SÖZCÜKTE (KELİMEDE) YAPI TESTİ-01
1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bileşik sözcük sıfat görevinde değildir?
A) Saksıdaki birkaç fesleğen yaprağını elimle ezip koklaya koklaya yürüdüm.
B) Kapıyı açınca, karşımda başörtülü, yaşlı, zavallı bir kadın belirdi.
C) Kızgın bir balmumu gibi tepemize yapışan güneşten iyice rahatsız olduk.
D) Bu bölge toprakları, gayet ince, pek yalınkat bir kabuk gibidir.
E) İşlediği yüzkarası suçun ağırlığına dayanamayıp kasabadan gizlice ayrılmış.
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat görevindeki sözcük türemiştir?
A) Babasını genç yaşta kaybetmişti.
B) Havada yoğun bir sis vardı.
C) Burnuma yanık kokusu geliyor.
D) Satıcı, donuk gözlerle etrafı süzüyordu.
E) Kazadan sonra bütün huzurumuz kaçmıştı.
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde -ce (-ca, - çe, -ça) ekini alan sözcük yapıca diğerlerinden farklıdır?
A) Bu şehrin tarihçesini bir bilim adamı yazmış.
B) Senin, aslında iyi bir ılıcaya gidip dinlenmen gerekiyor.
C) Eskiden beri büyükçe bir evde oturmak isterdi.
D) Bu ormanda bir zamanlar öyle güzel karacalar vardı ki;..
E) Konuyu bence iyi bir uzmana danışmak lazım.
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük birden fazla yapım eki almıştır?
A) Bu kitabı okulun karşısındaki yeni kitapçıdan aldım.
B) Lise yıllarından beri gece, yatmadan önce roman okumayı alışkanlık haline getirmiştim.
C) Bir aralık ağabeyim de roman yazma gayretine girişmişti.
D) Sabahleyin kalktığımda pencerenin önünde küçük bir serçe duruyordu.
E) Havalar soğumuş, artık kışın bütün ağırlığı üzerimize çökmüştü.
“Yapım ekleri bileşik sözcüklere gelerek onlardan yeni sözcükler türetebilir.”
5. Aşağıdakilerden hangisinde bunu örneklendiren bir kullanım görülmektedir?
A) Resimlerinde albenisi yüksek renkler kullanması, onun en özgün yanıdır.
B) Seni bugünlük affediyorum, ama bunu sakın bir daha yapma!
C) Seninle anayolda buluşur, yola birlikte çıkarız.
D) Konuşmalarındaki bu kapalılık anlatmak istediklerinin yeterince anlaşılmamasına yol açıyor.
E) Kuşburnundan yapılan yiyeceklerin pazarlayıcılığını yapıyormuş.
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yansımadan türemiş bir fiil kullanılmıştır?
A) Ders çalışırken etrafındakilerin fısıltıyla konuşmasından bile rahatsız olurdu.
B) Şehrin en gürültülü caddesinde bile seslerden pek etkilenmezdi.
C) Koridordan gelen ses, müdür yardımcısının elindeki sopanın takırtısıydı.
D) Çocuk ne olup bittiğini bile anlamadan yüzünde bir tokat şakladı.
E) Karanlığın içinden, var mı yok mu belli olmayan bir ışık parlıyordu.
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yansımadan türemiş bir sözcük kullanılmıştır?
A) Yüzündeki belirtiden anladığım kadarıyla durumundan hiç memnun değildi.
B) Vücudunun her yerinde kızarıklıklar oluşmuş, sanırım bu bir hastalığa işaret.
C) Atların kişnemesi, rüzgârların uğultusuna karışıyor, etrafa dağılıyordu.
D) Baktığım resimlerde hep geçmiş günlerden esintiler vardı.
E) Gözlerindeki ışıltıdan, ne zeki bir insan olduğu hemen anlaşılıyor.
“Kimi bileşik sözcükler isim tamlamalarının kaynaşmaları yoluyla oluşur. Bunlar cümlede sıfat görevinde de kullanılabilir.”
8. Aşağıdakilerden hangisinde bunu örneklendiren bir bileşik sözcük kullanılmıştır?
A) Kitabı alınca mutlaka önce onun önsözünü okurum.
B) Filmin başrolündeki sanatçının önceden bir filmini seyretmiştim.
C) Romandaki olayların büyük bir bölümü bir denizaltında geçiyor.
D) İşe alınmak için önce bir başvuru dilekçesi hazırlamalısın.
E) Onun, fildişi kulesinden çıkıp halkın arasına girme zamanı hala gelmedi mi?
9. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi yapıca farklıdır?
A) Dünya kupası maçlarını büyük bir zevkle izliyorum.
B) Yatağına uzanıp saatlerce ağlamış.
C) Öğretmenin maçla ilgili sözleri bazı öğrencileri çok üzdü.
D) Çocuklar spor çalışmalarına iki gün daha devam etti.
E) Yılsonu yaklaştıkça insanın içini bir hüzün kaplıyor.
Görenler bulsun diye bu küçük madalyanda
O emsalsiz hüsnünün en ince hatlarını
Vakfettim günlerimin uzun saatlerini
10. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?
A) Bileşik fiil B) Bağ - fiil
C) İşaret zamiri D) Belirtili isim tamlaması
E) Türemiş Sözcük
11. “Başhekim, toplardamar, sivrisinek, anayasa” gibi bileşik sözcükler için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Her iki sözcük de kendi öz anlamı dışında kullanılmıştır.
B) Birinci sözcük kendi öz anlamını korumuştur.
C) İkinci sözcük kendi öz anlamını korumuştur.
D) Ad soylu sözcükler, birleştikleri sözcükle birlikte ad ve sıfat oluşturmuştur.
E) Sıfat takımı şeklinde oluşan bileşik sözcüklerde hece düşmesi olmuştur.
12. Aşağıdakilerden hangisinde basit yapılı bir eylem birleşik zamanla çekimlenmiştir?
A) Bunun böyle olacağını tahmin etmeliydim.
B) Dikkat edince durumu fark etmişti.
C) Bu sesler ruhumu dinlendiriyor.
D) Muhteşem bir manzara görmüştüm.
E) Uyarılarını kulağıma küpe ettim.
Türkmen kızı Türkmen kızı
Al giymiş bağlar kırmızı
I II
13. Yukarıdaki dizelerde numaralanmış fiillerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Her ikisi de basit yapılıdır.
B) I. basit II. türemiş yapılıdır.
C) II. nin kökü isimdir.
D) I. nin kökü fiildir.
E) Her ikisi de basit çekimlidir.
14. Aşağıdakilerin hangisinde yüklem cümleye "süreklilik" anlamı katmıştır?
A) Beklemediğim bir anda çıkageldin.
B) Televizyon seyrederken ne yazık ki uyuyakalmış.
C) Tahtadaki açıklamaları defterinize yazıverin.
D) Sürekli, bu konuyu gündeme getirebiliriz.
E) Hızlı inmeye kalkınca merdivenlerden düşeyazdı.
15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem, anlamca kaynaşmış birleşik fiildir?
A) Hatanın, son anda farkına varır.
B) Bugünlerde kilo aldığımı fark etmiş.
C) Şu çocukların sorunlarını hallediver.
D) Hükümet binasının arkasına park ettim.
E) Onunla ancak dün görüşebildim.
16. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi yapıca basittir?
A) Uzun saçlarını iki örgü yaparak toplamış.
B) Daha yirmisine basmadan evlendirilmişti.
C) Bodrum eskiden, bugünkü gibi kalabalık değildi.
D) Burada el emeğiyle güzel eşyalar üretiliyordu.
E) Onunla aramızda kuşak farkı olduğunu bilmiyordum.
"Türemiş fiiller, isimlerle fiillerin kök veya gövdelerine yapım eklerinin getirilmesiyle yapılır."
17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bunu örneklendiren bir kullanım görülmektedir?
A) Bembeyaz travertenlere basmaya kıyamazsınız.
B) Köyümün yemyeşil dağlarını özlemiştim.
C) Dağlardan inen yol sahilde bitiyordu.
D) Martılar kayaların üzerinden bizi seyrediyordu.
E) Buradaki yeşil ve saydam sular herkesi kendine çekiyordu.
18. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcük yapıca ötekilerden farklıdır?
A) Eskiden padişahın hizmetini içoğlanlar denen bir heyet görürdü.
B) Annem öğle yemeği için uskumru hazırlamıştı.
C) İstanbul'un Boğaz safaları unutulacak gibi değil.
D) Babamın subaylık görevi nedeniyle gitmiştik o kasabaya.
E) Yol kenarında bembeyaz papatyalar gülümsüyordu.
19. Aşağıdaki dizelerden hangisinin yüklemi yapısı yönüyle diğerlerinden farklıdır?
A) Damla damla sızar dudaklara
Kalbin kaynağından bu heceler
B) Alnı işlerken düşünceler
Gözyaşları düşer zambaklara
C) Ve üşüşür olgun başaklara
Akşamın dallarından serçeler
D) Kardır yağan üstümüze geceden
Yağmurlu, karanlık bir düşünceden
E) Kapanır daha gün batmadan kapılar
Bu, afyon ruhu gibi baygın mahalleden
(I) Çok küçük yaşımdan beri yüksek yerlere çıkmaya bayılırdım. (II) İşe Çorum’da komşumuz Ölçekzade Hasan Ağaların dut ağacına çıkmakla başladım. (III) Ağaçların en yüksek tepelerine tırmanırdım. (IV) Yine samanlığın kalın, yuvarlak kasalarla çatılmış tavanının en yüksek yerine çıkar; oradan samanların içine atlardım. (V) Daha üç veya dört yaşımdayken yüklük yerine çıkıp oradan atlamak en sevdiğim oyundu.
20. Bu parçada numaralanmış cümlelerdeki altı çizili sözcüklerle ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?
A) I. cümledeki sözcük, çoğul ve hâl eki almış basit bir isimdir.
B) II. cümledeki sözcük, isimden türemiş bir fiildir.
C) III. cümledeki sözcük, iyelik ve hâl eki almış türemiş bir isimdir.
D) IV. cümledeki sözcük, fiil kökünden türemiş bir sözcüktür.
E) V. cümledeki sözcük, ek fiil alarak yüklem olmuş basit bir isimdir.
Sarp kayalıklarla çevrili dar bir geçitte kısılıp kalmış
I II
bedeninin her kıpırdanışında, katran karası taşların soğuk,
III
keskin yüzlerine değip örselenmişçesine acıdan acıya
IV
savrulup durursun.
V
21. Bu cümledeki altı çizili sözcüklerden hangisi isimden isim yapım eki almıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Tabiat ve hayat, insanoğlunun güzel ve faydalı eserler
I
vücuda getirebileceği muazzam bir malzeme deposudur.
II
Bütün tabiat ve hayat, işlenecek konu ile doludur. Hakiki
bir ressam konu bakımından sıkıntı çekmez. Ressamın
III
yapacağı iş, herhangi bir konu etrafında renk kompozisyonu
IV V
vücuda getirmektir.
22. Bu parçadaki altı çizili sözlerden hangisi birleşik sözcük değildir?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
(I) Burası dağlarla çevrili, kibrit kutularından evleriyle gözden uzak, akla gelmez bir köydü. (II) Yalnızca sonbaharda senede bir kez üzümlerin şahlandığı, parıldadığı zamanlarda üzüm bayramıyla dirilirdi buralar. (III) Ondan sonra kar kümeleriyle kapanan yolların ötesinde alabildiğine öksüz kalır, tarihe karışırdı. (IV) Bu terk edilmişlik bahara kadar sürer, baharda sular yürür, yollar açılırdı. (V) Sonra insan sesleri duyulur, bağlara gidilirdi.
23. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?
A) I. cümlede türemiş sözcüklere yer verilmiştir.
B) II. cümlenin yüklemi isimden türemiş bir fiildir.
C) III. cümledeki yüklemlerin ikisi de türemiş fiildir.
D) IV. cümledeki altı çizili sözcük birleşik bir sözcüktür.
E) V. cümledeki yüklemler fiilden türemiş fiil örneğidir.
(I) İki kapıdan hangisine uzanacağını bilemezsin. (II) Buhranlı, hezeyanlı, dizginlenmesi güç bir kriz sürecidir yaşadığın. (III) Bir atlatabilsen, yepyeni umutlarla eskisinden de sıkı tutunabilirsin yaşama. (IV) Yeter ki seni yaşama bağlayacak incecik bir pamuk ipliği kalmış olsun. (V) Evet, her zaman, hepimiz için bir ümit ışığı vardır hayatta.
24. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde hâl eki almış bir sözcük yoktur?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
25. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sıfatlardan hangisi, yapı bakımından ötekilerden farklıdır?
A) Ninem güzel bir masal anlattı.
B) Biz bu kitaba adeta âşık olduk.
C) Babam bazı kimselerin okumayı sevmediğini söyledi.
D) Şirin evimizi yıllardan sonra görebildik.
E) Yaşlı adam yavaşça ayağa kalktı.
26. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zamirden türemiş bir sıfat vardır?
A) Ağaçların arasından eski dere yatağı görünüyordu.
B) Köy, iki tepe arasındaki vadiye kurulmuştu.
C) Bu köy halkı, aralarında bencil insanlara yer vermezdi.
D) Havanın güzel olmasından faydalanan insanlar deniz kıyısına indiler.
E) Bazı insanlar ünlü sanatçıyı görebilmek için toplanmıştı.
27. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde altı çizili sözcük türetilirken bir ünlü kaybına uğramıştır?
A) Bir nehrin taşıyabileceği alışkanlıktadır gözümün beyazında gizlenen sis.
B) Yıldızlar parlasın topuğu düşük bakışlarından.
C) Bak, o dipsiz gecede sular kabarıyor.
D) Bir taşın hızla düşüşü gibi bir okyanusa düştü kalbim yalnızlığa.
E) Üzerime çevrilen bakışlardan sıkılmıştım.
Hicranla ağaran bu saçlar değil
I II
Sevgisiz kalan kalp ihtiyarlarmış
III IV V
28. Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerin hangisi yapıca diğerlerinden farklıdır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Vurgun yemiş misali gördüm
I
Tutuldu aşka
II
Yüreğimden yanıyorum ben
III
Bu defa başka
IV
29. Bu dizelerde numaralanmış sözcüklerin hangi ikisi yapıca özdeştir?
A) I. ve II. B) II. ve III. C) I. ve IV. D) II. ve IV. E) I. ve III.
30. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiilden türemiş bir isim kullanılmamıştır?
A) Orhan, bu kapıya sürgüyü ne zaman yaptırdın?
B) İnsanın içine bir korku düşmeyegörsün...
C) Kaçan balık büyük olur, derler.
D) En küçük görgü kuralına bile dikkat etmezdi.
E) Fildişi bir tarak almıştım iki yıl önce.
CEVAPLAR
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
C D E B B D E C E C
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
C D A B A E B A E C
21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
A E C B E C E B A C
İLGİLİ İÇERİK
