SES BİLGİSİ TESTİ-3
Yağmursuz kalırım, çiçeksiz, kelebeksiz kalırım
İçimdeki kıvrımlar tükenir ah nasıl da tükenir
1. Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisine örnek gösterilebilir?
A) Ünlü türemesi
B) Ünsüz yumuşaması
C) Ünlü daralması
D) Ünlü düşmesi
E) Ünsüz benzeşmesi
Kargalar ses taklidi konusunda oldukça yetenek-
I
li hayvanlardır. Yapılan bazı çalışmalarda yaklaşık
II III
100 sözcüğü ve 50 tam cümleyi öğrenebilen kar-
IV
galar görülmüştür.
V
2Bu parçada numaralanmış altı çizili sözlerin hangisinde ünsüz uyumu vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
“Sonunda süreksiz sert ünsüzlerden (p, ç, t, k) biri bulunan sözcükler, ünlü ile başlayan bir ek aldığında sondaki sert ünsüz yumuşar.”
3.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, bu kurala örnek olamaz?
A) Kale direğine çarpan futbolcu bayıldı.
B) Dilinin ucunda eskiden kalma bir şarkı vardı.
C) Bazen biricik bir söz yetişiyor imdadıma.
D) Sarnıcın önünde su içip bir süre dinlendik.
E) Paraşütü ilk anda açılmayınca çok korkmuş.
Akşam yemeğini otelde yiyor ve gece animasyonla-
I
rını izliyoruz. Ertesi sabah kahvaltımızı ettikten son-
II III IV
ra mürettebat ve artık birer yolcu değil birer dost
olan “mavi yolcular”la vedalaşıyoruz.
V
4.Bu cümlede numaralanmış altı çizili sözcüklerin hangisinde ünsüz uyumu vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Demir alırken denizden çıkmak istemeyen yolcuları bir bir topluyoruz! Akdeniz’in mavi
I
çağrısına karşı koymak kolay değil...Yeni durağımız olan Batık Hamama doğru ilerleyen
II III
‘Magic Life’ yelken açmak için uygun rüzgârı kolluyor. Yolumuzun üzerinde “On iki Adalar”
IV
diye de adlandırılan Akdeniz’in küçük çocuklarının bazıları var: Kızılada, Delikli Adalar,
V
Yassıcaadalar, Tersane adası bunlardan birkaçı. Kaptanımız, adaların yakınında demirleyip
denize girmek için yöneltilen talepleri geri çevirmiyor. Adalar, haziran, temmuz, ağustos
VI
aylarında tam bir akına uğruyor.
VII
5. Bu parçada numaralanmış altı çizili sözlerin hangilerinde ötekilerden farklı bir ses olayı vardır?
A) I., II. ve VII. B) II. ve III. C) II., III. ve IV.
D) III. ve V. E) İV., V., VI. ve VII
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kaynaştırma ünsüzü kullanılmamıştır?
A) Gözlerimi yeni bir sabahın maviliğine açıyorum.
B) Zamanın nasıl geçtiğini anlayamıyor insan.
C) Manavdan ikişer kilo elma aldı.
D) Kahvaltıyı parmakları ısıran bir rüzgârın eşliğinde yaptık.
E) Kimi zaman kendimizle baş başa kalmak istiyoruz.
Sonunda süreksiz sert ünsüzlerden (p, ç, t, k) biri bulunan sözcük, ünlü ile başlayan bir ek aldığında, sözcüğün sonundaki sert ünsüz yumuşar.
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, bu kurala uymayan bir kullanım vardır?
A) Ağacın dalları ilkbaharda budandı.
B) Yaşama sevincini her zaman sürdürdü.
C) Kitabın görsel bölümleri çok güzel olmuş.
D) Gişeden bileti aldıktan sonra hemen trene bindi.
E) Benim dileğim, onun sağlık durumunun iyileşmesidir.
8.Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili sözcükte “ünsüz türemesi” görülmektedir?
A) Ada sahillerinde bekliyorum
B) Yıllarca boş yere, ağlayıp, kanmam
C) Çevri safaya kattı, hayli aldandı gönül
D) Telli turnam selam söyle bizim ile
E) Umudun hazzı içinde bekledim seni
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü düşmesine örnek vardır?
A) Bu sözler karşısında bakışları gittikçe küçüldü.
B) Medyumlar olacakları önceden hissedebilir mi?
C) Sonbahar geldi, yapraklar yavaş yavaş sararıyor.
D) Zifiri karanlık bastırınca hepimiz bunaldık.
E) Bir çeşme başında yarım saatlik mola verdik.
10.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sert sessizlerin yumuşamasına örnek yoktur?
A) Gecikince evdeki herkes onu merak etmişti.
B) Çalışma odasının kapısını sonunda tamir etmişti.
C) Geldiğinde beni arar sanmıştım ama yanılmışım.
D) Rapor hakkındaki görüşlerinizi buraya kaydettim.
E) Sınavı bitiren öğrenciler sınav kâğıdını görevliye verip çıkabilir.
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kaynaştırma harfi kullanılmamıştır?
A) Resmini dün albümde görmüştüm onun.
B) Daha biraz önce arabası buradaydı.
C) Senin bu arkadaşlarını gözüm hiç tutmadı.
D) Sizinle ne zaman bu konuyu görüşecektik.
E) Herhalde bunu alacağımı düşünmedin.
12. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ulama yapılmıştır?
A) Açılan bir gülsün sen yaprak yaprak
B) Sarışınlık getirir gözlerin akşamlarıma
C) Hayranıyım beni çağıran bu sesin
D) Sen giderken sanırım gölgeni bir başka güneş
E) Körfezdeki dalgın suya bir bak göreceksin.
Uzak bir sevgiden her ne kalmışsa
Unutuldu ve duruldu kalbimiz
13. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisine örnek gös¬terilebilir?
A) Ünlü daralması
B) Ünsüz benzeşmesi
C) Ünsüz yumuşaması
D) Ünsüz düşmesi
E) Ünsüz türemesi
Ömrüm oldukça gönül tahtıma keyfince kurul
14. Bu dizede aşağıdaki ses olaylarından hangilerine örnek gösterilebilir?
A) Ünsüz benzeşmesi - hece düşmesi
B) Ünsüz yumuşaması - ulama
C) Ünlü daralması - ünlü türemesi
D) Ünlü türemesi - ünsüz düşmesi
E) Ünsüz düşmesi - ünsüz benzeşmesi
Ölürsem yazıktır sana kanmadan
Kollarım boynunda halkalanmadan
Bir günüm geçmiyor seni anmadan
Derdine katlandım hiç usanmadan
15. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?
A) ünsüz benzeşmesi
B) Hece düşmesi
C) Ünlü daralması
D) ünsüz yumuşaması
E) Ünlü türemesi
Ve birden değişen yüzün
Arzunun uzaklarında
O çılgın bitiş, kayboluş
Kalbinde ve kollarında
16. Altı çizili sözcükteki ses olayları aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) Ünlü daralması - Hece düşmesi
B) Ünsüz düşmesi - Ünlü düşmesi
C) Hece düşmesi - ünsüz yumuşaması
D) ünsüz benzeşmesi - ünsüz yumuşaması
E) Ünlü daralması - Ünsüz yumuşaması
Türkçede birleşik kelimelerde büyük ünlü uyumu aranmaz.
17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük ünlü uyumu aranmayacak böyle bir kelime vardır?
A) İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı.
B) Bir kadının suya değiyor ayaklan.
C) Bu bilgiler çok gereklidir.
D) Bu masanın gözlerini kim karıştırdı?
E) Bugün hep birlikte gezeceğiz.
Ünlü ile biten kelimelere “ile" eklendiğinde araya "y" koruyucu ünsüzü girer.
18. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelimelerden hangisi bu kuralı örneklendirmez?
A) Bu hastalıkların soyla bir ilgisi yok.
B) Onun çevreyle arası pek iyi değil.
C) Geçmiş günleri acıyla hatırlıyorum.
D) Kötüyle sen de kötü olma.
E) Belli bir ölçüyle tepki gösterelim.
Türkçede bazı ekler büyük ünlü uyumuna uymaz.
19 .Aşağıdakilerin hangisinde büyük ünlü uyumuna uymayan bir ek kullanılmıştır?
A) Taş kesitsem dağların ötesinde.
B) Ben batıya koşarken kulaklanm onun sesinde.
C) Rüzgâr göğüs geçirir, dere çağlar yolumda.
D) Akdeniz'in dalgası gönlüm kadar taşmadı.
E) Geçtiğim dağlar bugün, bana ağlar yolumda.
20. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz uyumu kuralına uymamaktan kaynaklanan yazım yanlışı vardır?
A) Geçgin zamanların ölümsüz varlığısın.
B) Başın omzumda, omzum gökte.
C) Ölüm bir ak çiçek bu özgürlükte.
D) İçtim yudum yudum keder diye ne varsa.
E) Her zaman böyle arsızca davranıyor.
21. Aşağıdaki cümlelerdeki attı çizili kelimelerden hangisinde kaynaştırma harfi kullanılmamıştır?
A) Cezanın etkili olması caydırıcı olmasına
B) Adam, kızdıkça sesini biraz daha yükseltiyordu.
C) Biraz sonra televizyonda açık oturum başlayacak.
D) Konuyu işledikten sonra ilgili soruları çözeceğiz
E) İhtiyar adam, ancak öğleye doğru evinden çıktı.
22. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelimelerden hangisinde "hece düşmesi" olmamıştır?
A) Günden güne ilerleyen hastalık bütün vücudunu sarmış.
B) Artık zavallı adamın sabrı tükenmişti.
C) Hastanın hayatından artık herkes ümidini kesmişti.
D) Belki de adamın ömrü bitmek üzereydi.
E) Verilen emri yerine getirmek zorundaydı.
23. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde türetilirken ünlü kaybına uğramış bir sözcük yoktur?
A) Çocuk oynadığı oyuncakları yerde bıraktı
B) Üç araç kavşakta kaza yaptı.
C) Çevresindeki insanlar ona kötü örnek oluyordu.
D) Olayları duyunca üzüntüsünden kahroldu
E) Hasta adam uykusunda sayıklamaya başlamıştı
24. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin hangisi "ünsüz değişimi" ne örnek olamaz?
A) Hastalığına bir türlü çözüm bulunamamıştı.
B) Dünkü toplantıda söylediğini kimse onaylamadı.
C) Yukarıdaki bağın bekçisi işten ayrılmış.
D) Şişenin kapağını kapatmayı unutma sakın.
E) Gönderdiği çiçekleri geri çevirmişti.
Yapraktan süzülen acı bir güz yağmuru
I
Beni gözyaşı içmiş çevrem kadar ıslattı
II
Sensin diye inledim kim gelse bana doğru
III
Kim gitse sensin diyor yüreğim hızla atarak.
IV
25.Yukarıdaki dizelerde numaralanmış sözcüklerdeki ses olayları aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
A) Ünsüz benzeşmes i- Ünlü düşmesi - Ünlü daralması - Ünsüz yumuşaması
B) Ünsüz değişimi - Ünlü değişimi - Ünlü daralması - Ünsüz yumuşaması
C) Ünsüz benzeşmesi - Ünlü düşmesi - Ünlü değişimi - Ünsüz değişimi
D) Ünlü düşmesi - Ünlü düşmesi - Kaynaşma - Ünsüz düşmesi
E) Ünlü türemesi - Ünsüz düşmesi - Kaynaşma - Ünlü türemesi
Ufkunda mavi bulutların uçuştuğu dağ
Büyülü göklerinde sesler duyduğum Aden
Avucumda dört kollu nehrin verdiği maden
Üstümde yemişleri alnıma değen Tûbâ
26. Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Ünlü düşmesi
B) Ünsüz yumuşamasına aykırılık
C) Ünsüz değişimi
D) Ünsüz türemesi
E) Ünsüz benzeşmesi
27. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ulama yoktur?
A) Nicedir adım bir kale adı, seninle eksildi toprağım
B) Taşıdığım kadar öğrendim kendime dal oldum tutunacak
C) Olmasa mektubun yazdıkların olmasa
D) Yatışmaz artık içimde başlattığım hikâye
E) Tenine dokunmadıkça çıkamam şendeki rüyadan
28. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ulama yapılamaz?
A) Uzak, insanı başka biri yapmaya yetmez
B) Benim kanımın ikizi sensin
C) Tarihten acı çekenlerle göçtüm kendimden
D) Bir uyur, bir uyanır gözlerin açık sular denizi
E) Çok uzundur geceler buralarda
Ünlü ile biten bazı isimlere “-la, -le” isimden fiil yapım eki getirildiğinde sözcüğün sonundaki ünlü düşer.
29. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu durumu örnekleyen bir sözcük yoktur?
A) Her yıl ortalama bir milyon turist geliyor.
B) Bu konuda ilerlemek için çalışmalısın.
C) Kokladığım çiçekler artık soldu.
D) Tavuğumuz yumurtlamıyor artık.
E) Kalbim o olaydan beri hâlâ sızlıyor.
30. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü düşmesinin nedeni farklıdır?
A) Kazanmamasına çok kahretti.
B) Onu başka yere naklettiler.
C) Atatürk devrimleri yaşatılmalı
D) Üç gündür eve hapsoldum.
E) Başka yere gitmesini emrettim.
31. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde düşürülmesi gereken ünlünün düşmemesi yazım yanlışı doğurmamıştır?
A) Dışarıdan ayak sesleri geliyor.
B) Bir anda iki bükülüm oldu.
C) Gönülüm seni istiyor, neredesin sen?
D) Bu konudaki ayırıntı gözden kaçmış.
E) Omuzundaki kırık sorun yaratacak.
Ünlü ile biten bir sözcük, ünlü ile başlayan bir sözcükle birleştirilirse ünlülerden biri düşer. Buna ünlü aşınması denir.
32. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü aşınması yoluyla meydana gelmiş birleşik sözcük kullanılmamıştır?
A) Cumartesi maça birlikte gidiyoruz.
B) Aklıma gelmeyen başıma geldi.
C) Bunu nasıl yaptı, hâlâ anlamadım.
D) Okulda kalmak varken eve niçin gittin?
E) istersen birer sütlaç yiyelim.
33. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ses düşmesi olmamıştır?
A) Çocuklar sabahtan beri içerde oynuyorlar.
B) Yanlışları önce siz anlamaya çalışınız.
C) Oraya gelirim; yalnız bizi dinleyeceksiniz.
D) Bu işi nerde yaptılar, bilmiyorum.
E) Durup durup gülmesine bir anlam veremedim.
34. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ses düşmesinin nedeni farklıdır?
A) Geçen yaz onlarla buraya gelmiştik.
B) Çalışıyorsa onu rahatsız etmeyelim.
C) Severken ayrılmak gerçekten çok zor!
D) Çevremiz herkesten daha geniştir.
E) Onlar da bu işi iyi yapıyormuş.
35. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcükteki ses düşmesinin nedeni farklıdır?
A) Küçücük çocukken bile farklıydı.
B) Annesine büyücek bir ev almış.
C) Yapraklar yeşerince içim bir hoş olur.
D) Minicik elleri yumuk yumuktu.
E) Hatırladığım kadarıyla ufacık tefecikti.
CEVAPLAR
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
D E E D B E D E C B
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
C B C A E C B B C A
21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
A C D C A D E A A C
31 32 33 34 35
A B E D C
İLGİLİ İÇERİK