MİRAS ÖZET - MEMDUH ŞEVKET ESENDAL 
Türü: Roman
Yazarı: Memduh Şevket Esendal
Kişileri: Asım, Salime, Şevki Bey, Şefik Bey, Faika Hanım, Fitnat Hanım, Atiye Hanım
ÖZET
İstanbul’da çok büyük bir konakta yaşayan Silahtarpaşa Ailesi, servetlerinin yöneticisi olan büyükannenin ölümü ile dağılmıştır. Ailenin dört torunu ayrı evlere çıkar. Zamanla konak yıktırılıp eşyaları satılır; yerine bir mahalle inşa edilir. Romanda, ailenin torunlarından Şevki Bey’in oğlu Asım’ın, aileden kalma bir değirmeni üstüne geçirmek amacıyla İstanbul’a gelip amca ve halalarını ziyaret etmesi ile gelişen olaylar aktarılır. Birbirinden kopuk kardeşlerin hepsinin ailesinde ihanet, çocukların ihmali, kumar düşkünlüğü gibi sorunlar ve huzursuz bir yaşayış vardır. Olaylar Asım’ı mutsuzluğa sürükleyecek, gerginlik ve kavgaları arttıracak şekilde gelişir. Halasının torunu Salime’ye âşık olan Asım, evlilik teklifi kabul edilmeyince çok üzülür. Roman yarım kaldığı için ilişkinin nasıl sonlandığı belli değildir.
Miras, Silahtar Ali Paşa ailesinin, belirli bir aşamadan sonra yozlaşıp çözülüşünü anlatmaktadır. Romanın arka planında, II. Abdülhamit Dönemi ve bu dönemde İstanbul’daki yaşamla fikir çalkantıları görülmektedir. Asım adlı gencin Sarayköy’den gelip bazı dernek üyeleriyle ilişkilerde ve girişimlerde bulunması, belki de Esendal’ın İttihat ve Terakki ile ilk ilişkilerinin yansıtılmasıdır. Romanda, böyle kendi yaşamıyla ilgili kimi bağlantılar görülmektedir. Sözgelişi, Fatih’te Karabeyler konağının Esendal’ın ailesinin konağı olduğu ve bugün bu konağın yerinde büyük bir bina topluluğunun bulunduğu ve bir sokağın da Karabeyler Sokağı adını taşıdığı büyük oğlu Suat Esendal’dan öğrenilmiştir. Miras kavgalarının yapıldığı; Esendal’ın, bir ara Çorlu’ya gidip bazı işleri düzene sokmaya çalıştığı da bilinmektedir. Ayrıca Esendal, bu çözülüşün hikâyesini, son yıllarda yayımlanan başka hikâyelerinde de ele alıp işlemiştir.
