SAİT FAİK ABASIYANIK KİMDİR?-2
Öykü yazarı (1906 - 11 Mayıs 1954). Adapazarı'nda doğdu. İlköğrenimini Adapazarı Rehber-i Terakki Mektebi'nde tamamladı. Kurtuluş savaşı sona erince ailesinin İstanbul'a yerleşmesi üzerine İstanbul Erkek Lisesi'ne verildi. 10'uncu sınıfa kadar bu lisede okudu; Bursa Lisesi'ni bitirdi (1928). İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'ndeki öğrenimini tamamlamadan Fransa'ya gitti (1930). Fransızca öğrenmek amacıyla Grenoble'de Champollion Lisesinde okudu. Dönüşünde (1933) babasının isteğiyle ticaret yaptı; yürütemedi. Bir süre Halıcıoğlu Ermeni Yetim Mektebi'nde Türkçe grup dersleri okuttu. Haber gazetesinde adliye muhabiri olarak çalışması da bir ay sürdü (Mayıs 1942). İlk öykülerini Bursa Lisesi'nde öğrenciyken yazdığını bir konuşmasında anlatmıştır. 1926-28 yıllarında kaleme alınan bu öykülerden İpekli Mendil (Varlık, 15 Nisan 1934), Zenberek (Varlık, 29 Ekim 1935) yıllar sonra basıldı. Öykü ve yazıları Varlık (1934-54), Ağaç (1936), Servet-i Fünun - Uyanış, Ses-Yeni Ses (1939-40), İşte (1944), Yürüyüş (1943-44), Gün (1946), Yaprak (1949-50), Yenilik (1952-54) dergilerinde yayımlandı. Uçurtma (Milliyet gazetesi, sanat sayfası, 9 Aralık 1929), yayımlanan ilk öyküsüdür. Sait Faik daha ilk ürünlerinde ayrı bir kişilik, yeni bir ses ortaya koymuştur. Genellikle çevre ilişkilerinin ağır bastığı bu öykülerde geleneksel kuruluşlara sığmayan bir anlatım zenginliği görülür. Kişilerini işlerken gerçeğin kalın çizgilerine kapılmaz pek; yorumunu yapar. Her satırında özgürlüğün ve doğanın adamı olduğu fışkırır gibidir. Henüz sınıf bilinci aşamasına varmayan emekçilerin yaşamından resimler çizdiği zaman da, fukara mahallelerin çocuklarını yansıttığı zaman da gözlemci bir gerçekçilikten çok, bir hümanizmanın beslediği duyarlıklar sezilir. Bu nedenle, sonraki kitaplarında bireysel gibi görünen öykülerinde de insana özgü değerleri özümleme olanakları yarattığından, bireyde toplumu yansıtma özelliği kazanır. Şehrin gürültüsü, kenar mahalle, fabrikalar, Yüksek- kaldırım, iyileri, kötüleri, emekçisi, emek sömürücüsü, balıkçısı, gazetecisi, sanatçısıyla bütün toplum bu kendine özgü sesin insanca yankılarıyla dolar, taşar. Toplumdaki çelişkiler karşısında başkaldırma ve öfke; kaçma ve yeniklik duyguları gibi çelişik durumlar alır ama «...sanatkârın vazifesi kendi yurdunda işsizlikle, dilencilikle, haksızlıkla, istismarcılıkla mücadeledir» inancından sapmayan öyküleriyle yaşadığı yıllara damgasını basar. 1953'te Amerika'daki Mark Twain Cemiyeti'ne üye seçilen Sait Faik, yeni öykü ve düzyazımızın kurucularından sayılmaktadır.
YAPITLARI: Semaver (öyküler, 1936), Sarnıç (öyküler, 1939), Şahmerdan (öyküler, 1940), Medar-ı Maişet Motoru (roman, 1944, Sıkıyönetimce toplatıldı. 2. bas. Birtakım İnsanlar adıyla, 1952), Lüzumsuz Adam (öyküler, 1948), Mahalle Kahvesi (öyküler, 1950), Havada Bulut (öyküler, 1951), Kumpanya (öyküler, 1951), Havuz Başı (öyküler, 1952), Son Kuşlar (öyküler, 1952), Kayıp Aramyor (roman, 1953), Şimdi Sevişme Vakti (şiirler, 1953), Alemdağda Var Bir Yılan (öyküler, 1954), Az Şekerli (öyküler, 1954), Tüneldeki Çocuk (1955), Mahkeme Kapısı (1956). Ölümünden sonra bütün yapıtları Varlık Yayınevi, daha sonra Bilgi Yayınevince bastırıldı (8 cilt, 1970). Sabri Esat Siyavuşgil tarafından seçilip Fransızcaya çevrilen 41 öyküsü Un Point sur la Carte (1962), adıyla Milli Eğitim Bakanlığınca Hollanda'da yayımlandı.
KAYNAKLAR: (Yenilik, Haziran 1954), T. Alangu (Sait Faik için, 1956), Muzaffer Uyguner (Sait Faik Abasıyanık’ın Hayatı, 1959), S.F. Abasıyanık’ın Hayatı, Sanatı, Eserleri, (1964), Fikri Cantürk - Güven Kalafat (Varlık, 15 Ağustos 1963), Tahir Alangu (Cumhuriyetten sonra Hikâye ve Roman, cilt 3, 1965), ö. F. Toprak (Yön, 13 Mayıs 1966), Vedat Günyol (Dile Gelseler, 1966), Adnan Binyazar Türk Dili, sayı 228, 1970), Mahmut Alptekin, (Sait Faik, 1974), Bir öykü Ustası Sait Faik Abasıyanık (1976), Behçet Necatigil (Edebiyatımızda Eserler Sözlüğü, 1971, 1979), Refika Taner-Asım Bezirci, (Edebiyatımızda Seçme Hikâyeler 1981).
