1980. SONRASI TÜRK ŞİİRİ ve ÖZELLİKLERİ
A. Aşağıda soruları sözlü olarak cevaplayınız.
• 1980 sonrası Türk şiirinin genel özellikleri nelerdir?
• Özgün imgelere başvurulmuştur.
• Sanatçılarda anlaşılma kaygısı yoktur.
• Kapalı anlatım benimsenmiştir.
• Gelenekten etkilenir
• Şiir, düz yazıya yaklaştırılmaya çalışılmıştır. Düz yazıya yaklaşan bir üslupla, anlatmaya imkân veren temaları da şiirlerinde işlemişlerdir.
• Büyük harf ve noktalama, genelde kullanılmamıştır.
• Bu dönem şairleri birlikte dergiler çıkarmışlardır.
• (Yazko Edebiyat, Üç Çiçek, Şiiratı ve Sombahar gibi dergiler bu dönemde etkilidir.)
• Bu dönem şiiri belirli bir ideolojiden uzaktır.
• 1980 şairleri için ortak bir anlayıştan çok, grupların ve kişilerin ayrı ayrı şiir anlayışlarından söz edilebilir.
• İkinci Yeni Sonrası Toplumcu Şiirde olduğu gibi ideolojiyi şiirlerinde öncelikli bir öğe olarak görmemişlerdir.
• İmge anlayışlarında uzak çağrışımlara önem vermeleri bakımından İkinci Yeni’yle yakınlıkları vardır.
• 1980 sonrası şiirin tematik çizgilerini belirleyen en önemli sosyal ve siyasi olay 1980 askeri darbesidir. Yasakçı ve baskıcı zihniyetin yeniden ülkeye hâkim olması şairlerin bireyselliğe dönmesine, anlatımda derinliğe düşmesine neden olmuştur. Birçok şair bu dönemde eser yazmamayı tercih etmiş, yazanlar da toplum gerçeklerini dile getirmekten çekinmiştir. Karamsarlık, umut, huzur, aşk gibi tema ve düşüncelere ağırlık verilmiştir.
• Haydar Ergülen, Hüseyin Atlansoy, Murathan Mungan, Sedat Umran Sunay Akın Küçük İskender, Lâle Müldür, … temsilcileridir
• 1980 sonrası Türk şiirinin kendinden önceki şiir akımlarından hangi bakımlardan etkilendiğini açıklayınız.
İkinci Yeni sonrası toplumcu şiirin etkileri devam eder
1980 sonrası şiir ile İkinci Yeni şiiri kelimelerin uzak çağrışımına önem vermek ve anlatımda kapalılığı tercih etmek bakımından benzerlik gösterir.
• İkinci Yeni sonrası Türk şiiriyle 1980 sonrası Türk şiiri arasında ne gibi benzerlikler bulunmaktadır?
| Dil ve Anlatım |
Tema | Ahenk Özellikleri | |
| İkinci Yeni Sonrası Toplumcu Şiir |
Kapalı ve imgesel bir anlatım vardır. |
Karamsarlık, bunalım, yalnızlık |
Serbest şiirin ahenk özelliği vardır. |
| 1980 Sonrası Şiir |
Kapalı ve imgeseldir. Ancak imgeler çok derin değildir. | Özgürlük, karamsarlık, umut, yalnızlık |
Serbest şiirin ahenk özellikleri vardır. |
B. Aşağıdaki cümlelerin başına yargılar doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
• ( ) 1980 sonrası şiirinde, Türk şiir birikimini yeniden ve bir bütün olarak değerlendirme çabası vardır.
• ( ) Farklı şiir anlayışlarının aynı zaman diliminde temsilcileri bulunmaktadır.
• ( ) İkinci Yeni şiirinin kapalı anlatımı, yerini imgelerden uzak açık ve sade bir anlatıma bırakmıştır.
1.D.-2.D-3.Y
C. Aşağıdaki çoktan seçmeli sorularda doğru seçeneği işaretleyiniz.
I. Söyleyişe içerikten daha fazla önem verilmiştir.
II. Türk şiirinde belirgin bir hareket ve düşünce yapısı şiire hâkim olmamıştır.
III. Kapalı ve karmaşık bir anlatım yeğlenmiştir.
IV. İmgeye önem verilmiş ve yeni imge oluşturma arayışına girilmiştir.
V. Haydar Ergülen, Hüseyin Atlansoy, Sunay Akın, Lale Müldür gibi temsilcileri vardır.
1. Yukarıda sıralanan özellikler hangi edebî döneme aittir?
A) Öz (Saf) şür B) Garip dışında yeniliği sürdüren şiir
C) İkinci Yeni şiiri D) İkinci Yeni sonrası toplumcu şiir
E) 1980 sonrası şiir
2. Şiirleri 1982’den itibaren Diriliş, Yönelişler, Yedi İklim, Dergâh, Bürde, Hece gibi dergilerde yayımlanır. İlk şiiri “Batıda Kan Var”, ilk kitabı ise “İntihar İlacı” adını taşır. “İroni keyiflidir. Şu anlamda keyiflidir. Zeki fakat aynı zamanda egemen güçler tarafından ezik kalmaya mahkûm edilmiş kişilerin elinde güçlü bir silahtır ironi. Bunu kullanabilmek, dozunda tutabilmek çok önemlidir. İroni bir eseri uçurabilir.” görüşünü savunan sanatçının şiirlerinde bu ironik hava hemen kendini hissettirir.
Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
A) Haydar Ergülen B) Sedat Ümran C) Hüseyin Atlansoy
D) Enver Ercan E) Tuğrul Tanyol
3. Aşağıdakilerden hangisi Haydar Ergülen’e ait eserlerden biri değildir?
A) Karşılığını Bulamamış Sorular B) Sırat Şiirleri
C) Kırk Şiir ve Bir D) Sonsuzluk Atı
E) Keder Gibi Ödünç
1.E-2.C-3.D (Sedat Umran’a ait)