1. Aydınlanma Çağına Avrupa’da hangi olay sebep olmuştur? Aydınlanma çağı hakkında bilgi  veriniz

Coğrafî Keşifler, Avrupa'nın ekonomik yönden kalkınmasını sağlamıştır. Coğrafî Keşiflerle Avrupa ticaret alanında gelişmiş, büyük bir sermaye birikimi elde etmiş ve zenginleşmiştir. Ekonomik kalkınma, Avrupa uluslarında siyasî, sosyal ve dinî yönlerden de birtakım değişmeleri ve gelişmeleri beraberinde getirmiştir.

 Aydınlanma Çağı, kültürel ve siyasî alanlarda Avrupa toplumlarının uyandığı ve milliyetçi bir yapı kazandığı çağdır. Aydınlanma Çağı, Sanayi Devriminin temellerini atmış, Avrupa Sanayi Devrimiyle, yeni bir düzene, kapitalizme yönelmiştir.

2. Roman kahramanlarının tip mi karakter mi olduklarını yazınız. Yazarın olay kahramanlarına yaklaşımı nasıldır? Açıklayınız.

Roman kahramanları birer tiptir. Yani iyiler ve kötüler vardır. Kız, delikanlı ve yaşlı kadın gibiler iyilerin simgesi; evin hanımı gibiler ise kötülerin simgesidir. Yazar, iyilerin tarafını tutar. Romantizmin etkisi.

3. Tanzimat dönemi romanının özelliklerini yazınız.

Romantizm akımının etkisiyle iyiler hep iyi kötüler hep kötüdür. Yazar iyilerin tarafını tutar. Sonunda iyiler ödüllendirilir, kötüler cezalandırılır. Gereksiz tasvirler yapılır. Tesadüflere yer verilir. Yazar kişiliğini gizlemez. Dil süslüdür. Konularını günlük yaşamdan ve tarihten alır. Amaç halkı eğitmektir.

4. Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise “D” , yanlış ise “Y” yazınız.

 (Y )  Tanzimat Fermanı 1839’da ilan edilmesine karşılık edebiyatta Tanzimat 1856’da başlar.

( Y )  Felatun Bey’le Rakım Efendi romanında Felatun Bey, kendini iyi yetiştirmiş, kültürlü, dürüst bir kişiliktir.

( D )  Ceride-i Havadis yarı resmi bir gazetedir. 

( Y )  Osmanlı toplumunda modernleşme halkın isteğiyle gerçekleşmiştir.

( Y ) Şinasi, Ziya Paşa ve Namık Kemal’in eserlerinde genellikle “sanat için sanat” anlayışı hâkimdir

5. Tanzimat öncesinde toplumun roman ve hikâye ihtiyacı hangi türlerle karşılanmaktadır?

Destanlarla masallar kavmî dönemin, halk hikâyeleri ve mesnevilere de ümmet devrinin romanlarıdır, 

6. Aşağıdaki beyitleri ayrı ayrı açıklayınız. (20 P)

      Diyar-ı küfrü gezdim beldeler kâşâneler gördüm    Ne mümkün zulm ile bî-dâd ile imhâ-yı hürriyet

      Dolaştım mülk-i İslâmı bütün vîrâneler gördüm              Çalış idrâki kaldır muktedirsen âdemiyetten

      ( Ziya Paşa) (Namık Kemal)

Batı ülkelerini gezen Ziya Paşa oralarda gelişmiş ülkeler olması nedeniyle hep güzel yapılar, yerler görmüş. Ama İslam ülkelerini gezdiği zaman ise hep viranelik, yıkıntı görmüş. Sanatçı Batı karşısında Doğunun geri kalmışlığını vurguluyor ve duyduğu üzüntüyü dile getiriyor.

7.Aşağıdaki tabloyu yorumlayınız

.

Bu tablodan şu sonucu çıkarabiliriz: bir edebî eser yazıldığı dönemde toplumda derin etkiler bırakabilir. 

8. Aşağıdaki cümlelerde yer alan boşlukları doldurunuz.

• Sergüzeşt romanında ……………   ………………..  akımlarının etkisi görülmektedir.

• Felatun Bey’le Rakım Efendi romanında kullanılan  …………..   bakış açısı yazarın olayları istediği gibi yönlendirmesine imkan vermiştir.

• Tanzimat Edebiyatıyla birlikte edebiyatımıza Batıdan gelen ………………….. …………….    …………….gibi yeni kavramlar girmiştir.

• Tanzimat Edebiyatı öğretici metinlerinde ikilik, yani    ……………..    ………………… çatışması varlığını hissettirir.

• Tanzimatla birlikte edebiyatımızda ………………………………………………………………gibi edebî türler görülmeye başlar. 

• Sergüzeşt romanında ROMANTİZM VEREALİZM akımlarının etkisi görülmektedir.

• Felatun Bey’le Rakım Efendi romanında kullanılan İLÂHÎ bakış açısı yazarın olayları istediği gibi yönlendirmesine imkân vermiştir.

• Tanzimat Edebiyatıyla birlikte edebiyatımıza Batıdan gelen HAK, ADALET, HÜRRİYET VE EŞİTLİK gibi yeni kavramlar girmiştir.

• Tanzimat Edebiyatı öğretici metinlerinde ikilik, yani DOĞU-BATI çatışması varlığını hissettirir.

• Tanzimatla birlikte edebiyatımızda ROMAN, HİKÂYE, TİYATRO gibi edebî türler görülmeye başlar. 

9. Bir edebî eser yazıldığı dönemin nelerinden etkilenir? 

Bir edebî eser yazıldığı dönemin siyasi, dinî, sosyal, ekonomik askerî ve sivil yaşamından etkilenir.