziyeti de düzelecektir. Annesine göre bu, aile için bir daha ele geçmez büyük bir fırsattır. Şefika, evlilik gerçekleşinceye kadar Atâ'ya bir şey duyurulmaması şartıyla, sırf ailesinin ekonomik durumunun düzelmesi için istemeye istemeye teklifi kabul etmek zorunda kalır. Çünkü annesi, babasının içine düştüğü borçlarını ödeyemezse hapse gireceğini söylemiştir.
Öbür taraftan okulunu parlak bir dereceyle bitiren Atâ'nın kendisine parlak bir gelecek hazırlamış olması da, olayın akışını değiştirmez. Ailesi ile sevgilisi arasında kalan ve büyük bir acı çeken genç kız sonunda verem olur. Kendisinden her şey saklanan Atâ, imtihanlarına hazırlanmak için uzunca bir süre ortaklıkta görünmez, başarılı olup da eve gelince, Şefika'nın ağır hasta olduğunu ve paşayla nikâhlandığını öğrenir. Geçirdiği büyük psikolojik buhran sonucu bir reçete yazar, eczaneden ilaç diye zehir getirtir. Getirtmiş olduğu zehiri içer ve can çekişmekte olan Şefika da, "Arkamdan çok durma, beni bekletme!" diye inleyerek ölen sevgilisini bekletmez ve o da ölür. Anne, yapmış olduğu kötülüğün sonucunu görerek bayılır ama artık iş işten geçmiş bulunmaktadır.
Zavallı Çocuk
· Aile konuludur.
· Magosa’da kaleme alınmıştır.
· 3 perdedir.
· Aile baskısıyla istemedikleri kişilerle evlendirilen genç kızların acıklı hikayesi anlatılmaktadır.
· Bu eserle edebiyatımızda “verem olup ölen insan” imajı yerleşmiş ve sonra pek çok yazar tarafından işlenmiştir.
· Kimi edebiyatçılara göre eser Victor Hügo’nun “Hernani” oyununun tesiri ile yazılmıştır.
· Romantizm etkisi belirgindir.
