Soru:48 Aşağıda özeti verilen romanların adlarını ve yazarlarını altındaki boşluğa yazınız.
a. Sekiz dönümlük küçük tarlasını sürmek için her yıl Koca İmam'ın öküzlerini kiralayan kahramanımız, Koca İmam'ın kayınbiraderi Sarı İsmail'e kızı Huri'yi başlık almadan vererek öküzleri bedava kullanmayı kurar; Sarı İsmail'in başka bir kızla evleneceğini öğrenince, tefeci bir Rum'dan yüksek faizle borç alıp iki öküz edinir. Artık, çift sahibi olduğu için, kızını nasıl olsa birinin alacağını düşünür. Ufacık tarlasına göz diktiği için kavgalı olduğu tarla komşusu zengin Yosturoğlu'nun yeğeni Hüseyin, Huri'yi sever, onunla evlenir. Kahramanımız, buna sevinir; artık o da çok mutludur.
………KARABİBİK……NABİZADE NAZIM………..
b. Bihruz Bey, bir Osmanlı paşasının oğludur. Babası ölünce Bihruz'a büyük bir miras kalır. Bihruz Bey, hazır paranın bitmeyeceğini sanarak, kendini gezmelere, eğlencelere kaptırır. Alafranga giyinmek; terziler, garsonlar ve ayakkabıcılar arasında yarım yamalak öğrendiği Fransızca sözcükleri kullanmak onun başlıca meraklarıdır. Bihruz Bey bir gün, Çamlıca tepesinde genç ve güzel bir kadın görür. Hayalinde onu kibar bir aile kızı olarak tasarlar. Ona sırılsıklam âşık olmuştur. Bihruz Bey, bir daha göremediği Periveş adındaki kadının aşkıyla ya-narken, dalkavuk ve yalancı arkadaşı Keşfi Bey, Bihruz'a Periveş'in öldüğünü söyler. Bihruz Bey bir gün sevdiği kadına rastlar; onu Periveş'in ablası sanır; kadından kardeşinin mezarının yerini sorar. Bihruz Bey'in ahmaklığını anlayan Periveş ona, aradığı kadının kendisi olduğunu söyler. Kandırıldığını anlayan Bihruz Bey, büyük bir hayal kırıklığına uğrar.
………ARABA SEVDASI……RECAİZADE M.EKREM………..
c. Zengin bir ailenin çocuğu olan Ali Bey, Çamlıca'da Mehpeyker adında güzel ama düşkün bir kadınla tanışır, ona âşık olur. Ali Bey'in annesi, bunu öğrenince, oğlunu kurtarmak için eve Dilaşup adında güzel bir cariye alır. Ali Bey, bir gün Mahpeyker'i yine görmeye gider, onu evde bulamaz. Perişan biçimde evine döner. Dilaşup onu teselli eder. Bir süre sonra Ali Bey, Dilaşup'a bağlanır ve onunla evlenir. Mahpeyker, kıskançlık duygusuna kapılır; dedikodu çıkartarak Dilaşup'un kötü bir kadın olduğunu söyler. Ali Bey, söylentilere inanır; Dilaşup'u bir esirciye satar. Mehpeyker çok kindar bir kadındır. Ali Bey'i öldürmek ister. Onu eğlenceye çağırır. Mehpeyker'in kötü niyetini öğrenen Dilaşup, Ali Bey'i uyarır; Ali Bey, eğlence yerinde kendisine kurulan tuzağı anlar ve kaçar. Kiralık katil, yanlışlıkla Dilaşup'u öldürür. Polisi eve çağıran Ali Bey, Dilaşup'un oracıkta öldürüldüğünü görünce Mehpeyker'e saldırır ve onu bıçaklayarak öldürür. Tutuklanıp hapse atılan Ali Bey, hapiste hastalanır ve kahrından ölür.
………İNTİBAH……NAMIK KEMAL…..
d. Talat, iş yerine gidip gelirken Hacı Mustafa'nın dükkânına uğrar. Hacı Mustafa, Fitnat'ın üvey babasıdır. Fitnat'ın annesi ölmüştür. Talat, Hacı Mustafa'nın üvey kızı Fitnat'ı tesadüfen görür ve ona âşık olur. Sevgisi karşılıksız kalmaz. Hacı Mustafa, Fitnat'ı Ali Bey adında zengin ve yaşlı bir adamla evlendirmeyi düşünmektedir. Fitnat ise buna yanaşmaz; çünkü Talat'ı sevmektedir. Sonunda Hacı Mustafa'nın dediği olur; fakat Fitnat buna dayanamaz ve intihar eder. Fitnat'la evlenen Ali Bey, Fitnat'ın boynuna takılı muskayı açıp okur ve deliye döner. Çünkü öz kızıyla evlenmiştir. Ali Bey bir süre sonra delirir ve ölür. Ardından bütün bu olanlara dayanamayan Talat da yatağa düşer; çok geçmeden o da ölür.
…………TAAŞŞUK-I TALAK VE FITNAT…………ŞEMŞETTİN SAMİ…………..
e. Türkçe kelimelerin alfabetik bir sıraya göre verildiği eser, Osmanlı Türkçesini üç dilden oluşan bir “karma” sayan eski zihniyetten, bağımsız ve bütünlüklü bir dil olarak gören yeni anlayışa geçişte kilit bir aşamayı temsil eder. Eserde Arapça ve Farsça kelimeler eski sözlüklerdeki gibi gelişigüzel aktarılmamış, güncel yazı dilinde kullanılma ve yaşayan bir unsur olma özelliklerine dikkat edilmiştir. Batı dillerinden alınan yeni kelimelere yer vermeye özen gösterilmiştir. Dilin bel kemiğini oluşturan “Türkçe" unsurunun yapısı ve etimolojisi üzerinde dikkatle durulmuştur. Osmanlıcada kullanılan, ancak konuşulan Türkçeye girmeyen Arapça ve Farsça sözcükleri ayıklanmış, Türkçe kökenli sözcüklere ağırlık verilmiştir.
Parçada sözü edilen eser ve yazarını yazınız
……………………KAMUS-İ TÜRKİ…-ŞEMSETTİN SAMİ……………………….
f. k.Ali Bey, zengin bir ailenin iyi bir öğrenim görmüş tek çocuğudur. Babasının ölümü onu çok sarsar. Çamlıca’ya dolaşmaya başlar. Çamlıca’da bir gezinti sırasında, güzel, ama kötü bir kadınla tanışır. Mahpeyker, Abdullah Efendi adında bir ihtiyarla yaşamaktadır. Oğlunun bu durumuna üzülen annesi, Ali Bey’e Dilâşub adında güzel bir cariye alır, ama oğlunu bu kadının elinden kurtaramaz. Ali Bey bir gün yalıya gider, ama Mahpeyker’i evde bulamaz. Ertesi sabah yalıya dönen Mahpeyker’le kavga eder. Ali Bey, gün geçtikçe Dilâşub’a ısınmaya başlar. Ali Bey’i Dilaşub’dan uzaklaştırmak isteyen Mahpeyker, dedikodular üreterek Dilâşub’u evden attırır. Kızı bir esirciye satarlar.
Parçada sözü edilen roman ve yazarını yazınız
……………………………………….İNTİBAH-NAMIK KEMAL…………………………..
g. Tanzimat döneminde yazılan roman, eski meddah hikayelerimizden "Hançerli Hanım"dan esinlenerek kaleme alınmıştır. Ayrıca bu eserde Alexandre Dumas'nın "Kamelyalı Kadın" adlı romanının etkisi görülmektedir. Eserde mirasyedi delikanlıların içkiye ve eğlenceye kapılarak düştükleri haller ibret verici bir dille anlatılmıştır. Kitabın sonunda da "Son pişmanlık fayda vermez." denerek kıssadan hisse çıkarılmıştır.
Parçada sözü edilen eser ve yazarını yazınız
………………………………… İNTİBAH-NAMIK KEMAL ……………………..
h. Kafkasya'nın bir köyünde Dilber adında küçük bir kız, esircilerin eline düşer. İstanbul'a getirilir. Dokuz yaşındaki güzel kız, Mustafa Efendi adında bir memura satılır. Evin hanımı serttir, kötü huyludur. Dilber'e çok cefa eder. Kızcağız bütün ağır işleri yüklenir, gücünün üstünde çalışır. Öyleyken sık sık dövülmekten, aşağılanmaktan kurtulamaz. Mustafa Efendi, Erzurum'a bağlı bir ilçeye atanır. Dilber'i götürmek istemediğinden bir esirciye satar. Dilber sıkıntılı yıllar geçirir. Ona müzik, okuma, ev işleri öğretilir. Ardından satılır. Bir paşa konağına düşer. Asaf Paşa'nın ailesi görgülü ve bilgilidir. Evde dengeli bir hava vardır. Dilber burayı çok sever, ilk kez rahat eder. Ailenin oğlu Celâl, Avrupa'da okumuş, resim çalışmış, kültürlü ve yakışıklı bir gençtir. Dilber'i resimlerinde model olarak kullanır. İki genç zamanla birbirlerine yakınlıkduyarlar. Anne, baba durumu sezince telaşa kapılırlar. Oğullarının haberi olmadan kızı, bir esirciye satarak konaktan uzaklaştırırlar. Celâl olup bitenleri öğrenince üzüntüden yatağa düşer. Dilber'in yeni sahibi Mısırlı bir zengindir. Kızı haremine kapamak amacındadır. Bunun için onu Mısır'a götürür.
…………………………SERGÜZEŞT………SAMİPAŞAZADE SEZAİ……
i. Bihruz Bey bir Osmanlı paşasının oğludur. Evde özel hocalardan yarım yamalak bir eğitim görmüştür. Alafrangalığa özenir, süsü, gösterişi sever. Şık giyinir. Şımarık, sorumsuz bir gençtir. Her fırsatta az buçuk bildiği Fransızcasıyla terziler, ayakkabıcılar ve garsonlarla konuşur. Böylece, Batılı olduğunu sanır. Devrin pahalı eğlence yerlerinde arabasıyla gösteriş yapar. Bir gün Çamlıca Tepesi'ne çıkar. Güzel bir arabada sarışın, kibar görünüşlü bir kız görür. Hemen ona âşık olur. Ertesi hafta yine oraya gider. Binbir özenle yazdığı mektubu kızın arabasına atar. Fakat o günden sonra onu bir daha göremez. Yemeden içmeden kesilir, zayıflar; işini, annesini ihmal eder. Arkadaşlarından Keşfi Bey aşkını öğrenir. Ona kızın öldüğünü, ailesini yakından tanıdığını, bir de ablası bulunduğunu söyler. Bihruz Bey bu yalana inanır.
…………………………ARABA SEVDASI…………R.M.EKREM……………….
j. Ahmet Mithat Efendi vapurda Fransızca konuşan ikisi genç, biri yaşlı üç Ermeni kadın görür. Vapurdan indikten sonra kadınları, Beyoğlu'ndaki evlerine kadar takip eder. Görüşme talebinde bulunur ve onların romanını yazmak istediğini söyler. Kadınlardan biri bu talebi kabul eder ve yazacağı romana, arkadaşı Agavni ile birlikte yardımcı olacağını söyler. Yazar ilk olarak Agavni'nin hikâyesini dinler. Hikâyede adı sıkça geçen Efendi Refet'le görüşmek ister. Refet, Seyyit Mehmet Numan Efendi isimli bir tüccarın yanında çalışmaktadır. Yazar Refet'le görüşür. Bu genç, Agavni'nin hikâyesinde eksik olan tarafları tamamlar. Yazar, hikâyeyi okumak üzere, Siranuş'a gider. Agavni de oradadır. Hikâyeyi bir kere de Agavni'den dinler. Daha sonra dinlediklerini roman haline getirerek iki genç kıza okumaya başlar. Onların yardımıyla hikâyeyi tashih eder, eklemeler yapar. Romanda Agavni, Siranuş, Refet, Seyit Mehmet Numan, Antuvan Kolaryo, Novart, Karnik, Maryam, Takuhi ve Feride'nin hikâyeleri anlatılır. Bu kişilerden kimileri iyi kimileri kötüdür. İyi - kötü çatışması romanda canlı tutulur.
……………………………………MÜŞEHADAT…………A.M.EFENDİ…………………
Soru:49 “Roman dediğin, bir uzun yol üzerinde dolaştırılan bir aynadır. Bir bakarsın göklerin maviliğini, bir bakarsın yolun irili ufaklı çukurlarında birikmiş çamuru görürsün. Sonra da kalkıp heybesinde bu aynayı taşıyanı ahlaksızlıkla mı suçlayacaksınız? Aynası çamuru gösteriyor diye aynaya kabahat bulmak olur mu? Böyle çamurlu çukuru bulunan yola, daha doğrusu suyun akmasını, kokmasını, çamur çukurları meydana getirmesini önlemeyen temizlik müfettişine …” paragrafta belirtilen akım hangisidir? Türk edebiyatındaki temsilcilerinden bir tane örnek yazar yazınız
…………………….REALİZM-R.M.EKREM
______________________________________________________________________________________
Soru:50 Aşğıdaki parçaların hangi romana ait olduğunu sonuna yazınız
I. Romanda, 9 yaşında evinden kaçırılan Dilber adlı küçük bir kızın köle tacirlerinin eline düşmesi, satıldığı evin küçük beyiyle yaşadığı aşk sonucu aile tarafından bu kez Mısır’a satılması, ardından da kendini Nil nehrine atarak intihar etmesi dramatize edilerek anlatılmıştır. ……………sergüzeşt……….
II. Romanda, babadan kalan servetini Batılı yaşayışa özenerek, hiç bitmeyecek edasıyla harcayan bu yüzden de adı “mirasyedi”ye çıkan Bihruz adındaki gencin aşkı ele alınmıştır……ARABA SEVDASI……………..
III. Karakterlerden biri, Batılılaşmayı yüzeysel olarak yorumlamış ve sefa hayatı süren biridir, diğeri ise ona karşıt bir karakter olarak kurulmuştur. Oldukça çalışkan ve tutumlu biridir. Romanın sonunda bu kahramanımız dilediği hayatı elde ederken, alafranga özetisi içindeki diğer kahraman yaptığı hataların sonucuna katlanmak zorunda kalır. …… FELATUN BEYLE RAKIM EFENDİ
IV. Romanda aşk ve kadın nedir bilmeyen toy bir gencin, bir hayat kadınına âşık olması, onun rüzgârına kapılıp gitmesi ve hayatının altüst olması anlatılır. Yazar, gençlerin arkadaşlık kuracakları yahut evlenecekleri kişileri seçerken duygularının esiri olmamaları gerektiğini, daha dikkatli olmalarını, aksi takdirde hayatlarının darmadağın olacağını, mutlu olamayacaklarını anlatmak istemiştir. İNTİBAH
_________________________________________________________-
Soru:51 Aşağıdaki yazarlardan hangisinin/hangilerinin roman türünde eseri yoktur?
I. Şinasi
II. Namık Kemal
III. Abdülhak Hamit Tarhan
IV. Nabizade Nazım
V. Recaizade Mahmut Ekrem
_______________________________________________________________________
Soru:52 Aşağıdaki parçalar hangi sanatçıdan bahsetmektedir? Parantez içine yazınız
I. Türk edebiyatının gerçek anlamda ilk popüler yazarıdır. En büyük arzusu kitap okuyan bir toplum yaratmak idi. Çoğunluğa hitap etmek, dertlerine tercüman olmak düşüncesiyle, üslup kaygısına düşmeden iki yüzden fazla eser verdi.( Ahmet Mithat Efendi)
II. Doğu ve Batı kültürünü çok iyi bilen sanatçı, Tanzimat Dönemi'nin en önemli sanatçılarından olup dille ilgili çalışmalarıyla tanınmıştır. Sözlük, ansiklopedi ve yaptığı çeviri roman çalışmaları önemlidir. (Şemsettin Sami)
III. Uyağın eski edebiyattaki gibi göz için değil, kulak için kullanılması gerektiğini, yani yalnız yazılışı değil, sesleri benzeyen sözcüklerin de uyak olabileceğini söyleyerek uyak anlayışına da yenilik getirmiştir. (Recaizade Mahmut Ekrem)
IV. Türk şiirinde yenileşmenin ilk önemli ozanıdır. Onun şiirlerinde kullandığı nazım biçimleri ve Batılı anlamda kompozisyon anlayışıyla birlikte divan şiirinin süregelen etkileri sona erdi. Şiir tekniğinin değişmesinde bir dönüm noktasına gelindi.( Abdülhak Hamit Tarhan)
V. Alphonse Daudet'den esinlenerek yazdığı kısa öykülerle Batılı anlamda ilk gerçekçi ürünleri verdi. İlk romanı olan ve kendisine büyük ün sağlayan "Sergüzeşt" Türk edebiyatında romantizmden gerçekçiliğe geçişin başarılı örneklerinden biri sayıldı. ( Samipaşazade Sezai)
_____________________________________________________________________________________
Soru:53:Tanzimat roman ve hikâyelerinde kişi, olay zaman ve mekân ögeleri hakkında bilgi veriniz
Olay
- Olaylar çoğunlukla günlük yaşamdan veya tarihten alınmıştır
- Yaşanmış veya yaşanması mümkün olaylar anlatılmıştır.
- Olayların merkezinde aşk ve entrika vardır.
- Olayların kuruluşunda rastlantılara çokça yer verilir.
- Aşk ilişkileri genellikle rastlantısaldır ve ‘ilk görüşte aşk’ teması çok sık işlenir.
- Romanlar genellikle trajik bir sonla biter. “
Kişi
- I.dönem sanatçılarında idealize edilmiş kişiler vardır. İyiler çok iyidir kötüler de çok kötüdür.
- Batılılaşmayı yanlış anlayan tipler işlenmiştir.
- II. Dönem edebiyatçılarının eserlerinde gerçekçi kişiler vardır
- Tanzimatçılar kişileri sosyal ve ekonomik konumlarına uygun konuşturmuşlardır
Mekân
- Olayların geçtiği mekânlar genellikler İstanbul’dur. İstanbul’da Beyoğlu ve Çamlıca gibi mekânlardır.(İntibah ve Araba Sevdası)
- Bazı romanlarda da olaylar aile çevresinde geçtiği için mekân da ailedir. (Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnak, İntibah, Müşahadat, Zehra Felatun Bey’le Rakım Efendi)
- Ahmet Mithat’ın romanlarında mekân bilgi vermek istediği yerlerdir.
Zaman Genel olarak zaman Osmanlı toplumunun Batı medeniyeti ile tanışmaya başladığı zamandır.
___________________________________________________________________________
Soru:54 Aşağıdaki kısa soruların cevaplarını karşısına yazınız.
1. Köy yaşamını anlatan ilk roman NABİZADE NAZIM
2. Şiirde kulak için kafiye görüşünü savunan, yeni edebiyat temsilcisi? RECAİZADE M.EKREM
3. İlk çeviri romanımız hangi eserdir ve çevirmeni kimdir? TELEMAK-YUSUF KAMİL PAŞA
4. İlk realist romanımız hangisidir? ARABA SEVDASI
5. Namık Kemal’in sürgününe sebep olan tiyatro eseri hangisidir? Vatan Yahut Silistre
6. İlk yerli romanımız hangi eserdir ve yazarı kimdir? TAAŞŞUK-U TALAT VE FITNAK-ŞEMSETTİN SAMİ
7. İlk tarihi romanımız CEZMİ
8. ilk edebi romanımız İNTİBAH
9. İkinci dönem Tanzimat şairlerinden üçünü yazınız. R.M.EKREM, M.NACİ, A.H.TARHAN
10. İlk psikolojik roman denemesi ZEHRA
_________________________________________________________________________________
Soru: 55 Tanzimat sanatçılarından Namık Kemal’in tarihi konulu eserlerini yazınız? Namık Kemal bu eserlerde genel de tarihimizin hangi dönem ve kişileri işlemiştir? Niçin?
Tarih Kitapları: Devr-i İstila, Barika-i Zafer, Evrak-ı Perişan, Kanije, Silistre Muhasarası, Osmanlı Tarihi, Büyük İslam Tarihi
Tarihi konulu diğer eserleri: Celalettin Harzemşah, Cezmi, Vatan Yahut Silistre
Namık KEMAL genelde parlak devirleri ve tarihteki büyük işler başaran padişahları ve askerleri işlemiştir. Nedeni ise Osmanlı devletinin içinde bulunduğu zor durumda halka ümit aşılamak, geçmişi hatırlatarak ne kadar büyük bir millet olduğumuz vurgusunu yaparak onları harekete geçirmektir.
____________________________________________________________________________________
Soru:56 İntibah romanındaki romantik akımın etkileri nelerdir?
• Romantizm akımının etkisiyle romanda iyi ve kötü karakterler çizilmiştir. Ali Bey, Dilaşup ve Ali Bey'in annesi iyi; Mahpeyker ve Abdullah Efendi kötü karakterlerdir
• Romantizmin etkisiyle trajik bir sonla biten olayların sonucunda kötüler cezalandırılır
• Romantik akımının etkisiyle seçkin kesim yerine orta soylu sınıfın duygu, düşünce ve yaşam tarzını ön plana çıkarmıştır.
____________________________________________________________________________
Soru:57. Natüralizmin Türk edebiyatına nasıl girmiştir? Türk edebiyatındaki temsilcileri kimlerdir?
Natüralizm, Türk edebiyatına, deneye dayalı bilimlerin ateşli savunucusu Beşir Fuad’ın etkisiyle girmiştir. Roman ya da öykü yazarı olmayan Beşir Fuad, bazı yapıtlarında doğalcılığın temel ilke ve yöntemlerini savunarak dönemin romancı ve öykücülerini etkilemiştir.
Türk edebiyatında Nabizade Nazım, Beşir Fuat, Ahmet Mithat Efendi, Hüseyin Rahmi Gürpınar, Selahattin Enis natüralizm akımından etkilenen başlıca sanatçılarımızdır.
________________________________________________________________________
Soru:58 Tiyatroda üç birlik kuralı nedir? Hangi tiyatro eserlerinde görülür?
Yer, zaman ve mekân birliği demektir. Tiyatroda bir olay vardır, bu olay 24 saatte ve tek mekanda geçer. Bu trajedi ve komedide görülür.
________________________________________________________________________
Soru:59 modern tiyatronun karagöz ve meddah gibi halk tiyatrosu örneklerinden farklı yönleridir.?
- Eğitici bir amaç taşıması,
- Yazılı bir metninin bulunması,
- Sahne anlayışının varlığı,
- Dram, komedi, trajedi gibi batı tiyatrosunun özelliklerini taşıması
_______________________________________________________________________
Soru:60 Gedikpaşa (Osmanlı tiyatrosu) hakkında bilgi veriniz
- Güllü Agop 1867’de kurduğu yarı resmi nitelikli ‘Osmanlı Tiyatrosu”nda (Gedikpaşa Tiyatrosu) ilk kez düzenli olarak temsiller vermeye başlamış; müzikli oyunlar dışında, Türkçe oyunlar sergilemenin tekelini 10 yıl elinde tutmuştur.
- Bu tiyatroda Ahmet Vefik Paşa, Abdülhak Hamit Tarhan, Teodor Kasap, Ali Bey’in eserlerinin yanı sıra Ahmet Mithat Efendi’nin “Eyvah”ı, Şemseddin Sami’nin “Besa”sı, Ebuzziya’nın “Ecel-i Kaza”sı, Recaizade Mahmut Ekrem’in “Vuslat”ı oynanmıştır.
- Bu tiyatro 1884’te Ahmet Mithat’ın “Çerkez Özdenler” oyununu sahnelerken oyun, özgürlük duyguları aşıladığı gerekçesiyle 1884’te II. Abdülhamit tarafından kapatılmıştır. Bu tarihten 1908’e kadar kadar Türk tiyatrolarına tuluat oyunları egemen olmuştur.
________________________________________________________________________
Soru:61 Ahmet Vefik Paşa tiyatroculuğu ve edebi kişiliği hakkında bilgi veriniz
- Yazar, çevirmen, tiyatroya maddi ve manevi destek sağlayan devlet adamı olarak Ahmet Vefik Paşa’nın Tanzimat tiyatrosuna çok büyük katkısı olmuştur. Tiyatro ile ilgilenmiş, halka tiyatroyu sevdirmeye çalışmıştır. Bursa valisi iken tiyatro binası yaptırarak. Moliere’den yaptığı çevirileri burada oynatmıştır.
- Moliere’den çevirdiği “Zoraki Nikah”, “Zoraki Tabip” alı adapte edilmiş eserlerle büyük başarı sağlamıştır.
- Şecere-i Türk isimli eseri Çağatay Türkçesinden Osmanlı Türkçesine çevirmiştir.
- Osmanlıda Türkçülük hareketinin öncülerindedir.
- Sade bir dille eserlerini yazmıştır.
________________________________________________________________________
Soru:61 Aşağıdaki eserlerin yazarlarını ve türünü yazınız ayrıca eserlerin ortak noktası türü dışında ne olabilir?
Zavallı Çocuk: Namık Kemal Tiyatro Üç eser de aileleri tarafından zorla evlendirilen gençler konusunu işlemiştir.
Vuslat:Recaizade Mahmut EkremTiyatro
İçli Kız:Abdülhak Hamit TarhanTiyatro
------------------------------------------------
62-Sergüzeşt adlı romandan alınan yukarıdaki metni ve romanın okuduğunuz diğer bölümlerini düşünerek, romanın temasını belirtiniz. Romanda geçen olayları kısaca özetleyiniz. Roman kahramanlarının tip mi karakter mi olduklarını yazınız. Yazarın olay kahramanlarına yaklaşımı nasıldır? Açıklayınız.
Romanın teması esarettir. Bir küçük kız Kafkaslardan kaçırılıp esirciler tarafından bir aileye satılır. Bu evde çok zor günler geçirir. Evden kaçar ama tekrar o eve teslim edilir. Daha sonra o evden tekrar esirciye satılır. Bu sırada çeşitli eğitimlerden geçer. Başka bir konağa satılır. Burada biraz rahat eder. Zamanla konağın genç delikanlısı ile aralarında bir aşk başlar. Anne bunu anlayınca kızı satar. Delikanlı yatağa düşer, kız da Mısır’a bir zengine satılır. Oradan onu kaçırmak ve yardım etmek isteyen haremağası kaza ile ölür, kız da kendini Nil Nehrine atar.
Roman kahramanları birer tiptir. Yani iyiler ve kötüler vardır. Kız, delikanlı ve yaşlı kadın gibiler iyilerin simgesi; evin hanımı gibiler ise kötülerin simgesidir. Yazar, iyilerin tarafını tutar. Romantizmin etkisi.
-----------------------------------------------------------------------------
63-Tanzimat dönemi romanının özelliklerini yazınız.
Romantizm akımının etkisiyle iyiler hep iyi kötüler hep kötüdür. Yazar iyilerin tarafını tutar. Sonunda iyiler ödüllendirilir, kötüler cezalandırılır. Gereksiz tasvirler yapılır. Tesadüflere yer verilir. Yazar kişiliğini gizlemez. Dil süslüdür. Konularını günlük yaşamdan ve tarihten alır. Amaç halkı eğitmektir.
----------------------------------------------------
64-Bir edebî eser yazıldığı dönemin nelerinden etkilenir?
Bir edebî eser yazıldığı dönemin siyasi, dinî, sosyal, ekonomik askerî ve sivil yaşamından etkilenir.
--------------------------------------------------------------------------------------------
65- Namık Kemal’in “Hürriyet Kasidesi” ile klasik divan şiiri kasidesi arasında ne gibi farklılıklar vardır? Bu farklılığın sebebi nedir?
- Klasik kaside de devlet büyükleri ve din büyükleri övülürken; Hürriyet Kasidesi’nde soyut bir kavram övülmüştür.
- Klasik kasidenin bölümleri Hürriyet Kasidesinde yoktur.
- Şair şiirin sonunda mahlas kullanmamıştır.
- Klasik kasidelerde devlet büyüklerinin övgüsü, onların adaleti övülürken Hürriyet Kasidesi’nde devlet yönetimine ciddi eleştiriler getirilmiştir.
- Klasik kaside de süslü ve sanatlı bir dil kullanılırken Hürriyet Kasidesi daha sade bir dille yazılmıştır.
- Farklılığın sebebi Namık Kemal’in şiir anlayışıdır. Çünkü o toplum için sanat anlayışını benimsemiştir ve divan şiirini yıkmayı amaçlamıştır
----------------------------------------------------------------
66- Şinasi’nin edebiyat dünyamıza kazandırdığı ilkler nelerdir? Yaptığı ilklerin örneklerini yazınız.
- Batı Edebiyatı yolunda eser veren ilk sanatçıdır.
- İlk makaleyi yazmıştır (Tercüman-ı ahval Mukaddimesi)
- İlk özel gazeteyi çıkarmıştır ( Tercüma-ı ahval)
- La Fonten’den fabl çevirileri yapmış ve fabl örnekleri yazmıştır.( Eşek ile Tilki, Karakuş Yavrusu ile Tilki, Arı ile Sivrisinek)
- Fransızcadan tercümeler yapmıştır. (Tercüme-i Manzume)
- Noktalama işaretlerini ilk defa o kullanmıştır.
- Yerli ilk tiyatro eserini yazmıştır. ( Şair Evlenmesi
- İlk atasözleri sözlüğünü hazırlamıştır. (Durub-u Emsali Osmaniye)
--------------------------------------------------------------------------------------
67- Tanzimat Döneminde Osmanlı toplumunda ne gibi bir zihniyet değişimi olmuştur?
Dine dayalı mahalle kültürü anlayışı değişmiştir.
Beyoğlu’nda Batı tarzı binalar yapılmaya başlandı. Beyoğlu Batılılaşmanın merkezi haline geldi.
Elçiliklerin düzenlediği balolara üst düzey Müslümanlar da katılmaya başladı. Bu üst düzey Müslümanlar arasında da kadın – erkek bir arada eğlenme modasını doğurmuştur.
Evlerin içi ve konaklar Batılılaştı, Fransız mürebbiyeler tutuldu, zenginler Boğaziçi’ne taşınmaya başladı.
----------------------------------------------
68- Namık Kemal’in tiyatro eserlerinin adlarını yazınız.
Vatan Yahut Silistre , Zavallı Çocuk, Kara Bela, Gülnihal , Celalettin Harzemşah, Akif Bey
------------------------------------------------------------------------------------------
69- Tanzimat Döneminde gazeteciliğin gelişimini kısaca özetleyiniz.
Gazetecilik, 1831 yılında Takvim-i Vakayi adlı ilk resmi gazetenin çıkmasıyla başlar. 1840 yılında ilk yarı resmi gazete olan Ceride-i Havadis çıkarılır. 1860 yılında gelindiğinde Şinasi ve Agâh Efendi ilk özel Türk gazetesi olan Tercüman-ı Ahval’i çıkarırlar. 1862 yılında ise Şinasi, tek başına Tasvir-i Efkâr adlı gazeteyi çıkarır.
---------------------------------------------------------------
70-Aşağıda hangi şairden bahsedilmiştir.
Yeni Osmanlılar Cemiyeti’nin bir üyesi olan sanatçı, Tanzimat döneminin en gür sesli şairidir. Eserlerinde toplumsal konulara ağırlık vermiştir. Biçim açısında eskiye bağlı olan şiirlerinde vatan, millet, hürriyet temalarını işlemiştir. Eserlerinde Romantizm’in etkileri görülür. Akif Bey, Gülnihal gibi tiyatroların da yazarıdır.
Cevap:Namık Kemal
----------------------------------------------------
71- Tanzimat Dönemi şair ve yazarları eskiye karşı çıkmalarına rağmen eski biçimde şiir yazmaktan kurtulamamışlardır.
Bu durumun sebebi nedir. Kısaca açıklayınız.
Bu dönem şair ve yazarları Divan edebiyatı kültürüyle yetiştikleri için eski biçimde şiir yazmaktan kurtulamamışlardır
----------------------------------------------------------------------------
72- Terkib-i bend ve özellikleri hakkında bilgi veriniz
TERKİB-İ BENT: Bentlerle kurulan bir nazım biçimidir. Her bent, sayısı 5-10 arasında değişen beyitlerden oluşur. Bendin son beytine “vasıta beyti” denir. Terkib-i bentte vasıta beyti her beytin sonunda değişir ve vasıta beyti mutlaka kendi içinde uyaklı olur.Terkib-i bentlerde genellikle talihten ve hayattan şikayetler, dini, tasavvufi, felsefi düşünceler anlatılmış, toplumsal yergi niteliğinde eleştirilere yer verilmiştir.
-----------------------------------------------------------
73- Tanzimat sanatçıları, eserlerinde çoğunlukla Osmanlının içinde bulunduğu durumu, çıkış yollarını, bu durumdan kurtulmak ve çağa ayak uydurabilmek için Batı modern hayatının örnek alınması gerektiği üzerinde durmuşlardır. Bu yaklaşım toplum tarafından da kabul görmüş, tüm alanlarda yenilikler kendini göstermeye başlamıştır.
Yukarıda bahsedilen durum, edebi eser ve sanatçısının hangi özelliğini göstermektedir? Kısaca açıklayınız.
Edebi eserlerin ve sanatçıların dönemlerinden bağımsız olmadıklarını, bağlı oldukları toplumdan izler taşıyıp toplumu yönlendirdiklerini göstermektedir.
---------------------------------------------------------------------------------
74- Yenileşme Dönemi’nde yenilikler ilk hangi alanda başlamıştır? Bu yenilikleri hangi kesim niçin istemektedir?
Bu dönemde yenilikler ilk olarak askeri alanda başlamıştır. Bu yenilikleri devlet adamları, devleti, içinde bulunduğu zor durumdan kurtarabilmek için istemişlerdir.
---------------------------------------------------------------------------------
75- Yenileşme Dönemi’nde yapılan yeniliklerle Tanzimat Fermanı’nın getirdiği yenilikleri karşılaştırdığınızda hangi sonuca ulaşmaktasınız? Açıklayınız.
Yenileşme Dönemi’nde yapılan yenilikler daha çok askeri, idari ve ekonomik alanları kapsarken Tanzimat Fermanı’nın getirdiği yenilikler daha toplumsal, siyasal, hukuki özellikler taşır. Yasalarla da korunduğu için daha kalıcı olmuştur.
-------------------------------------------------------------------------------------
76- Tanzimat Dönemi’nde çıkarılan gazetelerden beş tanesini ve en belirgin özelliklerini yazınız.
1.Takvim-i Vakâyı (1831) ilk resmi gazete, II. Mahmut Dönemi
2. Ceride-i Havadis (1840) ilk yarı resmi gazete William Churchill adında bir İngiliz tarafından çıkarılmıştır.
3. Tercüman-ı Ahval Gazetesi (1860) ilk özel Türkçe gazete, Şinasi ve Agâh Efendi tarafından çıkarılmıştır.
4. Tasvir-i Efkâr (1862) Şinasi tarafından çıkarılmış, sonra Namık Kemal devralmıştır.
5. Ayine-i Vatan (1866) Mehmet Arif Bey'in gazetesi, ilk resimli gazetedir.
6. Muhbir (1866) Ali Suavi tarafından çıkarılmıştır.
7. İbret (1870) Ahmet Mithat Efendi tarafından çıkarılmıştır.
8. Tercüman-ı Hakikat (1878) II. Abdülhamit Dönemi’nin en önemli gazetesidir. Ahmet Mithat Efendi tarafından çıkarılmıştır.
9. İkdam (1894) Ahmet Cevdet tarafından çıkarılmıştır.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
77- Divan edebiyatı öğretici metinleriyle Tanzimat edebiyatı öğretici metinlerini yapı, konu, dil, bireysellik-toplumsallık, metin türleri ve hitap edilen kitle bakımından karşılaştırınız. Ulaştığınız sonuçları maddeler halinde yazınız.
Divan edebiyatındaki münacat, methiye, dua gibi bölümlerden oluşan klasik yapıya karşın Tanzimat edebiyatında böyle bir yapı yoktur.
Divan edebiyatında genellikle dini, tasavvufi, ahlaki, tarihi konular işlenirken; Tanzimat edebiyatında hürriyet, eşitlik, kanun üstünlüğü bilim ve teknik gibi konular işlenmiştir.
Divan edebiyatında Arapça-Farsça tamlamalar, uzun ve secili cümlelerden oluşan süslü bir dil ve anlatım varken; Tanzimat edebiyatında benzer özellikler görülmesine rağmen dil sadeleştirilmeye çalışılmıştır.
Divan edebiyatında düşünce ve duygularda bireysellikten uzak durulmuş; Tanzimat edebiyatında da benzer bir yaklaşımla toplumsal konu ve sorunlar işlenmiştir.
Divan edebiyatında siyer, tarih, siyasetname, seyahatname gibi türler kullanılırken; Tanzimat edebiyatında Batı’dan alınan makale, fıkra gibi yeni türler kullanılmıştır.
Divan edebiyatı öğretici metinleri devlet adamları ve ulema sınıfına hitap ederken; Tanzimat edebiyatı öğretici metinleri halka hitap etmektedir.
-----------------------------------------------------------------------------
78- Tanzimat edebiyatı I.dönem genel özelliklerinden 5 tanesini yazın.
BİRİNCİ DÖNEM TANZİMAT EDEBİYATI
Divan edebiyatını eleştirmelerine rağmen onun etkisinden kurtulamamışlardır.
Vatan millet, hak adalet, özgürlük gibi kavramlar ilk defa bu dönemde kullanılmaya başlanmıştır.
Batılı anlamda ilk esereler bu dönemde verilmeye başlanmıştır.
Toplumu bilinçlendirmek için edebiyatı bir araç olarak görmüşlerdir.
Dilin sadeleşmesi gerektiğini söylemişler ancak pek başarılı olamamışlardır bu konuda.
Roman, modern hikâye, tiyatro, gazete, eleştiri, anı bu dönemde kullanılmaya başlanmıştır.
Bu dönemin sanatçıları aynı zamanda devlet adamı sıfatı da taşıyorlardı.
Klasizim(Şinasi, A.Vefik Paşa) romantizm (N. Kemal, A. Mithat) den etkilenmişlerdir.
TANZİMAT EDEBİYATI (1860-1895)
Tanzimat Fermanının ilanından sonra bu edebiyatın tohumları serpilmeye başlamıştır.
Batılı tarzda ilk eserler bu dönemde verilmeye başlanmıştır.
Hak, adalet, özgürlük, vatan kelimeleri bu dönemde ilk defa kullanılmaya başlanmıştır.
Tanzimat edebiyatı kendi arasında ikiye ayrılır.(Birinci-ikinci dönem)
Yazı dilini halkın anlayacağı dile yakınlaştırmaya çalışmışlardır.
Tiyatroyu halkı aydınlatma aracı olarak görmüşlerdir.
Toplumcu bir çizgi tutmaya çalışmışlardır.
Divan edebiyatındaki “bolum güzelliğine” karsın “konu bütünlüğüne, güzelliğine” önem vermişlerdir.
Tanzimat birinci dönem sanatçıları (Şinasi, Namık Kemal, Ziya Pasa, Ahmet Mithat Efendi) ikinci dönem sanatçılarına gore daha halkçı olmuşlardır.
Eserde Müştak Bey adındaki genç, görüp âşık olduğu Kumru Hanım adlı genç kızla evlenmek ister. O dönemde gelin ile damadın düğün öncesinde görüşmesi mümkün olmadığından nikâh işlemlerini yürütmekle görevlendirilen kadın ve yenge hanım, mahalle imamı ile işbirliği yaparak Kumru Hanım’ın yerine onun çirkin ve yaşlı ablasını Müştak Bey’e eş olarak verirler. Fakat Müştak Bey duruma karşı çıkar. Bu arada damadın uyanık arkadaşı Hikmet Bey duruma el koyar ve imamın cebine para sıkıştırarak onu kendi taraflarına çeker. Sonunda Müştak Bey, Kumru Hanım ile evlenir.
79.Yukarıda konusu kısaca verilen Tanzimat Dönemi tiyatro eseri, hangisi olabilir?
ŞAİR EVLENMESİ
________________________________________________________________________
Onun tiyatro türündeki eserleri, şiirlerinden daha geniş bir yer tutar. Hayal dünyası zengin olan şair, tiyatrolarını zaman, mekan, dekor ve diğer sahne imkânlarını dikkate almadan yazmıştır. Bu tiyatrolarda yaşayan insanlar kadar ruhlar ve ölüler de görev almıştır. Cinler, periler, ruhlar, hayaletler ve çeşitli ülkelerin hayali tipleri onun tiyatrolarında yer alan sayısız kahramanlardan bazılarıdır. Yazar, bu eserlerinin bir kısmını aruzla bir kısmını hece vezniyle manzum olarak yazmış; bir kısmını da nesirle kaleme almıştır. Bir kısmını da nazımla nesri bir arada kullanarak yazmıştır. Onun eserlerini sahneye konmaktan uzak tutan en önemli engel, bu tiyatrolarda çok zor; aşırı derecede yabancı kelime ve tamlamalarla yüklü ağır bir dil kullanmasıdır.
80.Yukarıda tanıtılan Tanzimat Dönemi sanatçısı, kim olabilir?
ABDÜLHAK HAMİT TARHAN
__________________________________________________________
I. …………… Teodor Kasap'ın yayımladığı "Diyojen" mizah gazetesine yazdığı mizahî yazılarla ve tiyatroya yaptığı katkılarla tanınmış, Osmanlı Tiyatrosu’nun kurulmasında emeği geçmiş; tiyatroda oynanması için Moliere’den çeviriler yapmıştır.
II. …………… yazdığı töre komedisiyle eski düşünce ve yaşam tarzını eleştirmiş, yenilikçi tiyatronun; geleneksel sözlü tiyatro yerine, yazılı oyun türünü getirmiş; toplumu nesnel ve gerçekçi bir gözle, eleştirel bir bakışla vererek gerçekçi tiyatronun öncülüğünü yapmıştır.
III. …………… bir devlet adamı, diplomat ve yazardır. Moliere’in hemen tüm eserlerini çevirmiştir. Bursa valisiyken yaptırdığı tiyatroda çevirdiği ve uyarladığı tiyatroları oynatmış; halka tiyatro zevki aşılamaya çalışmıştır.
IV. …………… romanlarında olduğu gibi tiyatrolarında da topluma faydalı olmayı hedefler. "Eyvah" adlı eserinde çok eşliliği, Açıkbaş’ta ise alafranga özentisi bir adamın kendisinden çok genç bir kızla evlenmesini eleştirir.
81.Numaralı cümelelerde boş bırakılan yerler doldurunuz
I. Direktör Ali Bey
II. İbrahim Şinasi
III. Ahmet Vefik Paşa
IV. Ahmet Mithat Efendi
-----------------------------------------------------------
I. Edebiyat alanında Moliere'den yaptığı çevrilerle ün kazanmış, özellikle uyarlamalarda büyük başarı göstermiştir. (Ahmet Vefik Paşa)
II. Hemen her türde ve çok sayıda eser vermiş, edebiyatımızda hikâye türünün ilk örneklerini vermiştir. (Ahmet Mithat Efendi)
III. Tahrib-i Harabat adlı eseri Türk edebiyatının ilk eleştirisidir, eser Ziya Paşa'nın "Harabat" adlı antolojisini tenkit eder. (Namık Kemal)
IV. Eser, yazıldığı devirde ülkedeki hayatın çarpıcı ve bir o kadar da acı olan bir tarafını, esir olarak alınıp satılan kızların durumunu anlatmaktadır. (Samipaşazade Sezai)
V. Romantik dramlarıyla tanınan sanatçı, karısının ölümü üzerine yazdığı "Makber" adlı şiiriyle büyük bir ün kazanmıştır. (Abdülhak Hamit Tarhan)
82. Yukarıdaki numaralı cümlelerin sonundaki ayraç içine verilen bilgiler hangi sanatçılara aitse adlarını yazınız.
___________________________________________________________________
………… "Sanat için sanat" anlayışını benimsemiştir. …………. Edebiyatımızda Batılı anlamda ilk küçük hikâye örneği ona aittir……………… Esir ticareti ve cariyeliği ele aldığı romanıyla tanınmıştır. ……………. Roman ve hikâyelerinde realist bir anlayış vardır
83.Yukarıda özellikleri verilen sanatçı, kimdir?
Samipaşazade Sezai
________________________________________________________________________
Daha önce Ahmet Mithat Efendi tarafından kullanılmış olmasına rağmen, kölelik teması, …………… adlı bu romanda çok daha başarılı bir biçimde ele alınmıştır. Gerek karakter gerek mekân tasvirlerinde ………………… genellikle realisttir. Fakat romanda yer yer romantik bir atmosfer de göze çarpar. Bu hali ile eser, romantizm ile realizm arasında bir köprü görevi yapmıştır.
84.Bu parçada sözü edilen sanatçı ve eseri hangisidir?
Sergüzeşt-Samipaşazade Sezai
___________________________________________________
Tanzimat edebiyatı içinde toplumcu anlayışla yapıtlar vermeye çalışan bir sanatçıdır. Batı şiirini savunsa da Divan şiiri geleneğinden kendini kurtaramaz. Bazı şiirlerinde hece veznini denese de onun için temel ölçü aruzdur. Şiir dili oldukça ağır olsa da öğretici nitelikler ağır basar. Padişaha ve Reşit Paşa'ya kasideler sunmuştur. Türk, Arap ve İran şairlerinden seçtiği şiirleri "Harabat" adlı antolojide topladı.
85.Bu parçada sözü edilen sanatçı kimdir?
ZİYA PAŞA
_______________________________________________
Edebiyatın hemen her alanında eser vermiş olan yazar, halkı eğitmek ve kültür düzeyini yükseltmek için fen, sanat, tarih, coğrafya gibi alanlarda ansiklopedik bilgilere de eserlerinde yer vermiştir. Ayrıca Türk edebiyatına, bu alanda ilk öykü olan "Letaif-i Rivayet" adlı eseri kazandırmıştır.
86.Yukarıda hakkında çeşitli bilgiler verilmiş yazarın adı ve dönemi, hangisidir?
Ahmet Mithat Efendi – I. Dönem Tanzimat
___________________________________________________________
. …………… daha çok siyasal ve sosyal eleştiri niteliğinde olan makaleler yazmıştır. Dönemine göre daha sade ve halk diline yakın bir üslup kullanmıştır. "Rüya", "Veraset Mektupları" adlı eserleri, makalelerine ek olarak kaleme aldığı önemli yapıtlardandır.
87.Bu parçada boş bırakılan yere, kim getirilmelidir?
Ziya Paşa
________________________________________________
Yazar Etkilendiği akım Eser
…Nabizade Nazım………… Natüralizm Karabibik
R. Mahmut Ekrem ……Realizm……… Araba Sevdası
N. Kemal Romantizm ……İntibah………
88.Yukarıdaki tabloda boş bırakılan doldurunuz?
_____________________________________________________________________
89. Aşağıdaki açıklamalara uygun olarak açıklamanın sonundaki ayraç içine eserin ismini yazınız
1. İranlılarla yapılan bir savaşta, İranlılara esir düşen Kırım Han'ı Adil Giray'ı kurtarmak için yapılan mücadeleyi anlatır. (Cezmi)
2. ) Gönüllü olarak savaşa katılan İslam Bey'in ardından, erkek kılığına girerek cepheye giden Zekiye'nin macerasını anlatır. (Vatan yahut Silistre)
3. Görücü usulü ile evlenmenin yanlışlığını geleneksel tiyatro ögelerinden yararlanarak mizahî bir yaklaşımla anlatır. (Şair Evlenmesi)
4. Akrabası Halil Bey tarafından büyütülen Ata'nın Şefika'ya âşık olması, Şefika'nın zengin ve yaşlı bir adamla evlendirilmek istenmesi ve Şefika'nın vereme yakalanıp ölmesini anlatır. (Zavallı Çocuk)
5. Babasını öldüren Hüsrev'den intikam almak isterken Hüsrev'e âşık olan Nesteren'in hikâyesini anlatır. (Nesteren)
___________________________________________________________
Ahmet Mithat'ın 1875 yılında yazdığı bu roman, yanlış Batılılaşma temasını işleyen ilk romandır. Eserde Batılılaşmayı tüketim kültürü boyutuyla algılayan alafranga züppe tipi anlatılmış ve bu tipin daha iyi canlandırılması için karşısına Avrupa kültürünü özümsemiş tip çıkarılmıştır.
90.Bu parçada sözü edilen eser hangisidir?
Felatun Beyle Rakım Efendi
-----------------------------------------------------------------------------
1873'te sahneye kondu. Sahnede Türk askerînin söylediği kahramanlık marşları seyirciyi coşturdu. Halk bu coşkuyu doyasıya yaşadı ve eseri candan alkışladı. Halkın ilgisi hükümeti rahatsız etti. Piyesle ilgili övgü yazıları yayımlayan "İbret" gazetesi kapatıldı, ardından piyesin yazarı tutuklanarak sürgüne gönderildi.
91.Yukarıda sözü edilen eser ve bu eserin yazarı hangisidir?
Namık Kemal – Vatan yahut Silistre
------------------------------------------------------------------------------
Namık Kemal ……………… eserinde Selahattin Eyyubi, Fatih Sultan, Yavuz Sultan biyografilerini; Recaizade Mahmut Ekrem ……………… eserinde Fuzuli, Baki, Nef'i, Nedim gibi divan şairlerinin biyografilerini bir araya getirmiştir.
92.Yukarıdaki boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Evrak-ı Perişan – Kudemadan Birkaç Şair
_________________________________________________________
Tanzimat Dönemi'nde kadınların toplum içindeki yerlerini belirtme, uygunsuz evlenmenin yarattığı sorunlara değinme bakımından dikkate değer ilk Türk romanıdır. Romanda görücü usulüyle evlenmenin acı sonuçları, basit bir teknikle yansıtılır. Şemsettin Sami, bu romanla ilk Türk romanına imza atmıştır.
933.Bu parçada tanıtılan ilk Türk romanı hangisidir?
Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat
______________________________________________________
Namık Kemal, bu eseri Midilli'de kaleme almıştır. Konusu 16. yüzyılda İstanbul'da başlar, Azerbaycan'da ve İran'da sürer. Tebriz Sarayı'nda sona erer. Konu yönünden Osmanlı tarihinden esinlenilmiştir.
94.Parçada sözü edilen ilk tarihi roman hangisidir?
Cezmi
---------------------------------------------------------------------------------------------------------
Boşluk Doldurma
** TAKVİM-İ VEKAYİ, ilk resmi gazetedir. TELEMAK, Yusuf Kamil Paşa’nın yaptığı ilk çevri romandır.
** VATAN YAHUT SİLİSTRE, sahnelenen ilk tiyatro yapıtıdır.
** ŞİNASİ, noktalama işaretlerini kullanan ilk sanatçımızdır. ** AVRUPA’DA BİR CEVELAN Ahmet Mithat Efendi tarafından yazılan gezi yazısıdır.
** Bilimsel bilginin sağlam bilgi olduğunu vurgulayan felsefi görüşe SEZGİCİLİK… denir.
** Tanzimat Döneminde çıkan ilk resmi gazete TAKVİM-İ VEKAYİ’dir.
** Tanzimat döneminde ŞİNASİ tarafından çıkarılan TERCÜMAN-I AHVAL gazetesi ilk yarı resmi gazetedir.
** Tanzimat Döneminde Teodor Kasap’ın çıkardığı DİYOJEN Gazetesi ilk …MİZAH gazetesidir.
** Tanzimat döneminde batı edebiyatından MAKALE,FIKRA, ROMAN, TİYATRO gibi yeni edebi türler alınmıştır.
** Muhbir gazetesini ALİ SUAVİ çıkarmıştır.
** Ahmet Mithat Efendinin çıkardığı gazetenin adı TERCÜMAN-I HAKİKAT’tir.
** Edebiyatımızdaki ilk edebi roman Namık Kemal’in yazdığı İNTİBAH ilk tarihi roman da CEZMİ dir.
** Öğretici metinlerde AÇIKLAYICI, KANITLAYICI anlatım türleri kullanılır.
** Sergüzeşt romanında ROMANTİZM VEREALİZM akımlarının etkisi görülmektedir.
** Felatun Bey’le Rakım Efendi romanında kullanılan İLÂHÎ bakış açısı yazarın olayları istediği gibi yönlendirmesine imkan vermiştir.
** Tanzimat Edebiyatıyla birlikte edebiyatımıza Batıdan gelen HAK, ADALET, HÜRRİYET VE EŞİTLİK gibi yeni kavramlar girmiştir.
** Tanzimat Edebiyatı öğretici metinlerinde ikilik, yani DOĞU-BATI çatışması varlığını hissettirir.
** Tanzimatla birlikte edebiyatımızda ROMAN, HİKÂYE, TİYATRO gibi edebî türler görülmeye başlar.
** İlk yerli tiyatro eserimiz Şinasi’nin yazdığı ŞAİR EVLENMESİ dir.
İlk resmi gazete TAKVİMİ VAKAYİ ,yarı resmi gazete CERİDE-İ HAVADİS,ilk özel gazete ise TERCÜMANI AHVAL.dir.
** Sahnelenen ilk tiyatro eserimiz ise Namık Kemal’in yazdığı…VATAN YAHUT SİLİSTRE..dir.
** Türk Edebiyatı romanla ilk defa YUSUF KAMİL PAŞA.’nın Fenelon’dan çevirdiği …TELEMAK. tercümesiyle tanışmıştır
** Tanzimat Fermanını 1834 yılında Gülhane Parkında MUSTAFA REŞİT .Paşa, bütün dünyaya ilan etmiştir.
- << Önceki
- Sonraki