HALK EDEBİYATI-TEST-2
1. Aşağıdakilerden hangisi Halk edebiyatının özelliklerinden değildir?
A) Nazım birimi dörtlük, ölçü ise hece ölçüsüdür.
E) Dil, Tekke edebiyatının bazı terimleri dışında halkın kullandığı sade Türkçedir.
C) Yarım uyak, redif ve cinas şiirin dış yapısını oluşturur.
D) Sözlü edebiyat geleneğine dayanır.
E) Şairler şiirlerinde isimlerini söylemediklerinden hangi şiirin kime ait olduğu belli değildir.
Dağlar başın kar aldı
Gül etrafın hâr aldı
Ecele borçlu kaldım
Bir canım var yar aldı
2. Bu dörtlüğün nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Divan B) Varsağı C) Mani D)Şarkı E)Koşma
3. Dede Korkut Hikayeleri’yle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Hikâyelerde olaylar dörtlükler halinde ve hece ölçüsüyle anlatılmıştır.
B) Destandan halk hikâyesine geçiş ürünüdür.
C) Eserde Türk boylarının kendi aralarında ve komşu milletlerle yaptığı savaşlar anlatılır.
D) Kitaba adını veren Dede Korkut her hikâyede adı geçen, hikayedeki herkes tarafından sözü dinlenen bilge bir zattır.
E) İçinde hem İslamiyet öncesine hem de İslami döneme ait motifler görülür.
Bre ağalar bre beyler
Ölmeden bir dem sürelim
Gözü müze kara toprak
Dolmadan bir dem sürelim
4. Bu dörtlük aşağıdaki şiir türlerinin hangisinden alınmış olabilir?
A) Koşma B) Semai C) Destan D) Mani E) Varsağı
I. Âşık Veysel
II. Gevheri
III. Dertli
IV. Yunus Emre
V. Erzurumlu Emrah
5. Hem aruzu hem de heceyi kullanan şairlerden bir antoloji hazırlamayı düşünen bir araştırmacı numaralanmış halk ozanlarından hangilerini kitaba almaz?
A) Yalnız I B) I. ve II. C) Yalnız IV. D) IV. ve V. E) I. ve IV.
Halk şiirinin en çok eser veren âşığıdır. 17. yüzyılda hem çağını hem de kendinden sonraki dönemi etkileyen usta bir isimdir. Adlî mahlasını da kullanan sanatçının “Aşıknâme (Şairname)” adlı yapıtı ünlüdür. Bu yapıtta manzum olarak şairleri değerlendirmiştir.
6. Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dertli
B) Erzurumlu Emrah
C) Gevheri
D) Dadaloğlu
E) Âşık Ömer
Nazım Şekli Ölçüsü Birim Sayısı
— 8’lı hece ölçüsü 3-5
Koşma — 3-5
Varsağı 8’lı hece ölçüsü —
7. Yukarıda nazım şekilleri, ölçüleri ve birim sayıları verilmiştir. Tabloda boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde verilenler getirilebilir?
A) Destan - 8’li hece ölçüsü - 5 -15
B) Semai -11’li hece - 3 - 5
C) Koşma- 11’li hece ölçüsü -5 -15
D) Mani - 11’li hece ölçüsü - 1
E) Varsağı - 8’li hece ölçüsü - 3 - 5
| I. Grup | II. Grup |
| I. Seyrani II. Erzurumlu Emrah III. Dertli IV. Gevheri V. Köroğlu |
• 16. yüzyıl kavganın ve koçaklamanın şairi • “Şeytan Bunun Neresinde” veya ‘Telli Saz” isimli koşmasıyla anılan Bolulu ozan • Divan şiirini en iyi bilen 17. yüzyıl halk ozanlarından • Halk şiirinde “taşlama” deyince akla gelen 19. yüzyıl ozanı |
8. I. gruptakilerden hangisinin II. grupta açıklaması yoktur?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Hem divan hem de halk şiirini iyi bilen şair, halk şiiri türündeki eserleriyle asıl ününü yakalamıştır. “Divan” sahibi de olan şair Erzurum ve Trabzon medreselerinde okuduktan sonra İstanbul’a gitmiş ve “Divan Kâtipliği” makamına kadar yükselmiştir. “Hikâye-i Garibe” adlı eseri, şairin hemşehrisi Abdullah Efendi’nin başından geçenleri anlatır; eser nesir ama araya şiirler de karıştırılmıştır.
9. Yukarıdaki parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
A) Erzurumlu Emrah
B) Seyranî
C) Dertli
D) Gevherî
E) Bayburtlu Zihni
Al şalım yeşil şalım
Dağları dolaşalım
Sen yağmur ol ben bulut
Dağlarda buluşalım.
10. Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) İlk iki düzeyle hazırlık yapılmıştır.
B) Kefiye şeması "aaba" biçimindedir.
C) 7’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.
D) Asıl söylenmek istenen III ve IV. dizelerdedir.
E) Bir türküden alınmıştır.
(2015-LYS)
I. İnsanın iç dünyasını öne çıkararak manevi yönünü eğiten ve insanın Allah’a ulaşmasını amaçlayan duyuş, düşünüş ve yaşayış sistemine ... denir.
II. Yaşamını bu düşünce sisteminin öğretileri çerçevesinde şekillendiren kişiye ... denir.
III. Bu düşünüş sisteminde Allah’a ulaşmak için izlenen manevi yolda mutlaka bir... yol göstermelidir.
IV. Bu yolun sonunda Allah’a ulaşıp onda yok olmaya ... denip
V. Bu düşünüş ve yaşayış sistemi ... yoluyla toplumsal yaşamda da önemli bir yere sahip olmuştur.
11. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerde bırakılan boşluklara aşağıda verilenlerden biri getirilemez?
A) Tarikat B) Sülük C) Mürşit D) Tasavvuf E) Sûfî
(2014-LYS)
Cennet cennet dedikleri
Bir ev ile bir kaç hûrî
İsteyene virgil anı
Bana seni gerek seni
12. Yukarıdaki dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Eski Anadolu Türkçesiyle oluşturulmuştur.
B) Dörtlükte kullanılan “-gil” eki günümüzde kullanılmamaktadır.
C) Sekizli hece ölçüsüyle oluşturulmuştur.
D) Allah aşkı ve Allah’a kavuşma isteği dile getirilmiştir.
E) Nazım şekli ilahidir.
(2014-LYS)
13. Aşağıdakilerden hangisi, divan şiiriyle halk şiirinin birbirine yaklaştığının göstergelerinden biri değildir?
A) Nedim ve Şeyh Galip’in hece vezni ile şiir yazması
B) Gevherî’nin aruz vezniyle şiirler kaleme alması
C) Bazı halk şairlerinin divan tertip etmesi
D) Halk ve divan şairlerinin mahlas kullanması
E) Benzer mazmunların kullanılması
(2013-LYS)
14. Halk edebiyatı ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Biçimsel açıdan İslamiyet öncesi edebiyatın devamı niteliğindedir.
B) Sözlü gelenekle kendini sürdürdüğü için daha çok ölçülü, uyaklı yapıtlarla bezelidir.
C) Şiirlerde hece ölçüsü ve dörtlükler kullanılır.
D) Atasözleri, maniler, bilmeceler, tekerlemeler, destanlar bu edebiyatın temelini oluşturur.
E) İslam’ın etkisinden uzak bir yapısı vardır, dini konulara yer verilmez.
15. Halkın içinde türeyip ağızdan ağıza dolaşarak yayılan, yazanları, söyleyenleri belli olmayan, ortaklaşa, sözlü, çok kere besteli, yabancı etkilerden uzak, dili sade, nazım ölçüsü hece olan edebiyat kolu aşağıdakilerden hangisidir?
A) Anonim Halk edebiyatı
B) Tekke edebiyatı
C) Âşık edebiyatı
D) Tasavvuf edebiyatı
E) Anadolu Türk edebiyatı
I. Kendine özgü nazım biçimleri ve ezgisi vardır.
II. Ahmet Yesevi’nin müjdelediği bu tür edebiyatı Yunus Emre kurmuştur.
III. Halk şiirinin biçimsel özelliklerine uyan ancak dinsel konuların ele alındığı edebiyat türüdür.
IV. Tarikatlarda, zaviyelerde bu tür şiirler söylenmiş ve halkın dini duyguları canlandırılmaya çalışılmıştır.
16. Yukarıda özellikleri verilen edebiyat türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Âşık edebiyatı
B) Tekke edebiyatı
C) Anonim Halk edebiyatı
D) Tasavvuf edebiyatı
E) Divan edebiyatı
17. Düzenleyicisi pek bilinmeyen, kendine özgü bir ezgiyle söylenen, çoğu zaman üç dizeden oluşan bentlerin nakaratlarla birbirine bağlandığı anonim halk edebiyatı nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Koşma B) Ninni C) Mani D) Türkü E) Semai
18. Aşağıdakilerden hangisi halk edebiyatı için söylenemez?
A) Nazım birimi dörtlüktür.
B) Dil, halkın kullandığı sade dildir.
C) Uyak çeşidi olarak yarım uyak kullanılmıştır.
D) Zamandan şikâyet, doğa, aşk, hasret, din, tasavvuf, yiğitlik işlenen temalardır.
E) Aruz şiire girmemiştir.
19. Aşağıdakilerin hangisinde halk edebiyatının özellikleriyle çelişen bir bilgi verilmiştir?
A) Kalıplaşmış mecaz ve benzetmelere yer verilmiştir.
B) Doğaçlamaya dayalı ürünler çoğunluktadır.
C) Ezgi, söz kadar önemli sayılmamıştır.
D) Ürünlerin bir kısmı cönk adı verilen defterlerde toplanmıştır.
E) Daha çok şiir alanında gelişmiş; nesir geri planda kalmıştır.
20. Aşağıdakilerin hangisi halk edebiyatıyla ilgili doğru bilgi değildir?
A) Âşıklar usta - çırak geleneği içinde yetişir.
B) Halk edebiyatı günümüzde bütün canlılığıyla yaşarlığını sürdürmektedir.
C) Âşıklar içinde divan şairlerine özenenerek aruzla şiir yazanlar da vardır.
D) İslamiyetten önceki Türk edebiyatı geleneğini sürdüren sözlü bir edebiyattır.
E) Fıkralar, halk hikâyeleri, atasözleri düzyazı türü örnekleridir.
21. Aşağıdakilerin hangisi halk edebiyatı için söylenemez?
A) Tuyug, kıta gibi kendine has nazım türleri vardır.
B) Ürünler yazılı değildir, müzik eşliğinde sözlü olarak oluşur.
C) Genellikle dörtlük kullanılmışsa da ninnilerde ve türkülerde üçlü, beşli söyleyişler görülür.
D) En önemli tür şiirdir.
E) Şiirde başlık yoktur; şiirler nazım biçimiyle adlandırılır.
22. Aşağıdakilerin hangisi halk şairlerinin özellikleri içinde ver almaz?
A) Şiirleri bazı meraklı kişilerce danadili de denilen defterde toplanır.
B) Şiirlerini genelde kopuz denen saz eşliğinde söylerler.
C) Yaşadıkları yerlerden çıkıp diyar diyar gezer bilgi ve görgülerini de artırırlar.
D) Yazıya değil söze önem verirler.
E) Âşıkların çoğu okuma yazma bilmez.
23. “Halk edebiyatı” ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Genellikle yarım uyak kullanılmıştır.
B) Nazım birimi dörtlüktür.
C) Şiirlerin başlığı yoktur.
D) Koşma, varsağı, ilahi, nefes gibi ürünleri vardır.
E) Mecaz ya da simgesel söz kullanılmaz.
17. yüzyılda yaşayan, koşma, semai ve zaman zaman söylediği destanlarında yalın Türkçeyi başarılı biçimde kullanan ozan, kendisinden sonra gelen birçok ozanı da etkilemiştir. Şiirlerinden birçok yeri dolaştığı anlaşılan sanatçı, Divan şiirinden hiç etkilenmemiş, aşk ve doğa üzerine söylediği başarılı şiirleriyle tanınmıştır.
24. Toros Türkmenlerinden olduğu sanılan halk ozanı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Karacaoğlan B) Dadaloğlu C) Gevheri D) Pir Sultan Abdal E) Seyrani
25. Aşağıdakilerden hangisi Halk edebiyatı sanatçılarından biri değildir?
A) Âşık Ömer B) Gevheri C) Seyrani D Nesimi E) Âşık Veysel
19. yy. da yaşayan Halk ozanlarımızda. Ortak özellikleri Divan şiirinden etkilenip aruzla şiirler yazmalarıdır. Ancak bu şiirler heceyle oluşturulanların yanında gölgede kalmıştır. ……, saz şairleri içinde Divan şiirini en iyi bilenlerden biridir; gazel, muhammes ve murabbaları vardır. ….. ise yergi ve mizah şiirimize başarılı örnekler kazandırmıştır. Kötü yöneticileri ve ham sofuları eserlerinde eleştirmekten çekinmemiştir.
26. Bu parçada sözü edilen şairler aşağıdakilerin hangisinde bir arada verilmiştir?
A) Karacaoğlan - Dertli
B) Âşık Ömer - Bayburtlu Zihni
C) Erzurumlu Emrah - Seyrani
D) Dadaloğlu - Âşık Veysel
E) Kayıkçı Kul Mustafa - Gevheri
Aradılar bir tenhada buldular
Yaslandılar şıvgınlarım kırdılar
Yaz bahar ayında bir od verdiler
Yandım gittim ala karlı dağ iken
27. Aşağıdakilerden hangisi bu dörtlüğün halk şiirine ait olduğunun kesin kanıtlarından biri değildir?
A) Hece ölçüsüyle söylenmiş olması
B) Nazım biriminin dörtlük olması
C) Duru ve anlaşılır bir dili olması
D) Konusunun eleştiri olması
E) Dize sonlarında yarım kafiye bulunması
28. Aşağıdakilerden hangisi, halk şiirinin özelliklerinden biri değildir?
A) Şiirler, daha sonraki kuşaklara sözlü olarak aktarılır.
B) Nazım birimi dörtlüktür.
C) Uyaklar, genellikle ya tam ya da zengindir.
D) Hece ölçüsü kullanılır.
E) Günlük konuşma diliyle söylenir.
Evlerinin önü çardak
Elifin elinde bardak
Sanki yeşil başlı ördek
Yüzer Elif Elif diye
29. Karacaoğlan’ın yukarıdaki dizeleriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Anlatım yalın, anlaşılır ve açıktır.
B) Yarım uyak kullanılmıştır.
C) Hece ölçüsü kullanılmıştır.
D) Semai nazım biçimi kullanılmıştır.
E) Kapalı bir anlatım yapılmıştır.
Bu edebiyatın şiirlerinde hem hece hem de aruz ölçüsü kullanılmıştır. Hatta hem Arap hem Acem hem de Türk nazım biçimlerine yer verilmiştir. Ancak araştırmacıların verdikleri örneklerin çoğu hece ölçüsü ile yazıldığı için, bu edebiyatın daha çok bir “hece edebiyatı” olduğu düşünülmüştür.
30. Bu parçada sözü edilen şiir aşağıdakilerden hangisidir?
A) Millî edebiyat şiiri
B) Tekke şiiri
C) Saz şiiri
D) Anonim halk şiiri
E) Divan şiiri
31. Aşağıdakilerden hangisi âşık edebiyatının özelliklerinden biri değildir?
A) Ozanlar şiirlerini saz eşliğinde söylerler.
B) Çoğunlukla yarım uyak kullanılmıştır.
C) Halkın ortak ürünüdür.
D) Dil, genelde halkın konuştuğu dildir.
E) Konusu doğal güzellikler, aşk ve toplumun yaşamıyla ilgilidir.
I. Okuma yazma bilmeyen ozan ve şairler ağırlıktadır.
II. Mecazlara ve diğer söz sanatlarına çokça yer verilir.
III. Hem şiir hem düzyazı alanında ürünler verilmiştir; ancak şiir ağırlıktadır.
IV. Halk deyimlerine ve güzel halk söyleyişlerine yer verilir.
V. Şair, şiirlerini saz eşliğinde, belli bir ezgi ile söyler.
32. Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisi halk edebiyatının özelliklerinden biri değildir?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Din dışı konularda yazmış, yaşama sevinci, insan ve o doğa sevgisini dile getirmiştir. Âşık edebiyatının duygu yönünden en zengin ve güçlü şairidir. Hayatı hakkında kesin bilgilere sahip olmadığımız şairin XVII. yüzyılda Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yaşadığı sanılmaktadır. Şair Toroslar’da, Türkmen boyları arasında yetişmiş; göçebe bir şair olarak Anadolu içinde ve dışında gezmiştir. Geleneksel şiirin dil, anlatım, ölçü anlayışından ayrılmadan aşk, doğa, ölüm, ayrılık gibi temaları işlemiştir; özellikle koşma ve semai biçimlerinde büyük başarı kazanmıştır.
33. Bu parçada tanıtılan şair aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dadaloğlu
B) Kayıkçı Kul Mustafa
C) Karacaoğlan
D) Âşık Ömer
E) Gevheri
Cumhuriyet Döneminde edebiyatımız Batı etkisin de gelişmeye devam etse de bu dönemde halk şiiri örnekleri verilmiştir. Bu dönemde Âşık Veysel gibi büyük bir ozan yetişmiştir Kars, Erzurum, Sivas, Konya ve Kayseri gibi illerde âşıklık geleneğini devam ettiren, âşıklar kahvehanesi geleneğini sürdü ren âşıklar görülmüştür. Saz çalmasa da biçim olarak âşık tarzı şiirler yazan isimler de vardır.
34. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilenlerden biri değildir?
A) Âşık Mahsuni Şerif
B) Âşık Feymani
C) Murat Çobanoğlu
D) Dadaloğlu
E) Abdurrahim Karakoç
Küçük yaşlarda gözlerini kaybetmiş, ailesinin isteğiyle saz çalmaya yönlendirilmiştir. Ahmet Kutsi Tecer tarafından Türk halkına tanıtılmıştır. Köy Enstitülerinde halk türküsü öğretmenliği yapmıştır. Şiirleri Dostlar Beni Hatırlasın adlı kitapta toplanmıştır.
35. Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Abdurrahim Karakoç
B) Âşık Veysel
C) Âşık Mahsuni Şerif
D) Âşık Feymani
E) Murat Çobanoğlu
17. yüzyıl ozanlarımızdandır. Adı bir halk hikâyemizde karakter olarak da geçer. Kale komutanının kızı Selvihan’a rüyasında âşık olduğu (Badeli Âşık) onun peşinden İran'a, Azerbaycan’a gittiği rivayet edilmiş olan sanatçının çoğu şiiri Erzurumlu Emrah’a mal edilmiştir.
36. Bu parçada sözü edilen halk şairi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bayburtlu Zihni
B) Seyrani
C) Dertli İbrahim
D) Köroğlu
E) Ercişli Emrah
Daha senden gayrı âşık mı yoktur
Nedir bu telaşın vay deli gönül
Dizeleriyle ünlenen 19. yüzyılın “badeli ozanlarındandır.” Sivaslı olan bu halk ozanımız hem aruzu hem de heceyi kullanmıştır. Öksüz ve yetim büyüyen halk ozanımızın asıl adı da Mustafa’dır.
37. Bu parçada tanıtılan halk ozanı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Âşık Veysel
B) Pir Sultan Abdal
C) Ruhsatı
D) Sümmani
E) Ercişli Emrah
38. Aşağıdakilerin hangisi halk hikâyeleri için söylenemez?
A) Olaylar nesir; duygular nazım yoluyla anlatılır
B) Ferhat ile Şirin, Kerem ile Aslı, Arzu ile Kan ber ünlü halk hikâyeleridir.
C) Aşk ve kahramanlık konuları işlenir.
D) Anlatımda “Aldı sazı bakalım ne dedi? 9ibl kalıplaşmış sözlere yer verilir.
E) Hikâyeler bilindik bir dua ile başlar.
39. Aşağıdakilerin hangisi halk edebiyatı ürünlerinden değildir?
A) Atasözleri
B) Efsaneler
C) Dede Korkut Hikâyeleri
D) Tekerlemeler
E) Kasideler
40. Aşağıdakilerin hangisi halk edebiyatının sözlü kaynaklarından değildir?
A) Masallar
B) Bilmeceler
C) Halk fıkraları
D) Divan-ı Lügat-it Türk
E) Seyirlik oyunlar
1 2 3 4 5 6 7 8 9
E C A E A E B B E
10 11 12 13 14 15 16 17 18
E B E D E A B D E
19 20 21 22 23 24 25 26 27
C B A B E A D C D
28 29 30 31 32 33 34 35 36
C E C C B C D B E
37 38 39 40
C E E D
İLGİLİ İÇERİK
ANADOLU TÜRKÇESİ İLK ÜRÜNLER TEST-2
İSLAM ÖNCESİ ve GEÇİŞ DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI TEST-2