Kullanıcı Oyu: 5 / 5

Yıldız etkinYıldız etkinYıldız etkinYıldız etkinYıldız etkin
 

Bu da başka türlü bir beşlemedir. Yani başka tür­lü bir tahmistir. Taştir, bir gazelin her beytinin iki mıs­raı arasına üçer mısra yerleştirmek suretiyle yapılır. Gazelin beyitlerini bulmak için her beşliğin birinci ve beşinci mısralarına bakmak gerekir. Taştire, gazelin be­yit mısralarını birbirinden ayırdığı için mutarraf da de­nir. Fakat daha çok taştir denmektedir. Bunda da ek­lenen mısraların kafiyeleri, beytin ilk mısraının son sözcüğüne uydurulur. Böylece her beşliğin ilk dört mıs­raı kendi aralarında, son mısraları da birbirleri arasın­da kafiyelenmiş olur. Şimdi, Nedim'in kendinden ön­ceki Nedim-i Kadîm'in bir gazelini taştir edişini görelim:

 

«Derdin nedir gönül sana bir halet olmasın»

Bimar eden bu güne seni rahet olmasun

Bizden tesettür etme abes külfet olmasun

Bicâ tabibe varmağa hiç hacet olmasun

«Sed elhazer ki sevdiğim ol âfet olmasun»

 

«Bigâne meşrebâ bize tâ key tegafülün»

Ey mahl-ı nâz yok mu bu yâna temayülün

Açılmaz ise nâhün ü ahunla kâkülün

Yoğ ise bir kelâme bizimle tahammülün

«Bir âşinâ nigâha da mı fursat olmasun»

 

(Nedim-i Kadim) - NEDİM

 

Bu taştirin sonu vardır. Her beşliğin birinci ve be­şinci mısraları gazelin beyitleridir ve Nedim'i Kadîme aittir. Aralarındaki üçer mısralar da XVIII. yüzyıl Divan şairimiz Nedim'indir.

 

Tahmis ve taştirde, nasıl gazelin şairi makta beytin­de kendi adını söylerse, tahmisi ya da taştiri yapan şair de kendi adını aynı makta beytinde söyler. (Yahya Ke­mal'in, tahmisine kendi adını koymasının nedeni ve sim belli değildir. Belki zamanın koşullarına göre bir çekinmenin sonucudur).

 

BAKÎ'NİN GAZELİNE TAŞTİR

 

Ferman-ı aşk can iledir inkıyadımız        

Pürdür  hayâl-i  yar ile her lahza yadımız.   

Mevkûfdur o mâha samîm-i fuâdımız          

Âhir varınca haddine hestî-i şâdımız            

Hükm-i kazâya zerre kadar yok inâdımız

 

Baş eğmeziz adâniye dünyâ-yı dûn içün   

Ettik fedâ zevâhiri şevk-ı derûn içün           

Sattık metâ-ı ömörü mey-i la'l-gûn içün      

Nevbet çalınca rıhlet-i milk-i sükûn içün    

Allah'adır tevekkülümüz i'timâdımız     

                     ………………..

Minnet Hudâ'ya devlet-i dünyâ fenâ bulur

El-hak gazelde neşve-i Bakî bekâ bulur   

Ahlaf o nazma gûş tutarken safâ bulur      

Taştîrimiz bu sayede az çok bahâ bulur    

Bâki kalır sahîfe-i âlemde adımız      

 

SON EKLENENLER

Üye Girişi