FİİLDE ÇATI TESTİ-03
1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi dönüşlü bir fiildir?
A) Sanatçı ilk romanıyla satış rekoru kırdı.
B) Dedem yıllarca bu mahallede yaşadı.
C) Duvara çok garip şekiller çizilmişti.
D) Ayağı kayınca merdivenlerden yuvarlandı.
E) Çantam bir apartmanın boşluğunda bulundu.
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi geçişli bir fiildir?
A) Kasaba halkı olay karşısında adeta ayaklanmıştı.
B) Muhtar, köylüleri etrafına toplamış hepsine nutuk çekiyordu.
C) Kalabalıktan biri, muhtarın yanına sessizce yaklaştı.
D) Köylülerin bir an önce yatıştırılması gerektiğini uygun bir dille anlattı.
E) Herkes, neredeyse nefes bile almadan, kendilerine yapılacak açıklamaya kulak kesilmişti.
(I) Sabahın erken saatinde, bir kayıkla sebzeleri satacağımız yere gittik. (II) Bir de ne görelim! (III) Bizden evvel elli altmış kayık oraya gelmiş. (IV) Her kayığa üçer beşer hammal girmiş. (V) Hepsi pür dikkat etrafa bakınıyor.
3. Bu parçada numaralanmış cümlelerden, nesnesine göre farklı olanla, öznesine göre farklı olan aşağıdakilerden hangisinde birlikte verilmiştir?
A)I ve II B)III ve V C)II ve V D)I ve V E)II ve IV
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi işteş bir fiil değildir?
A) Koyunlar çayırda neşe içinde meleşiyordu.
B) Patlamayı duyan halk korkuyla etrafa kaçıştı.
C) Siz nedense her toplantıda atışıyorsunuz.
D) Gönderdiğiniz mektup bugün yerine ulaştı.
E) Bu konuyu sizinle başka zaman görüşelim.
Okul bitip yollarımız ayrıldıktan sonra bile bir süre yazıştık onunla.
5. Bu cümlede görülen özne - yüklem ilişkisi aşağıdakilerden hangisinde yoktur?
A) Bu programda sunucu, ünlü bir şairle söyleşecekmiş.
B) Birbirlerine bir şeyler anlatıyormuş gibi bir süre bakıştılar.
C) Köşelerinde yazdıkları yetmedi bir de ekranda kapıştılar.
D) Bu kadar sözden sonra onlar biraz zor barışır.
E) Anlattığım olaya, arkadaşlar da ben de bir süre gülüştük.
Fiiller “-ş-’ ekiyle işteş yapılır ancak kimi fiiller kök halinde işteşlik bildirir.
6. Aşağıdakilerden hangisinde buna örnek bir kullanım görülmektedir?
A) Sizinle iki saat sonra yine aynı yerde buluşalım.
B) Bizi olaya katmadan aranızda anlaşın.
C) Yarın da edebiyat konusunda yarışalım.
D) Okul çıkışında öğrenciler bahçede bir süre bekleştiler.
E) Yağmur başlayınca sokaktakiler kapalı yerlere koşuştular.
7. Aşağıdakilerden hangisinde fiil, eyleme karşılıklı yapma anlamı vermektedir?
A) Eve geç kalınca babam bize çıkıştı.
B) Kardeşim yeni sınıfına kısa sürede alıştı.
C) Gemi limana ağır ağır yanaştı.
D) Sınavları kazanmak için gece gündüz çalıştık.
E) Eski arkadaşıyla bir banka oturup uzun uzun dertleştiler.
8. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi, dönüşlü bir fiildir?
A) Faturalar vaktinde ödendi.
B) Bozulan gemi kıyıya çekildi.
C) Takımımız final maçında yenildi.
D) Çocuk, duygularını söylemeye çekindi.
E) Mahallemize küçük bir oyun parkı yapıldı.
9. Aşağıdakilerden hangisinin yüklemi geçişsiz bir fiildir
A) Kitapların tozunu alıp tekrar onları raflara dizdi.
B) Bütün mahalleli yangını büyük bir üzüntü içinde seyrediyordu.
C) Bu kitabı sınıfta Türkçe öğretmenimiz tanıtmıştı.
D) İhtiyar adam ağlayan çocuğu teselli etti.
E) Köpek, uzaklardan gelen sese birden dikkat kesildi.
10. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi nesne – yüklem ilişkisine göre farklıdır?
A) Kendini çok iyi yetiştirmek için bol bol kitap okumalısın
B) Geçen yıl çıkan yangında köyümüzdeki ormanların çoğu yandı.
C) Bu kitabı bir imza gününde yazarına imzalatarak aldım
D) Şu an izlediğiniz filmi yıllar önce sinemada ben de izlemiştim.
E) Arkadaşını az önce kütüphanede ders çalışırken görmüştüm.
11. Aşağıdaki dizelerin hangisi özne - yüklem ilişkisi yönüyle diğerlerinden farklıdır?
A) Unutulmaz denen günler bir gün gelir unutulur
B) Yazık oldu Süleyman Efendi’ye
C) Garipliğim, yalnızlığım duyurmayın anama
D) Söyle ne gün bitecek bu sebepsiz ayrılık
E) Bu kaçıncı bahçe gördüm tarumar
İnsanoğlu doğaya hükmedeceğim derken doğayı yok ediyor.
12. Bu cümlenin yüklemiyle aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi arasında nesne - yüklem ilişkisi yönünden benzerlik vardır?
A) Bayramda beni aramamasına doğrusu çok şaşırdım.
B) Burada bahar mevsimi kırkikindi yağmurlarıyla başlar.
C) Oteldeki adamdan masmavi deniz görünüyor.
D) Onun gömleği de benimkine benziyor.
E) Mezuniyet tezini sanat-toplum ilişkisi konusunda hazırlamış.
“Kimi zaman yüklemde, öznenin işi başkasına yaptırdığı anlamı vardır.”
13. Aşağıdakilerden hangisi buna örnek gösterilebilir?
A) Sizin geleceğinizi bana arkadaşlarım duyurdu.
B) Gömleğini bir ağacın dalına serip, kuruttu.
C) Yatmadan önce ocaktaki ateşi iyice söndürdü.
D) Bir dilekçeyle, bu konudaki düşüncelerini bildirdi.
E) Odasındaki eşyaları bir üst kata taşıttı.
14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “sözde özne” kullanılmamıştır?
A) Bu tip ayakkabılar gençler arasında pek tutulmadı.
B) Bu mağazada satılan mallar geri alınmazmış.
C) Saat geç oldu, eczaneler büyük ihtimal kapanmıştır.
D) 0, sevmediği insanlar karşısında, öleceğini bilse eğilmez.
E) Bir insan bu kadar acımasızca eleştirilmez.
15. Aşağıdaki cümlelerin hangisi çatısı yönüyle diğerlerinden farklıdır?
A) Ailem, beni okula götürmesi için bir araba kiraladı.
B) Bu elbisenin güneşten mi soldu rengi?
C) Duvarları, çok açık bir yeşile boyamışlar.
D) Çiçekler içinde en çok gülü severdi.
E) O eski masa için, biraz fazla para istedi.
(I) Bir sabah okula giderken, yolda karşıya geçmeye çalışan bir yaşlı adam gördüm. (II) Kendisine yol vermeyen arabalara bir hayli kızmıştı. (III) Elindeki değneği her geçen arabanın arkasından kızgınlıkla sallıyordu. (IV) Arabalar da ona inat, ayağının dibinden korna çalarak ilerliyordu. (V) Zavallı adam, bunu görünce hepten çileden çıkıyordu.
16. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangi ikisi çatı bakımından özdeştir?
A)I-II B)II-IV C)III-IV D)IV-V E)I-III
I. Çevresine zarar veren insanın, kendisine yararı olmaz.
II. Geçen günkü partide onun da yokluğu hissedilmişti.
III. Çocukluk arkadaşıyla uzun yıllar boyunca yazıştı.
IV. Hata yapmamıza izin vermeden bizi yolumuzdan döndürdü.
17. Yukarıdaki cümlelerde aşağıdaki eylem çatılarından hangisine örnek yoktur?
A) Edilgen B) Dönüşlü C) Etken D) İşteş E) Oldurgan
18. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sözde özne vardır?
A) Bu arada çocuk sobanın yanında uyumuştu.
B) Yataktan fırlar fırlamaz hemen giyindi.
C) İlkbahar gelince koyunlar taranırdı.
D) Annesi şaşkınlıkla etrafına bakındı.
E) Kedi, yemekten sonra uzun uzun yalandı.
“(I) Bırakınız herkes, orta malı düşünceler yerine, kendi düşünce ürününü getirsin. (II) Kösteklemeyin, destekleyin. (III) Piyasaya yanlışların sürülmesinden ürkmeyin. (IV) Akılcı yaratıktır insan. (V) Nasıl olsa doğruya ulaşır.”
19.Numaralandırılmış cümlelerin hangisinde çatı özelliği aranmaz?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
20. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde eylemi yapan belli değildir?
A) Bugün biraz daha fazla çalıştım.
B) Yağmurdan sonra hava açtı.
C) Arkadaşlar kıyıdan epey açıldılar.
D) Hız yapan arabayı polis, kenara çekti.
E) Bayram için sokaklar süslendi.
21. "Akıl" sözcüğü aşağıdaki atasözlerinin hangisinde sözde özne olarak kullanılmıştır?
A) Akıl, akıldan üstündür.
B) Akılları pazara çıkarmışlar, herkes kendi aklını beğenmiş.
C) Akla gelmeyen iş, başa gelir.
D) Akıl, para ile satılmaz.
E) Akıl, yaşta değil baştadır.
22. Aşağıdakilerin hangisinde birinci cümlede geçişsiz olan eylem ikinci cümlede geçişlidir?
A) Kullanılmayan yolda arabamız hızla ilerliyordu.
Yeni yaptığı icatla mesleğinde epeyce ilerledi.
B) Zaman zaman tuhaf görünüşlü adamlar gelirdi buraya.
Önümüzdeki hafta yeğenim ziyaret için bize gelecek.
C) Yazarın son kitabı piyasaya yarın çıkacakmış.
Yaşlı adam beklenmedik bir şekilde merdivenleri yürüyerek çıktı.
D) Yılların hasretiyle babasına sarıldı çocukcağız.
Şehrin her tarafı düşman askerlerince sarılmış.
E) Yemek yerken yan masadakilerle bir süre bakıştık.
İki küskün göz ucuyla da olsa bakıştılar bir an.
Geçişsiz fiillerin edilgen biçimlerinin yüklem olduğu cümlelerde sözde özne bulunmaz.
23. Aşağıdakilerden hangisinde bu kural örneklenmiştir?
A) Yine davullar çalındı.
B) Halk meydana çağrıldı.
C) Heyecanlı bir şekilde şarkılar söylendi.
D) Gönüllerin pası âşıklarca silindi.
E) Büyük bir sefere çıkıldı.
24. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "kitap" sözcüğü gerçek özne olarak kullanılmamıştır?
A) Kitap, insana yepyeni dünyaların kapılarını aralar.
B) Kitap, her zaman ve her yerde okunur.
C) Kitap, gün gelir en yakın sırdaşımız oluverir.
D) Kitap, gerekli incelik gösterilmezse okuyucusuna gücenir.
E) Kitap, yüzyıllar geçse de değerinden bir şey kaybetmez.
I. Ahmet Efendi bu mahalleden geçen yıl taşındı.
II. Tarlamız, bu hafta köylülerce sürülecek.
III. Sanatçı, son şarkıyı bana söyletti.
IV. Arkadaşımın resmiyle benimki birbirine karıştı.
25. Bu cümlelerde aşağıdakilerden hangisi örneklendirilmemiştir?
A) Ettirgen fiil B) Edilgen fiil
C) İşteş fiil D) Dönüşlü fiil
E) Geçişsiz fiil
Geçişsiz fiiller "-r-, -t-, -tir-" ekleriyle geçişli yapılabilir.
26. Aşağıdakilerden hangisinde bunu örneklendiren bir kullanım görülmektedir?
A) Annem, ertesi gün okula gideceğimiz için, bizi erkenden yatırdı.
B) Arkadaşım, beğendiğimiz ayakkabıdan bizim için iki adet istetti.
C) Yönetmen yeni çektikleri filmi, eleştirmenlere izletti.
D) Televizyonu salonun her yerinden görülebilecek bir yere koydurdu.
E) Bu siyah beyaz fotoğrafı öğrencilik yıllarımda çektirmiştim.
İçinde farelerden başka kimsenin yaşamadığı tahta ev, belediye ekiplerince yıkıldı.
27. Aşağıdaki cümlelerden hangisi özne - yüklem ilişkisi bakımından bu cümleyle özdeştir?
A) Babasının ölüm haberini duyunca bayıldı adam.
B) Sokaklar sabaha karşı sabunlu sularla bir güzel yıkandı.
C) Doğum günü için verdiği davete katılmadığımdan gücenmiş bana.
D) Bize sınavın saat iki buçukta başlayacağını söylemişlerdi.
E) Bir üniversitenin açtığı burs sınavını kazandı.
28. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi karşılıklı yapılma bildiren işteş bir fiildir?
A) Aniden bastıran yağmur yüzünden hepimiz bir otobüs durağına doluştuk.
B) Yağmur damlaları bir söğüt ağacının yapraklarında titreşiyordu.
C) Tanımadığım bu insanlarla havadan sudan konuştum bir süre.
D) İnsanlar aniden patlak veren kavgadan uzak durmak için ara sokaklara kaçıştılar.
E) İşçiler ve işverenler, maaş zammının miktarı konusunda nihayet anlaştılar
Güzel bir haber almışçasına aniden neşelendi.
29. Bu cümledeki fiilin çatı özelliği aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
A) Etken - geçişsiz
B) İşteş - geçişli
C) Edilgen - geçişsiz
D) Dönüşlü - geçişsiz
E) Etken - geçişli
Vicdan, ruhun iç yargılamasıdır. Biz dünyada yaşarken ruhumuzun derinliklerinde gizli olan doğrulara uygun davranabildiğimiz ölçüde vicdanımızı huzur içinde tutabiliriz. Aksi takdirde ruhumuzun bizi yargılayan sesini duymaya başlayıveririz. Buna da “vicdan azabı” deriz.
30. Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?
A) Ek fiil B) Tezlik fiili C) Geçişli fiil
D) Edilgen fiil E) Birleşik yapılı fiil
31. Aşağıdaki cümlelerin hangisi özne – yüklem ilişkisi yönünden “Arkadaşlarla, ırmağın serin sularında yıkandık.” cümlesiyle özdeştir?
A) Bahçedeki çöplerin hepsi toplandı.
B) Eve girebilmek için çitin etrafını dolandı.
C) Sınav kâğıtları bir kere daha dikkatle okundu.
D) Ekmekler, kızartılmadan önce yumurtaya bulandı.
E) Duvarlar, çiçekli kâğıtlarla kaplandı.
32. Aşağıdakilerden hangisinin yükleminde bir işi karşılıklı yapma anlamı vardır?
A) Patlama sesini duyunca kaçıştılar.
B) Arabaya diğer arkadaşlar da yetişti.
C) Sınıfta arkadaşıyla atışmış.
D) Kırılan ayağı zamanla iyileşmişti.
E) Adamın saçı başı birbirine karışmış.
33. Aşağıdaki cümlelerin hangisi özne - yüklem ilişkisi yönüyle diğerlerinden farklıdır?
A) Konferansta, Türkiye'nin akarsuları tanıtıldı.
B) Sınav yarım saat geç başlatıldı.
C) Biraz yorulunca çimlerin üzerine uzandı.
D) Tarihi eserler açık artırmayla satıldı.
E) Kurallara uymayan dükkânlar kapatıldı.
34. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin eyleminde “karşılıklı yapma” anlamı yoktur?
A) Onunla alışveriş yaparken tanıştık.
B) Üç ay önce karşılaşmıştık.
C) Kardeşimle her zaman iyi anlaşırız.
D) Öğleye kadar oraya buraya koşuştuk.
E) Ayrılırken de tokalaşmıştık.
35. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi, çatı bakımından diğerlerinden farklıdır?
A) Biraz para verince çocuk sevindi.
B) Kaybolan çanta parkta bulundu.
C) Bir şeyler mırıldana mırıldana giyindi.
D) Bu şartlar altında biraz zor geçiniriz.
E) Sabaha kadar sokaklarda gezindi.
36. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, yüklem dönüşlü bir fiildir?
A) Kardeşi bu işten de çıkarıldı.
B) Muhasebe işleri müdürlüğüne atandım.
C) Okula gideceği için çabucak hazırlandı.
D) Okulun bütün duvarları boyandı.
E) Borçlar geçen ay ödendi.
Hastanız bir gün önce taburcu edildi.
37. Bu cümlede görülen özne - yüklem ilişkisi, aşağıdakilerin hangisinde vardır?
A) Bütün öğrenciler törene katıldı.
B) Evden on dakika önce ayrıldı.
C) İnişe geçen uçak, piste çakıldı.
D) Birkaç soruya takılmıştı.
E) Zehirli maddeler toprağa gömüldü.
38. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi, işteş bir fiil değildir?
A) Çocuklar bayıra doğru koşuştu.
B) Askerler gün boyu savaştı.
C) Dün arkadaşlarla buluştuk.
D) Onlarla uzun uzun söyleşti.
E) Bu zor engeli de aştılar.
39. Aşağıdaki cümlelerin hangisi, özne-yüklem ilişkisi yönüyle diğerlerinden farklıdır?
A) Akşam yemeği erkenden hazırlandı.
B) Herkesten önce sofranın başına kuruldu.
C) Altına birkaç minder serildi.
D) Bana senin gelmeyeceğin söylendi.
E) Yemekler büyük bir iştahla yendi.
“Kimi geçişli fiiller cümle içinde nesne almayabilir.”
40. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde buna uygun bir kullanım vardır?
A) Sandalyeye otururken şapkasını masaya koydu.
B) Çocuklar bayramda çok güzel şiirler okudu.
C) Bu işin olmayacağını en başından biliyordum.
D) Yorgun olduğu için merdivenleri güçlükle çıktı.
E) Keşke daha önceden bana söyleseydin.
CEVAPLAR
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
D D C D E C E D E B
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
A E E D B E B C D E
21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
D C E B C A B E D D
31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
B C C D B C E E B E
İLGİLİ İÇERİK
FİİLDE (EYLEMDE) YAPI TESTİ-01
FİİLDE (EYLEMDE) YAPI TESTİ-02
EK FİİL –BİRLEŞİK ZAMANLI FİİL TESTİ-02
EK FİİL –BİRLEŞİK ZAMANLI FİİL TESTİ-01