SAYFA: 5/ 41-50
41-TÜRK DİLİ - MEHMET EMİN YURDAKUL
Ey güzel dil, bir coşkun ırmağısın sen yurdumun;
Senin meçhul günleri naklediyor kumsalların…
Sende aziz dağların, beldelerin sesleri var,
Ben o elmas sorguçlu hakanları sende duydum.
Sende birçok şairler, kahramanlar haykırmışlar;
Sendedir ki ecdadın tarihini dinliyorum.
TÜRKÇE - MUSTAFA CEMİL UĞURLU
Ses yurdum
Seni ilkin annemin ninnilerinde duydum
Mavi rüyalarla uyurdum.
Türkçe
Nice insan seninle oldu ozan
Türkçe
Seni konuşunca ağzımdan bal akar
Türkçe
Seni yazınca kalemimden çiçekler açar
Türkçe
Türkülerin ses yurdu
Ata buyurdu:
Koruyun onu.
TÜRKÇE -ARİF NİHAT ASYA
Acayip dildir Türkçe.
“Acıklı” denir de,
Acıksız denmez.
“Yavuklu” denir de,
Yavuksuz denmez.
Ve “saklı” denir de,
Saksız denmez.
“Gizli” bulunur
Ama giz diye de
Gizsiz diye de
Bir şey yoktur...
“Öklü” bulunmaz,
Öksüz sayılamayacak kadar çoktur.
Ama Dil Kurumu
Yapar, yapmak istedi mi,
Dediği olur,
Olsun dedi mi.
Öylesine bir
Dil Kurumu,
Ki bilinmez
Bulanık mıdır, duru mu?
TÜRKÇE DİLİ KADAR ÂLÂ BİR DİL YOK - SEFİL SELİMİ
Bunu böyle bilsin her ırk her nesil,
Türkçe dili kadar âlâ bir dil yok.
Lehçeler, şiveler hepsi pek asil,
Türkçe dili kadar âlâ bir dil yok.
Dünya devletleri akıl yorsunlar,
Kurullar toplansın heyet kursunlar,
Bizden değil birbirinden sorsunlar,
Türkçe dili kadar âlâ bir dil yok.
Yazıda, lisanda, ses de ki gücü,
Hissi akla bağlar, hece de ucu,
Edebiyat denen kültürün tacı,
Türkçe dili kadar âlâ bir dil yok.
Ummanlara benzer engin mi engin,
Yelerden göklerden zengin mi zengin,
Bahçıvan başıdır her çeşit rengin,
Türkçe dili kadar âlâ bir dil yok.
Türkçeyi bilirim diyen yanılır,
Nasıl konuşulsa öyle sanılır,
Biraz anlayanın adı anılır
Türkçe dili kadar âlâ bir dil yok.
Şairler âşıklar, şiirler yazar,
Sevenleri arar, bu zarif pazar,
Lügatlere sığmaz, duyguda gezer,
Türkçe dili kadar âlâ bir dil yok.
Kâinatın süsü, yer gök hâkimi,
İnsanlığın ilacı ve hekimi,
SEFİL SELİMİ’nin budur hükümü,
Türkçe dili kadar âlâ bir dil yok.
45-TÜRKÇE - İDRİS NEBİ KARAKUŞ
Bir ülke ki milleti Türk;
İnsanı Türkçe konuşur.
Azerbaycan, Kırım, Kerkük…
Soydanı Türkçe konuşur.
Yaylaları, ovaları…
Çiçek açar sarı sarı.
Cana can katan baharı,
Hazanı Türkçe konuşur.
Bahçesi Türk, bağları Türk;
Ovası Türk, dağları Türk;
Devir, dönem, çağları Türk;
Zamanı Türkçe konuşur.
Ormanında her ağacı
Meyve verir; can ilacı.
Emmi, dayı, gardaş, bacı…
Yareni Türkçe konuşur.
Bu ülkenin insanı hür;
Özgür doğar, özgür büyür.
Soydaşı ve daha öbür
Hayranı Türkçe konuşur.
Kafkas, Ural başında da,
Sibirya’nın kışında da,
Millî sınır dışında da
Kalanı Türkçe konuşur.
Türk’ün dileği, duası,
Feryadı, figanı, yası,
Gülmesi, ağlaması…
İrfanı Türkçe konuşur.
Harar, heybe, halı, kilim…
Destan okur dilim dilim.
Kırık sazım, kopuk telim…
Figanı Türkçe konuşur.
Bu dildedir millî çare,
İdris Nebi hemen ara.
Beyit beyit, sıra sıra
Ozanı Türkçe konuşur.
ANA DİLİ –BAHTİYAR VAHABZADE
"Dil açanda ilk defa "ana" söylerik biz,
"Ana dili" adlanır bizim ilk dersliyimiz.
İlk mahnımız laylanı anamız öz südüyle
İçirir ruhumuza bu dilde gile-gile.
Bu dil - bizim ruhumuz, eşğimiz, canımızdır,
Bu dil - birbirimizle ehdi-peymanımızdır.
Bu dil • tanıtmış bize bu dünyada her şeyi.
Bu dil ecdadımızın bize goyup gettiği
En kıymetli mirasıdır, onu gözlerimiz tek
Goruyup nesillere biz de hediyye verek.
Bizim uca dağların sonsuz ezemetinden,
Yatağına sığmayan çayların hiddetinden.
Bu torpağdan, bu yârden,
Elin bağrından ğopan yanıglı negmelerden,
Güllerin renglerinden, çiçeklerin iyinden,
Mil düzünün, Muğanın sonsuz genişliyinden
Ağsaçlı babaların eğlinden kamalıdan
Düşmen üstüne cuman o gıratın nalından
Gopan sesden yarandın.
Sen halgımın aldığı ilk nefesden yarandın.
Ana dilim, sendedir halgın eğli, hikmeti,
Ereb oğlu Mecnunun derdi sende dil açmış.
Üreklere yol açan Füzulinin seneti,
Ey dilim, gudretinle dünyalara yol açmış.
Sende menim halgımın gahramanlıgla dolu
Tarihi varaglanır.
Sende neçe min illik menim medeniyyetim
Şan-şöhretim şahlanır.
Menim adım, sanımsan,
Namusum vicdanımsan!
Milletlere b’alğlara halgımızın adından
Mehebbet dastanları yaradıldı bu dilde.
Bu dil - tanıtmış bize bu dünyada her şeyi.
En gıymetli mirasdır, onu gözlerimiz tek
Goruyub, nesillere biz de hediyye verek!"
NE ONDANSIN, NE BUNDAN- BAHTİYAR VAHABZADE
Sizdenim, yanı Azerbaycanlıyım.
Ama anne dilimi bilmiyorum.
Dilimi öğrenmek için bana derslik gönderin ”
Güney (İran) Azerbaycan'dan gelen bir mektuptan.
Yâd dilde mektup yazıp kardeş, öz kardeşine.
Bu mektubu okuyan kül döksün başına.
Hükmüne bak hasretin.
Hükmüne bak zilletin.
Ya annesi yok imiş bu zavallı milletin
Bir emcekten süt emen ikiz evlâtlarına
Öz dilini öğrete.
Bir yuvadan uçurup, bu uçuşu seyrede.
Mektubunu okudum, yazarsın ki a Sizdenim,
Fakat ben öz dilimi bilmiyorumsa,
Bilmem,
Nasıl desem ben, benim”
Çok güzel itiraftır.
Sahvini anlayanı düz olmazdı dansamak.
Günahını azaltır, günahını anlamak.
Bu yaradır,
Bu yerde yarılanır bu yara.
Ne deyip, ne ad verek
Dilini bilmemekle övünen cahillere?
Haklısın...
Bizden olup,
Ey bizliğinden dönen,
Seni ben affederim, affeder mi ya vatan?
Bilmiyorsan dilini, sen vatanın yüzüne
İstemeden ak oldun.
Sen kendine bir üvey, özgeye yama oldun.
Bu halinle Sünbeye
Ne tokmak,
Ne de kardeş,
Tüfeğe çakmak oldun.
Sen çıkmak istersen de özgenin efsurundan,
Ne ondonsın, ne bundan.
Biisen de yad dilini, tam yadın özü gibi,
Seni doğma bildi mi?
Bilmeyip, bilmeyecek!
Ona “can kurban” desen, .
O, hakkını yiyecek
Yürek kızdırmayacak sana, diye,
Senin öz milletin de satılmış bilecektir
Kardeşini özgeye.
Yazırsın: “Değişmişim,
Başka gözle bakarım şimdi bütün her şeye.
Bana derslik gönderin dilimi öğrenmeye
Derslik?
İşte ne demek?
Kitaplardan ne semer?
Hani anne dilini anneden öğrenirler.
Annen bunu yapmadı,
O sana anlatmadı.
Annesinin dilini.
Annen sana öğretti ağasının dilini
Öz doğma evlâdına doğma anne dilini
Öğretmeyen anneler,
Ya anne adlanmağa sizin hakkınız mı var?
Dilinizi yadsıyıp
Kendinizi dandınız.
Fakat bu alçaklığı siz yücelik sandınız.
Ey kökünden ayrılıp kendisinden kaçaklar,
Emin olun, sizi de bir zaman donacaklar.
***
“Türkçe ağzımda annemin sütüdür.
Türkçe; ağzımızda, anamızın dili gibi helâl ve güzel olmalıdır.” diyen Yahya Kemal Beyatlı, “Türkçenin çekilmediği yerler vatandır. Vatanın kendi gövde ve ruhu Türkçedir, her halk kendi ikliminin lisanını söyler.” diyerek Türkçenin milletimiz için ne kadar önemli olduğunu vurgular.
Türk milletinin her ferdi Mustafa Kemal Atatürk’ün şu sözünü iyice özümsemeli, iyice içselleştirmelidir: “Türk dili Türk milleti için kutsal bir hazinedir. Çünkü Türk milleti geçirdiği nihayetsiz felaketler içinde ahlakını, ananelerini, hatıralarını, menfaatlerini, kısacası bu gün kendi milliyetini yapan her şeyi dili sayesinde muhafaza etmiştir.” Karamanoğlu Mehmet Bey ünlü buyruğunda, “Bu günden sonra divanda, dergâhta, bargâhta, mecliste, meydanda Türkçeden başka dil kullanılmayacaktır.” şeklinde dile getirdiği sözünü düstur bilen bireylerden olabilmek dileğiyle.
Yakup Kadri Karaosmanoğlu,
“Türkçe yazmak için her şeyden önce Türkçe düşünmemiz gerekir. Bir dilin özelliği sözlüğünde değil, ruhunda, dehasında aranmalıdır.” der. Yahya Kemal, “Bizi ezelden ebede kadar bir millet hâlinde koruyan ve birbirimize bağlayan Türkçedir.” diyerek dilimizin önemini vurgular. Türkçenin ifade gücü ve zenginliğine işaret eden Mustafa Kemal Atatürk, bu konuda şunları söylemiştir: “Türk dili zengin bir dildir. Her kavramı ifade kabiliyeti vardır. Türk dili dünyada en güzel dildir. Onun için her Türk dilini çok sever ve yükseltmek için çalışır.” Mehmet Emin Yurdakul Türk Dili adlı şiirinde Türkçenin Türk milletinin tarihi, coğrafyası, edebiyatı ile ilgili önemli unsurları geçmişten günümüze aktarma işlevi gördüğüne işaret etmektedir. Nihat Sami Banarlı ise farklı bir açıdan bakarak Türkçenin büyüklüğünü şöyle ifade etmiştir: “Her dil imparatorluk dili olamaz, çünkü her millet imparatorluk kuramaz.”
Nihat Sami Banarlı Türkçenin Sırları adlı kitabında öğretmenlere şöyle seslenir: “Şu fani dünya saadetleri içinde hiçbir şey, aziz Türk çocuklarına Türk dilini öğretmek kadar güzel hizmet değildir. Muallimler, hangi dersin hocası olurlarsa olsunlar, Türk çocuklarına her şeyden çok Türkçeyi öğreteceklerdir. Yavrularınıza sözlerini halk dehasının yarattığı ve bestesi yine halk sanatından yükselen ninniler söylemekten başlayarak öğreteceğiniz en güzel şey, Türkçedir.”
Türkçem Türkçem,
dilim benim Tüm duyarlığım, düşüncem Kırda kekik kokum, bahçede lâlem Hem ince, hem gür Türkçem, dilim benim Tüm canlılığım, sıcaklığım Sözünde, söyleyişinde yurdunu duyduğum Düşüm, gerçeğim, sesim, özüm Seninle gelişir, seninle büyürüm.
Namık Gökçay
Ruşen Eşref Ünaydın’ın yazdığı hatıraları arasında dilimiz ile ilgili şu satırlar dikkatleri çekmektedir: “Türkçe; buyrukların dili, yurt-yapı kuranların dili, ülkeler gibi denizleri de şanla aşmışların dili, toprağı işleyenlerin dili, beyinleri uyandıranların dili, sevgilerin dili, sızıların dili… Türkçe; analarımızın dili. Ana dil, diller güzeli. Yerine göre kılıçtan keskin, çelikten sert, kayadan sarp, boradan hızlı, kelebekten uçucu, çiçekten renkli, kokudan tatlı, altından parlak, sudan duru Türkçe… Babaların öğütlerini, anaların yumuşak yürekliliğini, kızgınların öfkesini, kırgınların iniltisini, ay ışıklarının oynaklığını, güneş parıltısının keskinliğini, iç yaşayışımızı da dış yaşayışlarımız gibi her dilden duygulu anlatan Türkçe, bize hayatı anlatan TÜRKÇE… Ey bizden daha genç olanlar! Bu dille sizler, ne mutlu, bizlerden çok güzel konuşacaksınız.” Ruşen Eşref Ünaydın’ın şanslı bulduğu genç nesil yalnızca sahip oldukları dil bilinci sayesinde Türkçeyi etkili ve güzel konuşma becerisine sahip olmayacak, aynı zamanda yabancı kelimelerin istilası altında bulunduğu ve özensizliğin getirdiği dil yozlaşmasının hat safhada olduğu günümüzde Türkçemiz derin bir nefes alma fırsatını da yakalamış olacaktır.
İLGİLİ İÇERİK
29 EKİM CUMHURİYET BAYRAMI İLE İLGİLİ ŞİİRLER
19 MAYIS ATATÜRK’Ü ANMA HAFTASI ŞİİRLERİ
23 NİSAN ULUSAL EGEMENLİK ve ÇOCUK BAYRAMI ŞİİRLERİ
- << Önceki
- Sonraki
