SES BİLGİSİ TESTİ-1
Kimi hayat yaşlılıkta güzel bir bahçe olarak karşılar insanı. Kimi hayat bilinmez dar bir sokakta küçük bir şenlik tadı taşır. Kimi hayat ıssız bir coğrafyada yavaş adımlarla ve derin bir düşünce ile yaşanır.
1.Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangilerinin birden fazla örneği vardır?
A) Ünlü türemesi - ünsüz benzeşmesi
B) Ünlü daralması - ünsüz yumuşaması
C) Ünsüz yumuşaması - ünsüz benzeşmesi
D) Ünsüz türemesi - ünlü düşmesi
E) Ünsüz benzeşmesi - ünlü daralması
Gece, teknenin burnunda bir başıma otururken Marmaris’in ışıklarına bakıyorum. Aklıma Piri Reis’in Kitab-ı Bahriye'de Marmaris’i anlatışı geliyor. O satırlarda ilerliyorken dilin o zamandan bu yana ne kadar değiştiğini düşünsem de inanın Marmaris dilden çok daha hızlı değişmiş.
2.Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünsüz düşmesi B) Ünlü daralması
C) Ünsüz benzeşmesi D) Ünlü düşmesi
E) Ünsüz yumuşaması
Kokladık güllerin en yalnızını
3. Bu dizede altı çizili sözcüklerde görülen ses olayları aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?
A) Ünsüz düşmesi - ünlü düşmesi
B) Ünlü düşmesi - ünlü düşmesi
C) Ünsüz değişimi - ünlü daralması
D) Ünsüz değişimi - ünlü düşmesi
E) Ünlü daralması - ünsüz türemesi
Belki bir süre daha
Ağlayıp sızlayacağım
4. Bu dizelerde altı çizili sözcükte görülen ses olayları aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) Ünsüz düşmesi - ünlü daralması
B) Ünsüz uyumu - ünlü düşmesi
C) Ünsüz değişimi - ünlü daralması
D) Ünsüz değişimi - ünlü düşmesi
E) Ünlü türemesi - ünlü daralması
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz yumuşaması yoktur?
A) Sporcuların dördü yarış dışı kaldı.
B) Trafik kazasında bilincini yitirmiş.
C) O, öğütlerimize her zaman kulak verir.
D) Tabağındakileri bitirmeden masadan kalkma.
E) Akşamki yemeğin tadı oldukça iyiydi.
Biz küçükken oyunlar oynardık mahalle aralarında. Bir oyun bitmeden büyük çocuklar
I II
mızıkçılığa başladı mı oyun orada kalır, oyunun en zevkli kısmı için küçük çocuklara sıra gelmezdi.
“Ama sıra bendeydi, benim hakkımdı...” diye isyan eden küçük çocuklara da
III IV
hemen şu cevap yapıştırılırdı: “Oyun bitti, hak değirmende kalsın!”
V
6. Bu parçada numaralanmış sözlerin hangisinde herhangi bir ses olayı yoktur?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
“-yor” eki, kendinden önce gelen “-e, -a" ünlülerini daraltarak “-ı, -i, -u, -ü” ünlülerinden birine çevirir.
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yükleminde bu özellik gerçekleşmemiştir?
A) Yaptığın resim bir papağana benziyor.
B) Neden böyle davrandığımı bilmiyorsun.
C) Ağaçlardaki yapraklar gün geçtikçe sararıyor.
D) Yemeğini bahçedeki masada yiyordu.
E) Sana verilen harçlığı azımsıyor musun?
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük türetilirken bir ünlü kaybına uğramıştır?
A) Araç virajı alamayınca devrilmiş.
B) Kirazlar dallarda iyice kızarmış.
C) Senin sakalın iyice ağarmış.
D) Kolundaki yara iyice küçülmüş.
E) Sel suları bu bölgede birikmiş.
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü daralmasına örnek vardır?
A) Bol bol örnek vererek konuların daha iyi anlaşılmasını sağlıyor.
B) Okulda her konuda bol bol test bulabilirsiniz.
C) Buraya park edemezsiniz, levhasını görmemiştim.
D) Mavi renkteki bütün kalemlerini almıştı.
E) Arkadaşlarından bazıları hiç konuşmazlardı, hep dinlerlerdi.
10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz yumuşaması (değişimi) örneklenmiştir?
A) Bu resme bakarak seni anıyoruz.
B) Çocuk, akşama kadar sokakta oynuyor.
C) Sana olan borcumuzu unutamayız.
D) Serap da pek anlayışlı ve özverili sayılmazdı.
E) Düşünceleriyle herkesi derinden etkiledi.
11. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde ses kaybına uğramış bir sözcük yoktur?
A) Çocuk küçücük ellerini ısıtmaya çalışıyordu.
B) Davete bütün öğrencilerin çağrılmasını istiyorum.
C) Ağaç parçasının sivriltilmiş ucunu yere sapladı.
D) Davranışları yaşadığı devrin aynasıydı sanki.
E) Bizi içeriye almadılar, kapıdan çevrildik.
12. Aşağıdaki dizelerin hangisinde hece düşmesine örnek gösterilebilir?
A) Hava keskin bir kömür kokusuyla dolardı
B) Hoyrattır bu akşamüstüler daima
C) Yeşil pencerenden bir gül at bana
D) Senden boşalan bağrıma göz yaşları dolmuş
E) Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden
13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hece düşmesine örnek gösterilemez?
A) Bu kitabın sihrini hâlâ çözebilmiş değilim ben.
B) Yeni aldığı güneş gözlüğünü kaybetmiş.
C) Ormanın derinliklerinde bir akarsu keşfetmiş.
D) Onu yenebileceğini aklından bile geçirme sakın.
E) Babası ölünce bir daha buralara uğramadı.
14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü türemesinin bir örneği vardır?
A) Babamın beni affetmesine çok sevindim.
B) Kadın biricik yavrusunu trafik kazasında kaybetmişti.
C) Bu bölgede daha çok alçacık boylu ağaçlar vardı.
D) Tren sanıyorum bir saat geç gelecekmiş.
E) Bundan sonra kendi ayaklarınız üzerinde durmalısınız.
15. Aşağıdaki dizelerde geçen altı çizili sözcüklerin hangisinde ötekilerden farklı bir ses olayı vardır?
A) Bu karanlık sokakta bitmesin yolculuğum
B) Sevincin okunuyor buğulu gözlerinden
C) Kalbimde kıvrılıp yatıyor sanki bir yılan
D) Feryat eder, bağrımı yumruklar, ağlarım
E) Gecikmiş bir yolcunun sıklaşan adımları
16. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde bir ses olayı olmamıştır?
A) Aklımdan “Keşke şimdi evde olsaydım.” diye geçirdim.
B) Bir an senin evden gittiğini zannettim.
C) Kitapların hepsini dolabına yerleştirdi.
D) İlacını her akşam düzenli olarak kullanıyor.
E) Kardeşim sacını çok güzel kestirmiş.
17. “Şehrimizi gezip tanımak istiyorlardı.” cümlesindeki altı çizili kelimeyle uğradığı ses olayı bakımından özdeş olan kelime, aşağıdakilerden hangisinde vardır?
A) Yanıldığını anladığında çok geç kalmıştı.
B) Ayrıldığımızdan beri ondan hiç haber alamadım.
C) Karın boşluğumda bir sızı hissettim.
D) Alındaki her çizgi bir acının ifadesidir.
E) Fikirler ancak fikirle yenilir.
18. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelimelerden hangisi ünsüz değişimine örnek olamaz?
A) Şiirde biçim güzelliğine önem verdi.
B) Arabasını sağa çekip durdu.
C) Ağacın yaprakları iyice sararmıştı.
D) Yurdumuzun her köşesi bir cennettir.
E) Denizin dibinde birçok bitki yetişir.
18. Aşağıdaki altı çizili kelimelerden hangisi büyük ünlü uyumuna uymaktadır?
A) Duyunca deli divane olmuştu.
B) Bir gecede bahar inmiş kirazlara.
C) Kime güvenerek böyle cesaretli konuşuyorsun?
D) Dilimizi anlamayan nesle âşinâ değiliz.
E) Karanlık basmadan el ayak çekilirdi.
Türkçede sert ünsüzle biten kelimelerden sonra ünlü ile başlayan bir ek gelince bu sert ünsüz yumuşar.
20. Aşağıdaki kelimelerden hangisinde bu ses olayı gerçekleşmez?
A) Kalp B) Dert C) Süt D) Kap E) Adak
21. Aşağıdaki cümlelerdeki altı çizili kelimelerden hangisinde "ünsüz yumuşaması"nın örneği vardır?
A) Küçük, büyük bütün insanlar korkuyu tanır.
B) Adamcağız öfkesinden saçını başını yoluyordu.
C) Resim sanatı tarih boyunca kendine hep yer bulabilmiştir.
D) "Güzel" sözcüğü isim, sıfat ve zarf olarak kullanılabilir.
E) Cesaretiyle bütün çocuklara örnek olmuştu.
Çocuk ağzım açınca inci gibi parlayan dişleri göründü.
22. Altı çizili kelimedeki ses değişikliği aşağıdakilerden hangisinde vardır?
A) Arkadaşlarına olan vefa borcunu ödüyordu.
B) Bizi nasıl karşılayacaklarını bilmiyorduk.
C) Üzümü ye, bağını sorma.
D) Alnında biriken terleri eliyle sildi.
E) Çocukluğunun mutlu günlerini özlüyordu.
23. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü daralması yoktur?
A) Bugünlerde gazete okuyamıyordum.
B) Olanları günü gününe televizyondan izliyordu.
C) Gemimiz sığınacak bir liman arıyor.
D) Yaptığı hareketlerle hepimizi çıldırtıyordu.
E) Yemeğini yiyince hızla masadan kalktı.
Kışın soğuğundan ömrü boyunca hiç hoşlanmamıştı
I II III
24. Bu cümledeki altı çizili sözcüklerdeki ses olayları aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?
A) Ünsüz düşmesi, ünsüz yumuşaması, ünsüz benzeşmesi
B) Ünsüz yumuşaması, ünlü düşmesi, ünsüz benzeşmesi
C) Ünsüz türemesi, ünlü türemesi, ünlü düşmesi
D) Ünsüz yumuşaması, ünlü türemesi, ünlü düşmesi
E) Ünlü daralması, ünlü düşmesi, ünsüz türemesi
Yaptığın doğru mu?” diyerek bağırmaya başladı.
25. Yukarıdaki cümlede aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Kaynaşma b) Ünsüz yumuşaması
C) Ünsüz benzeşmesi D) Ünsüz düşmesi
E) Ünlü daralması
Zannetme çocuk, istediğin her şey olur
Bin bir arının bir teki yalnız bey olur
Çoktur sayılardan da kamışlıkta kamış
Lâkin aradan bir kaçı ancak ney olur
26. Bu dörtlükte aşağıdaki ses olaylarından hangisine örnek yoktur?
A) Ünsüz türemesi B) Ünsüz yumuşaması
C) Ünlü düşmesi D) ünsüz benzeşmesi
E) Ünlü türemesi
Süreksiz sert ünsüzler “p, ç, t, k” ile biten sözcüklere ünlüyle başlayan ekler geldiğinde sözcük sonundaki bu ünsüzler değişime uğrar; p-»b’ye; ç-»c’ye; t-»d’ye; k-»g’ye veya ğ’ye dönüşür. Buna ünsüz yumuşaması denir.
27. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz yumuşamasına örnek yoktur?
A) Saçları genç yaşta ağardı.
B) Buraya uğradıktan sonra eve gider.
C) Dağa çıkan sporcular orda mahsur kaldı.
D) Üzülme, çoğu gitti azı kaldı.
E) Bu ev şimdi yüz milyar ediyor.
28. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz yumuşamasına uğramış sözcük yoktur?
A) Göğe çıkmak, orda uçmak isterim.
B) Davul dengi dengine vurur, derler.
C) İnadı bıraksa iyi olacak.
D) Senedin ödeme tarihi geldi.
E) İçimden ağlamak geliyor şimdi.
29. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz yumuşamasına uğramış bir sözcük yoktur?
A) İşe değil, savaşa gidiyor mübarek.
B) Adımını her zaman doğru at.
C) Bu işin tadı kalmadı artık.
D) Yazarımız her romanında kendini yeniliyor.
E) Ardına bakmadan gitmesi ilginç.
Türkçeye girmiş bazı yabancı kökenli sözcüklerde, kimi Türkçe sözcüklerde ünsüz yumuşaması olmaz.
30. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu durumu örnekleyen bir sözcük kullanılmamıştır?
A) Cumhurbaşkanı konutunu geçtiler.
B) Hukukun üstünlüğü tartışılmamalı.
C) Sevincini başkalarıyla hemen paylaşır.
D) Yanıtını alamayınca çalışmadığını düşündüm senin.
E) Şöhreti yakalayınca şımardı.
Türkçede bazı tek heceli sözcüklerde yumuşama olmaz.
31 .Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu durumu örnekleyen bir sözcük kullanılmamıştır?
A) Kazağın rengini beğendim.
B) Katın fiyatı gittikçe arttı.
C) Küpün şeklini çizebilirim.
D) Bugün de saçını kesmemiş.
E) Hanımefendi sete geç geldi.
Türkçede özel isimlerdeki yumuşamanın yazıda gösterilmesi yazım yanlışı doğurur.
32.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu durumu örnekleyen bir sözcük kullanılmıştır?
A) Demet'e verdiğim parayı alamadım.
B) Yabancı Damat dizisi Anteb’e ilgiyi artırdı.
C) Uşak’a bu yaz da uğrayamadık.
D) Yozgat’a öğretmen olarak gitti.
E) Zonguldak’ı henüz görmedim.
p, ç, t, k, f, h, s, ş ünsüzlerinin herhangi biriyle bitmiş bir sözcük c, d, g ile başlayan bir ek aldığında; c-*ç’ye; d-»t’ye; g-»k’ye dönüşür; Bu ses olayına ünsüz sertleşmesi (benzeşme) denir.
33 .Aşağıdakilerin hangisinde ünsüz sertleşmesini örnekleyen bir sözcük yoktur?
A) Çalışmanız gerektiği halde çalışmıyorsunuz.
B) Son gördüğümde soru çözüyordu.
C) Vergi vermek yurttaşlık görevidir.
D) İçeri yavaşça girip çocuğu örttü.
E) Bu tür durumlara alışkın değilim.
34. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz benzeşmesi örneği yoktur?
A) Görgü kurallarını hiç bilmez.
B) İlişkilerde fedakârlık gerekir.
C) Teröristler dün kıskaça alındı.
D) Başarıda en büyük etken sabırdır.
E) Bitkilerle aram oldum olası iyidir.
35. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde aynı sözcükte iki ayrı sertleşme durumu söz konusudur?
A) Seçkin kitaplardan oluşan kütüphanesi var.
B) Hastalıklı bir tutkuyla seviyordu.
C) Gittikçe kararan hava hepimizi ürküttü.
D) Sevdiklerinden sürekli kaçmaya çalıştı.
E) Hayatımızı hayattan daha büyük gerçeklerle çevreledik.
CEVAPLAR
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
C A B D C B C A A C
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
C D E B D E C C B D
21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
D D D B D E C E D C
31 32 33 34 35
A B B A C
İLGİLİ İÇERİK