SERBEST MÜSTEZAT
Bunun için önce müstezat nedir bunu bilmek gerekiyor
MÜSTEZAT :
- Gazelin her dizesine kısa bir dize eklenmesiyle oluşur; ancak bu kısa dizeler “ziyade” adını alır, yani “dize” kabul edilmez.
- Uyak düzeni genellikle gazel gibidir:
- aa/ xa/ xa/xa/xa…
- Ziyadeler, eklendikleri dizelerle uyaklı olur.
- Aruzun belirli bir kalıbıyla yazılır.
- Divan şiirinin sanatlı biçimlerindendir. Fakat seyrek kullanılmıştır.
Müstezat Örneği:
Bülbül yetişir bağrımı hûn etti figanın
Zabt eyle dehânın
Hançer gibi deldi yüreğimin tfğ-i zebanın
Te’sir-i lisânın
Ah eylemeğe başladı âyâ bu ne halet
Nolsun bu hararet
Bilmem yine bir derd mi var bülbül-i canın
Ol mürg-ü nihânın
Âh etse nola bülbül-i dil meşhedim üzre
Tâ mahşer olunca
Çok çekti gam-ı harını gülzâr-ı cihanın
Bu bâğ-ı fenanın
İzzet ne şeker çiğnedi tût? gibi bilmem
Açmış yeni bir söz
Reşk ile sulandı yine ağzı şuarânın
Sınf-ı fusehânın
İzzet Molla
Ölçü: Mefûlü mefailü mefâîlü feûlün Mefûlü feûlün
Günümüz Türkçesiyle
Bülbül yetişir, feryadın bağrımı kan etti, / ağzını kapa. /Dilinin kılıcı, dilinin etkisi yüreğimi hançer gibi deldi.
Ah eylemeğe başladı, acaba bu ne haldir? / Bu hararet nedendir (Ne olsa gerektir?) Can bülbülünün, o gizli kuşun, bilmem yine bir derdi mi var?
Gönül bülbülü şehit olduğum yer üzerinde mahşere kadar âh etse ne olur? / O, dünya gül bahçesinin, bu ölümlü bahçenin, dikeninin tasasını çok çekti.
İzzet, papağan gibi, nasıl bir şeker çiğnedi bilmem, /yeni bir söz açmış; ozanların, o rakipler sınıfının, kıskançlıkla yine ağzı sulandı.
