......... ......... LİSESİ 2008/2009 YAZ DÖNEMİ
11. SINIF DİL VE ANLATIM DERSİ ORTALAMA YÜKSELTME SINAVI SORULARIDIR.
S-1- Aşağıdaki metinde bulunan fiilimsileri bularak fiilimsilerin türlerini yazınız . ( 10 PUAN )
Evlere girilip bebeklerin doğrandığı devirler de var. Kendi elleriyle öldürdüğü sahabeyi, başkasıyla savaşırken görüp aklını yitirecek hâle geldiydi.Saliha, kızım anlat hele, imam efendiye gelen haberleri. İngiliz alayı Bomba tepeyi almak için saldırıya geçmiş. Mehmet’im, şehit düştüğünde Hoca Efendi haberini vermeye gelmişti. Bugün toprağımıza göz diken düşman, yarın imânımıza göz dikecek.
S-2- Aşağıdaki dizelerinde bulunan tamlamaları bularak tamlamaların çeşitlerini yazınız. ( 10 PUAN )
• "Denizlerin tahta oyuncakları vardır,
• Oyuncağı kırık döküktür denizlerin,
• Kırgın çocuk gibidir,
• Sularda yalpalanan kayıklar,
• Deniz kuşu gibi çığlık çığlığadırlar.”
S-3- Aşağıdaki eserlerin türlerini ve yazarlarının adlarını yazınız. ( 10 PUAN )
TÜRÜ YAZARI
* Şikayetname ...................... ............................
* Mavi ve Kara
* Karalama Defteri
* İkinci Adam
* Mor Salkımlı Ev
S-4- Gezi yazısı türünde eser veren yazarlarımızdan üç tanesinin ismini ve eserini yazınız. ( 10 PUAN )
S-5- Aşağıdaki cümlelerin yüklemlerini yapı ve zaman yönünden adlandırınız. ( 10 PUAN )
YAPISINA GÖRE ZAMANINA GÖRE
hiçbir zaman ailesini kırmamıştı. ....................... ............................
Okuluna giderken servise yetişemedi.
Sabahları babasını uğurlardı
Giden yolcuların ardından su döküverecekmiş.
Olanlardan sonra burnundan soluyordu.
S-6- Aşağıdaki cümlelerde bulunan anlatım bozukluğunu gidererek cümlelerin doğrusunu yazınız. ( 10 PUAN )
o Bu ilaçlar bir süre sonra midenizin ağrımasını sağlayabilir. .........................................
o İhaleyle özel ve polis aracı satın alınacakmış.
o Annesini çok sever, değer verirdi.
o Kimse sizin söylemek istediğinizi değil, söylediğinizi anlar.
o Küçük çamın ardında duruyordu.
S-7- Aşağıdaki sanatçıların eleştiri türünde yazdıkları eserlerin adlarını ve edebi dönemlerini yazınız. ( 10 PUAN )
ESERİNİN ADI- EDEBİ DÖNEMİ- ELEŞTİRDİĞİ KİŞİ VEYA ESER
* Namık Kemal
* Muallim Naci
S-8- a) Aşağıdaki cümlelerde kullanılan ek- fiilleri bularak ek- fiillerin görevini yazınız. ( 5 PUAN )
Anlatılanları anlamıştı. --------------
sınıfımızın en çalışkanıydı. ------
b) Aşağıdaki cümlelerde altı çizili olan sözcüklerin türünü sözcüklerin altına yazınız. ( 5 PUAN )
• " Yalnız insan merdivendir hiçbir yere ulaşmayan.
• Yalnız yaşar can evinde. Yalnızlığı yalnız o anlar.
• İnsanlara güvenir yalnız hiç belli etmez.
S-9- Haşim’in bilhassa estetik dersleri, bize şair ve güzel konuşan adam tarafını tanıtıyor ve dersleri dar bir çerçeve içerisinde bunalıp kalmıyordu. Hiç umulmadık bir taraftan Haşim’in bütün zekası taşıyor, dersini daha demin akademiye gelirken yolda gördüğü bir Amerikalı kadının “bir papağan kadar” güzel giyinmiş oluşuna yüklüyor ve bizi birkaç cümle ile çok uzaktan, memleketlerin, renk, ışık ve kaynaşan ormanlarına kadar sürüklüyordu.
a) Yukarıdaki paragraf hangi edebi türü örneklemektedir? Türün adını yazınız. ( 5 PUAN )
Her doğruyu söylemeye gelmezmiş, birtakım doğruları yaymamak, çokluktan, kamudan gizlemek gerekmiş... Peki ama, bir doğruyu söylemek, gizlemek, yayılmasını önlemeğe çalışmak o doğrunun yerinde duran yalanı sürdürmek demektir. Yalanın yalan olduğunu bilerek sürmesine bırakmaya hakkınız var mıdır?... Bu yalanlar kutsalmış, onlara dokunmaya gelmezmiş... Bir şeyin yalan olduğunu anladık mı kutsallığına inanmıyoruz demektir; bunun için "kutsal yalan" sözü bir şeyin hem köşeli hem de yuvarlak, hem katı hem de biçimsiz olduğunu söylemek gibi bir saçmadır. Ama duygularını birer düşünce saymaktan çekinmeyenler böyle saçmalarla kolayca bağdaşabiliyor.
b) Yukarıdaki paragraf hangi edebi türü örneklemektedir? Türün adını yazınız. (5 PUAN )
S-10- Bu, son bir yıl içinde okuduğum romanlar arasında etkisinden uzun süre kurtulamadığım bir çeviri roman. Yazar, bu romanında öncekilerden farklı bir yol izlemiştir. Bir kahramanın çevresinde gelişen bir öykü kurgulamış. Abartıyla yalınlığı, komediyle trajedinin özelliklerini bir arada kullanmış. Bir yıl gibi bir zaman dilimini çok az geri dönüşlerle anlatmış. Haftalarca “çok satan” listesinde yer alan bu çeviri yapıt, Türk okurundan gördüğü ilgiyi Fransız ve İngiliz okurlarından görmemiş. Bu durum, çevirmenin başarısı olarak değerlendirilebilir.
a) Yukarıdaki paragraf hangi edebi türü örneklemektedir? Türün adını yazınız. ( 5 PUAN )
"Çocukların, ilk çocukluk döneminden başlayarak anlam evrelerine uygun olarak görsel, işitsel ve dinsel iletilerle beslenmeleri gereklidir Çocuklara anlatılan, söylenen; türkü, ninni, mani, bilmece, tekerleme ve halk şarkıları, çocukları ana dilinin söz varlığıyla tanıştırır.. Bir dilin sözcüklerini, deyimlerini, söz kalıplarını, özdeyiş ve atasözlerini, dil musikisini çocuklara halk edebiyatı ürünleri kazandırır. Bir dilin bütün kuralları, anlatım olanakları önce sözlü edebiyat ürünü dediğimiz halk anlatılarından, konuşma dilinden hareketle günlük yaşam içerisinde çocuklar tarafından doğal bir süreç içerisinde fark edilir. Daha sonra bu halk edebiyatı ürünlerinin yazılı dile geçmesiyle devam eden dil eğitimi yazılı edebiyat ürünleri ile varlığını sürdürür."
b)Yukarıdaki paragraf hangi edebi türü örneklemektedir? Türün adını yazınız. ( 5 PUAN )
NOT BAREMİ: Her sorunun doğru cevabının puan değeri sorulara iliştirilmiş olup toplam 100 puandır.
SÜRE: Bir ders saatidir.
................... LİSESİ ...........YAZ DÖNEMİ
11. SINIF DİL VE ANLATIM DERSİ ORTALAMA YÜKSELTME SINAVI SORULARI CEVAP ANAHTARIDIR..
S-1- Aşağıdaki metinde bulunan fiilimsileri bularak fiilimsilerin türlerini yazınız . ( 10 PUAN )
Evlere girilip bebeklerin doğrandığı devirler de var. Kendi elleriyle öldürdüğü sahabeyi, başkasıyla savaşırken görüp aklını yitirecek hâle geldiydi.Saliha, kızım anlat hele, imam efendiye gelen haberleri. İngiliz alayı Bomba tepeyi almak için saldırıya geçmiş. Mehmet’im, şehit düştüğünde Hoca Efendi haberini vermeye gelmişti. Bugün toprağımıza göz diken düşman, yarın imânımıza göz dikecek.
C-1
Girilip----------- Zarf- fiil
Doğrandığı----- Sıfat-fiil
Öldürdüğü----- Sıfat-fiil
Savaşırken----- Zarf- fiil
Görüp----------- Zarf- fiil
Yitirecek------ Sıfat-fiil (Ortaç)
Gelen-----------Sıfat-fiil (Ortaç)
Almak --------- İsim-fiil
Düştüğünde-- Adlaşmış Sıfat-fiil
Vermeye------- İsim-fiil
Diken-----------Sıfat-fiil (Ortaç)
S-2- Aşağıdaki dizelerinde bulunan tamlamaları bularak tamlamaların çeşitlerini yazınız. ( 10 PUAN )
a. "Denizlerin tahta oyuncakları vardır,
b. Oyuncağı kırık döküktür denizlerin,
c. Kırgın çocuk gibidir,
d. Sularda yalpalanan kayıklar,
e. Deniz kuşu gibi çığlık çığlığadırlar.”
C-2-
a. Denizlerin tahta oyuncakları-- Zincirleme İ.T.
b. Denizlerinoyuncağı--------------Belirtili İ.T.
c. Kırgın çocuk----------------------- Sıfat T.
d. Yalpalanan kayıklar------------- Sıfat T.
e. Deniz kuşu ------------------------ Belirtisiz İ.T.
S-3- Aşağıdaki eserlerin türlerini ve yazarlarının adlarını yazınız. ( 10 PUAN )
C-3
TÜRÜ YAZARI
* Şikayetname Mektup Fuzuli
* Mavi ve Kara Deneme Sebahattin EYÜBOĞLU
* Karalama Defteri Deneme Nurullah ATAÇ
* İkinci Adam Biyografi Şevket Süreyya AYDEMİR
* Mor Salkımlı Ev Anı Halide Edip ADIVAR
S-4- Gezi yazısı türünde eser veren yazarlarımızdan üç tanesinin ismini ve eserini yazınız. ( 10 PUAN )
C-4
Yirmisekiz Çelebi Mehmet Efendi’nin Fransa Sefaretnamesi
Evliya Çelebi Tarih-i Seyyah ( Seyahatname )
İzzet Molla'nın Mihnet - Keşan
Nâbi'nin Tuhfetü'l-Harameyn
Kâtip Çelebi’nin Cihannüma
Seydi Ali Reis’in Miratül-Memalik
Piri Reis’in Bahriye
Ahmet Mithat Efendi’nin Avrupa’da Bir Cevelan
Ali bey’in Seyahat Jurnali
Cenap Şehabettin’in Hac Yolunda, Avrupa Mektupları
Falih Rıfkı Atay’ın Denizaşırı, Taymıs Kıyıları, Bizim Akde-niz, Tuna Kıyıları, Hind, Yolcu Defteri, Gezerek Gördüklerim
Saik Sabri Duran’ın İstanbul’dan Londra’ya Şileple Yolculuk, Akdenizde Bir Yaz Gezintisi
Ahmet Haşim'in Frankfurt Seyahatnamesi, Bize Göre
Şükufe Nihal’in Finlandiya
Sadri Ertem’in Bir Vagon Penceresinden,Ankara-Bükreş
Reşat Nuri Güntekin’in Tuna’dan Batıya, Anadolu Notları
Hikmet Birand’ın Anadolu Manzaraları
Burhan Arpad’ın Gezi Günlüğü, Avusturya Günlüğü
Azra Erhat’ın Mavi Yolculuk, Mavi Anadolu
Haldun Taner’in Düşsem Yollara Yollara
Melih Cevdet Anday’ın Sovyet Rusya, Azerbaycan, Özbekistan, Bulgaristan, Macaristan
Badii Faik Akın’ın Sam Amcanın Evinde, Bir Garip Ada
Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun Canım Anadolu
Yılmaz Çetiner’in Şu Bizim Rumeli
Nevzat Üstün’ün Almanya Beyleri, Portekiz’in Bahçeleri
S-5- Aşağıdaki cümlelerin yüklemlerini yapı ve zaman yönünden adlandırınız. ( 10 PUAN )
C-5
YAPISINA GÖRE ZAMANINA GÖRE
O hiçbir zaman ailesini kırmamıştı. BASİT BİRLEŞİK
Okuluna giderken servise yetişemedi. BİRLEŞİK BASİT
Sabahları babasını uğurlardı TÜREMİŞ BİRLEŞİK
Giden yolcuların ardından su döküverecekmiş. BİRLEŞİK BİRLEŞİK
Olanlardan sonra burnundan soluyordu. BASİT BİRLEŞİK
S-6- Aşağıdaki cümlelerde bulunan anlatım bozukluğunu gidererek cümlelerin doğrusunu yazınız. ( 10 PUAN )
C-6
Bu ilaçlar bir süre sonra midenizin ağrımasını sağlayabilir.
*Bu ilaçlar bir süre sonra midenizin ağrımasına neden olabilir.
İhaleyle özel ve polis aracı satın alınacakmış.
*İhaleyle özel araç ve polis aracı satın alınacakmış.
Annesini çok sever, değer verirdi.
*Annesini çok sever, ona değer verirdi.
Kimse sizin söylemek istediğinizi değil, söylediğinizi anlar.
*Herkes sizin söylemek istediğinizi değil, söylediğinizi anlar.
Küçük çamın ardında duruyordu.
*Küçük, çamın ardında duruyordu.
S-7- Aşağıdaki sanatçıların eleştiri türünde yazdıkları eserlerin adlarını ve edebi dönemlerini yazınız. ( 10 PUAN )
C-7
ESERİNİN ADI EDEBİ DÖNEMİ ELEŞTİRDİĞİ KİŞİ VEYA ESER
* Namık Kemal Tahrib-i Harabat Tanzimat Edb. Birinci Dönem Ziya Paşa-Harabat
* Muallim Naci Demdeme Tanzimat Edb. İkinci Dönem Recaizade Mahmut Ekrem-Zemzeme
S-8- a) Aşağıdaki cümlelerde kullanılan ek- fiilleri bularak ek- fiillerin görevini yazınız. ( 5 PUAN )
C-8-a Anlatılanları anlamıştı. --------------Basit zamanlı fiili birleşik zamanlı yapmıştır.
O sınıfımızın en çalışkanıydı. ------İsmi yüklem yapmıştır.
b) Aşağıdaki cümlelerde altı çizili olan sözcüklerin türünü sözcüklerin altına yazınız. ( 5 PUAN )
C-8-b
" Yalnız insan merdivendir hiçbir yere ulaşmayan. Yalnız yaşar can evinde. Yalnızlığı yalnız o anlar.
SIFAT ZARF AD EDAT
İnsanlara güvenir yalnız hiç belli etmez.
BAĞLAÇ
S-9-a Haşim’in bilhassa estetik dersleri, bize şair ve güzel konuşan adam tarafını tanıtıyor ve dersleri dar bir çerçeve içerisinde bunalıp kalmıyordu. Hiç umulmadık bir taraftan Haşim’in bütün zekası taşıyor, dersini daha demin akademiye gelirken yolda gördüğü bir Amerikalı kadının “bir papağan kadar” güzel giyinmiş oluşuna yüklüyor ve bizi birkaç cümle ile çok uzaktan, memleketlerin, renk, ışık ve kaynaşan ormanlarına kadar sürüklüyordu.
a) Yukarıdaki paragraf hangi edebi türü örneklemektedir? Türün adını yazınız. ( 5 PUAN )
C-9-a ANI
S-9-B Her doğruyu söylemeye gelmezmiş, birtakım doğruları yaymamak, çokluktan, kamudan gizlemek gerekmiş... Peki ama, bir doğruyu söylemek, gizlemek, yayılmasını önlemeğe çalışmak o doğrunun yerinde duran yalanı sürdürmek demektir. Yalanın yalan olduğunu bilerek sürmesine bırakmaya hakkınız var mıdır?... Bu yalanlar kutsalmış, onlara dokunmaya gelmezmiş... Bir şeyin yalan olduğunu anladık mı kutsallığına inanmıyoruz demektir; bunun için "kutsal yalan" sözü bir şeyin hem köşeli hem de yuvarlak, hem katı hem de biçimsiz olduğunu söylemek gibi bir saçmadır. Ama duygularını birer düşünce saymaktan çekinmeyenler böyle saçmalarla kolayca bağdaşabiliyor.
b) Yukarıdaki paragraf hangi edebi türü örneklemektedir? Türün adını yazınız. (5 PUAN )
C-9-b DENEME
S-10- Bu, son bir yıl içinde okuduğum romanlar arasında etkisinden uzun süre kurtulamadığım bir çeviri roman. Yazar, bu romanında öncekilerden farklı bir yol izlemiştir. Bir kahramanın çevresinde gelişen bir öykü kurgulamış. Abartıyla yalınlığı, komediyle trajedinin özelliklerini bir arada kullanmış. Bir yıl gibi bir zaman dilimini çok az geri dönüşlerle anlatmış. Haftalarca “çok satan” listesinde yer alan bu çeviri yapıt, Türk okurundan gördüğü ilgiyi Fransız ve İngiliz okurlarından görmemiş. Bu durum, çevirmenin başarısı olarak değerlendirilebilir.
a) Yukarıdaki paragraf hangi edebi türü örneklemektedir? Türün adını yazınız. ( 5 PUAN )
C-10-a ELEŞTİRİ
"Çocukların, ilk çocukluk döneminden başlayarak anlam evrelerine uygun olarak görsel, işitsel ve dinsel iletilerle beslenmeleri gereklidir Çocuklara anlatılan, söylenen; türkü, ninni, mani, bilmece, tekerleme ve halk şarkıları, çocukları ana dilinin söz varlığıyla tanıştırır.. Bir dilin sözcüklerini, deyimlerini, söz kalıplarını, özdeyiş ve atasözlerini, dil musikisini çocuklara halk edebiyatı ürünleri kazandırır. Bir dilin bütün kuralları, anlatım olanakları önce sözlü edebiyat ürünü dediğimiz halk anlatılardan, konuşma dilinden hareketle günlük yaşam içerisinde çocuklar tarafından doğal bir süreç içerisinde fark edilir. Daha sonra bu halk edebiyatı ürünlerinin yazılı dile geçmesiyle devam eden dil eğitimi yazılı edebiyat ürünleri ile varlığını sürdürür."
b)Yukarıdaki paragraf hangi edebi türü örneklemektedir? Türün adını yazınız. (5 PUAN )
C-10-B MAKALE
NOT BAREMİ: Her sorunun doğru cevabının puan değeri sorulara iliştirilmiş olup toplam 100 puandır.
SÜRE: Bir ders saatidir.