İSLAMİYETTEN ÖNCEKİ TÜRK EDEBİYATI

1.     Aşağıdakilerden hangisi doğal destan'ın olu­şum özelliklerinden biri değildir?

A)     Toplumu derinden etkileyen bir olayın olması

B)     Bu olayın toplumun katkılarıyla çeşitlenip, bo­yutlanması

C)     Dilce yoğunlaşması, neşelenmesi; olaylarda birlikteliğin sağlanması

D)     Usta bir 'derleyici' tarafından derlenerek yazıya geçirilmesi

E)     Derleyenin olayları kişisel yeteneklerini kulla­narak düzenlemesi, gerekirse yeniden oluş­turması

2.     "Yuğ töreninde söylenen ağıtlardır. Ölenin ardın­dan, onun ölümünden duyulan acıları anlatmak iiçn söylenir; çoğunlukla ölenin kahramanlıklarını, er­demlerini anlatan bu şiirde ölçü, hece ölçüsü; na­zım birimi dörtlüktür."

        Yukarıda sözü edilen nazım türü aşağıdakiler­den hangisidir?

A)     Koşuk                              B)  Sab

C)     Destan                D)  Sagu

E)     Nefes

3.     'Sözlü edebiyat' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)     'Ozan, oyun, kam, baksı, şaman' adı verilen kişilerce 'kopuz' denilen çalgı eşliğinde söy­lendiği

B)     Bu dönem ürünlerinin koşuk, sagu, sab, des­tanlar olduğu

C)     Av törenlerinde (sığır), genel eğlencelerde (şölen), yas törenlerinde (yuğ) üretildiği

D)     Yazının kullanılmadığı dönemlerden süregel­diği

E)     Bu verilerin yazarının kişiselliğini yansıttığını

4.     Alp Er Tunga öldü mi       Alp Er Tunga öldü mü

        Isız ajun kaldı mu            Kötü dünya kaldı mı

        Özlek öcin aldı mı            Felek öcünü aldı mı

        Emdi yürek yırtılır            Şimdi yürek yırtılır

        Yukarıdaki dörtlükten, aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

A)     Türünün sagu olduğu

B)     Hece ölçüsüyle söylendiği

C)     Sözlü ürünler dönemi özelliklerini yansıttığı

D)     Arapça, Farsça sözcüklere rastlanıldığı

E)     Uyak, rediften yararlanıldığı

5.     Aşağıdakilerden hangisi 'doğal destan'ın özellik­lerinden biri değildir?

A)     Olaylar toplumsaldır.

B)     Manzum, oylumlu eserlerdir.

C)     Yer, zaman, olay bütünselliği içinde öykülenir­ler.

D)     Kişiler, çoğunlukla gerçek kişilerdir.

E)    E)      Destan zamanı, masal zamanı gibi belirsizdir.

6.     "Sevgi, doğa, yiğitlik gibi konuların işlendiği şiirler­dir. Törenlerde kopuz eşliğinde söylenir. Dörtlük­lerden oluşur. Hece ölçüsünün kullanıldığı bu şiir­ler, koşmayı andırır."

        Yukarıda sözü edilen şiir türü aşağıdakilerden hangisidir?

A)     Sagu                               B)  Koşuk

C)     Sab                                 D)  Destan

E)     Deme     

7.     "Göktürk yazıtları" için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)     Bu yazıtlar edebiyat kadar tarih, sosyoloji, et­nografya için de önemlidir.

B)     Göktürk yazıtları, ilk yazılı ürünler olarak de­ğer­lendirilir.

C)     Yazıtlarda 'söylev' özellikleri daha belirgindir.

D)     Uygur lehçesinin, tüm incelikleri görülür yazıt­larda.

E)     Türklerin o günkü yaşamını yaratan canlı bel­gelerdir.

8.     "Türk lehçeleri"yle ilgili aşağıdaki değerlendir­melerden hangisi doğru değildir?

A)     IX. yüzyıldan başlayan Uygur egemenliği Göktürkçe'yi Uygurca'ya dönüştürür.

B)     Türkçe'nin farklılaşması Göktürkler zamanında olur.

C)     İlk müslüman Türk devleti Karahanlılar, Ha­kaniye lehçesini kullanır.

D)     İlk islami eserler Hakaniyece verilir.

E)     Hakaniye Lehçesi, on dördüncü yüzyıldan sonra Çağatay Lehçesi adını alır.

8.     "Türk lehçeleri"yle ilgili aşağıdaki değerlendir­melerden hangisi doğru değildir?

A)     IX. yüzyıldan başlayan Uygur egemenliği Göktürkçe'yi Uygurca'ya dönüştürür.

B)     Türkçe'nin farklılaşması Göktürkler zamanında olur.

C)     İlk müslüman Türk devleti Karahanlılar, Ha­kaniye lehçesini kullanır.

D)     İlk islami eserler Hakaniyece verilir.

E)     Hakaniye Lehçesi, on dördüncü yüzyıldan sonra Çağatay Lehçesi adını alır.

9.     Türklerin kullandıkları alfabelerle ilgili aşağı­daki açıklamalardan hangisi doğru değildir?

A)     Göktürk alfabesi, ilk ulusal alfabedir.

B)     Sağdan sola, yukarıdan aşağıya yazılır.

C)     Yerini sonradan Arap alfabesine bırakır.

D)     Otuz sekiz harfli Göktürk alfabesi oldukça kullanışlıdır.

E)     Hayvanlara vurulan damgalardan esinlenerek oluşturulduğu sanılmaktadır.

10.   Oluşumunu halen sürdürmekte olan destanı aşağıdakilerden hangisidir?

A)     Oğuz Kaan                            B) Kalevala

C)     Manas                                   D) Çılgın Orlanda

E)     Ramayana

11.   'Türk destanları, konuları' eşleştirilmesi, aşağı­dakilerin hangisinde doğru değildir?

A)     Alp er Tunga: Alp Er Tunga'nın halkıyla Çin'e göçü

B)     Oğuz Kağan: Hun hükümdarı Mete Han'ın ya­şamı

C)     Şu: Makedonya kralı İskender'le Şu'nun sa­vaş­ları

D)     Bozkurt: Türklerin dişi bir kurttan türeyişi

E)     Ergenekon: Ergenekon'da çoğalan Türklerin dağı eritip çıkmaları

12.   'Doğal destan' için aşağıdakilerden hangisi söy­lenemez?

A)     Zaman, oluşum sürecindeki özelliklerini koru­yamaz, değişir.

B)     Olayın geçtiği coğrafya, yeryüzü biçimlerinden yaklaşık olarak çıkarılabilir.

C)     Destan dili, o dilin geçirdiği aşamaları sapta­mada önemli bir araçtır.

D)     Destan anlatımı çoğunlukla renksiz, cansızdır.

E)     Ulusal bilincin önemli kaynaklarıdır.

13.   'Göktürk Yazıtları' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)     İlkinde, Tonyukuk'un kendi çağını anıyı andıran bir anlatımla verdiği

B)     Onbiri sessiz, üçü sesli ondört harfli uygur al­fabesiyle yazıldığı

C)     Kül Tigin anıtının dilinin zenginliği, anlatımının ustalığı ve inceliğiyle dikkati çektiği

D)     Yarı söylev niteliğinde olan Bilge Kağan anıtı­nın ilk tarih, anı, söylev örneği sayıldığı

E)     1983'te Danımarkalı bilgin Thomsen tarafından okunarak bilim ve sanata kazandırıldığı

14.   Türklerin kullandıkları 'alfabeler' için aşağıdaki­lerden hangisi söylenemez?

A)     Göktürk alfabesinden sonra Uygur alfabesinin kullanıldığı

B)     Uygur alfabesiyle daha çok dinsel metinlerin yazıldığı

C)     İslamiyetin benimsenmesiyle Arap alfabesine geçildiği

D)     Cumhuriyetle birlikte Arap alfabesinin yerini Latin alfabesinin aldığı

E)     İlk İslami ürünlerin Uygur alfabesiyle yazıldığı

15.   'Göktürk yazıtları' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)     Türklerin dil, din, yaşam biçimlerini yenilemek zorunda kalışlarını vruguladıkları

B)     Ulusal birliğe verilen önemi yansıttıkları

C)     Türklerin komşularıyla ilişkilerin önemli birer belgeleri oldukları

D)     Türklerin yaşamını, toplumsal öbekleri verdik­leri

E)     Dilinin, kültürünü korumayan toplumların nasıl yok olduklarını belgeledikleri

16.   'Göç' destanı için aşağıdakilerden hangisi söy­lenemez?

A)     Uygur destanı olduğu

B)     Kansu eyaletinde, Doğu Türkeli'ne yapılan göçü anlattığı

C)     Beş Balığ kentinin kurulmasına değinildiği

D)     Türklerin toprağa verdikleri önemi vurguladığı

E)     Uygur - İran savaşlarını konu edindiği

17.   Aşağıdaki yapma destan'lardan hangisi bir başka ozanındır?

A)     Sakarya Meydan Savaşı

B)     Üç Şehitler Destanı

C)     Yedi Mehmetler Destanı

D)     Çanakkale Destanı

E)     İnönüler

18.   Türklerin baştan beri kullandıkları, alfabeler, tarih sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde veril­miştir?

A)     Göktürk - Uygur - Arap - Latin

B)     Uygur - Göktürk - Arap - Latin

C)     Uygur - Arap - Göktürk - Latin

D)     Göktürk - Arap - Uygur - Latin

E)     Göktürk - Uygur - Latin - Arap

19.   Aşağıdaki dizilerden hangisi, yalnızca 'yapma' destanları kapsamaktadır?

A)     Gılgamış - Şehname - İlyada - Kaybolmuş Cennet

B)     Odise - Kalevala - Kurtarılımış Kudüs - Niebe­lungen

C)     Mahabharata - Sid - Çılgın Orlando - Şu

D)     Çılgın Orlando - Kurtarılmış Kudüs - Henriade - Kaybolmuş Cennet

E)     Şehname - Şu - Hendiade - Sid

20.   "Sab" için aşağıdakilerden hangisi söylenebi­lir?

A)     Atasözü olduğu

B)     Ağıtı karşıladığı

C)     Konusunun koşmayı andırdığı

D)     Kahramanlıkları anlattığı

F)    E)     Bir şiir türü olduğu

İSLAMİYETTEN ÖNCEKİ TÜRK EDEBİYATI Cevap Anahtarı

ALINTIDIR, CEVAP ANAHTARI HATALIDIR