METİN ELOĞLU'NUN ŞİİRİ
BERLİN - Türk şiirinin en özgün isimlerinden biri Metin Eloğlu. Geçtiğimiz günlerde Yapı Kredi Yayınları'ndan çıkan toplu şiirleri Eloğlu'nu tekrar gündeme getirdi. Mehmet Taner'in yayına hazırladığı 'Bu Yalnızlık Benim', şairin 1951-1984 yılları arasında yayımladığı 12 şiir kitabında yer alan şiirleri içeriyor. Ayrıca dergilerde yayımladığı halde kitaplarına almadığı şiirlerin yanında yayımlanmamış son çalışmalar ve Mehmet Metin Eloğlu imzasıyla 1942-44 yılları arasında yayımlanan şiirleri de var kitapta.
Kızına Şiir adını veren Eloğlu, 'Hey Karanfilli' ve 'İrkilişler' şiirlerinde yer verdiği kızıyla ne yazık ki pek az görüşebilmiş. Bugün Berlin'de oyunculuk yaparak yaşamını sürdüren Şiir Eloğlu da babasının şair yanıyla çok sonraları tanışabilmiş. Edebiyat çevrelerinin hakkında pek az şey bildiği Şiir Eloğlu bize babasını ve kendisini anlattı.
Babanız Metin Eloğlu, hatıralarınızda ne zaman belirmeye başlıyor?
Annem yurtdışında yaşamak istediği için, babamdan ayrıldıktan sonra Almanya'ya taşınmış. 4 yaşında Almanya'ya geldim. 1972 yılına dek babamla ilgili hiçbir anı yok bende. Babamı 1972'ye dek tanımıyordum. İlk kez 11 yaşında gördüm babamı. Karşımdaki adamın babam olmasına ilkin şaşırdım elbette. Sonra sonra alıştım ve sevdim babamı.
Şair olarak ilk ne zaman farkına vardınız, yani önemsediniz babanızı?
Babam, benim gözümde, zaten hep önemliydi. Onu tanıdığım andan itibaren sevdim. Ama Asım Bezirci'nin babam üzerine hazırladığı Metin Eloğlu (1971) başlıklı 'İnceleme/ Antoloji' kitabını okuduktan sonra onu şair olarak daha yakından tanıma olanağı buldum. 1982'de tiyatro okumaya başlayınca babamla yakınlaşmamız daha da hızlandı. Babam da oyuncu olmak istiyormuş. Babamın olamadığı mesleği seçtiğim için mutluyum.
Babanız nasıl biriydi size göre?
Otoriteye karşı asi, başına buyruk. Başkalarına göre disiplinsizdi belki ama bana göre son derece çalışkan ve tutarlı biriydi. Durmadan üretmesi de bunu gösteriyor bence. Bana karşı hep sevgi doluydu. Özlüyordu beni.
Babanızın şiirlerini anlıyor musunuz?
Hepsini anlamaya Türkçem yetmiyor. Şiirleri, imgeleri, sözcükleri çok anlamlı, çok katmanlı. Onun için anlamakta zorlanıyorum. Hele son şiirlerini anlamakta iyice zorlanıyorum da, ilk dönem şiirleri sanki daha kolay gibi. Onun yazdıkları sıkı şiirler: Şiirinin yapısındaki ironi, onun dilinin iğneleyici yanını da gösteriyor. Şiirlerinin Almancaya çevirisi de çok zor, hemen hemen olanaksız gibi.
Peki Metin Eloğlu'nun kızı olmak...
Babamla gurur duyuyorum. Ama Almanya'da Metin Eloğlu'nun kızı olmak fazla bir şey ifade etmiyor buradaki insanlara. Okumamışlar. Metin Eloğlu'nun kızı olmak Türkiye'de daha farklı. Gurur verici bir şey. Yazdıklarının okunması, sevilmesi, önemsenmesi, unutulmaması büyük mutluluk veriyor.
Dilerseniz tiyatrocu, sinemacı yanınıza da değinelim biraz? Neler yaptınız bugüne dek? Hangi tiyatrolarda, hangi filmlerde, hangi dizilerde oynadınız?
Köln, Düsseldorf devlet tiyatrolarında, Oberhausen Tiyatrosu'nda, Luxemburg'daki Theatre des Capucies'de çalıştım. Döris Dörie'nin yönettiği 'Happy Birthday, Türke!'de, Damir Lukacevic'in filmi 'Günün Oyunu'nda, Ayşe Polat'ın filmi 'Dışarıya Turne'de, Marcel Wehn'in filminde oynadım. Tutulan televizyon dizilerinden rol aldım. Türkiye'de de izlenen Sinan Toprak dizisinin iki bölümünü de ben yazdım.
Sizin de Almanya'da yayımlanmış iki şiir kitabınız var. Kimi şiir seçkilerinde de yer aldı şiiriniz. Şiirlerinizin babanızın şiirleriyle bir akrabalığı var mı?
Köln'de bir şiir grubumuz vardı. Birbirimizden etkilenerek, birbirimizi etkileyerek şiir yazıyorduk. Dünyayı şiirle yorumlamaya çalışıyorduk. Sevgiyi, gurbette yabancı olmayı işliyorduk şiirlerimizde, bir de özlemi ele alıyorduk durmadan. Şiirin yerini sinema ve tiyatro aldı. Senaryo da yazıyorum. Dünyaya şiirle bakmanın yardımını görüyorum elbette yaptıklarımda, yazdıklarımda. Şiirlerimin babamın şiirleriyle bir akrabalığı var mı? Buna ne cevap vereceğimi bilemiyorum. Sanmıyorum. Keşke babam gibi yazabilseydim.
Babanızın size yazdığı şiirler var mı?
'Şiirce' kitabında yer alan 'Kızoğlankız'la Ay Parçası kitabında yer alan 'Kızoğlan' şiirlerini bana yazdığını biliyorum. Bana yazdığı, 'Toplu Şiirleri'nde yer almayan, bir de 'Yavuklu' diye bir şiir hatırlıyorum.
"Niye o kekemeliği peydahlamış, bakın dili dönmüyor..." diye yazıyor Metin Eloğlu iyi Türkçe konuşamayan kızı Şiir için. Şiir'le, Berlin'de, babasının ve hepimizin yalnızlığını paylaştık bir öğleden sonra.
GÜLTEKİN EMRE
Radikal, 10/06/2003
