Kullanıcı Oyu: 5 / 5

Yıldız etkinYıldız etkinYıldız etkinYıldız etkinYıldız etkin
 

TUYUĞ

 

  • Tuyuğ, şarkı söyleme, övme, cinaslı söz söyleme anlamına gelen Türkçe bir kel imedir. Dörder mısradan oluşan nazım şekline verilen isimdir.
  • Kafiyelenişi “a a x a” şeklindedir.
  • Fâilâtün / fâilâtün / fâilün vezniyle yazılır. Cinaslı kafiye kullanılır. Tuyuğların cinassız yazılanları da vardır.
  • Tuyuğ, Halk Edebiyatımızdaki maninin Divan Edebiyatı’nda karşılığı olarak görülen bir şeklidir. En büyük özelliği, mısra sonlarındaki kafiyelerin cinaslı kelimelerden seçilmiş olmasıdır.
  • Yalnız Türk Edebiyatı’nda görülen bir nazım biçimidir.
  • Tuyuğlarda hikmetli, tasavvufî ve felsefî konular dile getirilir.
  • Kadı Burhaneddin, tuyuğ nazım şeklini kullanan şairlerimizin başında gelir

Hakk'a şükür koçların devrânıdur     a

Cümle âlem bu demin hayrânıdur     a

Gün batardan gün doğan yere değin x

Aşk erinin bir nefes seyrâmdur          a

              (Kadı Burhanettin)

Açıklama

 

Koçların devranı: Hikmet sahibi yiğitlerin hüküm sürdüğü zaman - bir nefes seyranı: Bir solukta gezip dolaşacağı yer - atâ: Bahşiş, takdir - ağyar: Başkası (Sen ve Tanrı, birbirinizden ayrı değilsiniz, kendini yabancı tutma. Aşkta mükâfatı kendin, kendine vereceksin.)

 

Çün senindir her ne kim var ey gönül

Kimden umarsın atâ, var ey gönül

Çün yetersin sen sana yâr ey gönül

Yârini bil, olma ağyar ey gönül

                                  (Nesimi)

 

Dört cismim mülküne sultan yeter 

Buyruğu anın bana ferman yeter 

Can dahi ten mülküne hükmetmesin 

Çün bir iklime heman bir han yeter.

ATAÎ

 

Ey gönül Hak sendedir Hak sendedir 

Söyle hakkı kim enelhak sendedir 

Nuru mutlak zatı mutlak sendedir 

Mushafın hattı muhakkak sendedir.

                     SEYİT NESİMİ

 

Lâlidin cânımga otlar yâkılur,

Kaşı kaddimni cefâdan yâ kılur, 

Min vefâsı va ’disidin şâd min,

Ol vefâ kilmen ki kılması yâ kılur.

                  ALİ ŞÎR NEVAÎ

 

Dilberin işi itab ü naz olur 

Çeşmi cadu gamzesi gammaz olur 

Ey gönül sabret tahammül kıl ona 

Yere erişmek işi az az olur.

           KADI BURHANETTİN

 

İLGİLİ İÇERİK

TUYUG NEDİR ve ÖRNEKLERİ

 

SON EKLENENLER

Üye Girişi