NOKTALAMA İŞARETLERİ
TEST 1
1.Aşağıdaki cümlelerden hangisinin sonuna bitmemişlik nedeniyle üç nokta (...) konması uygundur?
A)Hey gidi günler, diye mırıldandı yaşlı adam
B) Bu eve sahip olmak için servetini harcamış
C) Bugün arkadaşım da okula gitmedi ben de
D) Ne kadar da küçük bir köymüş burası böyle
E) Lamba sönünce ortalık zifiri karanlığa gömüldü
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kesme işareti( ‘ )yanlış kullanılmıştır?
A)Çocukluğum Toroslar’daki yaylalarda geçti.
B) Kaldığımız yere en yakın şehir Mersin’di.
C) Çoğu zaman iki saat ötedeki Günlüce’ye giderdik.
D) Akşamları Çamyeri’ndeki su kaynağına gider, günlük suyumuzu alırdık.
E) Buradayken Adana’daki insanların kalabalıkta nasıl bunaldıklarını düşünürdüm
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde iki nokta (:) yerinde kullanılmamıştır?
A)Onun tek bir dostu vardı: Ahmet.
B) Öğretmen bize: Size verdiğim ödevleri yarın istiyorum.” dedi.
C) Anladım ki: Burada istenmiyorum.
D)İki dersi çok iyi bilirim: Türkçe ve Tarih.
E) Sonunda şunu hissettim: Ben yalnız daha mutluyum.
4. Artık eski trenlerin yerini asık suratlı, heyecansız makineler aldı (I) Ocağı harlı tutan ateşçiler yok artık (II) Ne ellerde üstüpü, ne yüzlerde kömür karası(III) Deri ceket de giymiyor sürücüler (IV) Sarı madenden, küçük lokomotifler de takmıyorlar yakalarına (V)
Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine üç nokta (...) konulmalıdır?
A)I B)II C)III D)IV E)V
5. Aşağıdakilerin hangisinde kısa çizgi (-) kullanılmaz?
A) Yazıda satır başına alınan konuşmaları göstermek için
B) Dilbilgisinde fiil kök ve gövdesini göstermek için
C) Birbiriyle ilgili tarihler ya da ülke isimleri arasında
D) Farsça tamlamalarda sözcükten tamlama ekini ayırmak için
E) Satıra sığmayan kelimeler bölünürken satır
6. Parantez işareti ( ) ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Tiyatro eserlerinde konuşanın hareketlerini açıklamak için kullanılır.
B) Cümlenin yapısıyla doğrudan ilgili olmayan açıklamalar cümlede parantez içinde verilir.
C) Bir bilginin şüpheyle karşılandığını ya da bir sözün tersinin söylenmek istendiğini belirtme için kullanılan soru işareti veya ünlem işareti parantez içine alınır.
D) Parantez içinde parantez kullanılması gereken durumlarda önce köşeli parantez açılır ve en sonra köşeli parantez kapatılır.
E) Düşünceyi desteklemek için cümle içine alınan alıntılar parantez içinde verilir.
7. Romanda düşsel yaşantı, biyografide (hayat hikayesinde) ise gerçek söz konusudur.
Bu cümlede parantezin ( ) kullanımına benzer bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde yoktur?
A) Yazar baştan sona yazım (imla) kurallarına
B) Haşim’in şiirlerini okuduğum zaman dizelerin (mısraların) niye alt alta geldiğini düşünmüyorum.
C)Bir şiirin iletisinin (mesajının) ne olduğu belirgin olmamalı.
D) Her ulusun kendine has gülmece (mizah) anlayışı vardır.
E) Bu eser Shakespeare (Şekspir) tarafından yazılmış olmalı.
8. “Günümüzde yaygın bir yanlış var ( ) Bilimin kesin olduğu inancı ( ) çağdaş yaşayışın çağdaş ( ) uygarlığı değişmez temeli olan bilimsel kesinlik.”
Bu parçada boş parantezle gösterilen yerlere aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangileri getirilmelidir?
A) (.),(,),(,) B) (.),(;),(,) C) (:),(,),(,) D) (:),(;),(,) E) (.),(;), (;)
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde noktalama yanlışlığı yoktur?
A) Öğretmen sana: ‘Yarın da gelecek misin?” diye niçin sordu?
B) Öğretmen sana: “Yarın da gelecek misin” diye niçin sordu?
C) Öğretmen sana: yarın da gelecek misin, diye niçin sordu?
D) Öğretmen sana; “Yarın da gelecek misin?” diye niçin sordu?
E) Öğretmen sana: “Yarın da gelecek misin?” diye niçin sordu.
10. Yazarlık yeteneği yiter mi ( )Yitiyor ( ) yitebiliyor ( ) Bir şair, daha kötü bir şair durumuna gelebiliyor ( )
Bu parçada boş parantezle belirtilen yerlere sırasıyla aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangileri getirilmelidir?
A) (?) (;) (.) (…) B) (?) (,) (:) , (...) C) (:) (;),(.) , (.) D) (:) (,) (.) (.) E (?), (,) (.) (.)
11. Şimdilerde okuyucular kitaplarıma istek duyuyor (I) Ama bir gün (II) “Ey yazar (III) artık yeter (IV) ” derlerse ben ne yaparım (‘.“)
Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisi ne ünlem işareti (!) getirilmelidir?
A)I B)II C)III D)IV E)V
12. Bir ressamın tablosunu yazıyla nasıl anlatırsınız Bir şiiri nasıl açıklar (II) bir heykeli nasıl değerlendirirsiniz (III) Bir müzik parçasını nasıl anlatır (IV) resimle açıklarsınız (V)
Bu parçada numaralanmış yerlerden hangilerine diğerlerinden farklı bir noktalama işareti getirilmelidir?
A)I ve II B)II ve III C)III ve IV D)IV ve V E)II ve IV
13. Şimdi hani o eski canlılık (I) hani o eski coşku (Il) umut (III) hani o eski yüzler (IV) nerede eski
güzellikler (V)
Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisine virgül (,) getirilirse, diğerlerine soru işareti getirilebilir?
A)I B)II C)III D)IV E)V
14. “Oluversin canım.” dedim (I) “Ne titizleniyorsun (II)” Gözlerinin üstüne kalkan kaşlarıyla şaşarak baktı (III) “Ama fazla veren eksik de verir (IV) Bunu hiç unutma (V)” dedi.
Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisi- ne iki nokta (:) getirilmelidir?
A)I B)II C)III D)IV E)V
15. “O tüm insanları severdi. Onun için zenginin, yoksulun; yaşlının, gencin dostlukta hiçbir farkı yoktu.”
Bu cümlede noktalı virgülün (;) kullanılma gerekçesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak
B) Birbirine anlamca bağlı yargılar arasında ilgi
C)Birbiriyle ilgili söz öbekleri arasındaki nitelik farklarını belirlemek
D) Öznenin diğer öğelerle karışmasına engel olmak
E) Bir bağlaçla birbirine bağlanan yargılarda bağlacın anlamını pekiştirmek
CEVAP ANAHTARI:
1.C 2.A 3.C 4.C 5.A 6.E 7.E 8.D 9.A 10.E 11.D 12.E 13.B 14.C 15.C
TEST 2
1.“Sanatçı bir mektubunda: ‘Şiirin bir tek dizesi bile, koskoca bir yazının anlatmak istediğini bir çırpıda anlatıverir’ diyor.”
Bu parçanın noktalama bakımından doğru olması için aşağıdaki değişikliklerden hangisi yapılmalıdır?
A) İki nokta (:) yerine, noktalı virgül (;) getirilmelidir.
B)Cümle içindeki tekli tırnak ( ‘) kaldırılmalıdır.
C)Cümlenin başındaki ve sonundaki tırnaklar ( “ “ ) kaldırılmalıdır.
D) Tekli tırnak kapatılmadan önce nokta (.) konmalıdır.
E) Cümledeki virgülün (,) yerine noktalı virgül (;) getirilmelidir.
2. “Yazar bir yazısında şöyle der: ( )Sanatçının konusu insandır ( ) Bir insanın yaşamı o insanın düşlerinin de kaynağıdır. ( ) Bu söze katılıyorum.’
Bu parçada boş parantezle gösterilen yerlere sırasıyla aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangileri getirilmelidir?
A) (“) (.) (“) B) (“) (“) (…) C) (‘) (.) (‘) D)(…) (.) (“) E)(…)(.) (‘)
3. İşler her geçen gün kötüye gidiyordu. Babasından kalma bir evi vardı (;) ama böyle giderse, onu da satacaktı. İçine düştüğü zor durumdan kurtulmanın bir tek yolu vardı (;) Uzak diyarlara kaçıp kurtulmak ().
Bu parçada ayraçlarla ( ) belirtilen yerlere, aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir?
A) (,) (;) (.) B) (;) (:) (.) C) (;) (;) (.) D)(:) (:) (...) E)(,)(,) (...)
4. Televizyon büyük bir buluş ()) Buna kimsenin diyeceği yok (II) Ama ülkemizdeki kullanımına bakınca insanın, keşke şu aptal kutusu bulunmasaydı (III) diyesi geliyor (IV) Yoksa konuyu çok mu abarttım (V) Ne dersiniz?
Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine virgül (,) getirilmelidir?
A)I B)II C)III D)IV E)V
5. Aşağıda belirtilen yerlerden hangilerinde üç nokta (...) kullanılamaz?
A) Açıklanmak istenmeyen kelime ya da bölümlerin yerine
B) Aktarma cümlelerin başında ve sonunda
C) Tamamlanmamış cümlelerin sonunda
D) Benzer örneklerin sürdürülebileceğini göstermek için
E) Alıntılarda, alınmayan kelime ve bölümlerin yerine
6. Beraber sokakta yürürken böylelerini gördüm mü ( ) onu hafifçe dürter ( ) ( ) Selanikliler geçiyor. ( )derdim.
Bu parçada boş parantezle gösterilen yerlere sırasıyla aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangileri getirilmelidir?
A) (?), (:), (“) (“) B) (?), (“) (-), (“) C) (,), (:), (“) (“) D) (,), (;), (-), (-) E) (?), (:), (), (-)
7. Konuşmamızı oluştururken şu soruların üzerinde düşünmeliyiz: Dinleyicilerimiz bu konuda neler bilmektedir (I) Söyleyeceklerim hangi oranda onlar için yenidir (II) Hangi ölçüde bu yeni bilgileri özümleyebilir (III) Ne anlatacağımı biliyorum ama (IV) Türk dilinin anlatım olanaklarını yeterince kullanabildim mi (V)
Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisi- ne soru işareti getirilemez?
A)I B)II C)III D)IV E)V
8. Edebiyatımız karamsar mı değil mi ( )Tartışılması gereken bir konu ( )Yalnız önce şunu belirtmeliyim ( Karamsarlık konusunda sorun, yazarın gerçeğe bakışıdır.
Bu parçada boş parantezle gösterilen yerlere sırasıyla aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangileri getirilmelidir?
A) (?) (.) (:) B) (.) (?) (:) C) (?) (:) (: ) D) (.) (: ) (: ) E) (?) (.) (.)
9. Şöyle bir ipucu var elimizde (I) Yazar Don Kişot ise (II)okuyucu Sancho Panza’dır (III) dil ise ikisini birbirine kardeşten yakın eden (IV) uyanık tutan Dulcinea’dır (‘J) Ne kadar sevilse azdır Dulcinea.
Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisi- ne noktalı virgül (;) getirilebilir?
A)I B)II C)III D)IV E)V
10. Tırnak işareti (“ “) ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Başka bir kimseden ya da yazıdan olduğu gibi aktarılan cümleler tırnak içine alınır.
B) Cümledeki arasözler ve aracümleler tırnak içinde gösterilebilir.
C) Cümle içinde geçen kitap isimleri ve yazı başlıkları tırnak içine alınabilir.
D) Cümlede özel olarak belirtilmek istenen sözler tırnak içine alınabilir.
E) Tırnak içinde verilen cümlelerde yeniden tırnak içine alınması gereken bölümlerin başına ve sonuna tek tırnak işareti getirilir.
11. Konuşmak ayrı, yazmak ayrı bir sanat (I) Çoğu kez yazarak anlatabildiğimiz bir şeyi sözle anlatamıyoruz (II) Kalabalık karşısında pek az konuşmuşluğum var (III) Okullarda, edebiyat matinelerinde, özel toplantılarda (IV) Daha çok bir söyleşi niteliğindeydi bunlar da (V)
Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisi- ne üç nokta (..) getirilmelidir?
A)I B)II C)III D)IV E)V
12. Aşağıdakilerin hangisinde virgül (,) kullanılamaz?
A)Cümlede özel olarak vurgulanması gereken öğelerden sonra
B) Benzer örneklerin sürdürülebileceğini göstermek için
C) Kendisinden sonraki cümleye bağlı olarak kullanılan ünlemlerden sonra
D) Tırnak içinde olmayan alıntı cümlelerden sonra
E) Cümle içinde arasözleri ve aracümleleri ayırmak için
13. Aşağıdakilerden hangisinde iki nokta (:) kullanılamaz?
A) Kendinden sonra ilgili örneklerin verileceği cümlelerin sonunda
B) Edebi eserlerdeki karşılıklı konuşmalarda, konuşan kişinin adından sonra
C) Matematikte bölme işareti olarak
D) Kendinden sonra açıklama yapılacak cümlelerin sonunda
E) Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşen öğeleri belirtmek için
14. Şiirler denemeler, portreler, günlükler, köşe yazıları (I) Zengin bir çeşitlilik (II) Ayrıca pek çok da çeviri (III) Öte yandan, Maliye’de en ileri görevleri başarıyla yürütebilme gücü ve yeteneği (IV) Daha altmışına varmadan göçüp gitti bu büyük insan (V)
Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisine ötekilerden farklı bir noktalama işareti getirilmelidir?
A)I B)II C)III D)IV E)V
15. Kesme işareti (‘) ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Özel isimlere gelen çekim eklerinin ayrılmasında kullanılır.
B) Tırnak içine alınmayan aktarma cümlelerin sonunda kullanılır.
C) Kısaltmalara getirilen eklerin ayrılmasında kullanılır.
D) Rakamla yazılan sayılara getirilen ekleri ayırmak için kullanılır.
E) Yabancı özel adlardan sonra gelen yapım ve çekim eklerini ayırmak için kullanılır.
16. Aşağıdakilerden hangisinde kısa çizgi (-) yerinde kullanılmıştır?
A) Kof - sığ - düzmece amaçları benimsetmeye çalışanların dili de koftur, sığdır.
B) Dil - yazar - okuyucu ilişkisini değişik şekillerde açıklayabiliriz.
C) Bilgi - akıl - sevgi eninde sonunda her şey dilde vardır.
D) Adı - amacı - yöresi ne olursa olsun her yazar dilde soluk alıp verir.
E) Ölüme - özgürlüğe - insanlığa ancak dille ulaşılır, onları dille anlatabilir yazar.
CEVAP ANAHTARI:
1.D 2.C 3.B 4.C 5.B 6.C 7.D 8.A 9.C 10.B 11.D 12.B 13.E 14.E 15.B 16.B
UYGULAMA:1
A) Aşağıdaki cümlelerde parantez içi boşluklara uygun noktalama işaretleri getiriniz.
1. Bundan sonra ( ) bir aksilik çıkmazsa ( ) erken gelirim.
2. Romanı okuyacaktım ( ) ancak fırsat bulamadım.
3. Yazarın çok önemli iki görevi var ( ) toplumu eğitmek ( ) kalıcı eserler vermek.
4. Sicim gibi bir yağmur ( ) Kaçışan ( ) koşuşturan insanlar ( )
5. Kaymakam ( ) "Bu ne güzel bir tablo ( )” dedi.
B. Aşağıdaki cümlelerde virgül (,) ün hangi işlevle kullanıldığını boşluklara yazınız.
1. Fırsat buldukça öyküler, şiirler, romanlar... okurdu.
……………………………………………..
2. Yahya Kemal önemli bir şairdir, diyordu.
…………………………………………………………….
3. Bir daha, şunu iyi bil, seni hiç aramayacağım.
……………………………………………….
4. Onun ne kadar titiz, terbiyeli, çalışkan olduğunu bilirsiniz.
……………………………………………….
5. Bir eserin başarısı, daha önce işlenmiş bir konuyu ele alıp almamasına bağlıdır.
……………………………………………………….
6. Onunla bir eczanede karşılaştık, ayaküstü şundan bundan konuştuk.
…………………………………………..
7. İhtiyar, adama gazeteyi okuyup okumadığını sordu
……………………………………………………………
C. Aşağıdaki cümlelerde noktalı virgül (;) ün hangi işlevle kullanıldığını boşluklara yazınız.
1. Büyük şehre gitmeyi düşünmedim; çünkü ekonomik sorunları aşamadım.
…………………………………………..
2. Alçak yerde yatma, sel alır; yüksek yerde yatma, yel alır…
……………………………….
3. Bu dönem tarihten, coğrafyadan beş; felsefeden, edebiyattan dört aldım….
………………………………………………………
4. Çocukluk günlerini, arkadaşlarını unutmaz; hepimizi sık sık arardı.
……………………………………………………….
5. Edebiyatın amacı; iyiyi, güzeli, doğruyu anlatmak değil midir?
……………………………………………………………..
D) Aşağıdaki cümlelerde parantez içi boşluklara uygun noktalama işaretleri koyunuz.
1. Arkadaşım ( ) merakla ( ) “Peki ( ) hiç Ahmet Muhip Dıranas’ı okudun mu ( )” dedi.
2. Acıkmış bir insanın aradığı ne pasta ne börektir ( ) sadece ekmektir ( )
3. Sanatın verdiği bilgi( ) tarih ya da sosyolojinin verdiği bilgiye benzemez (,) ansiklopedik değil ( ) hayati bilgidir.
4. Aristo demiş ki ( ) "Ey dostlarım, dünyada dost yoktur ( )” Ustası Sokrates’ın başına gelenlere bakınca Aristo’ya hak vermemek zor ( )
5. Sanatçı ( ) kendini yazmalıdır ( ) acılarını ( ) umutlarını ( ) endişelerini ( )
6. Musluğu kapamış mıydım ( ) Elektriği söndürdüm mü acaba ( ) Kilitledim mi kapıyı ( ) kilitlemeden mi çıktım yoksa ()
7. Bu insanlar anavatanlarına ( ) asıl yurtları Kırım'a ( ) dönmek istiyorlardı ()
8. Kimler mi giriyor bu yasanın kapsamına ( ) Öğretim görevlileri ( ) öğretmenler ( ) memurlar ( )
9. Bir sanatçının () çağdaş ( ) ve ( ) modern () olup olmadığını nereden anlayacağız ()
10. Yoo ( ) bu kadarı da fazla ( ) Tartışın ( ) eleştirin ( ) kusurlarını bulup çıkarın ( ) ama hiç kimsenin kişiliğine saldırmayın.
E. Aşağıdaki cümlelerde yanlış kullanılan noktalama işaretini, cümlenin sonundaki parantez içi boşluklara yazınız.
1. Bizim Karadeniz kıyıları; bildiğiniz gibi, dik yamaçlıdır. ( )
2. Bütün gün “Yaban"i, aradım, ama hiçbir kitapçıda bulamadım. ( )
3. Amerika, er - geç bu yanlışını anlayacak, düzeltecektir. ( )
4. öğretmenimiz : "Aranızdan nice Orhan Veliler çıkacak?” diyordu. ( )
5. Ali Bey’in bize üç öğüdü vardı... Çalış, adam ol, boş gezme! ( )
6. Bu antlaşma, İtalyanlar’ı çok, ama çok kızdırmıştı. ( )
7. Müdür Bey buraya gelir mi, gelmez mi bilmem? ( )
8. Güneş öyle tatlı, deniz öyle güzeldi ki. Nasıl anlatayım? ( )
9. Türkçe’de sözcük kökleri ikiye ayrılır : ad kökü, eylem kökü. ( )
10. "Yurdunu Kaybeden Adam" ne güzel bir romanmış. Siz de mi benim gibi geç okudunuz yoksa? ( )
F. Aşağıdaki cümlelerde kısa çizgi (-) nin hangi işlevle kullanıldığını boşluklara yazınız.
1. Türkçe, Ura! - Altay dil grubunda yer alır.
……………………………………..
2. Soyut kavramlar türetmek için "-lik" ekinden yararlanılabilir.
……………………………………..
3. Elazığ'da - bazıları Selçuklulardan kalmış -birçok tarihi esere rastlıyoruz.
……………………………………………
4. Fatih Harbiye’de Doğu - Batı çatışmasına da değinilir.
………………………………………………..
UYGULAMA : 1 / CEVAPLAR
A) Aşağıdaki cümlelerde parantez içi boşluklara uygun noktalama işaretleri getiriniz.
1. (,) (,) – 2. (;) - 3.(: ) (,) – 4.(…) (, ) (…) – 5. (: ) (! )
B. Aşağıdaki cümlelerde virgül (,) ün hangi işlevle kullanıldığını boşluklara yazınız.
1. Eşgörevli öğeleri (nesneleri) ayırma
2. Tırnak içine alınmamış cümleleri belirtme
3. Arasözü ayırma
4. Eşgörevli sözcükleri ayırma
5. Yüklemden uzak düşen özneyi ayırma
6. Sıralı cümleleri ayırma
7. Adlaşmış sıfatı gösterme, anlam belirsizliğine yol açmama
C) Verilen cümlelerde noktalı virgül (;) şu işlevlerle kullanılmıştır:
1. Neden - sonuç anlamı taşıyan ve bir bağlaçla bağlanan cümleleri ayırma
2. Öğeleri arasına virgül konmuş olan sıralı cümleleri ayırma
3. Virgülle ayrılmış eşit kümeleri birbirinden ayırma
4. Öğeleri arasına virgül konmuş sıralı cümleleri ayırma
5. Virgülle ayrılmış eşgörevli öğeleri bir başka öğeden ayırma
D) Cümlelerdeki parantez içi boşluklara, sırasıyla, aşağıdaki işaretler getirilmelidir:
1. (,) (:) (,) (?)
2. (;)(.)
3. (,) (;)(,)
4. (: ) (! ) (.)
5. (,) (;)(,)(,) (…)
6. (?)(?)(,)(?)
7. (,)(,)(.)
8. (?)(,)(,)(…)
9. (“)(“) (“) (“)(?)
10. (,) (! ) (,)(,) (;)
E. Verilen cümlelerde yanlış kullanılan noktalama işaretleri şunlardır:
1. (;) 2. (,) 3. (-) 4.(?) 5. (...)6.(‘) 7. (?) 8. (.) 9. (’) 10. (.)
F. Kısa çizgi (-) aşağıdaki işlevleriyle kullanılmıştır :
1. İki kavram arasındaki ilgiyi belirtme
2. Dilbilgisi incelemelerinde ekleri gösterme
3. Arasözleri gösterme
4. Anlamca karşıt kavramları belirtme
İLGİLİ İÇERİK
