2015-2016 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ..................ANADOLU LİSESİ 10.DİL VE ANLATIM DERSİ 2.DÖNEM 2.YAZILI CEVAPLARI
ADI VE SOYADI:
SINIFI VE NUMARASI:
1. Aşağıdakilerden hangisi bir sunumda yapılması gerekenler içinde yer almaz?
A) Anlatım ile slaytların eş zamanlı olması
B) Yoğun bilgi içeren grafiklere çokça yer verilmesi
C) Vurgu ve tonlamalara dikkat edilmesi
D) Konuşmacının bilgi tekrarına düşmemesi
E) Gereksiz ayrıntılara yer verilmemesi
I. Söyleşi
II. Röportaj
III. Panel
IV. Tenkit
V. Münazara
2.Yukarıdakilerden hangileri tartışma türlerindendir?
A) I. ve III. B) II. ve IV.
C) III. ve V. D) IV. ve V.
E) I. ve IV.
Konusunda uzman kişilerin bir masa çevresinde toplanarak tartışmasıdır. Toplumun genelini ilgilendiren bir konu seçilir. Büyük bir salonda dinleyiciler önünde yapılabileceği gibi stüdyoya davet edilen dinleyiciler önünde veya dinleyici grubu olmadan da radyoda ya da televizyonda yapılabilir.
3.Yukarıda sözü edilen tartışma türü aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Sempozyum B) Panel
C) Açık oturum D) Forum
E) Münazara
I. …………bir yazının temel özelliklerini, anlatmak istediklerini bozmadan kısaltarak yeniden yazmadır.
II………… duygu ve düşünceleri maksadına uygun olarak dil ve anlatım kuralları içerisinde ifade etmektir.
III. …………yazıyı inandırıcı kılmak amacıyla yazıda tanınmış bir kişinin görüşlerine yer verilmesidir.
IV. …………konu hakkında, görmeye dayalı olarak yapılan araştırma ve tespit işidir.
4.Yukarıda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi uygun olmaz?
A) Not tutma B) Gözlem
C) Alıntı yapma D) Anlatım
E) Özet çıkarma
5.Aşağıdaki şiirlerden hangisinin teması farklıdır?
A) Günler hazinleşir, geceler uhrevileşir;
Teşrinlerin bu hüznü geçer tâ iliklere.
Anlar ki yolcu, yol görünür serviliklere.
Dünyânın ufku, gözlere gittikçe târ olur..
B) Hiç şaşmayan saat gibi işler durur kader,
Bir gün saat çalar... Çok uzaktan gelir haber...
Artık güneş görünmez olur, gök bulutludur,
Rahatça dal, ölüm sonu gelmez bir uykudur.
C) Ne vefasız geçmişten hayır var,
Ne gelecekler imdada koşar,
Çoktandır tekneyi aldı sular;
Çoktandır ümitler sende ölüm.
D) N'eylersin ölüm herkesin başında.
Uyudun uyanamadın olacak.
Kim bilir nerde, nasıl, kaç yaşında?
Bir namazlık saltanatın olacak.
Taht misali o musalla taşında.
E) Şimdi saat sensizliğin ertesi
Yıldız dolmuş gökyüzü ay-aydın
Avutulmuş çocuklar çoktan sustu
Bir ben kaldım tenhasında gecenin
Avutulmamış bir ben...
6.En çok sınırlandırılmış konu, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bir sanat yapıtında gerçeklik
B) Türk edebiyatında gerçeklik
C) Şair ve yazarların gerçeklik anlayışı
D) Romanlarda gerçeklik
E) Halide Edip’in romanlarında gerçeklik
Tema soyut bir kavramdır. Soyut temalar; …………., ……………………., ………………, ……………unsurlarıyla sınırlandırıldığında somut hâle gelir.
7.Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilemez?
A) Kişi B) Üslup
C) Zaman D) Yer
E) Bağlam
“Sabah güverteye çıktığım zaman, ılık bir rüzgâr vardı. Ömrümde görmediğim bir manzarayla karşılaştım. Deniz, çevresi kalemle çizilmiş gibi yusyuvarlak bir tepsi. Vapurumuz o düzlükte fış fış ilerliyor güneşin altında pembe-beyaz parlayan bir taş yığınına doğru.”
8.Bu parçada kaç eylemsi vardır?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
I. ……. anlatıcının işittiklerini, gördüklerini, duyularıyla algıladıklarını ve deneyimlerini dile getirdiği her düzeydeki anlatımdır.
II. ……. başkasından duyulanı, öğrenileni ifade etmek için gerçekleştirilen anlatımdır.
III. ……. kişisel duygu ya da düşünce ifade etmeyen, yoruma açık olmayan, kanıtlanabilir nitelikteki anlatımdır.
IV ……. anlatıcının kendi gözlem ve deneyimlerini dile getirdiği her düzeydeki anlatımdır.
9.Yukarıda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilemez?
A) Nesnel anlatım B) Soyut anlatım
C) Somut anlatım D) Doğrudan anlatım
E) Dolaylı anlatım
Ben, (I) anlaşılmak için okurun çabasını istemeyen, (II) bo-
Özlülük
yalı sözcüklerin ardına gizlenmeyen, (III) başkasının ucuz
Yalınlık
bir taklidi olmayıp yazarının izini taşıyan, (IV) samimi olan
Özgünlük Doğallık
ve (V) okurken hızla akıp giden eserlerden hoşlanırım.
Akıcılık
10.Yukarıda numaralı yerlerin hangisinde verilen bilgiyle anlatım niteliği birbiriyle uyuşmamaktadır?
A) I. B) III. C) III. D) IV. E) V.
I. .........bir metinde dil ögelerinin, dil bilgisi kurallarına uyularak yan yana getirilmesidir.
II. .........dil ögelerinin ifade ettiği husus ve durumlar arasındaki anlam bağıntılarıdır.
III. .........sözcüklerin yeni bir anlam ifade etmek için yan yana getirilerek oluşturulan söz gruplarıdır.
IV. .........sözcük ya da söz öbeklerinin metinde bulunduğu yere bağlı olarak kazandığı anlamlardır.
11.Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilemez?
A) Bağlam B) Halin gereği C) Bağdaşıklık
D) Bağlaşıklık E) Bağdaştırma
12. Aşağıdaki dizelerin hangisinde alışılmamış bağdaştırmaya yer verilmemiştir?
A) Bu gönlümün duyargası
Ürperir mavinle senin
B) Delibozuk bir uçurtmaydın
Ahmet Takıldın tellere sonunda
C) Ne güzel ellerin var kardeş
Ne güzel yazı yazıyor
D) Bir matem gibi yaşarız hayatı
Soluğumuzda hala kuş lekeleriyle
E) Ey efendisini kalbinde taşıyan köle
Ben tuzun içindeki denizim
Edebi metinlerde anlatıcı, üç temel bakış açısından biriyle olay örgüsünü, mekânları, kişileri ve zamanı anlatır. ………..bakış açısıyla yazılan eserlerde anlatıcı her şeyi bilir, her zamanda ve her yerdedir. Kahramanların duygularını, düşüncelerini, kafalarından neler geçirdiklerini anlar ve anlatır. ………… bakış açısında anlatıcı olaylar, kişiler ve mekânlar hakkında fazla bilgi sahibi değildir, olup bitenleri bir kameraman gibi izleyerek aktarır. …………… anlatıcının bakış açısında ise anlatıcı, kahramanlardan birisidir. Bu anlatıcı, aynı zamanda olay örgüsünün bütün yükünü üstlenen asıl kahraman olabileceği gibi, daha da geri planda yer almış kahramanlardan biri de olabilir. Bir insanın sahip olduğu veya olabileceği bilme, görme, duyma, yaşama imkânları ile sınırlıdır.
13.Yukarıda boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Hâkim – Kahraman – Gözlemci
B) Gözlemci – Kahraman – Hâkim
C) Kahraman – Gözlemci – Hâkim
D) Kahraman – Hâkim – Gözlemci
E) Hâkim – Gözlemci – Kahraman
Bu küçük kasaba, geniş ve derin bir vadinin içinde kurulmuştu. Dik, kayalık tepenin üstündeki çok eskilerden kalma kalesi, görkemiyle etkiliyordu insanı. Alçacık damlı dükkânların bulunduğu tarihi çarşının güzelliği de görülmeye değerdi.
14.Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?
A) Soyut ad B) Çoğul ad
C) Özel ad D) Tür adı
E) Somut ad
15.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili ad hem yapım hem çekim eki almıştır?
A) Ne hoştu batan güneşin ışıkları altında denizi seyretmek.
B) Onu en çok da başarısızlık korkutuyordu.
C) Bahçeden kopardığı çiçeklerden bir demet hazırladı.
D) Dosyaları kaptığı gibi müdürün odasına koştu.
E) Kızcağız ailesinden sevgi görmemişti ki hiç.
Hamdi, Raif Efendi'nin tercümelerinde küçük bir daktilo hatası bulsa, hemen zavallı adamı çağırıyor, bazan da bizim odaya kadar geliyor, elindeki kâğıtları eskimiş ahşap masaya fırlatarak onu haşlıyordu.
16.Bu cümleyle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) “Raif Efendi’nin tercümeleri” zincirleme ad tamlamasıdır.
B) “Daktilo hatası” belirtisiz ad tamlamasıdır.
C) “Bizim oda” sözü, tamlanan eki düşmüş ad tamlamasıdır.
D) “Ahşap masa” takısız ad tamlamasına örnektir.
E) “Zavallı adam” sıfat tamlamasıdır.
Her şeyi kafamda yalnız başıma saklayamayacağım. Söylemek, bir şeyler, birçok şey anlatmak istiyorum... Kime?.. Şu koskocaman dünyada benim kadar yapayalnız dolaşan bir insan daha var mı acaba? Kime, ne anlatabilirim? On seneden beri hiç kimseye bir şey söylediğimi hatırlamıyorum. Boş yere herkesten kaçmış, boş yere bütün insanları kendimden uzaklaştırmışım ama bundan sonra başka türlü yapabilir miyim? Artık hiçbir şeyin değişmesine imkân yok... Lüzum da yok. Demek böyle olması icap ediyormuş. Yalnız söyleyebilsem... Bir kişiye olsun içimdekileri dökebilsem...
17.Bu metin, aşağıdaki betimleme türlerinden hangisini örnekler niteliktedir?
A) Açıklayıcı betimleme
B) Simgesel betimleme
C) Fiziksel betimleme
D) İzlenimsel betimleme
E) Ruhsal betimleme
İstanbul'da beklenmeyen bir şekilde nüfusun artması ve buna bağlı olarak gecekonduların çoğalması altyapının kurulmasını zorlaştırmakta, su, yol gibi sorunlar çözümsüz kalmaktadır. Kentlerin dokusunda önemli değişmeler görülmektedir. İstanbul'un eski semtleri olan Beyoğlu, Sirkeci, Eminönü ve Beyazıt'ta taş ve ara sokaklarda ahşap binalar, birbirlerini kesen dar sokak ve caddeler yer almaktadır. Bakırköy, Caddebostan, Etiler, Nişantaşı, Levent gibi yeni semtlerde çoğu kez doğrusal uzanış gösteren ve birbirlerini dik olarak kesen cadde ve sokaklar vardır.
18.Bu metnin anlatımında aşağıdakilerin hangisi ağır basmaktadır?
A) Fiziksel betimleme
B) Açıklayıcı betimleme
C) Ruhsal betimleme
D) İzlenimsel betimleme
E) Simgesel betimleme
19. Şimdiki çocukların elinde bilgisayar, ipad ve son teknoloji
I II
oyunlar var; bizlerin ise o yaştayken boyama kitabımız,
III IV
pastel boyamız ve hayal gücümüz vardı. Acaba kim daha
V
mutluydu?
Yukarıda altı çizili söz gruplarından hangileri sıfat tamlaması değildir?
A) I. ve II. B) II. ve III.
C) III. ve IV. D) IV. ve V.
E) III. ve V
20.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcükler aynı türde kullanılmıştır?
A) Kötü anılardan kaçmak istedikçe eski günleri hatırlatan birileriyle karşılaşıyordum.
B) Dışarıda hatırı sayılır bir mart soğuğu vardı ama içim neşeli kuş cıvıltılarıyla doluydu.
C) Sınırı geçtim; ülkemin güzel kokusunu duydum ve içime derin derin çektim.
D) Kendimi asla şair saymıyorum; şiirle uğraşan sıradan bir adamım ben.
E) Yol uzun sürmüştü, yolcuların tümü ağır bir uykuya teslim olmuştu bile.
(I) İnsanın heyecanlarını ve coşkularını ifade etmek için düzenlenen metinlerde daha çok, coşku ve heyecana bağlı anlatım kullanılır. (II) Coşku ve heyecana bağlı anlatımda genellikle şiirde kullanılmıştır. (III) Şiirde dil ve imge aracılığıyla gerçeklik yeniden oluşturulur. (IV) Şiirin yoruma açık, yoğun ve özlü bir anlatımı olup şiirde dil, daha çok şiirsel ve göndergesel işlevde kullanılır. (V) Şiirde söz sanatlarından, karşılaştırmalardan, çağrışım gücü yüksek sözcüklerden yararlanılarak imgeler oluşturulur. (VI) Sözcükler daha çok gerçek anlamlarıyla kullanılır.
21.Yukarıda numaralı cümlelerin hangilerinde bir bilgi yanlışı söz konusudur?
A) I. ve II. B) II. ve IV.
C) III. ve V. D) IV. ve VI.
E) II. ve VI
Uykuya düşmandık beraberken. Gölgeden bir duvar gibiydi uyku, bir deniz gibiydi; hain, kaypak, meçhullerle dolu. Arada uyumanı isterdim, başın göğsüme dayalı, nefes alışını dinlerdim. Bir çocuk gibiydin uyurken. Geceler var ki uyuyamıyorum. Seni hatırlıyorum birden. Kıvranıyorum. Saatler saatleri kovalıyor. Dakikalar büyüyor, büyüyor. Sonra sabahları zalimleşiyorum. Bazen kendimi yiyorum, bazen seni.
22.Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır?
A) Lirik anlatım
B) Öyküleyici anlatım
C) Destansı anlatım
D) Düşsel anlatım
E) Kanıtlayıcı anlatım
Biz daha bahtiyardık meleklerden
Onlar kıskandı bizi
Evet, bu yüzden şahidimizdir ki herkes
Ve o deniz ülkesi
23.Bu dizelerde zamir türünde kaç sözcük kullanılmıştır?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
I. Ruhumu eritip de kalıpta dondurmuşlar
Onu İstanbul diye toprağa kondurmuşlar
II. Ekşi salkımdan şarabı çıkaran kim
Toprağı ateşten, ateşi sudan
III. Şimdi kapanmıştır bütün kapılar
Üşüyoruz kimseler aldırmıyor
IV. Bir büyüdür buranın geceleri
Ayın ayrıdır pırıltısı yıldızınki başka
24.Numaralı dizelerde aşağıdaki zamir türlerinden hangisinin bir örneği yoktur?
A) Kişi zamiri B) İşaret zamiri
C) Soru zamiri D) İlgi zamiri
E) İyelik zamiri
25.Aşağıdakilerin hangisinde epik anlatımdan yararlanılmamıştır?
A) Şu Boğaz harbi nedir? Var mı ki dünyada eşi?
En keşif orduların yükleniyor dördü beşi.
Tepeden yol bularak geçmek için Marmara'ya
Kaç donanmayla sarılmış ufacık bir karaya
B) Son yirmi adımdır uçuyorduk
Almıştı herkes dipçiğini avucuna
Yine bir duraklama
Geldik düşman süngüsünün ucuna
C) Benim değil artık, yaşanmıyor dün
Doğar mı doğmaz mı beklediğin gün
Bu yalan dünyada ne var ki bütün
Huzur parça parça, can parça parça
D) Kılıç çalıp al kan döken
Kargı ucuyla boyun büken
Süngüyle kaburga söken
Köroğlu gibi mert olur
E) Atatürk’ün ordusu, korkmaz düşmandan
Gazi Mustafa Kemal’di, başkumandan
Övgüler almış bakın, bütün cihandan
Böyle bir savaştan, zaferle çıktık.
“Eylemler anlattıklarının niteliğine göre kılış, oluş, durum bildirebilir.”
26.Aşağıdakilerin hangisinde sözü edilen eylemlerin tümü sırasıyla örneklendirilmiştir?
A) doymak – yatmak – almak
B) taşımak – susmak – uzamak
C) durmak – kazanmak – kararmak
D) delmek – büyümek –oturmak
E) sararmak – kırmak – acıkmak
27.Aşağıdaki dizelerin hangisinde hem haber hem dilek kipiyle çekimlenmiş eylemlere yer verilmiştir?
A) Aynalara bakma aynalar fenalık
Denizi, sonsuz olanı düşün artık
B) Ne dönüp duruyor havada kuşlar
Bu kaçıncı bahçe gördüm tarumar
C) Geceler toprağa benimle inmiş
Kasırga benimle kopmuş denizde
D) Gurbetten gelmişim, yorgunum hancı
Şuraya bir yatak ser yavaş yavaş
E) Yolcuyum bir kuru yaprak misali
Rüzgârın önüne katılmışım ben
“Bazı kişiler vardı, sürekli konuşuyorlardı, hiç susmazlardı, çok şey konuştukları zannedilirdi. Fakat masallarda ‘Az gittik, uz gittik, dere tepe düz gittik, altı ay bir güz gittik, bir de ardımıza baktık ki bir arpa boyu yol gitmişiz.’ tekerlemesinde belirtildiği gibi geriye dönüp bakıldığında hiçbir şey konuşmadıkları fark edildi. Çünkü bu tür insanların konuşmaları boştu.”
28.Bu parçada kaç tane birleşik zamanlı (birleşik çekimli) eylem kullanılmıştır?
A)1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
Camekânın kenarındaki liste gözüne ilişti. Tavukgöğsünün karşısında 17,5 kuruş yazılıydı. Demek kendisi bir tabak yese parası yine de artacaktı. Muhallebiciye göğsünü gere gere girdi. İçerisi kalabalık değildi. Köşedeki masada bir delikanlıyla boyalı bir kız vardı. Erkek bir şeyler anlatıyordu.
29.Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?
A) Ek eylemin geniş zaman çekimi
B) Ek eylemin olumsuzu
C) Basit zamanlı eylem
D) Birleşik zamanlı eylem
E) Ek eylem almış ad
30.Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi ek eylemle çekimlenmiş bir addır?
A) Bir zamanlar bu topraklarda başka uygarlıklar varmış.
B) Hasırları sökülmüş eski bir koltuk duruyordu balkonda.
C) Irmağı yüzerek geçen görülmemiştir bugüne dek.
D) Dilek ağacına kırmızı murat mendilini bağladı Emine.
E) Güneşli günlerde sabahleyin mutfak, aydınlık olur.
I. Tarihe dayanan, tarihten ilham alan, milletlerin başından geçen çeşitli olayları, felâketleri, sevinçleri ve bu olaylarda önemli roller oynayan kahramanları, olağanüstülükler temelinde aktaran metinlerde………… anlatım kullanılır.
II. Alıcıyı bir işi yapmaya, bir eylemde bulunmaya, bir davranışı gerçekleştirmeye zorlayan, onlara telkin ve önerilerde bulunan metinlerde kullanılan anlatım türüne……………….. anlatım denir.
III. Heyecan, mutluluk ya da mutsuzluk ifade eden, dini duyarlılık, derin düşünce, yüceltme gibi hâlleri dile getiren, okuyucuyu, duyusal ve düşünsel olarak etkileyebilen edebi metinlerde kullanılan anlatım türüne……… anlatım adı verilir.
31.Yukarıda boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Epik – Emredici – Düşsel
B) Destansı – Kanıtlayıcı – Lirik
C) Öğretici – Kanıtlayıcı – Betimleyici
D) Tarihi – Emredici – Mizahi
E) Epik – Emredici - Lirik
“Yaşar Kemal özellikle yalın dili ve duru söyleyişiyle sevilir.”
32.Bu cümlenin öznesine göre çatı özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Etken B) Edilgen
C) Geçişli D) İşteş
E) Dönüşlü
Nesne alıp almadıklarına göre fiiller "geçişli" ve "geçişsiz" olarak ikiye ayrılır. "Neyi ve kimi?" sorularına cevap veren fiiller geçişli, bu sorulara cevap vermeyenler geçişsizdir.
33.Bu tanıma göre aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi geçişli bir fiildir?
A) Onun sözlerine, arkadaşı sinirli sinirli gülüyordu.
B) Hava güzel olursa çocuklar yarın maça gidecekler.
C) Babasıyla İstanbul’a gideceğine çok seviniyor.
D) Siz de bizimle sinemaya gelir misiniz?
E) Televizyondaki yeni diziyi ben de izledim
- Önceki
- Sonraki >>