CEVAPLAR

2015-2016 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ............... ANADOLU LİSESİ SEÇMELİ TÜRK EDEBİYATI11. SINIFLAR DERSİ 1.DÖNEM 1. YAZILI CEVAP ANAHTARI

AD ve SOYADI: ……/…./2015

SINIFI ve NUMARASI: Puanı:

Soru:1)Aşağıdaki beyitlerden hareketle Namık Kemal’in Hürriyet Kasidesinin tamamını göz önüne alarak soruları cevaplandırınız. Beyitleri yandaki kelimelere dikkat ederek günümüz Türkçesine çeviriniz(16 puan)

Ne gam pür âteş-i hevl olsa da gavgâ-yı hürriyet

Kaçar mı merd olan bir can için meydân-ı gayretten

Ne efsunkâr imişsin âh ey didarı hürriyet

Esiri aşkın olduk gerçi kurtulduk esaretten

Pür âteş-i hevl: yakıcı ateş,

gavga-yı hürriyet: hürriyet kavgası

Meydan-ı gayret: savaş meydanı

Efsunkâr: Büyüleyici 

didar-ı hürriyet: hürriyetin yüzü

a. Nazım birimi: beyit (1 puan)

b. Nazım şekli: kaside(1 puan)

c. Ölçü: Aruz(1 puan)

d. Kafiye düzeni: aa, aa, ba, ca…(1 puan)

e. Kafiyelerini bulunuz. –ten: redif, -et: tam kafiye(2 puan)

f. Ait olduğu gelenek: Divan edebiyatı geleneği(2 puan)

g. 1. Beyit günümüz Türkçesi:Hürriyet mücadelesi yakıcı azap olsa da gam değil, zira mert olan mücadele meydanından kaçmaz.(4 puan)

h. 2.beyit günümüz Türkçesi:Ah ey hürriyetin güzel yüzü ne sihirliymişsin. Esaretten kurtulduk şimdi de senin esirin olduk (4 puan)

Soru:2) Namık Kemal’in “Hürriyet Kasidesi” ile klasik divan şiiri kasidesi arasında ne gibi farklılıklar vardır? Bu farklılığın sebebi nedir? (10 puan)

• Klasik kaside de devlet büyükleri ve din büyükleri övülürken; Hürriyet Kasidesi’nde soyut bir kavram övülmüştür.
• Klasik kasidenin bölümleri Hürriyet Kasidesinde yoktur.
• Şair şiirin sonunda mahlas kullanmamıştır.
• Klasik kasidelerde devlet büyüklerinin övgüsü, onların adaleti övülürken Hürriyet Kasidesi’nde devlet yönetimine (bilgi yelpazesi.net) ciddi eleştiriler getirilmiştir.
• Konu bütünlüğü vardır.
• Farklılığın sebebi Namık Kemal’in şiir anlayışıdır. Çünkü o toplum için sanat anlayışını benimsemiştir ve divan şiirini yıkmayı amaçlamıştır.

Soru:3)Namık Kemal’e niçin vatan ve hürriyet şairi denmiştir? Bu konuda yazdığı şiirlerden öne çıkan üç tanesini yazınız(10 puan)

Vaveyla, Murabba ve Hürriyet Kasidelerinde vatan ve hürriyet kavramlarını içtenlikle işlemesi,”hürriyet” kelimesini ilk defa kullanan olması ve bunları diğer yazılarında da ısrarla savunması dolayısıyla vatan ve hürriyet şairi denmiştir.

Soru:4)Türk edebiyatının devirlere ayrılmasındaki öl¬çütleri göz önünde tutarak Batı etkisindeki Türk edebiyatının ilk döneminin başlamasına hangi olayın neden olduğunu yazınız.(10 puan)

A) Topkapı Sarayı’nda Gülhane Meydanı’nda Mustafa Reşit Paşa tarafından 3 Kasım 1839 Pazar günü Hatt-ı Hümayun okunmak suretiyle Tanzimat resmen ilan edilmiştir. Bu olay, Batı etkisindeki Türk edebiyatının ilk döneminin (Tanzimat edebiyatının) başlamasına neden olmuştur.

Soru:5)Namık Kemal’in Eleştiri türündeki eserlerini yazınız. Yazılış nedenlerini kısaca açıklayınız(10 puan)

Tahrib-i Harabat, Takip: Namık Kemal'in eleştiri niteliğindeki eserleridir. Namık Kemal bu eleştirilerini, hürriyet mücadelesi yolunda dava arkadaşı Ziya Paşa'nın bir çeşit eski Türk edebiyatı antolojisi olan "Harabat" adlı eserine karşı yapmıştır.

İrfan Paşaya Mektubu: Namık Kemal'in bu eserinde, eski edebiyatı savunan, yeni edebiyatçıları eleştiren İrfan Paşa'ya kendi neslinin edebiyat anlayışını açıklamıştır. Eleştiri türündedir.

RENAN MÜDAFAANÂMESİ: İslamiyet'in özellikle eğitim alanında ilerlemeye engel olduğunu öne süren Ernest Renan'ı eleştirmek amacıyla Namık Kemal'in Midilli'de kaleme aldığı bir eserdir.

Soru:6)Şinasi’nin yapıtlarından 3 tanesini yazınız. (6 puan)

a. Tercüme-i Manzume

b. Muntehabat-ı Eşar

c. Durub-ı Emsal-i Osmani

Soru:7)Tanzimat dönemindeki kafiye üzerine yapılan tartışma hakkında bilgi veriniz(6 puan)

'kafiye göz için mi kulak için mi tartışması'' ,

1895’te Hasan Asaf adlı genç bir şairin “Burhan-ı Kudret” adlı şiirini yayımladı. Şiirin:

                Zerre-i nurundan iken muktebes 

                Mihr-ü maha etmek işaret abes

"abes" kelimesinin sonundaki "s" harfi Arap alfabesinde "peltek s" ile; "muktebes" kelimesinin sonundaki "s" ise "sin" ile yazılmaktadır. Bu tartışma bir anlamda bu şekilde bir kafiyelendirme yapılıp yapılamayacağı tartışmasıdır.

,

Soru:8)Aşağıdakilerden hangisine Tanzimat Fermanı’nda yer verilmemiştir? (5 puan)

A) Herkes mülkiyet hakkına sahip bulunacak ve bu hak ferdin lehine olarak devlet tarafından müdafaa edilecektir.

B) Askerlik hizmeti için belli bir süre ve her yerin nüfusu nispetinde mükellefiyet konulacaktır.

C) Vergiler için belli ve adil nispetler tayin edilecek ve vergi mükellefiyeti eşit olacaktır.

D) Eğitim harcamaları ve yatırımları vergiden muaf tutulacaktır.

E) Suç işlediği iddia olunanlar hakkında tahkikat açık olarak yapılacak ve bunlar alenen mahke­me edileceklerdir.

Soru:9)Aşağıdaki kavramları “kısaca” açıklayınız.(6 puan)

Pozitivizm: Bilim ve deneyi temel alarak tabiatı ve olayları açıklayan görüş. AugusteComte, Beşir Fuat 

Reform:Reform'un sözlük anlamı ıslahat, yeniden şekil verme ve düzenlemedir. Avrupa'da Katolik kilisesinin bozulması ve dini amaçlarından uzaklaşması üzerine 16. yüzyılda Almanya'da başlayarak diğer Avrupa ülkelerine yayılan dini alandaki yeniliklere Reform adı verilmiştir.

Soru:10)Aşağıdaki kavramlardan kasidenin bölümleriyle ilgisi olmayanları belirleyiniz.(6 puan)

Nesib ( ) Girizgâh ( ) Fahriye ( ) şah beyit ( X)

Teşbib ( ) Tegazzül ( ) berceste ( X) Mehdiye (  )

Soru:11)Aşağıdaki eserlerin yazarlarını karşısına yazınız.(10 Puan)

1 Harabat Ziya Paşa

2 Durub-ı Emsal-i Osmaniye Şinasi

3 İntibah Namık Kemal

4 Rüya        Ziya Paşa

5 Cezmi           Namık Kemal

6 Terkib-i Bent Ziya Paşa

7 Müntehebat-ı Eş’ar Şinasi

Soru:12)Aşağıdaki cümleleri “doğru - yanlış (D/Y)” olarak değerlendiriniz.(5 Puan)

1. Tanzimat edebiyatının önde gelen isimlerinden olan Şinasi’nin asıl gayesi halkı bilgilendirmek ve yetiştirmektir.  (  d )

2. Ziya Paşa, Batı etkisinde gelişen Türk edebiyatının kurulması için Şinasi’nin açtığı yolda büyük bir mücadele azmi ile yürümüştür. ( y  )

3. Tanzimat’ın birinci döneminde “sanat toplum içindir” görüşü benimsenmiştir. ( d )

4. Noktalama işaretleri, ilk defa Muallim Naci tarafından kullanılmıştır( y  )

5. Ömer’in Çocukluğu Ziya Paşa’nın anı türündeki eseridiri (y)