ÖYS EDEBİYAT SORULARI

Milli Edebiyat / Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı ÖYS Soru ve Cevapları

1. Bir yazar şöyle diyor: "Nerede bir edebiyatın başladığını görsek, orada sokağın yazı masası ile birleştiğini görürüz. Malherbe sokağı dinledi. Dickens sokağı edebiyata soktu. Bir romanında geçen 'sokağın anahtarı' sözü bu yazarın sanatını anlatmaya yeter. Puşkin'de de sokağın anahtarı vardı. Bize gelince, bu sihirli anahtar çoğu yazarımızın eline hiçbir zaman geçmedi."

Yazarın "sokağın anahtarı" sözü ile anlatmak istediği özellik aşağıdaki yazarlardan hangisinde vardır?

A) Recaizade M. Ekrem

B) Namık Kemal

C) Halit Ziya

D) Hüseyin Rahmi

E) Mehmet Rauf

2. "1911 yılında, o zaman bizim olan Selanik'te, Ömer Seyfettin ve Ali Canip'in çıkardıkları Gene Kalemler dergisinin edebiyat tarihimizde büyük bir önemi vardır.

Bu derginin edebiyat tarihimizdeki önemi nereden kaynaklanmaktadır?

A) Yazarlarının, sanatta "toplumculuk" fikri savunmalarından

B) "Sade Türkçe"nin bir dava olarak ilk kez bu dergide ele alınmış olmasından

C) Milli edebiyat döneminin ilk yayın organı olmasından

D) Ömer Seyfettin'in sade Türkçe ile yazdığı hikayelerinin yayımlandığı bir dergi olmasından.

E) Bugünkü ulusal sınırlarımız dışında yayımlanan Türkçe, edebi ve bilimsel birdergi olmasından

(ÖYS - 1982)

3. Şiirlerinde sonsuzluğa ulaşma duygusu, ölüm kaygısı, aşk ve lirizm başlıca temalar olarak görülür. Eski şiiri günümüzde de yaşatmış bir şairdir. İstanbul'un doğa güzelliklerini yansıtan bir şair olarak tanınmıştır. Divan şiirini çağdaş bir yorumla veren şiirleri de vardır.

Yukarıda sözü edilen şair kimdir?

A) Yahya Kemal Beyatlı

B) Ahmet Haşim

C) Faruk Nafiz Çamlıbel

D) Ahmet Hamdi Tanpınar

E) Cahit Sıtkı Tarancı

(ÖYS -1988)

4. Tanzimat'tan Cumhuriyet sonrasına uzanan bir zaman dilimini romanına konu edinmiştir. Büyük değişimlerin ve bunalımların yer aldığı bu zaman dilimi içinde, kuşaklar arasındaki görüş farklılıklarını ve çatışmaları, halk - aydın çelişkisini işlemiştir. Öyle ki tarihsel ve sosyal olayları yansıttığı romanları birbirini bütünleyen bir zincirleniş içinde, çağdaş, siyasal ve sosyal tarihimizin panoramasını vermektedir.

Bu yargılarla değerlendirilen yazar, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Refik Halit Karay

B) Hüseyin Rahmi Gürpınar

C) Reşat Nuri Güntekin

D) Yakup Kadri Karaosmanoğlu

E) Halide Edip Adıvar

(ÖYS - 1989)

5. İlk şiirlerini Dergâh ile Milli Mecmua'da yayımladı. Hecenin beş şairine bağlanmayarak sanatını tek başına kurdu. Içtenlikli ve ince, duygusal yönü ağır basan memleket şiirleriyle tanındı; hece ölçüsüne yeni olanaklar aradı. Halk edebiyatıyla ilgili kimi çalışmalarda bulundu. Şiirleri "Şiirler" adlı kitapta toplandı. "Koçyiğit Köroğlu", "Köşebaşı" gibi piyesleri, tiyatrolarda ilgiyle izlendi.

Burada sözü edilen sanatçı, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ahmet Hamdi Tanpınar

B) Faruk Nafiz Çamlıbel

C) Orhan Seyfi Orhon

D) Enis Behiç Koryürek

E) Ahmet Kutsi Tecer

(ÖYS - 1990)

6. Dilde sadeleşme hareketi, "Yeni Lisan" adıyla aşağıdaki edebiyat dönemlerinin hangisinde yer almıştır?

A) Tanzimat

B) Servet-i Fünun

C) Fecr-i Ati

D) Milli Edebiyat

E) Cumhuriyet

(ÖYS- 1990)

7. Aşağıdakilerden hangisi M. Emin Yurdakul, Ziya Gökalp ve Ömer Seyfettin'in ortak özelliğidir?

A Fecr-i Ati topluluğuna dahil olmaları

B) Genç Kalemler hareketinin başında bulunmaları

C) Hem nesir hem de nazım alanında eser vermeleri

D) Fikir adamı kişiliklerinin, sanatçı kişiliklerinden güçlü olması

E) Türkçülük akımının öncüleri sayılmaları

(ÖYS - 1991)

8. Halk şiirimizin güçlü, soluklu bir şairidir. Kendini yedi yaşından itibaren saza, söze, şiire, türküye vererek dış dünyasının karanlığını, gönül dünyası ile aydınlatmıştır. Gönül gözüyle yazdığı şiirlerinde birlik, beraberlik, yurt sevgisi, güzellik, gurbet, ayrılık duygularını dile getirmiştir.

Bu parçada tanıtılan şair aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yunus Emre

B) Pir Sultan Abdal

C) Karacaoğlan

D) Aşık Veysel

E) Dadaloğlu

(ÖYS -1991)

9. Uyandım baktım ki sabah

Güneş vurmuş içime

Kuşlara yapraklara dönmüşüm

Pır pır eder durur, bahar rüzgarında

Bu dizeler Orhan Veli'nin şiirine özgü aşağıdaki niteliklerden hangisine örnek gösterilebilir?

A) Edebi sanatlara yer vermemesine

B) Nükteli bir söyleyişi yeğlemesine

C) Doğa betimlemesine başvurmasına

D) Ölçü ve uyağa öem vermemesine

E) Toplumsal sorunlara değinmesine

(ÖYS -1992)

10. Çağdaş Batı şiiriyle eski Türk şiirinin bileşimini gerçekleştirerek aruz ölçüsünü yaşayan Türkçeye uygulamış, geçmiş değerlere bağlı, kendine özgü bir şiir geliştirmiştir. Hece-aruz tartışmalarının en güçlü dönemlerinde, hece ölçüsünü küçümseyip, şiir için ölçünün esas değil, sadece bir araç olduğuna inanarak biri dışında bütün şiirlerini aruz ile yazmıştır.

Bu şair aşağıdakilerden hangisidir?

A) Muallim Naci

B) Yahya Kemal

C) Ahmet Haşim

D) Mehmet Akif

E) Tevfik Fikret

(ÖYS - 1993)

11. Yazar, eserde karagöz ve ortaoyunu hakkında oldukça ayrıntılı bilgi verirken çocukluğunda gittiği bu oyunlardan edindiği izlenimlerden yararlandığını şöyle anlatıyor: "Ramazan gecelerinde Ahmet Ağa, beni karagöz ve ortaoyunu izlemeye götürüyordu. Bunlar, Üsküdar'da büyük bir kahvede oynanırdı. Kız, erkek alay alay çocuk, hatta büyükler kahvenin bahçesine dolardı. İlkin 'Soytarının Kızı' adıyla ve İngilizce olarak basılan eserimdeki Kız Tevfik tipi, bu akşamların bende bıraktığı izlenimlerden çok şey almıştır."

Bu paragrafta sözü edilen yazar ve eseri aşağıdakilerin hangisinde bir arada verilmiştir?

A) Peyami Safa - Dokuzuncu Hariciye Koğuşu

B) Reşat Nuri - Yaprak Dökümü

C) Halide Edip - Sinekli Bakkal

D) Reşat Nuri - Çalıkuşu

E) Halide Edip - Tatarcık

(ÖYS - 1993)

12. Şiir, öykü, roman, deneme ve edebiyat tarihi alanlarında yapıtlar vermiş, çok yönlü bir yazardır. Daha çok sembolist akıma girebilecek, ahenkli ve orijinal hayallerle yüklü şiirler yazmıştır. Hikâyelerinde insan ruhunun temeli saydığı bilinçaltına ve rüyalara geniş yer vermiştir. Romanlarında bu öğelerle birlikte, tarihsel, toplumsal konuları da ele almıştır.

Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yakup Kadri Karaosmanoğlu

B) Abdülhak Şinasi Hisar

C) Ahmet Hamdi Tanpınar

D) Namık Kemal

E) Hüseyin Rahmi Gürpınar

(ÖYS -1994)

13. Nurullah Ataç'la ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Eleştiri türünün gelişmesine önemli katkılarda bulunmuştur.

B) Dilimizin özleşmesine öncülük etmiştir.

C) Konuşma dilindeki devrik cümlenin yazıda da kullanılmasını yaygınlaştırmaya çalışmıştır.

D) Yaşadığı dönemde deneme türünün başarılı bir temsilcisi olmuştur.

E) Öykü alanında da ürünler vermiştir.

(ÖYS - 1995)

14. Yazarın ilk romanıdır. Gerçekçi bir eserdir. Üç ayrı kuşak arasındaki görüş, duygu ve yaşayış ayrılıkları üzerinde durulur. Bu ayrılıklar yüzünden ailenin çözülüşü gösterilir. Hikâye ve roman edebiyatımızın geleneksel temalarından biri olan aşırı batı hayranı züppe tipi, başarılı bir biçimde çizilir.

Bu parçada sözü edilen eser ve yazar aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?

A) Felatun Bey ile Rakım Efendi - Ahmet Mithat Efendi

B) Kiralık Konak - Y. Kadri Karaosmanoğlu

C) Rahim Bey ve Biz - A. Şinasi Hisar

D) Şıpsevdi - H. Rahmi Gürpınar

E) Ayaşlı ve Kiracıları - Memduh Ş. Esendal

(ÖYS - 1995)

15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A) Hayriyye, 17. yy. şairlerinden Nabi'nin mesnevi biçiminde yazdığı, öğüt veren, sosyal didaktik bir yapıttır.

B) Cihannüma adlı eserin sahibi Kâtip Çelebi, batılı anlamda bilime değer veren ilk düşünürlerimizdendir.

C) Realizm ve Natüralizim roman ile hikâyede, Pamasizm ise şiirde gerçekçilik demektir.

D) H. Rahmi Gürpınar, tiyatro ve romanlarında Anadolu halkının törelerini, inanışlarını, dilini alaysamalı bir anlatımla vermiş Tanzimat dönemi yazarlarımızdandır.

E) Cumhuriyet döneminde yetişen halk şairi Âşık Veysel'in şiirleri "Dostlar Beni Hatırlasın" adlı kitapta bir araya getirilmiştir.

(ÖYS - 1995)

16. İlk şiirlerinde duygusal, bireysel, romantik bir tutumu vardır. Anlatımı lirik, dili durudur. Daha sonraki şiirleri asıl şiirlerinin şaşırtıcı öncüleridir. O sıralarda etkilendiği gerçeküstücülerin şiirleri gibi ölçüsüz ve uyaksızdır. Geleneksel şiirle, edebi sanatlarla, şairanelikle, ölçü ve uyağın sağladığı mekanik ahenkle her türlü bağı koparmıştır. Her türlü sözcüğün şiire girebileceğini göstermiştir. Kimi şirlerinde bir alay sezilir.

Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ahmet Haşim

B) Yahya Kemal

C) Orhan Veli

D) Ahmet Hamdi Tanpınar

E) Cahit Sıtkı

(ÖYS -1995)

17. Aşağıdakilerden hangisi "hecenin beş şairi"nden biri değildir?

A) Yusuf Ziya Ortaç

B) Faruk Nafiz Çamlıbel

C) Halit Fahri Ozansoy

D) Enis Behiç Koryürek

E) Kemalettin Kamu

(ÖYS - 1996)

18. Temel düşünceleri, yazı dilini konuşma diline yaklaştırmaktı. Bu amaçla İstanbul ağzı örnek alındı. Tamlamalar sadeleştirildi; Türkçeleşmiş yabancı sözcüklere pek dokunulmadı. Bu yolla yepyeni, pırıl pırıl bir Türkçe doğdu. Böylece Osmanlıcadan ulusal dile bir geçiş sağlandı.

Türk dilinde yukarıda sözü edilen yeniliği gerçekleştirenlere ne ad verilir?

A) Tanzimatçılar

B) Edebiyat-ı Cedideciler

C) Genç Kalemler

D) Garipçiler

E) İkinci Yeniciler

(ÖYS - 1996)

19. Yakup Kadri Karaosmanoğlu, toplumumuzun Tanzimattan günümüze değin geçirdiği aşamaları, çalkantıları romanlarında göstermeye çalışmıştır. Örneğin Hep O Şarkı'da Abdülaziz dönemini, Bir Sürgün'de II. Abdülhamit dönemini ve Jön Türkleri,............... adlı romanında mütareke dönemi İstanbulu'nun bozukluk ve çöküntülerini, ............... adlı romanında Kurtuluş savaşı yıllarında aydın - halk ilişkilerini işlemiştir.

Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Panorama, Yaban

B) Nur Baba, Ankara

C) Hüküm Gecesi, Kiralık Konak

D) Sodom ve Gomore, Yaban

E) Panorama, Ankara

(ÖYS - 1996)

Cevap Anahtarı: 1)D 2)B 3)A 4)D 5)E 6)D 7)E 8)D 9)D 10)B 11)C 12)C 13)E 14)B 15)D 16)C 17)E 18)C 19)D

Tanzimat / Servet-i Fünun / Fecr-i Ati Edebiyatı ÖYS Soru ve Cevapları

1. "Paul Valéry 'Bir edebi eserin değeri, her kişiye göre ayrı bir yoruma meydan vermesindedir.' demiştir."

Aşağıdakilerden hangisinde Paul Valéry ile aynı anlayıştadır?(ÖYS-1982)

A) Tevfik Fikret

B) Cenap Şehabettin

C) Yahya Kemal

D) Ahmet Haşim

E) Orhan Veli

2. "Bireyci sanat anlayışı bize Edebiyatıcedide'den miras kalmıştı ve biz bunu söylemekle ortaya yeni bir görüş getirmiyorduk. Öyle ya, Edebiyatıcedidecilerin, özellikle Hüseyin Cahit'le Mehmet Rauf'un, Dr. Rıza Tevfik'le estetik konusu üzerinde tartışırken terter tepinircesine 'Güzellik görecedir, güzellik görecedir.' deyişlerinin, bizim 'Sanat kişisel ve saygıya değerdir.' sözümüzden farkı neydi?"

Bu parçada, yazarın "biz" dediği kimler olabilir?

A) Garipçiler

B) Servetlfünuncular

C) Yeni Lisancılar

D) Yedi Meşaleciler

E) Fecriaticiler

(ÖYS -1983)

3. ".......... Bunlar şiirlerinde biçim - içerik ikiliğini kaldırmaya, şiirin anlamı ile yapısını kaynaştırmaya çalışırlar, isterler ki şiirlerinde ses ve anlam ayrılmaz hale gelsin, düzyazıya çevrilemesin, ses ve anlam öylesine yoğurulsun ki anlam tek başına sıyrılıp çıkarılanlasın, şiir katıksız biçim olan müziğe yaklaşsın."

Bu yargılar, aşağıdaki şairlerden hangisinin şiirleriyle örneklendirilebilir?

A) Faruk Nafiz Çamlıbel

B) Cahit Sıtkı Tarancı

C) Orhan Veli Kanık

D) Kemalettin Kamu

E) Ahmet Haşim

(ÖYS - 1983)

4. Aşağıdakilerden hangisi Cenap Şehabettin'le Ahmet Haşim'de ortak değildir?

A) Hem şiir hem nesir alanında eser vermiş olmaları.

B) Servet-i Fünun topluluğunda yer almaları

C) "Sanat için sanat" ilkesini benimsemeleri

D) Fransız sembolistlerinden etkilenmeleri

E) Aruz ölçüsünü kullanmaları

(ÖYS -1984)

5. Ziya Paşa'ya karşı bir kırgınlığı vardı: biraz da bu kırgınlığın etkisiyle olacak Harabat'ın çıkışını iyi karşılamadı. Birinci cildi için Tahrib-i Harabat'ı ikincisi için de Takip'i yazdı.

Bu paragrafta kendisinden söz edilen kişi, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Şinasi

B) Ahmet Vefik Paşa

C) Ahmet Mithat Efendi

D) Abdülhak Hamit

E) Namık Kemal

(ÖYS - 1986)

6. Aşağıdakilerden hangisi Ahmet Mithat Efendi ile Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın ortak bir yönü değildir?

A) Geniş halk topluluklarına seslenmek

B) Tiyatro, roman, gezi, tarih, anı gibi değişik türlerde eserler vermek

C) Eserlerini, çağlarına göre, konuşma diliyle ve sade bir üslupla yazmak

D) "Toplum için sanat" görüşünü benimsemek

E) Romanlarında, olayın akışını kesen açıklamalara yer vermek

(ÖYS -1986)

7. Edebiyatımızda Realizm'in öncüsü olmuştur. Romanlarında aydın kişileri ve çevrelerini, hikâyelerinde ise halkın yaşayış ve âdetlerini anlatmaya çalışmıştır. Eserlerinde, alışılmış olandan ayrı bir söz dizimi vardır. Batılı roman ve hikaye tekniğine uygun, ilk başarılı örnekler onundur. Romanlarında, ruh çözümlemelerine çok önem vermiştir.

Bu özelliklerin tümüne birden sahip olan yazar, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Recaizade Mahmut Ekrem

B) Nabizade Nazım

C) Halit Ziya Uşaklıgil

D) Yakup Kadri Karaosmanoğlu

E) Halide Edip Adıvar

(ÖYS -1985)

8. Nabizade Nazım'ın "Karabibik" adlı eseri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Edebiyatımızda realizmin başarılı bir örneğidir.

B) Kırsal kesim gerçeğine ilk kez değinilmiştir.

C) Romandan çok, uzun hikaye özelliklerine sahiptir.

D) Kişilerin bulundukları çevreye göre yazılmış başarılı ilk eserdir.

E) İlk psikolojik roman örneğidir.

(ÖYS - 1987)

9. Türk edebiyatında Batılı roman türünün ilk örneği olarak anılan, 1859'da Fenelon'dan, Divan Edebiyatının sanatlı, ağdalı anlatımıyla özet olarak dilimize çevrilen eser ve bu eserin çevirmeni aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?

A) Kemalyalı Kadın - Ahmet Mithat Efendi

B) Sefiller - Şemsettin Sami

C) Emil - Ziya Paşa

D) Telemak - Yusuf Kamil Paşa

E) Robenson Hikayesi - Ahmet Vefik Paşa

(ÖYS - 1987)

10. Kimilerine göre edebiyattaki bilgiler, bilim ortamından edebiyat ortamına bir tür çeviridir. Edebiyat, bilginlerin daha önce araştırıp bulduğunu halka yayan bir araçtan başka bir şey değildir. Edebiyat yazarı, coğrafya, fizik, sosyoloji, tarih gibi erişebildiği her kaynağa uzanır. Belli sonuçları halk için yorumlamak, halka açmakla görevlidir bu tür edebiyat.

Yukarıda belirtilen edebiyat anlayışına uygun eserler veren yazarımız kimdir?

A) Namık Kemal

B) Şemsettin Sami

C) Ahmet Mithat Efendi

D) Halit Ziya Uşaklıgil

E) Yakup Kadri Karaosmanoğlu

(ÖYS - 1987)

11. Yeni bir duyarlığı yeni bir şiir akımını geliştirirken Batıyı günü gününe izlerler. Ama bir arayış döneminin bütün karışık etkilerini içerir şiirleri. Romantik, Parnasçı, Sembolisttirler. Doğuya yönelirler. Ama bir resimdir doğa onlar için. Düşle gerçek çatışması, karamsarlık, kaçış egemendir şiirlerine. Hem benimsedikleri sanat anlayışı, hem de dönemin siyasal koşulları, içine kapanık, bireyci bir şiire yönelmelerine yol açmıştır.

Bu parçada şiirlerinin ortak özelliklerinden söz edilen şairler, aşağıdakilerden hangisiyle adlandırılır?

A) Beş Hececiler

B) Tanzimatçılar

C) Yedi Meşaleciler

D) Servet-i Fünuncular

E) Milli Edebiyatçılar

(ÖYS -1987)

12. Tanzimat Dönemi şairlerinden Recaizade M. Ekrem'in çevresinde toplanan gençler, artık kendi başlarına var olmanın yollarını ararlar ve bir dergide birleşirler. Bunların arasında, sonradan romancı olarak ün kazanmış iki yazarımız da vardır.

Paragrafta sözü edilen dergi ile iki yazarımız aşağıdakilerin hangisinde bir arada verilmiştir?

A) Malumat; Hüseyin Cahit, Ahmet Rasim

B) Servet-i Fünun; Halit Ziya, Mehmet Rauf

C) Genç Kalemler; Halit Ziya, Ömer Seyfettin

D) Servet-i Fünun; Samlpaşazade Sezai, Hüseyin Cahit

E) Malumat; Mehmet Rauf, Hüseyin Rahmi

(ÖYS - 1988)

13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A) Edebiyat-ı Cedide sanatçıları hikâye ve romanda realizm ve natüralizm, şiirde parnasizm ve sembolizm akımlarının etkisinde kalmışlardır.

B) Tanzimat edebiyatının ilk döneminde eser veren romancılarımızda romantizm akımının etkileri görülür.

C) Edeblyat-ı Cedide sanatçıları, şiir, hikâye, roman, fıkra, makale türlerinde eser vermişlerdir.

D) Ömer Seyfettin, hikâyelerinin konularını, günlük hayattaki gözlemleriden, çocukluk anılarından ve tarihten almıştır.

E) Türk edebiyatının ilk realist eseri, Recaizade Mahmut Ekrem'in İntibah adlı romanıdır.

(ÖYS - 1989)

14. Divan edebiyatı ile Tanzimat edebiyatının karşılaştırılmasına ilişkin aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Divan şiirindeki "parça güzelliği" anlayışı yerine, Tanzimat şairleri konu birliğine ve "bütün güzelliği"ne önem vermişlerdir.

B) Divan edebiyatında sanatçılar, seçkin kişiler için eser vermiş, Tazimatçılar ise halk için yazmayı amaçlamışlardır.

C) Divan edebiyatında aruz ölçüsü kullanılmış, Tanzimat edebiyatında ise aruzun yanında az da olsa hece ölçüsüne yer verilmiştir.

D) Divan nesrinde söz hünerleri gösterme, Tanzimat nesrinde ise birtakım düşünceleri halka yayma amaçlanmıştır.

E) Tanzimat nazmında, Divan edebiyatı nazım biçimleri tümüyle bırakılıp Fransız şiirinde görülen nazım biçimleri benimsenmiştir.

(ÖYS -1989)

15. 1919'da Fecr-i Ati topluluğuna katıldı. Bu topluluğun dağılmasından sonra da şiirler yazmayı sürdürdü. Şiirlerinin hepsi de aruzla yazılmıştır. Aşk ve doğa temalarını işlediği, sembolizm akımı anlayışına uygun olarak yazdığı şiirlerinde hayale ve müziğe büyük önem verdi. Güçlü şiirleri yanında değişik konuları yoğun bir dille anlatan fıkraları da vardır.

Burada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ahmet Haşim

B) Cenap Şehabettin

C) Süleyman Nazif

D) Faruk Nazif Çamlıbel

E) Yahya Kemal Beyatlı

(ÖYS -1989)

16. Aşağıdakilerden hangisi, Servet-i Fünun Edebiyatı'nın özelliklerinden biri değildir?

A) Sone, terza-rima gibi nazım biçimlerinin benimsenmesi

B) Aruz vezninin kullanılması

C) Romanlarda, olayların genellikle İstanbul dışında geçmesi

D) Nazmın nesre yaklaştırılması

E) Yabancı sözcüklerle yüklü bir dil kullanılması

(ÖYS - 1989)

17. Namık Kemal ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Edebiyatı, düşüncelerini halka yaymak, bu yolla toplumu geliştirmek için bir araç olarak kullanmıştır.

B) Eski edebiyata karşı olduğu halde yeni düşünce ve kavramları yaymak amacıyla yazdığı şiirlerinin çoğunda, biçim ve dil bakımından eskiye bağlı kalmıştır.

C) Batı, şiirlerini tanıtmak amacıyla Fransız şairlerinden manzum çeviriler yapmıştır.

D) Edebiyattaki yerini nezir alanında özellikle makale, piyes roman, eleştiri, tarih türünde yazdığı eserler belirlemiştir.

E) Yazıda konuşma dilinin kullanılmasından yana olmuş ve özellikle tiyatrolarını oldukça sade bir dille yazmıştır.

(ÖYS - 1990)

18. Çürüyen, yozlaşan İstanbul ve bu İstanbul'un çürümüş, yozlaşmış insanları... Mithat Cemal Kuntay'ın romanından sürekli olarak bir küf kokusu gelir burnunuza. İstanbul'un birbirini izleyen üç dönemini yansıtmak isteyen yazar gözlerini hep bu kokuşmuşluğa dikmiştir. Yalnız kişisel çıkarları peşinde koşanlar, dalkavuklar jurnalcılar... Bir pislik, bir kokuşmuşluk perdesine bürünmüş olarak anlatır İstanbul'u.

Aşağıdaki şairlerden hangisi İstanbul'u, şiirlerinde bu parçada belirtilen yönleriyle yansıtmaya çalışmıştır?

A) Cenap Şehabettin

B) Tevfik Fikret

C) Mehmet Emin

D) Mehmet Akif

E) Celâl Sahir

(ÖYS - 1990)

19. Aşağıdaki şairlerden hangisi, hece ölçüsünü hiç kullanmamış, şiirlerini hep aruzla yazmıştır?

A) Ahmet Haşim

B) Yahya Kemal Beyatlı

C) Ziya Paşa

D) Ahmet Muhip Dıranas

E) Faruk Nafiz Çamlıbel

(ÖYS -1990)

20. Edebiyatımızda, nazmı nesre yaklaştırmadaki ustalığıyla tanınmış sanatçılarımız aşağıdakilerin hangisinde birlikte verilmiştir?

A) Tevfik Fikret - Yahya Kemal Beyatlı

B) Yahya Kemal Beyatlı - Ziya Paşa

C) Ahmet Haşim - Mehmet Akif Ersoy

D) Mehmet Akif Ersoy - Tevfik Fikret

E) Ziya Paşa - Ahmet Haşim

(ÖYS -1991)

21. Aşağıdakilerden hangisi Servet-i Fünuncuların şiir özelliklenden biri değildir?

A) Kafiyede, şekilden çok, ses benzerliğine önem verme

B) Konu birliği ve bütün güzelliğine önem verme

C) Nazmı nesre yaklaştırma

D) Konuyla vezin arasında bir ahenk ilgisi arama

E) Herkesin anlayabileceği bir dil kullanma

(ÖYS -1992)

22. Yeni bir duyarlığı yeni bir şiir dilini oluşturmaya çalışırken Batı'yı hemen hemen günü gününe izlemişlerdir. Şiirlerinin imgelerle yüklü sanatlı bir yapısı vardır. Özellikle benzetmeler ve sıfatlarla varlıkların gerçek görünüşlerini değiştirmeye çalışmışlardır. Aşk, doğa, aile yaşamı kişisel tedirginlik ve yakınma temalarını şiirlerinde bol bol işlemişlerdir.

Bu parçada sözü edilen edebiyat topluluğu ve onun üyeleriden biri aşağıdakilerin hangisinde birlikte verilmiştir?

A) Tanzimat - Abdülhak Hamit Tarhan

B) Servet-i Fünun - Cenap Şehabettin

C) Garipçiler Orhan Veli Kanık

D) Milli Edebiyat - M. Emin Yurdakul

E) Cumhuriyet Dönemi - Faruk Nafiz Çamlıbel

(ÖYS - 1993)

23. Aşağıda verilen bilgilerden hangisi Şinasi'ye ait değildir?

A) Dil ve edebiyat üzerine görüşlerini Londra'da çıkan Hürriyet gazetesinde yayımladığı "Şiir ve İnşa" makalesinde anlatmıştır.

B) Şiirlerinde konu birliğine ve bütün güzelliğine önem vermiştir.

C) Fransızcadan manzum olarak Türkçeye çevirdiği bazı şiirleri, asıllarıyla birlikte Tercüme-i Manzume adlı bir kitapta toplanmıştır.

D) Batı edebiyatı yolunda eser veren ilk Türk sanatçısıdır.

E) Düşüncelerini yalın ve açık bir anlatımla söylemeye, konuşma dilini yazı dili haline getirmeye çalışmıştır.

(ÖYS - 1993)

24. O güne kadar yazınımızda anı, yazınsal değerde bir tür değildi. Modern anlamda romancılığımızın kurucusu sayılan yazarımız, ilk kez yazınsal değerde anılar yazmıştır. Hem yazınsal, hem siyasal nitelikte olan bu anılarını dokuz ciltte toplamış ve kırk yılı kapsayan ilk beş cildine "Kırk Yıl" adını vermiştir.

Bu parçada aşağıdaki yazarların hangisinden söz edilmektedir?

A) Hüseyin Rahmi Gürpınar

B) Recaizade Mahmut Ekrem

C) Yakup Kadri Karaosmanoğlu

D) Reşat Nuri Güntekin

E) Halit Ziya Uşaklıgil

(ÖYS - 1993)

25. Aşağıdaki şairlerden hangisi, toplum sorunlarını tartışmak, bunlarla ilgili düşüncelerini açıklamak için sanatı bir araç olarak kullanmıştır?

A) Recaizade Mahmut Ekrem

B) Tevfik Fikret

C) Abdülhak Hamit

D) Cenap Şehabettin

E) Ahmet Haşim

(ÖYS - 1994)

26. Divan edebiyatı ile Servet-i Fünun edebiyatının ortak bir özelliğini belirten yargı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Dil, yabancı sözcükler ve yabancı dil kurallarıyla yüklüdür.

B) Arap ve Fars edebiyatlarından alınan, kaside, kıta, mesnevi gibi nazım biçimleri kullanılmıştır.

C) Konu ile ölçü arasında bir uyum olmasına özen gösterilmiştir.

D) Uyağın göz için değil, kulak için olduğu görüşü egemendir.

E) Beyit başlıbaşına bir bütün sayılmış ve düşünceleri anlatan cümleler bir beyitiçinde tamamlanmıştır.

(ÖYS -1994)

27. Bu sanatçımızın adı anılınca öteki dallarda verdiği ürünlerden çok, şiiri gelir akla. Şiirlerinde değişik dönemler vardır. Gençlik yıllarında biçim ve içerik yönünden eski şiirin izinde yürürken, Şinasi ile tanıştıktan sonra asıl yolunu bulmuştur. Şiirlerde eski biçim yine sürmüş ama içerik değişmiştir. Özellikle de sosyal konulara ağırlık vermiştir. Ancak vatan ve özgürlük aşkını dile getiren şiirleriyle daha çok tanınır.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ziya Paşa

B) Cenap Şehabettin

C) Namık Kemal

D) Recaizade Mahmut Ekrem

E) Tevfik Fikret

(ÖYS-1995)

28. Onun tiyatro eserleri, sahne tekniği açısından zayıf olduğu gibi dil açısından da oynanmaya elverişli değildir. Piyeslerinin bir bölümü manzum, bir bölümü nesir bir bölümü de nazım - nesir kanşık olarak yazılmıştır. Bunların birkaçının konusu günlük hayattan alınmış fakat çoğunda tarihi bir olay işlenmiştir.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Abdülhak Hamit

B) Muallim Naci

C) Şinasi

D) Ahmet Vefik Paşa

E) Şemsettin Sami

(ÖYS - 1995)

29. "Namık Kemal, "Şıpsevdi" romanında, Meftun Bey'in kişiliğinde alafrangalık modasının, devrin gençleri üzerinde yaptığı gülünç ve yakıcı etkiyi anlatır.

Bu cümledeki bilgi yanlışı aşağıdakilerin hangisinde belirtilmiştir?

A) "Şıpsevdi" romanı Namık Kemal'in değil, Hüseyin Rahmi'nindir.

B) Alafrangalığın olumsuz etkileri "Şıpsevdi" romanında değil, "intibah" romanında işlenmiştir.

C) "Şıpsevdi" roman değil, bir tiyatro eseridir.

D) "Şıpsevdi" romanının konusu, alafrangalığın yerilmesi değil, görmeden evlenme geleneğinin yerilmesidir.

E) Romanın kahramanı Meftun Bey değil,Ali Bey'dir.

(ÖYS - 1996)

Cevap Anahtarı: 1)D 2) E 3) E 4)B 5)E 6)B 7)C 8)E 9)D 10)C 11)D 12) B 13) E

14)E 15)A 16)C 17)C 18)B 19)A 20)D 21)E 22)B 23)A 24)E 25)B 26)A 27)C 28A 29)A

İslamlik öncesi Türk Edebiyati/ Halk Edebiyati/ Divan Edebiyati ÖYS Soru ve Cevapları

1. I. Yollarda kaldı gözlerimiz, gelmedi haber.

II. Bakarım, bakarım sılam görünmez.

Birincisi Baki’den ikincisi Karacaoğlan’dan alınan bu iki dize için, aşağıdakilerden hangisi söylenemez? ( ÖYS -1982)

A)Her ikisi de yalın bir dille söylenmiştir.

B)Biri Divan, öteki Halk şiiriyle ilgilidir.

C)Her ikisi de aynı ölçüyle söylenmiştir.

D)İkisi de bir bekleyişin, özlemli bir arayışın anlatımıdır.

E)İkisinde de kolay gibi görünen, gerçek de güç bir söyleyiş vardır.

2. Aşağıdakilerden hangisi Divan şiirinin belirleyici özelliklerinden biri değildir? (ÖYS -1983)

A)Aruz vezniyle yazılmış olma.

B)Kaside, gazel, mesnevi ve rubai gibi belli nazım şekilleri içinde yazılma.

C)Parça güzelliğine değil; bütün güzelliğine önem verme

D)Duygu ve düşünceleri kalıplaşmış birtakım söz sanatlarıyla anlatma

E)Yabancı sözcüklerle ve dil kurallarıyla fazlaca yüklü olma

3. Nedim’le Fuzuli’yi karşılaştıran aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? (ÖYS – 1984)

A)Nedim şiirine günlük hayatı yansıtmış; Fuzuli ise bundan kaçınmıştır.

B)İkisi de kasideden çok gazelde başarılı olmuştur.

C)Fuzuli tasavvuftan esinlenmiş, Nedim tasavvufla hiç ilgilenmemiştir.

D)İkisinde de dil, çağdaşlarına göre daha sadedir.

E)İkisinin de “Divan”larından başka, “Mesnevi”leri de vardır.

4. “ Fuzuli, Leyla ve Mecnun’u ile bütün edebiyatımız boyunca tek başına kalmış bir eserin sahibidir. Baki’nin Mersiye’si gibi onun Mesnevisi de uzun zamanı kapatan eserlerdendir. Çağdaşı Yahya Bey gibi, Atai gibi bu yola heves edenler az çok bölgesel konuları ele almışlar ya da çeviriye özenmişlerdir.”

Parçaya göre Fuzuli’nin Mesnevi’si ile Baki’nin Mersiye’sinin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir? (1985)

A)Uzun zaman, eşdeğerde benzerlerinin yazılmamış olması.

B)Şairlerinin bu türlerde başka eser vermemiş olmaları.

C)Bu eserlerle “mesnevi” ve “mersiye” devrinin kapanmış olması.

D)Türlerinin ilk örnekleri sayılmaları.

E)İki büyük çağdaş şair tarafından yazılmış olmaları.

5. Aşağıdaki edebiyat dönemlerinin hangisinde, şairlerinin büyük bir çoğunluğu, şiiri, toplumsal amaçlardan, bilimsel içeriklerden uzak, salt şiirsel değerleri ön plana alarak yazmışlar ve ortak biçimler içinde, kalıplaşmış ortak kavramlar kullanmışlardır? (1987)

A)Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı

B)Milli Edebiyat

C)Servet-i Fünun Edebiyatı (Edebiyat-ı Cedide)

D)Tanzimat Edebiyatı

E)Divan Edebiyatı

6. Yüzyıllar boyunca Tekke şiirinin önderi sayılmış, şiirleri ile kafalara ve gönüllere Türkçe ile seslenmiştir. Tasavvuf akımını, taşkın ve gür lirizmi ile halka yansıtmıştır. Aruzla da şiirler yazmakla birlikte, genellikle heceyi kullanmıştır. Bu şiirlerde kullanılan ana tema, Tanrı aşkı ve insan sevgisidir.

Yukarıda özellikleri belirtilen şair kimdir? (1987)

A)Yunus Emre

B)Yusuf Has Hacip

C)Mevlana

D)Sultan Velet

E)Hacı Bayram Veli

7. Aşağıdakilerden hangisi halk şairlerimizin ortak özellikleri arasında yer almaz? (1988)

A)Nazım birimi olarak dörtlüğü kullanmaları

B)Aruzla yazanlar bulunmakla birlikte kullandıkları asıl ölçünün hece olması

C)Şiirlerini, halk arasında kullanılan konuşma diliyle söylemeleri

D)Şiirlerinde genellikle yarım kafiye kullanmaları

E)Eserlerinde dinî, mistik konuların yanı sıra devrin bazı sosyal olaylarını ele almaları

8. XI. Yüzyıl dil ürünlerinden olan bu eserin değeri, yalnızca Türk dilinin sözcüklerini toplamak, kurallarını ve yöntemlerini bildirmek, ölçülerini açıklamaktan ileri gelmez. Sözcükleri açıklarken tarih, coğrafya, folklor ve edebiyata ilişkin bilgiler, toplumsal yaşayışa ilişkin ipuçları da verir.

Bu paragrafta sözü edilen eser ve yazarı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? (1988)

A)Divan-ı Hikmet; Ahmet Yesevi

B)Muhakemet-ül-Lügateyn; Ali Şir Nevai

C)Divanü Lügati’t-Türk; Kaşgarlı Mahmut

D)Kutadgu Bilig; Yusuf Has Hacip

E)Atabet’ül-Hakayık; Edip Ahmet

9. Aşağıdakilerden hangisi, Halk edebiyatının özelliklerinden biri değildir? ( 1989 )

A)Münacat, naat, mesnevi, mersiye gibi ortak tür ve konuların kullanılması.

B)İslamiyetten önce Türk edebiyatı geleneğini sürdüren sözlü bir edebiyat olması

C)Şiirde hece ölçüsü ve yarım kafiye kullanılması

D)Şiirlerin, “saz şairi” ya da “âşık” denen şairlerce, “bağlama adı verilen bir sazla söylenmesi

E)Düşünce ve duyguların dörder dizelik bentler biçiminde anlatılması

10.Kasidelerinde kullandığı ağır dil, gazellerinde, özellikle şarkılarında oldukça sadeleşir. Farsça ve Arapça şiirleri olmakla birlikte şiirlerinin çoğu Türkçedir. Kasidelerinden çok, yeni buluşlarla süslediği şarkı ve gazelleriyle ünlüdür. Gazellerine, “Ma’lumdur benim sühanım mahlas istemez.” Diye haklı olarak övünecek derecede kişiliğinin damgasını vurmuştur.

Bu parçada tanıtılan divan şairi aşağıdakilerden hangisidir? (1992)

A)Fuzuli

B)Baki

C)Nedim

D)Nef’i

E)Nabi

11.Onu halk şairi saymak bir bakıma yanlıştır. Ama o, halka halkın diliyle seslenerek halkın şairi olabilmiştir. Zaten başarısının sırlarından biri de budur. Hece ile söylediği şiirlerinden başka, bir divan oluşturacak kadar, aruzla yazılmış şiirleri de vardır. Yaşamı üzerine kesin bilgiler yoktur. Risalet’ün-Nushiyye adlı mesnevisinin yazılış tarihinden yola çıkılarak XIII. Yüzyılda yaşadığı konusunda birleştirilmiştir.

Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir? ( 1996 )

A)Pir sultan Abdal

B)Hacı Bayram Veli

C)Yunus Emre

D)Mevlana Celaleddin Rumi

E)Kaygusuz Abdal

12.(I) “Kitab-ı Dede Korkut”, sanatçısı belli olmayan, halkın ortak malı olan bir eserdir. (II) Nazım ve nesir karışımı on iki hikayeden oluşur. (III) Hikayelerde daha çok Oğuzların, düşmanları ve insanüstü güçlerle savaşımları anlatılmaktadır. (IV) Her hikaye bağımsız olmakla beraber, çoğunda ortak kahramanlar bulunur ve her hikayenin sonunda Dede Korkut söz alır. (V) Hikayelerde adı geçen Dede Korkut, kahramanlığıyla ün kazanmış Oğuz beylerinden biridir.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde verilen bilgi yanlıştır? ( 1996)

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

13.Aşağıdaki destanlardan hangisi, birlikte verildiği ulusa ait değildir? (1997)

A)Manas – İran

B) Ramayana – Hint

C)Nibelungen – Alman

D)Kalevala - Fin

E)Ergenekon - Türk

14.Halk hikayeleriyle ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? ( 1997 )

A)Sevgi ve kahramanlık konuları işlenir.

B)Kişiler gerçek yaşamdakilere yakındır; olağanüstülükler oldukça sınırlıdır.

C)Oluştukları çağdaki sosyal yapıyı ve iç mücadeleleri yansıtır.

D)Anlatım tümüyle nesre dayalıdır.

E)Anlatıcıları okur yazar, az çok kültürlü kişilerdir.

15. Divan şiiriyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? ( 1997)

A)Yabancı sözcüklerle ve kurallarla yüklü bir dil kullanılmıştır.

B)Ölçü olarak aruz kullanılmıştır.

C)Kavramlar, ortaklaşa kullanılan kalıplaşmış sözlerle anlatılmıştır.

D)Konular genellikle gerçek yaşamdan alınmıştır.

E)Şiirler “divan” adı verilen kitaplarda toplanmıştır.

Batı Edebiyatı ve Edebi Akımlar ÖYS Soruları ve Cevap Anahtarı

1. “Emile Zola’nın, Auguste Comte’un pozitif felsefesinden esinlenen tezli natüralist romanları bile artık eskimeye yüz tutmuştu. Bunlar çok sert, çok çetindi. Hele Fransız Edebiyatını yeni tanıyan gençlerimiz için oldukça ağırdı. Gençler, yine bir kuşak önceki akımı izlediler.”

Burada sözü edilen bir kuşak önceki akım hangisidir ve onu izleyenler kimlerdir? (ÖYS- 1992)

A) Romantizm; Ahmet Mithat, Namık Kemal, Şemsettin Sami.

B) Klasisizm; Şinasi, Abdulhak Hamit.

C) Klasisizm; Sami Paşazade Sezai, Nabizade Nazım, Recaizade Ekrem

D) Sembolizm; Cenap Şahabettin, Ahmet Haşim

E) Parnasizm; Tevfik Fikret, Yahya Kemal.

2. “İyi ile kötünün, akla karanın çatışması az çok her romanda vardır. Fakat 19. yy. batı romancılığının yarattığı gelenek, bu çatışmada yazarın apaçık taraf tutmamasını, insanları kahraman değil, kahramanları insan etmesini, kimi insanı ak, kimi insanı kara değil her insanı alaca göstermesini ister. Oysa yazar ayırıyor insanları: Ak bir yana, kara bir yana, gürbüz bir yana…”

Paragrafta sözü edilen “ak-kara” çatışmasının, en belirgin olduğu edebiyat akımı hangisidir? (ÖYS- 1983)

A) Klasisizm

B) Realizm

C) Romantizm

D) Natüralizm

E) Parnasizm

3. “Bunlar, gerçeğin anlatımını, bilimsel kurallara bağlayacak kadar ileri gittiler. Edebiyatı bir ameliyat masasına benzetmek, romanı bir deney aracı yapmak istediler.”

Bu parçada sözü edilen özellikler aşağıdaki yazarlardan hangisinde bulunabilir? (ÖYS- 1984)

A) Balzac

B) G. Flaubert

C) E.Zola

D) Tolstoy

E) V. Hugo

4. “Dostum dedi, talih tahminlerimizi gerçekleştiriyor. Şu karşıdaki müthiş devleri görüyor musun? Otuz kadar var. Ne olursa olsun, Tanrı’nın ve insanların bu mağrur düşmanlarına hücum edeceğim. Onlardan kalacak ganimetler bizim ilk servetimiz olacaktır.”

Bu parça aşağıdaki yapıtlardan hangisinden alınmış olabilir? (ÖYS- 1984)

A) Don Quijote’tan (Don Kişot)

B) Hamlet’ten

C) Faust’tan

D) Tartuffe’ten (Tartüf)

E) Goriot Baba’dan (Goryo Baba)

5. “Romancı bir bilim adamı tarafsızlığıyla gerçeği yaşatmak istediği için konuşma biçiminde bir çığır açmış, kişilerini hangi sosyal gruptan seçmişse o grubun diliyle konuşturmuştur.”

Burada sözü edilen romancı, hangi edebiyat akımına bağlı olabilir? (ÖYS-1985)

A) Klasisizm

B) Romantizm

C) Realizm

D) Natüralizm

E) Sembolizm

6. Duyularımız dış dünyayı bize olduğu gibi değil, onun gerçek görünüşünü değiştirerek ulaştırır. Bunun için de bizim anlattıklarımız, dış dünya değil, bu dünyanın hayalimizle bezenmiş bizdeki izlenimleridir.

Bu görüş aşağıdaki edebiyat akımlarından hangisiyle en çok ilgilidir? (ÖYS- 1986)

A) Romantizm

B) Klasisizm

C) Realizm

D) Sürrealizm

E) Empresyonizm

7. O, bu yazarları fazla romantik ve bilimdışı bularak yeterince gerçekçi saymıyordu. Onların belli bir aşırılaştırma taşıyan tipik kişilerini fazla abartmalı buluyor, hayatın ve kişilerin bundan daha basit olduğunu öne sürerek, gerçekçiliğin ölçütü olarak aleladeliği, ortalama insanı ele alıyordu. Her şey aynen günlük yaşayıştaki gibi verilmeli, görülen ne ise bir fotoğraf titizliğiyle saptanmalıydı. Ona göre roman, sadece bir saptama, hayatı olduğu gibi bütün çıplaklığı hatta çirkinliğiyle saptama demekti.

Bu paragrafta roman anlayışı belirtilen yazar aşağıdakilerden hangisi olabilir? (ÖYS – 1986)

A) E. Zola

B) B. Flaubert

C) V.Hugo

D) V. Goethe

E) H. Balzac

8. Yazar, romanını yazarken ortadan çekilir. Duyduğu heyecanı kendine saklar. Yalnız gördüğünü ortaya koyar. Yazarın birinci kaygısı, gözlerinizin önüne gerçek belgeleri sermektir. Buradan roman için şöyle bir tanım çıkabilir: Roman, yazarın gözlemlerinden yararlanarak insan üzerinde yaptığı bir deney uygulamasıdır.

Yukarıda özellikleri belirtilen roman, hangi edebiyat akımına bağlı olabilir? ( ÖYS – 1987)

A) Romantizm

B) Natüralizm

C) Klasisizm

D) Sembolizm

E) Realizm

9. Bir Kral Oidipus için değil, İlahi Komedi, Hamlet, Faust gibi anıt eserler için de sorulabilir bu soru: Nereden geliyor bunların eskimezliği?

Bu parçada eseri anılmayan aşağıdakilerden hangisidir? (ÖYS – 1987)

A) Shakespeare

B) Aristophanes

C) Sophokles

D) Goethe

E) Dante

10. Moliere, Racine ve La Fontaine’nin ortak yönü aşağıdakilerden hangisidir? (ÖYS- 1988)

A) Tanzimatçıları en çok etkileyen yazarlar olmaları

B) Klasik akımın temsilcileri olmaları

C) Aynı türden eser vermeleri

D) Değişik sanat akımlarının kurucuları olmaları

E) Kendi alanlarındaki ilk eserleri vermiş olmaları

11. Yazar, roman kişilerini, insanların kimi zaaflarını örneklendirmek için kullanır. Bu kişileri doğru yoldan çıkaran, kötü yapan içinde yaşadıkları koşullar ya da çevre değil içgüdüleridir. Hangi sınıftan, hangi cinsiyetten, hangi yaştan olurlarsa olsunlar, onları yöneten ve yönlendiren hep aynı şeydir.

Bu paragrafta sözü edilen yazarın eserleri aşağıdaki edebiyat akımlarından hangisine girebilir? (ÖYS- 1988)

A) Klasisizm

B) Romantizm

C) Realizm

D) Natüralizm

E) Sürrealizm

12. Dünya edebiyatına deneme türünün ilk örneklerini kazandıran ve bu türün temsilcisi sayılan yazar aşağıdakilerden hangisidir? (ÖYS- 1989)

A) Bolieau

B) La Fontaine

C) Montaigne

D) Voltaire

E) J.J.Rousseau

13. Fransız edebiyatında şair, romancı ve oyun yazarı olarak tanınır. “Cromwell” adlı oyununun ön sözünde klasik estetiğin tüm bağlayıcı kurallarına karşı çıkarak “Romantizm” akımının ilkelerini ortaya koyar. Mücadeleyle geçen hareketli yaşamında halkın sevgisini kazanır. Ünlü romanı “Notre Dame2ın Kamburu” dünya klasikleri arasında yer alır.

Burada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? (ÖYS- 1990)

A) Voltaire

B) Diderot

C) Racine

D) Victor Hugo

E) Alexandre Dumas

14. Aşağıdakilerin hangisi eski Yunan edebiyatı tiyatro yazarlarından biri değildir? (ÖYS- 1990)

A) Aiskhylos

B) Sophokles

C) Sokrates

D) Euripides

E) Aristophanes

10. Fransız edebiyatını örnek alan Tanzimat şair ve yazarları(I) büyük ölçüde romantizmin(II) etkisinde kaldı. Bu akımın özgürlük düşüncesi, toplumculuk anlayışı(III) Tanzimat yazarlarına çekici geldi. Tabiatı taklit etmeye çalışan, her şeyde akıl ve mantığı ön plana alan(IV) bu akımdan N. Kemal. A. Mithat. A. Hamit. R. Ekrem(V) gibi sanatçılar etkilendi.

Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?

A)l. B)ll. O) III. D)IV. E)V.

(1990-ÖYS)

16. Aşağıdakilerin hangisinde verilen eser, karşısındaki yazara aitdeğildir? ( ÖYS- 1992)

A) Devlet – Eflatun

B) Graziella – Lamartine

C) Faust – Goethe

D) Yaşayan Ölü – Tolstoy

E) Wilhelm Tell – Mark Twain

17. Aşağıdakilerden hangisi klasik komedyanın özelliklerinden biri değildir? (ÖYS – 1992)

A) Karakterleri çoğunlukla üst tabakadan, soylu kişilerden seçme

B) Konuları, çağdaş toplumdan, günlük yaşantıdan alma

C) Toplumsal çelişkilerin gülünç yanlarını vurgulayarak düşündürmeyi amaçlama

D) Vurma, yaralama gibi acı verici olayları izleyicinin gözü önünde canlandırma

E) Birbiri ardınca kesintisiz sürüp giden diyalog ve koro bölümlerinden oluşma.

18. Baudelaire, şiirde biçim kusursuzluğuna önem vermekle birlikte daima kendi

I II

izlenimlerini anlatmıştır. Açıklıktan kaçınmış, kapalılığa yönelmiş, duyguları

III

sözcüklerin açık anlamlarıyla anlatmak yerine ahenkleriyle sezdirerek romantizm

IV V

akımın öncüleri arasında yer almıştır.

Yukarıdaki numaralandırılmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? (ÖYS- 1993)

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

19. Fransız edebiyatının en ünlü yazarlarından biridir. İnsanlara ders vermeden doğruları göstermeye çalıştığı “Denemeler” adlı tek kitabı, günümüzde de bir başyapıt ve başucu kitabı olma özelliğini korumaktadır.

Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir? (ÖYS – 1993)

A) Montaigne

B) Balzac

C) V. Hugo

D) Voltaire

E) J.J. Rousseau

20. (I) 1860- 1885 yılları arasında Fransa’da, sanatçıların etkisi altında kaldıkları Parnasizm, sadece roman sanatına özgü bir akımdır. (II) Romantizme tepki olarak doğmuştur. (III) Parnasçıları romantiklerden ayıran önemli fark “Sanat, sanat içindir.” İlkesine sımsıkı bağlanmalarıdır. (IV) Türk edebiyatında ilk izleri Servet-i Fünun şairlerinde görülür. (V) Bu akımı bizde ilk tanıtan ve temsil eden Cenap Şahabettin olmuştur.

Yukarıdaki parçada numaralandırılmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? (ÖYS – 1994)

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

21. Aşağıdaki sanatçılardan hangisi romantizm akımı içinde yer almaz? (ÖYS- 1995)

A) J.J. Rouesseau

B) Chateaybriand

C) Schiller

D) Lamartine

E) Racine

Cevap Anahtarı : 1)C 2)C 3)C 4)A 5)D 6)E 7)A 8)B 9)B 10)B 11)D 12)C 13)D 14)C 15)D 16)E 17)A 18)E 19)A 20)A 21)E

EDEBİYATTA TÜRLER (ÖYS SORULARI)

1. “Ben gazetedeki köşemde roman eleştirileri yapmam. Zaten bu köşenin görevi de eleştiri değildir. Amacım, okuyucuya bazı günlük sorunları tanıtmak, bu sorunlar hakkında düşüncelerimi, derinliğe inmeden, kanıtlamaya kalkmadan söylemektir. Kısa, yoğun, günübirlik yazılardır bunlar.” diyen bir sanatçının özellikle hangi türde yazdığı söylenebilir? (ÖYS-1984)

A) Mektup

B) Fıkra

C) Deneme

D) Makale

E) Anı

2. “ Her gün yazıyorum. Her gün gazetede çıkıyor bunlar. Güncel sorunlar yanında edebiyat yazıları da yazıyorum. Bunları, hikâyelere benzer, hikâyecikler biçiminde oluşturuyorum. Yazılarımı bu türün bilinen, alışılmış tekniğiyle değil, kendi istediğim gibi yazdım ve okuyucu da bunu benimsedi. Bu da benim için sürekli edebiyat çalışması oluyor.

Yazarın paragrafta sözünü ettiği yazı türü aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) Makale

B) Deneme

C) Fıkra

D) Hikâye

E) Günlük

(ÖYS – 1985)

3. Yazar bir toplum gerçeğini belirtmek istiyor. Bu çevreyi, bu çevrenin kişilerini görmüş, biliyor. Bundan bir roman çıkarmak istemiş. Ne var ki romanı okuyup bitirdikten sonra zihnimizde yalnız birtakım olayların izleri kalıyor. Bir de yazarın bunlara karşı yergici tutumu. Yazarın tutumunu beğeniyor, öfkesine katılıyoruz. Ama bu, kitabı deneme ile röportaj arası bir yapıt olmaktan kurtaramıyor. Daha doğrusu ona bir roman tadı kazandırmıyor.

Bu parçada aşağıdaki edebiyat türlerinden hangisine özgü nitelikler ağır basmaktadır?

A) Eleştiri

B) Günlük

C) Anı

D) Fıkra

E) Makale

(ÖYS – 1989)

4. “Roman edebiyatımıza yeni bir tür olarak Tanzimat döneminde girmiştir. Tanzimat’tan önce (……) ve Halk edebiyatında hikâyelerin, hikâye ve roman tekniği ile bir ilgisi yoktur. Özellikle Divan edebiyatında düzyazı ile ya da manzum olarak yazılan hikâyeler belli konuların dışına çıkmaz. Halk hikayelerinin birçoğu da (……) karakteri gösterir.”

Parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Tekke – destan

B) İslamlık öncesi – şiir

C) Tekke – mesnevi

D) Divan – masal

E) Divan - mizah

(ÖYS – 1985)

5. Aşağıdakilerden hangisinde doğal destanlar bir arada verilmiştir?

A) İlyada, Kalevala, Oğuz Kağan

B) İlyada, Kaybolmuş Cennet, Oğuz Kağan

C) Kaybolmuş Cennet, Kalevala, Şeyhname

D) İlyada, Kurtarılmış Kudüs, Kalevala

E) Kurtarılmış Kudüs, Şeyhname, Odysseia

6. Aşağıdakilerden hangisi edebiyatımızdaki ünlü bir mektuptur?

A) Harname

B) Şikayetname

C) İskendername

D) Garibname

E) Zafername

(ÖYS – 1990)

7.Biyografi türüyle benzerlik gösteren eserlere Divan edebiyatında ne ad verilir?

A) Tezkire

B) Münşeat

C) Hamse

D) Velayetname

E) Siyer

(ÖYS - 1991)

8. Ak tüylü köpektir koyun sürüsüyle

Seğirtir kaval sesinde sağa sola

Çobandır köyün yamacında

Yayar davarı da çömelir

Meşe dallarının altına

Bu dizelerde aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü bir nitelik vardır?

A) Lirik B) Dramatik

C) Didaktik D) Epik

E) Pastoral

(ÖYS – 1991)

9.Aşağıdaki yapıtlardan hangisi öbürlerinden farklı bir türde yazılmıştır?

A) Anna Karanina

B) Vadideki Zambak

C) Gülünç Kibarlar

D) Tom Sawyer’in Maceraları

E) Madame Bovary

(ÖYS – 1991)

10. Aşağıdakilerden hangisi, karagöz, meddah ve ortaoyunu gibi seyirlik halk oyunlarının ortak özelliklerinden biri değildir?

A) Göze ve kulağa seslenmeleri

B) Güldürü ögesine yer vermeleri

C) Şive taklitlerinden yararlanmaları

D) Tek kişilik gösteri olmaları

E) Sözlü tiyatro örneği olmaları

(ÖYS – 1992)

11. Aşağıdaki eserlerden hangisi edebiyat türü bakımından ötekilerden farklıdır?

A) Şermin

B) Okun Ucundan

C) Garip

D) Türk Sazı

E) Altın Işık

(ÖYS – 1992)

12. Türk Edebiyatında bu türün örnekleri, Cumhuriyet’ten sonra verilmeye başlanmıştır. Ahmet Haşim’in “Bize Göre” ve “Gurabâhâne-i Laklakan” adlı yapıtlarındaki kimi parçalar, edebiyatımızda bu türün ilk örnekleri sayılabilir. Türün en başarılı temsilcisi ise, Nurullah Ataç olarak bilinir. Sabahattin Eyüboğlu, Suut Kemal Yetkin de bu türün ustaları arasında yer alır.

Bu parçada sözü edile yazınsal tür aşağıdakilerden hangisidir?

A) Öykü

B) Anı

C) Roman

D) Deneme

E) Gezi

(ÖYS – 1994)

13. Tragedya türü ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A)Acıklı yönü ağır basan bir tiyatro türüdür.

B) Ana karakterlerin halktan olması en önemli özelliğidir.

C) Konuları, mitoloji ve tarihten alınır.

D) Zaman, yer ve olay birliği kuralına uyulur.

E) klasik bir dil ve üslup anlayışıyla yazılır.

(ÖYS – 1996)

14. Tanzimat’a kadar Türk toplumunda onun yerini destanlar, efsaneler, mesneviler ve halk hikâyeleri tutmuştur. Bir edebiyat türü olara bize Tanzimat’tan sonra Batı’dan gelmiştir. İlk örnekler de Fransız Edebiyatından yapılma çevirilerdir. Bunlardan ilk tanıdığımız yapıt, Yusuf Kamil Paşa’nın bir çevirisidir.

Bu parçada sözü edilen edebiyat türü aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) Hikâye B) Tiyatro

C) Gezi D) Anı

E) Roman

(ÖYS – 1996)

15. Okuma yok, yazma yok, bilmeyiz eski, yeni

Kuzular bize söyler yılların geçtiğini

Arzu, başlarımızdan yıldızlar gibi yüksek

Önümüzde bir sürü, yanımızda bir köpek

Bu dörtlükte aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü bir nitelik vardır?

A) Lirik şiir

B) Didaktik şiir

C) Pastoral şiir

D) Epik şiir

E) Dramatik şiir

(ÖYS – 1996)

16. Yazarın özgürce seçtiği bir konuda iddia ve ispatlama kaygısı gütmeden düşüncelerini konuşma havası içerisinde “ben”li bir anlatımla oluşturduğu yazı türüne ne ad verilir?

A) Deneme

B) Anı

C) Eleştiri

D) Röportaj

E) Makale (ÖYS- 1997)

Cevap Anahtarı : 1)B 2) C 3)A 4)D 5)A 6)B 7)A 8)E 9)C 10)D 11)B 12)D 13)B 14)E 15)C 16)A