A. ESERİN BİÇİMİ İLE İLGİLİ BİLGİLER:
1. Romanın Adı
2. Romanın Yazarı
3. Romanın Basıldığı Yer ve Tarih
4. Romanın Yayınevi veya Yayımlayanı
5. Romanın Ebatları
6. Romanın Sayfa Sayısı
B.ESERİN İÇERİĞİ İLE İLGİLİ BİLGİLER:
I.ROMANIN ÖZETİ
II. KİŞİLER: Merkezi kişiden başlamak üzere ayrı ayrı bütün kişiler ele alınacak. Bu yapılırken de ;
- Kişilerin fizyolojik özellikleri ( dış görünüşleri ) : çocuk, genç, ihtiyar; kadın, erkek; hasta, sağlam; şişman, zayıf; çilli, topal, kör…
- Sosyal durumları: zengin, fakir, dilenci, soylu, çingene vb…
- Kültürel durumları: cahil, aydın, yarı aydın, yüksek tahsilli…
- Mesleki durumları: hukukçu, doktor, öğretmen, öğrenci; işsiz, ev kadını, işçi vb…
- Psikolojik durumları: akıllı, deli, manyak, asalak, sakin, öfkeli, içe dönük, dışa dönük, hassas, romantik, realist vb…
- İlgi duyduğu şeyler: resim, müzik, şiir, hikaye, roman vb. güzel sanatlara; spor, gezi vb. şeylere ilgi duyanlar.
III.ZAMAN :Eserde kaç zaman var? Şimdiki mi, geçmiş mi, gelecek mi; yoksa her ikisi ya da her üçü birden mi?
IV. MEKAN: Eserde olaylar nerelerde geçmektedir? İç mekan ( ev, daire, köşk vb…) mı yoksa dış mekan ( bahçe, sokak, tarla vb. ) mı ağır basmaktadır? Hangi mekana daha çok ağırlık verilmektedir?
V. ANLATICI: Anlatıcı kaçıncı şahıstır ve bakış açısı ( ilahi, kahraman, gözlemci ) nedir? Eserde birden fazla bakış açısı ve anlatıcı var mıdır, eserin hangi bölümlerinde vardır?
VI. ROMAN YAZILIRKEN HANGİ ANLATIM TÜRLERİNDEN YARARLANILMIŞTIR?:
Hatıra, mektup, gönlük, biyografi vb…
VII. ROMAN HANGİ ROMAN ÇEŞİDİNE GİRMEKTEDİR?:
Tarihi roman, dedektiflik romanı, macera romanı, otobiyografik roman, sosyal roman, nehir roman, gotik roman, izlenimci roman, dışavurumcu roman, yeni roman, duygusal roman, ruhbilimsel roman…
VII. YAZARIN DİL VE ANLATIMI NASILDIR?:
Kısa cümleler mi yoksa uzun cümleler mi kullanıyor? Süslü mü yoksa sade mi bir anlatımı var? Yalın, akıcı, sürükleyici, yoğun bir anlatım mı savruk, özensiz, tutarsız, süslü bir anlatım mı? Yabancı sözcükleri çok mu kullanmış, aynı kelimeleri çok mu tekrar etmiş ya da Türkçe ve tekrarı az sözcük mü kullanmış? Vb…
C. ESERİN OKUYUCU TARAFINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ:
a. TİP KARAKTER VE ŞAHSİYETİN BELİRLENMESİ:
( Tip: Özelliklerinden birkaçı belirginleşmiş ve işlenmiş olan, benzerlerini temsil edebilen demektir.
Karakter: Bir insanın bütün yönleriyle - iyi, kötü - , iç çatışmalarıyla kurgulanması.
Şahsiyet ( kişi ): Hayatı yaptıklarıyla gösterir. Şahsiyetin kötü yanları söylenmeyip sezdirilir. İyi taraflarıyla tutarlılık yaratan bir bütündür. Hayranlık uyandırır. Şahsiyette bütünlük, tutarlılık vardır. )
b. Eser, edebiyatımızın hangi dönemine aittir? Eserde bu dönemin edebiyat anlayışının hangi özelliklerini görmektesiniz, eserden tek tek örneklendiriniz. Bu dönemin hangi sosyal ve siyasi olaylarını yansıtmaktadır?
c. Tezli bir eser midir ( Eserde yazarın savunduğu bir fikir var mıdır; kurgu, ispatlanmak istenen bir tezin üstüne mi oluşturulmuştur?), Eserin tezi nedir?
d. Eserin tezi savunulurken hangi edebi akımlardan ( romantizm, realizm, natüralizm, modernizm, postmodernizm vb…) faydalanılmıştır? Örneklendiriniz.
e. Eserin giriş, gelişme, sonuç bölümlerini belirtiniz. ( Giriş, gelişme, sonuç bölümlerinde şahıs kadrosunun, zamanın, mekânın anlatıcının da değişebileceğini göz önünde bulundurunuz. ) Bunları, eserden tek tek örneklendirerek yazınız.
f. Kendi koşullarına göre karakterlerin ve olayların inandırıcılık özelliklerini belirtiniz. Size inandırıcı gelmiyorsa sebeplerini söyleyiniz.
g. Giriş, gelişme, sonuç bölümlerindeki kahramanları ve mekanları ( yerleri) şemayla belirtiniz.
h. Okuyucu olarak eserle ilgili fikirlerinizi ( bulabilirseniz eserle ilgili şimdiye kadar çıkmış eleştirileri de göz önünde tutarak ) belirtiniz. Bu fikirlerinizi eserden alıntılar yaparak ispatlayınız.
İLGİLİ İÇERİK
KATRE-İ MATEM ROMANININ İNCELENMESİ
ROMAN İNCELEME PLANI-2
A. Şekil Yönüyle İnceleme
- Romanın adı
- Romanın yazarı
- Romanın basım yeri ve tarihi
- Romanın yayınevi
- Romanın kaçıncı baskı olduğu
- Romanın sayfa sayısı
B. İçerik Yönüyle İnceleme
Konu Yönünden:
- Olayın özeti
- Romanın olay örgüsü
- Romanın konusu
- Romanın teması
Kişileri Yönünden:
- Eserin asıl kişileri
- Asıl kişilerin ruhsal ve fiziksel özellikleri
- Eserin yardımcı kişileri
- Yardımcı kişilerin ruhsal ve fiziksel özellikleri '
- Kişiler arasındaki ilişkiler
Yer ve Zaman Yönünden:
- Olayın geçtiği mekânlar ve bu mekânların özellikleri
- Mekânların kahraman ve olaylarla ilişkisi
- Olayın geçtiği zaman
a. Kronolojik zaman (Gündüz, gece, mevsimler, yıl...)
b. Zamanda geriye dönüşler (kozmik zaman)
Dil ve Anlatım Özellikleri Yönünden:
- Anlatım Türleri
(Öyküleyici anlatım, betimleyici anlatım, açıklayıcı anlatım, tartışmacı anlatım, öğretici anlatım, kanıtlayıcı anlatım, düşsel anlatım, gelecekten söz eden anlatım, coşku ve heyecana bağlı anlatım, destansı anlatım, söyleşmeye bağlı anlatım, mizahi anlatım)
- Dil ve üslup özellikleri
(Akıcılık, duruluk-açıklık, yalınlık...)
Anlatıcının Bakış Açısı Yönünden:
- İlahi (hakim) bakış açısı
- Kahraman anlatıcının bakış açısı
- Gözlemci anlatıcının bakış açısı
Roman Türü Yönünden:
- Tahlil romanı (psikolojik roman)
- Sosyal roman
- Macera romanı
- Tarihî roman
C. Romanın Yazıldığı Dönemle İlişkisi
D. Yazarın Hayatı, Sanatı ve Eserleri Hakkında Kısa Bilgi
E. Roman Hakkındaki Kişisel Duygu ve Düşünceleriniz
F. Romanı İncelerken Yararlanılan Kaynaklar
İLGİLİ İÇERİK
