SÖZCÜKTE (KELİMEDE) YAPI TESTİ-02
1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, türetilirken ses kaybına uğramış bir sözcük kullanılmıştır?
A) Buzdolaplı, çamaşır makineli, televizyonlu bir ev arıyorum kiralamak için.
B) Akşamları kızıl ufku seyredebileceğim bir balkonum olsun isterdim.
C) Siyah ayakkabılı, açık renk ceketli bir adam bana evi gezdirdi.
D) Evin en üst katında çelik kapılı, neye yaradığını bilemediğim bir dolap duruyordu.
E) Mutfağı azıcık daha geniş olsaydı tutabilirdim orayı aslında.
2. Aşağıdaki dizelerde geçen bileşik sözcüklerden hangisi, diğerlerinden farklı bir yolla yapılmıştır?
A) Ben büyük şarkıları severim, büyük olsun
Deniz gibi, gökyüzü gibi her şey ve mahzun
B) Gözyaşlarını duydum yüzümde bir ara
O düşümde ağladı
C) Bir kıyamettir kopacak ufuklarda
Denizkızları mı dersin, kuşlar mı dersin
D) Kuşlar başucuma toplanmış
Perdeleri açılıyor sabahın
E) Herkes şiirine, düşüncene düşman
Sarı bir ışık sızmakta gelecek yüzyıllardan
“İçimi güldürmüyor sensiz ay ışıkları”
3. Bu dizede altı çizili sözcükte bulunan eklerin işlevleri bakımından özdeşi aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisinde kullanılmıştır?
A) Bütün gemicilerin ruhu bende yaşıyor
B) Gözlerimiz yaşlıydı, gönüllerimiz mahzun
C) Parlayan bakışları gönle huzur veriyor
D) Kapakları kapayın girmesin gemiye su
E) Seyredin dostlarım değirmenin taşını
4. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ikilemeyi oluşturan sözcükler yapısı bakımından diğerlerinden farklıdır?
A) Dertli dertli vurdum sazın teline
B) Şuraya bir yatak ser yavaş yavaş
C) Açık açık anlattı bana aşkı ağaçlar
D) Güneşi yudum yudum içtim şu lahzada
E) İki kardeş bakakalmış ardından şaşkın şaşkın
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-e” hal eki, eklendiği sözcüğe “amacıyla, maksadıyla” anlamı katmıştır?
A) Şimdi size şaşıracağınız bir haber vereyim.
B) Kapıda bekleyene niçin beklediğini sorun.
C) Onlar gelecek diye akşama kadar evde bekledi.
D) Kışın, turistler buraya kayak yapmaya gelir.
E) Her teklife itiraz edeceğine sen de biraz fikir üret.
Suçlu güneşler yıkanıyor Ganj sularında
I
Su içer kutsal hayvanlar doyasıya
II
İnip ormanların yorgun sabahlarında
III IV
Yarı çıplak paryalar ekin biçerler
V
6. Yukarıdaki dörtlükte numaralanmış sözcüklerden hangisi yapısına göre diğerlerinden farklıdır?
A)I. B)II. C)III. D)IV. E)V.
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisini oluşturan bütün sözcükler basittir?
A) Derginin kapağındaki resmi çok beğendim.
B) Yatağı bahçeye indirip orada uyumuş.
C) Odanın kapısını sağ elimle yavaş bir şekilde açtım.
D) Bütün pencere ve kapılar açıktı.
E) Kâğıtları bir çuvala doldurup yakacakmış.
8. Aşağıdaki dizelerin hangisinde sıfat, yapıca diğerlerinden farklıdır?
A) Akan suyu severim ben
B) Uzak memleketten gelmiş gibi insanlar
C) Başladı yarı karanlık duvarın üstünde resmigeçit
D) Kurumuş ağacı kesip devirdiler yere
E) Kulağımda falcı kadının sözü
Babam bizler için ne kadar çok yorarsa kendini, o denli sevinçli otururdu sofraya.
9. Bu cümle ile ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Bileşik çekimli birden fazla fiil kullanılmıştır.
B) Dönüşlülük zamiri kullanılmıştır.
C) Birden fazla edat kullanılmıştır.
D) Türemiş sözcük zarf görevinde kullanılmıştır.
E) Niteleme sıfatına yer verilmiştir.
“Kimi sıfat takımlarının sonuna - li (- lı) eki getirilerek sıfat grubu (bileşik sıfat) oluşturulur.”
10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu yolla yapılmış bir sıfat grubu vardır?
A) Ahmet Bey, mahallede sözü etkili bir insan olarak tanınır.
B) Gözlüğünü çıkarır, gazetenin başyazısını tatlı, yumuşak bir sesle okurdu.
C) Türkçe öğretmeni, yazısı okunaklı birkaç öğrenciyi yanına çağırdı.
D) Önümüzdeki ders Halide Edip’in Sinekli Bakkal romanını inceleyeceğiz.
E) Dünkü ödül töreninde beyaz çizgili gömleğini giymişti.
“Sözcük türü değişimi yoluyla oluşan bileşik sözcüklerde; sözcüklerin türleri değişir; eylem soylu sözcükler ad, sıfat olabilir.”
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kurala uygun bir bileşik sözcük kullanılmıştır?
A) Mirasyedi insanların hayatını içeren yeni bir film hazırlığındaydı.
B) Çocuk suçiçeği çıkardığından iki gündür yataktan kalkamıyordu.
C) Bahçedeki hanımellerinin kokusu ta sokağın başından duyuluyordu.
D) Dünkü konferansta yeryüzü şekilleriyle ilgili güzel bir sinevizyon gösterisi oldu.
E) Aramızda kendinden üstün birine karşı dalkavukluk yapmayı seven tek kişiydi o.
Yapılan haksızlıklara asla susamayız.
12. Bu cümlenin yüklemiyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) I. çoğul kişiye göre çekimlenmiştir.
B) Birleşik yapılıdır.
C) Birleşik çekimli bir fiildir.
D) Yeterliliğin olumsuzudur.
E) Olumsuz bir fiildir.
Kurallı birleşik fiiller, yeterlilik, süreklilik, tezlik ve yaklaşma olmak üzere dörde ayrılır.
13. Aşağıdakilerin hangisinde bu fiillerin dördüne de örnek vardır?
A) gidedurmak, olagelmek, alıvermek, yazabilmek
B) gelebilmek, donakalmak, çözüvermek, öle-yazmak
C) girebilmek, şaşakalmak, duyamamak, satıvermek
D) okuyamamak, anlayamamak, düşeyazmak, alabilmek
E) sevebilmek, gülebilmek, çıkagelmek, düşüvermek
14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yansımadan türemiş bir fiil yoktur?
A) Beni en çok sinirlendiren, üst kattan gelen patırtılardı.
B) Bomba bir anda patladı ve insanlar kaçıştı.
C) İlkbahar gelince buralarda yine koyunlar meleyecek.
D) Arkadaşının kulağına bir şeyler fısıldıyordu o an.
E) Gök, öyle bir Öfkeyle gürledi ki anlatamam.
Bir yayız, her bilek geremez bizi
Bir gülüz, bahçıvan deremez bizi
Ham ruhlar baksa da göremez bizi
Gözleri kör olur ışığımızdan
15. Bu dizelerde birleşik yapılı kaç fiil vardır?
A)1 B)2 C)3 D) 4 E) 5
16.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soyut bir addan türeyip soyut bir ismi niteleyen bir sıfat vardır?
A) Hüzünlü anlar geride kaldı, artık güzel günler göreceğiz.
B) Akıllı insan öğrendiklerini uygulamaya geçirendir.
C) Güneşli havalarda deniz buradan çok güzel görünüyor.
D) Çamurlu sokaklarda birkaç saat dolaşmak zorunda kaldık.
E) Geçen akşam ünlü bir şarkıcının konserine gittim.
17. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcüğün kökü, sözcük türü yönüyle ötekilerden farklıdır?
A) O sabah işe gitmek için evden sıkmıştım.
B) Vapurlar suda dalgalar oluşturarak gidiyordu.
C) Işıklar yanınca, yolun karşısına geçtim.
D) Numarayı Bulmak için rehbere baktım.
E) Saatlerdir benzin kuyruğunda bekliyorduk.
18. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem, yapıca ötekilerden farklıdır?
A) Artık ne o dostluklar kaldı ne arkadaşlıklar.
B) Bu ilacı ancak büyük eczanelerde bulursun.
C) Askerlik anılarını anlatmaktan hoşlanırdı.
D) Dar günümde bana yardım edeceğini sanmıştım.
E) Özel gecelerde davetlilere piyano çalardı.
Bir oyunu dinlerken kendini kaptırır, sözleri hiç sektir-
I
meden mırıldanarak oynar, sırasında hüzünlenir.
II III
sırasında belli belirsiz gülümserdi.
IV V
19. Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden hangisi yapıca ötekilerden farklıdır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E)V.
(I) Geçmiş zaman evlerinde günün birinde, gece yatısına misafirler geliverirdi. (II) Yatmaya hazırlanan biz çocuklar farkında olmadan gelenlere bakakalırdık. (III) Misafirler için genellikle beyaz ve temiz yatak yüzleri ve bunların üstüne de bir iki şilte konabilirdi. (IV) Evlerin bir köşesinde bazıları yazlık ve ince; diğerleri kışlık ve kalın, rengârenk yorganlar istif edilirdi. (V) Bütün bu yorganları, gözlerini, yüzlerini, huylarını, seslerini bildiğimiz mahlûklar gibi görmeye başlayınca uyuyamazdık.
20. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisinin yüklemi oluşumu yönüyle diğerlerinden farklı bir birleşik fiildir?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Çayı simitle içtikten sonra sokağın çamuruna karışır,
dişlerimizde hâlâ susam kırıntıları oradan oraya koşabiliriz.
I
Sokakta yağmur yağar, alnımızdan ter damlar. Dişlerimizde
II III
susam tanesi, çayın kokusu hâlâ burnumuzdadır. Ah, bir
IV
akşam olsa, kâğıt yığınları önümüzden bir eksilse,
V
ayaklarımız bir dinlense... Oh! Yine sabah oldu bak!
Acem Hasan Efendi çayı demlemiştir.
21. Bu parçadaki altı çizili sözlerden hangisi hem yapım hem de çekim eki almıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
22. “-den, (-dan, -ten, -tan)” eki aşağıdaki cümlelerin hangisinde çekim eki olarak kullanılmamıştır?
A) Mağazadaki işçilerden ikisi camları silmek için dışarı çıktı.
B) Oturacak yer kalmadığı için Kırıkkale’den Ankara’ya kadar ayakta geldik.
C) Zamandan tasarruf etmek için çok hızlı çalışıyorlardı.
D) İçten davranışlarıyla arkadaş grubumuzun en güvenilir kişisi olmuştu kısa zamanda.
E) Köyden kente göçün olumsuz yönleriyle yüzleşmek zorunda kalmıştı yöneticiler.
Burası atölyenin içinden daha serin olduğu için çocukların
I
hoşuna gider. Fakat ustalar rahat vermez ki... İkide bir
II
kontrole gelirler. Çocuklar kaçar, ustalar kovalar.
III IV
Yakalanan önce dayak yer, sonra da ceza.
V
23. Bu parçadaki altı çizili sözcüklerden hangisi çekim eki almamıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
(I) O gün iyi yazamamışsam ve beni memnun edecek iyi bir kitabın içinde kendimi kaybedememişsem neler hissettiğimi anlatayım: (II) Dünya, kısa bir sürede gözümde çekilmez, berbat bir yer olur. (III) Beni tanıyanlar benim de o dünyaya benzediğimi hemen anlarlar. (IV) Yaşamak da yaşamamak da bir diye düşünürüm. (V) Kimseyle konuşmak istemem, bu hâlimi gören kimse de benimle konuşmak istemez.
24. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) I. cümlede birleşik fiillere yer verilmiştir.
B) II. cümlede birden fazla yapım eki almış bir sözcük vardır.
C) III. cümlede bulunma hâli eki almış isim vardır.
D) IV. cümlenin yüklemi fiil çekim ekleri almıştır.
E) V. cümledeki altı çizili sözcükte hem iyelik hem de belirtme hâli eki vardır.
25. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi yapı bakımından ötekilerden farklıdır?
A) Çiçeklerden gül ile karanfili severdi.
B) İşinize gelmezse de çalışacaksınız.
C) O bir iki yıldır bizi bile aramadı.
D) Sabahtan beri kiralık daire arıyor.
E) Bizimle gel, hatta babanız da gelsin.
26. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde iyelik eki, türemiş bir sözcüğe eklenmiştir?
A) Toprak saksıda, bir dağ menekşesi büyütüyordu.
B) İnsan hep bir haber, bir ümit ışığı bekler durur.
C) Bir mektup yazma gereği vardır hep aklımızda.
D) Gönderen için de alan için de bir sevinçtir mektubumuz.
E) Fotoğraf, insanın garip icatlarından biridir.
İlk kim hatırlarsa bir çentik atsın
I II
Sonra sese döksün aklından geçenleri
III
Ben hep çiçek açmış bir ıhlamur düşünürüm
IV
Sevdalı dalları kıpır kıpır
V
27. Yukarıdaki dizelerde numaralanmış sözcüklerden hangisi yapıca farklıdır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Dalgam gelir denize indiririm sürüyü
I
Kavalımda ses olur görünmez güvercinler
II
Atın boyunu aşar tarlada gök ekinler
III
Şafağın iksirini gelincikler içermiş
IV V
28. Yukarıdaki dizelerde numaralanmış sözcüklerden hangisi yapıca farklıdır?
A) I. B) II. C) ili. D) IV. E) V.
29. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi yapısı yönüyle diğerlerinden farklıdır?
A) Gazeteci, genç adamı yanına çağırdı.
B) Gece yarılarına kadar spor programlarını izler.
C) Akşam olmadan taş fırınlarda yemekleri pişirdiler.
D) Bahçedeki akasyalar geçen hafta budandı.
E) Turgut bu kitabı kardeşine de okutmuş.
30. Aşağıdakilerin hangisinde “etmek” sözcüğü yardımcı fiil olarak kullanılmamıştır?
A) Terliyken soğuk su içmek, insanı hasta eder.
B) Sokakta yaşayan insanlara yardım etmeliyiz.
C) Bu futbolcunun kötü oyunu, seyircileri kahretti.
D) Sizden bu arkadaşların sorunlarıyla ilgilenmenizi rica ediyorum.
E) Bu eski model araba sizce ne kadar eder?
CEVAPLAR
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
A E C B D D C C E E
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
A C B A D A E C D D
21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
A D E C D B A D A E
