CÜMLENİN ÇEŞİTLERİ TESTİ-03
1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat - fiille yapılan yan cümlecik dolaylı tümleç görevindedir?
A) Kapının ufak aralığından, içerideki insanların ne yaptığına baktım.
B) Elindeki dosyaları o masadan bu masaya gezdiren adamı hayranlıkla izledim.
C) Birden, bilgisayarın başına oturmuş yaşlı bir kadın dikkatimi çekti.
D) Onu daha önce bir yerlerde gördüğümü sanıyorum.
E) İnsan bazen çevresindeki insanları anlaşılmaz nedenlerle unutup gidiyor.
Ne yıldızlar kaynaşır gökyüzünde
Ne sevdayla dolar taşar gönüller
Bir rüzgâr eser ki bıçak gibi
El ayak şişer
Sivas yollarında geceleri
Ağır ağır kağnılar gider
2. Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Bileşik sözcük kullanılmıştır.
B) İlk iki dize anlamca olumsuzdur.
C) İsim tamlaması dolaylı tümleç görevindedir.
D) İsim cümlesi kullanılmamıştır.
E) Son iki dizede anlam kayması vardır.
Kullanacağım tekniğin günce ya da mektup formu mu, iç monolog mu, çağrışım yöntemi mi olduğunu öyküye hangisinin yaraşacağını uzun uzun tasarlarım. Ama kısa süren bir dönemdir bu, kusursuzluğa ulaşmak adına kafamdakilerin uçup gitmesine göz yummam.
3. Bu parçada kaç tane yan cümlecik vardır?
A)7 B)8 C)9 D)10 E)11
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisi yapısına göre basit, söz dizimine göre devrik bir fiil cümlesidir?
A) Anadolu insanını yansıtmaya çalışan bir şiir yöntemi izledim hep.
B) İstanbul’u tanımadan nasıl romancı olunur?
C) Belki bilinçaltı bir dürtüyle kaçınmış hep romandan, öyküden.
D) Şiir yazarken kendi yaşamımı da belirtmişim aslında.
E) Şiirlerimde Halk şiirinin etkisi olduğunu kendim de söylerim.
5. Aşağıdaki dizelerin hangisi yapıca diğerlerinden farklıdır?
A)Sürer yüzünü bir yaprağın yüzüne bir yaprak
B) Çimenler sökün etti kara topraktan
C)Bir gemi yanaştı Samsuna sabaha karşı
D) Kalkıp ayağa ardı sıra baktı dalgalar
E) Bir duman tüterdi bu geminin bacasından
(I) Geceleyin kestaneye gelen ayıları nasıl avladıkların anlatan avcıların hikâyeleri eşliğinde ormana giriyoruz. (II) Ormanın içi sandığımızdan daha da güvenli. (III) Temiz hava, doğal hayat gibi hayallerimize cevap verecek güzellikte bir yer burası. (IV) Orman oldukça sıkı korunuyor, gezici ekipler her an karşımıza çıkıyor. (V) Aynı manda ilginç ağaçlarıyla da görülmeye değer bu sanırım.
6. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi yapıca diğerlerinden farklıdır?
A)I. B)II. C)III. D)IV. E)V.
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim - fille oluşturulmuş yan cümlecik nesne görevindedir?
A) Yolculuğumu bu kez trenle yapmaya karar verdim.
B) Tren yolculuğunun uzun sürmesi bazen insanın canını sıkar.
C) Raylara çarpan demir tekerlerin tıkırdayışı bir süre sonra duyulmaz olur.
D) Eğer yataklı bir kompartıman tutmuşsanız trenin düzenli sallanışında rahatça uyursunuz.
E) Dağları, ormanları, bozkırları özgürce seyretmeyi ancak bir tren yolculuğunda başarırsınız.
Sıralı cümleyi oluşturan cümlelerin herhangi birisi kendi içinde bileşik bir cümle olabilir.
8. Aşağıdaki cümlelerden hangisi bu açıklamaya uygun bir örnektir?
A) Paketleri itinayla hazırladı, torbalara doldurdu.
B) Kimi paketlerin üzerinde adres yoktu, onları sahiplerine kendisi verecekti.
C) Yıllardır hediyelik eşya satıyordu, işinden çok memnundu.
D) Müşterileri daha çok fabrikada çalışanlardı, pek zengin sayılmazdı hiçbiri.
E) Tanıyanlar onu çok sever, sık sık ziyaretine gelirlerdi onun.
İçinde fiilimsi bulunan cümleler, fiilimsinin yan cümlecik oluşturmasından dolayı bileşik cümle sayılır.
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiilimsi bileşik cümle yapmamıştır?
A) Bu roman, yazarın gençlik yıllarında yazdığı küçük bir kitaptır.
B) Kimi sanatçıların sanata nesirle başlaması çoğu kez garip karşılanmıştır.
C) Sanatçı olmanın şiir yazmaktan geçmediği ancak bu dönemde kabul edilmiştir.
D) Romancı, duygularını değil, gözlemlerini ön plana alandır.
E) Her romanın yaşanmış bir olayı anlatması gerekmez.
Şimdi ekoloji diye bir bilim var. Çevreyi koruma bilinci az çok gelişiyor. Doğanın bozulmaması gerektiğini bili¬yoruz artık. İnsan teknolojik açıdan rahat edecek diye, binlerce canlıyla ortak kullandığımız doğa yok edilme¬meli.
10. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine örnek gös¬terilemez?
A) Kurallı bir isim cümlesine
B) Olumlu bir fiil cümlesine
C) Devrik, olumlu bir fiil cümlesine
D) Olumsuz bir fiil cümlesine
E) Devrik bir isim cümlesine
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim-fiille yapılan bir yan cümlecik vardır?
A) Üniversite binası, duvarları baştan aşağı mozaikten yapılmış resimlerle kaplıydı.
B) Çarpıcı olduğu kadar güzel bir mimarî yapıydı bu.
C) Bu kitaplığın öğrenciler için büyük bir hizmet olduğunu düşünüyorum.
D) Burada okuyan öğrenciler pazar günleri yoksul ve eğitimsiz kişilere yardımcı olurlarmış.
E) Müzenin tek bir sütun üstünde durması için büyük çaba harcanmış.
12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik bağ -fiille yapılmıştır?
A) Küçücük meydanda öyle bir mutluluk havası vardı ki...
B) Sokak çalgıcıları, oradan geçenlere güzel bir müzik ziyafeti çekiyorlardı.
C) Minibüsten İnenler hızlı adımlarla vapura doğru ilerliyorlardı.
D) Eve varır varmaz üzerimi bile değiştirmeden koltuğa uzandım.
E) Çoğu kişi, tatilde gezip tozuyor, ama ben tatilimi evde geçirmeyi tercih ediyorum.
13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik, temel cümlenin nesnesi durumundadır?
A) Seninle bir daha karşılaşacağımı hiç düşünmemiştim doğrusu.
B) Neredeyse tavana kadar yükselen mektup kutuları doldurmuştu odayı.
C) Camdan içeriye, uçuşa kalkmış bir güvercinin tüyü girdi.
D) Sokak satıcılarının köşeleri tuttuğu kalabalık sokaklardan geçtim.
E) Yan masada ihtiyar bir karıkocayla bir çocuk oturuyor.
14. Aşağıdaki cümlelerin hangisi yapıca ötekilerden farklıdır?
A) Telefonda sesiniz çok kötü geliyordu.
B) Bahçenin arka kısmına odunluk yaptılar.
C) Yolun iki tarafına çınar ağaçları dikildi.
D) Kütüphanenin raflarına kitaplar gelişigüzel dizilmişti.
E) Perdeyi açınca gözlerinizin önüne yemyeşil bir ova seriliyordu.
15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik, temel cümlenin öznesidir?
A) Kentin küçük taşlarla döşenmiş daracık yollarında uzun süre gezdik.
B) Bütün yolların denize indiği bu kasabada kay¬bolmanız mümkün değil.
C) Hoparlörden gelen sesi, bulunduğumuz yerden çok iyi duyamıyorduk.
D) Nereye giderseniz gidin, Selimiye her yerden size, merhaba, der.
E) Böylesine çılgın bir mimari örneğine hiçbir yerde rastlayamazsınız.
16. Aşağıdakilerden hangisi bileşik, kurallı isim cümlesidir?
A) Geceleri bir ses böler uykumu.
B) Arıyorum yıllar var ki ben onu.
C) Meçhule çağırır beni peşinden.
D) Gün olur, rüzgârlara karışır gider.
E) Bu ses sarar bütün benliğimi.
17. Aşağıdakilerden hangisi bileşik, kurallı isim cümlesidir?
A) Kenan'ın önünde ne defter ne kitap vardı.
B) Sevenleri toprak olmuş öksüz çocuk gibidir.
C) Kanayan bir yara gördüm mü yanar tâ ciğerim.
D) Kötü söyleme eşine, zehir katar aşına.
E) Haksız değil bunları size söylemekte.
"Onun yaptıklarını anlata anlata bitiremiyorlar."
18. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yapı bakımından yukarıdaki cümle ile özdeştir?
A) El, elin aynasıdır.
B) Bir elin nesi var, iki elin sesi var
C) At binenin, kılıç kuşananın.
D) Can çıkmadan huy çıkmaz.
E) Ben ki, toz kanatlı bir kelebeğim.
19. Aşağıdakilerin hangisinde sıralı cümleyi oluşturan cümlelerden ilki basit, İkincisi birleşik yapılıdır?
A) Eşeğe cilve yap demişler, çifte atmış.
B) Gençlikte taş taşı, kocalıkta ye aşı.
C) Hayır dile komşuna, hayır gele başına.
D) Ağaca balta vurmuşlar, sapı bendendir demiş.
E) Soğanın acısını, yiyen bilmez; doğrayan bilir.
20. Aşağıdaki sıralı cümlelerin hangisinde birden çok öge ortak kullanılmıştır?
A) Tabancanın dolusu bir kişiyi korkutur, boşu kırk kişiyi
B) Hocanın dediğini yap, yaptığını yapma.
C) İki odun eş olur, üç odun ateş olur.
D) Seni her zaman arıyor, özlüyorum.
E) Kazanırsan dost kazan, düşmanı anan da doğurur.
21. Aşağıdakilerin hangisi bağlı cümle değildir?
A) Taş altında olmasın da dağ ardında olsun.
B) Ya değnek yememiş ya sayı bilmiyor.
C) Herkes kaşık yapar ama sapını ortaya getiremez.
D) Allah kötüye mal versin de fırsat vermesin.
E) Baş nereye giderse ayak da oraya gider.
Bir cümlenin eylem cümlesi mi, ad cümlesi mi olduğunu anlamak için önce yüklem bulunur. Bu amaçla çekimli bir eylem ya da ek eylem almış ad soylu bir sözcük aranır. Bunların ikisi de görülemiyorsa -dir ek eyleminin düşmüş olabileceği ihtimali değerlendirilerek bu ek eylem, yüklem olduğu düşünülen ad soylu sözcüğe getirilir; yargının tamamlanıp tamamlanmadığına bakılır.
22. Yukarıdaki verilen bilgiye göre, aşağıdaki dizelerin hangisi ad cümlesi değildir?
A) Bütün iş Tahir'le Zühre olabilmekte
B) Yüreğimin yaktığı ateşle hava ılık
C) Evet, her şey bende gizli bir düğüm
D) Bu mu rüyalarda içtiğim cinnet
E) Evlerin bacasını kolluyor yıldırımlar
(I) Ayakkabının kadınlar üzerindeki çikolata etkisinin artık zayıfladığını söylemenin tam zamanı. (II) Çünkü artık, ayakkabıların üzerinde karakter analizlerinin yapıldığı bir dönemdeyiz. (III) Şimdilerde bu analizler ilgi çekiyor. (IV) Son örneklerden biri, geçen aylarda ABD’de yayımlanan bir kitap. (V) Türkçeye “Ayakkabılarınız Hakkınızda Neler Söylüyor?” başlığıyla çevirebileceğimiz bu kitap 33 yaşındaki New York'lu bir ayakkabı düşkününün eseri.
23.Yukarıdaki numaralı cümlelerden hangisi, yükleminin türü bakımından diğerlerinde farklıdır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
I. Garibe bir selam bin altına değer.
II. Geleceği varsa göreceği de vardır.
III. Gerekliyi gerekmezken saklamak.
IV. Gidilmeyen yer senin değildir.
V. Gönül kimi severse güzel odur.
24.Yukarıdaki cümlelerin hangileri eylem cümlesidir?
A) I. ve III. B) II. ve IV. C) III. ve IV.
D) I. ve IV. E) II. ve V.
25. Aşağıdaki cümlelerden hangisi kurallı bir isim cümlesidir?
A) Acıların en acısı mutluluklara duyulan hasrettir.
B) Ancak açık fikirlere sahip olan insan emredebilir.
C) Altın ateşte, cesur adam felaketlerde anlaşılır.
D) Açlık, çalışkan adamın kapısında bekler; fakat içeri girmeye cesaret edemez.
E) Erdem, insanın ruhunu, zenginlik evini süsler.
I. Hangi çocuğun saf kalbindesin şimdi
II. Tekrar bana döndü her attığım ok
III. Her çığlık önümde tutuştu, yandı
IV. Tahtayı kurt oydu, taş yosunlandı
V. Yabani otlarla örtüldü duvar
26. Yukarıdaki numaralanmış dizelerden hangisinin yüklemi türü bakımından diğerlerinden farklıdır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
27. Aşağıdaki dizelerin hangisi anlam bakımından olumsuzdur?
A) Serptin, dağıttın bütün gül ve zambaklarını
B) Gül, ey bir âna sığmış bir ebediyet rüyası
C) Öldük ölümden bir şeyler umarak
D) Ölüm çiçek açmıştı bu gençlerin kanında
E) Bir kalp ki teselli nedir bilmemiş
28. Aşağıdakilerden hangisi öğe dizilişi yönüyle diğerlerinden farklıdır?
A) Ve saçlar ümitsiz öyle yüzecek
B) Hep bu aynadasın artık kış ve yaz
C) Aşka bırakıverin kendinizi
D) Zamana gülecek hüznün ve neşen
E) Simsiyah kesilir gözünde ufuk
29. Aşağıdakilerden hangisi devrik bir fiil cümlesidir?
A) Ölüm şifasıdır her üzüntünün
B) Sükût defne dalı her yorgunluğa
C) Her şey bana karşı kendi içimde
D) Ve meçhule doğru süzüldü kervan
E) Kimdir yıkananlar bu loş çeşmede
30. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi eksiltili cümle değildir?
A) Kız beşikte, çeyiz sandıkta.
B) Ek tohumun hasını, çekme yiyecek yasını.
C) Ya devlet başa, ya kuzgun leşe.
D) Elle gelen düğün bayram.
E) Kır atın yanında duran, ya huyundan ya suyundan.
I. Bir zaman senden esti şiirin rüzgârları
II. Dinledik neyden kaç yıl en güzel besteleri
III. Ali’si Ayşe’siyle şendeydi memleketim
IV. Hâlâ bir anıt gibi durur Han Duvarları
V. Az mı sular içtik o Çoban Çeşmeleri’nden
31. Yukarıdaki numaralanmış dizelerin hangisi, yükleminin türü bakımından diğerlerinden farklıdır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
32. Aşağıdakilerden hangisi devrik bir isim cümlesidir?
A) Güç bela bir bilet aldım gişeden
B) Yapraklar sararır ağaçların dallarında
C) Evlerin bacasını kolluyor yıldırımlar
D) Zavallı duvarların ağzı ile dili yok
E) İsmin bir goncadır dudaklarımda
33. Aşağıdaki cümlelerden hangisi biçimce olumsuz anlamca olumludur?
A) Aslında bu işlerden anlamıyor değil.
B) Yiyeceklerimiz henüz bitmiş değil.
C) Sizinle sinemaya gelecek değilim.
D) Sınava yeterli sayıda başvuru yapılmış değil.
E) Bu tür davranışları onaylıyor değilim.
Yavaşça kapıyı açtı, sessiz adımlarla ilerledi. Esmer yüzü kıpkırmızı kesildi daha bir adım atmadan. Evin her tarafı darmadağınıktı. Eve giren hırsızlar yapmış olmalıydı bunu.
34.Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?
A) Fiil cümlesi
B) Olumlu cümle
C) İsim cümlesi
D) Devrik cümle
E) Olumsuz cümle
35. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi eksiltili cümledir?
A) El elin eşeğini türkü söyleyerek arar.
B) Damlaya damlaya göl olur.
C) Uşağı işe koş, sonra ardına düş.
D) Oğlan dayıya, kız halaya.
E) Fukaranın şaşkını, ince giyer kış günü.
Kendi kendini yenmek zaferlerin en büyüğüdür.
36. Aşağıdakilerden hangisi yüklemi, öge dizilişi ve anlamı yönüyle bu cümle ile özdeştir?
A) Korkaklar hiçbir zaman zafer anıtları dikmemişlerdir.
B) Bir sırrın ucunu veren tamamını elinde tutamaz.
C) Şiir, üzerine resim yapılmış bir pencere camıdır.
D) Kendine yararlı olmadan başkalarına yararlı olamazsın.
E) Eğer su kaynağı senin kendi ruhundan fışkırmazsa susuzluğunu dindiremezsin.
I. Çekil, bu gölgeli yolda gezinme
II. Bahar bakışların gene pek sarhoş
III. Yanılıp gönlüme misafir inme
IV. Kapısı kilitli, mihrabı bomboş
V. Mabettir orası, meyhane değil
37. Numaralanmış dizelerden hangi ikisi yapı bakımından ötekilerden farklı cümledir?
A) I ve III. B) II. ve III. C) II ve IV. D) III ve IV. E) IV ve V
38. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yapısı bakımından basittir?
A) Ankara’nın soğuk günlerinde, İstanbul'daki son yazın ağır günlerinin yorgunluğunu duyuyordum.
B) Her gün daireden çıkınca Babıali’ye tırmanıyordu.
C) Kendimi avutmak için tek başıma İstanbul'da geziniyordum. -c
D) Sandalyenin arkasına asılı ceketinin cebinden bir zarf çıkarıp verdi.
E) Yolcular, bir süre aynı sokakta yürüdükten ^ sonra yan yollara sapıp dağıldılar.
(I) Köyün iki mahallesini birbirinden ayıran ırmak epeyce genişti. (II) Bir yakası yemyeşil, bağlık bahçelik; öbür yakası göz alabildiğine uzanan kırdı. (III) Köylüler yeşil yakaya hep imrenerek bakardı. (IV) O güzelim elmaları, kayısıları, kirazları uzaktan, ağızları sulanarak seyrederlerdi. (V) Fakat bekçilerin korkusundan kimse karşıya geçmeye cesaret edemezdi.
39. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi birleşik cümle değildir?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
40. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yapısı bakımından ötekilerden farklıdır?
A) Sabahı başlatan, güneşin gökyüzünde görünmesidir.
B) Bu saatte ortalıkta koyu bir karanlık, sessizlik, cansızlık vardır.
C) Az ilerde yeni yapraklanmış bir ıhlamur ağacı o bize el sallıyor.
D) Bahçedeki ıhlamurların çiçeklerini toplarken gelip geçenler merakla bizi seyrediyorlardı.
E) Ay, birkaç gündür, akşam indiğinde yüzünü gösterip ortadan kayboluyor.
CEVAPLAR
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
A E B C D D E E D E
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
E D A E B D B D D D
21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
E E C A A A E A D B
31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
C E A E D C B A B B
İLGİLİ İÇERİK:
