1.Edebi eserleri etkileyen unsurları aşağıdaki şemaya yazınız.(10)

 1.

 2. Aşağıda verilen eser isimlerini, dönemlerine göre eşleştiriniz.(10) 

 2. 

3.Tanzimat edebiyatı I.dönem genel özelliklerinden 5 tanesini yazın.(10)

3. BİRİNCİ DÖNEM TANZİMAT EDEBİYATI

• Divan edebiyatını eleştirmelerine rağmen onun etkisinden kurtulamamışlardır.
• Vatan millet, hak adalet, özgürlük gibi kavramlar ilk defa bu dönemde kullanılmaya başlanmıştır.
• Batılı anlamda ilk esereler bu dönemde verilmeye başlanmıştır.
• Toplumu bilinçlendirmek için edebiyatı bir araç olarak görmüşlerdir.
• Dilin sadeleşmesi gerektiğini söylemişler ancak pek başarılı olamamışlardır bu konuda.
• Roman, modern hikâye, tiyatro, gazete, eleştiri, anı bu dönemde kullanılmaya başlanmıştır.
• Bu dönemin sanatçıları aynı zamanda devlet adamı sıfatı da taşıyorlardı.
• Klasizim(Şinasi, A.Vefik Paşa) romantizm (N. Kemal, A. Mithat) den etkilenmişlerdir.

4.Aşağıdaki cümleleri doğru veya yanlış olarak belirleyin(10)

   a. Yol Ayrımı adlı metin siyasi tarihimizde çok partili hayata geçişimizi anlatan bir anı yazısıdır. (   )  

   b. Edebiyatımızdaki ilk yarı resmi gazete Takvim-i Vakayi’dir.   (    )                                                 

   c. Tanzimat I. Dönem sanatçıları için öncelikli olan yarardır.   (    )                                                     

   d. Namık Kemal Hürriyet Kasidesi ile birlikte klasik kaside anlayışını tamamıyla değiştirmiştir.(    )

   e. Tanzimat edebiyatı makale, fıkra, roman, hikâye, tiyatro gibi edebi türleri de getirmiştir.(     )

    4.a.Yol Ayrımı adlı metin siyasi tarihimizde çok partili hayata geçişimizi anlatan bir anı yazısıdır. (  D )  

   b.Edebiyatımızdaki ilk yarı resmi gazete Takvim-i Vakayi’dir.   (  Y  )                                                 

   c.Tanzimat I. Dönem sanatçıları için öncelikli olan yarardır.   ( D   )                                                     

   d.Namık Kemal Hürriyet Kasidesi ile birlikte klasik kaside anlayışını tamamıyla değiştirmiştir.( Y   )

   e.Tanzimat edebiyatı makale, fıkra, roman, hikâye, tiyatro gibi edebi türleri de getirmiştir.(  D   )

5.Aşağıda verilen cümlelerdeki boşlukları uygun şekilde doldunuz. (10)

   a) İlk yerli tiyatro eserimiz Şinasi’nin yazdığı………………………. dir.

   b) İlk resmi gazete…………………, yarı resmi gazete ………………,ilk özel gazete ise 

        …………….dir.

   c) Sahnelenen ilk tiyatro eserimiz ise Namık Kemal’in yazdığı……………………... dir.

   d) Türk Edebiyatı romanla ilk defa ……………………...’nın Fenelon’dan çevirdiği………………... tercümesiyle tanışmıştır

   e)Tanzimat Fermanını 1834 yılında Gülhane Parkında……………………………. ………………….     .Paşa, bütün dünyaya ilan etmiştir.

5

   a) İlk yerli tiyatro eserimiz Şinasi’nin yazdığı ŞAİR EVLENMESİ dir.

   b) İlk resmi gazete TAKVİMİ VAKAYİ, yarı resmi gazete CERİDE-İ HAVADİS, ilk özel gazete ise 

        TERCÜMANI AHVAL dir.

   c) Sahnelenen ilk tiyatro eserimiz ise Namık Kemal’in yazdığı…VATAN YAHUT SİLİSTRE..dir.

   d) Türk Edebiyatı romanla ilk defa YUSUF KAMİL PAŞA.’nın Fenelon’dan çevirdiği… TELEMAK. Tercümesiyle tanışmıştır

   e)Tanzimat Fermanını 1834 yılında Gülhane Parkında MUSTAFA REŞİT Paşa, bütün dünyaya ilan etmiştir.

6. Aşağıdaki beyitlerin yazıldıkları dönemleri ve dönemlerin özelliklerini düşünerek benzerlik ve farklılıklarını yazın.(10) ( Tema, Yapı Özellikleri, dil ve anlatım bakımından) 

Ne mümkün zulm ile bî-dâd ile imhâ-yı hürriyet  

Çalış idrâki kaldır muktedirsen âdemiyetten          

                                              (Namık Kemal)

(Ne mümkün zulüm ile işkenceyle hürriyeti yok etmek! Çabalayıp idraki kaldır, gücün yetiyorsa insanlıktan.) 

Esdi nesîm-i nev-bahâr açıldı güller subh-dem

Açsun bizim de gönlümüz sâkî meded sun câm-ı Cem     

                                                                     (Nef’î)

 (Esti ilkbahar rüzgârı açıldı güller sabah vakti.  Açsın bizim de gönlümüz sâkî yetiş sun Cem’in kadehini.)

 6.-N.Kemal hürriyet temasını işlemiş….Nefi,Sultan Murat’a övgüyü işlemiş

-İkisi de kaside nazım şeklini, beyit, kafiye düzeni, aruz ölçüsü… kullanmış.

-Namık Kemal’in dili Nefi’ye göre daha sadedir.

     Tanzimat döneminde içerik ve dilde değişiklik olduğunu; ancak nazım şekilleri ve ölçüde divan edebiyatının geleneğinin devam ettiğini görüyoruz. 

7.Şinasi’nin edebiyatımızdaki ilklerinden dört tanesini yazın.(10)

• İlk tiyatro eserimizi: ŞAİR EVLENMESİ ni yazdı.
• İlk makaleyi yazdı: TERCÜMAN-I AHVAL MUKADDİMESİ
• İlk özel gazetesi çıkardı: TERCÜMAN- I AHVAL 
• İlk şiir çevirisi Tercüme i Manzume
• İlk noktalama işaretini kullanan kişidir.

8.Yenileşme dönemi ıslahatçı padişahları yazınız. Bir tanesinin ıslahatlarından üç tanesini yazınız.(10)

III. Selim, II. Mahmut, Abdülmecit, Abdülaziz, II. Abdülhamit

II. Mahmut: 

• Posta ve polis teşkilatlarını kurdu. 
• İlk resmi gazete olan "Takvim-i Vakayi" (1831) devlet kararıyla bu dönemde çıkarıldı. 
• İstanbul'da ilköğretimi zorunlu kıldı. Ortaöğretim düzeyindeki rüştiyeler bu dönemde açıldı.

9.Tanzimat Döneminde çıkarılan gazetelerin 5 tanesinin ismini yazınız.(10)

TANZİMAT DÖNEMİ GAZETELERİ

 10.Aşağıdaki eserin yazarlarını karşılarına yazınız.(10)

a- Celaleddin Harzemşah………………………………………………………..

b-Defter-i Amal……………………………………………………………………

c-Tercüme-i Manzume………………………………………………………..

d- Harâbat………………………………………………………………………                 

e- Müntehabat-ı Eşhar………………………………………………………..   

 10.

a- Celaleddin Harzemşah…… NAMIK KEMAL

b-Defter-i Amal…… Ziya Paşa

c-Tercüme-i Manzume……… İBRAHİM ŞİNASİ

d- Harâbat…… ZİYA PAŞA

e- Müntehabat-ı Eşhar… İBRAHİM ŞİNASİ