CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI HALK EDEBİYATI TESTİ-2
Sarı saçlarını deli gönlüme
Bağlamışlar çözülmüyor Mihriban
Ayrılıktan zor belleme ölümü
Görmeyince sezilmiyor Mihriban
Yâr deyince kalem elden düşüyor
Gözlerim görmüyor aklım şaşıyor
Lambada titreyen alev üşüyor
Aşk kâğıda yazılmıyor Mihriban
1.Abdürrahim Karakoç’a alt bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Dizelerde 4+4+3 ve 6+5 durak görülmektedir.
B) İlk olarak saz eşliğinde söylenmemiştir ama halk şiiri özelliklerine sahiptir.
C) Epik şiire özgü nitelikler taşımaktadır.
D) Halk şiirinde görülen ölçü, uyak, redif gibi unsurlardan yararlanılmıştır.
E) Sade ve anlaşılır bir dili vardır.
Birçok ilde etkinliklere katılmış başarılı bir halk ozanıdır Anlattığı türkülü hikâyelerle tanınmıştır. Yıllarca radyo programları yaparak halk edebiyatı ve âşıklık geleneğini tanıtmaya çalışmıştır. Çeşitli dergilerde şiirler yayımlamış, birçok ülkede konserler vermiştir Şiirlerinden oluşan Dertli Bülbül, Neyine Güvenemem Valim Dünyanın adlı eserleri vardır
2.Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Âşık Veysel
B) Murat Çobanoğlu
C) Âşık Mahsunı Şerif
D) Âşık Feymani
E) Seyrani
3. Cumhuriyet Dönemi halk şairleri için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Biçim olarak geleneksel çizgiyi sürdürdükleri
B) Toplumsal konulardan tümüyle uzak durmadıkları
C) Nazım birimi olarak dörtlükten yararlandıkları
D) Saz çalma geleneğine son verdikleri, şiirlerini yazılı olarak ortaya koydukları
E) Geçmişteki âşıklara göre daha yalın bir dil kullandıkları
4. Aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Yavuz Bülent Bakiler ve Sunay Akın, halk şiirinin modern örneklerini vermiştir.
B) Murat Çobanoğlu, hem bir halk âşığıdır hem de halk şiirinin yaşaması için uğraşan biridir.
C) Âşık Feymani’nin şiirlerinde belirgin öğelerden biri tasavvuftur.
D) Âşık Veysel'in bütün şiirleri tek kitapta yer alır.
E) Âşık Mahsuni Şerif, bir saz şairidir.
Günümüzde halk şiiri geleneksel biçimde sazla ve doğaçlama icra edildiği gibi modern şiir anlayışına uygun olarak belirli bir süreç içinde de üretilmektedir. Bu şiirler de duyarlılık ve biçimsel yönden halk şiiri evreni içinde değerlendirilmektedir.
5.Aşağıdakilerden hangisi yukarıda sözü edilen yalnız “duyarlılık ve biçimsel” yönden halk şiirine bağlanabilecek şairlerden biridir?
A) Abdurrahim Karakoç
B) Âşık Reyhâni
C) Şeref Taşlıova
D) Mahzuni Şerif
E) Murat Çobanoğlu
Seni çok sevenler çok örseledi
Oy güzel vatanım, oy Anadolu
Açların çalıştı, tokların yedi
Oy güzel vatanım, oy Anadolu
I. Eleştirel bir üslup kullanılmıştır.
II. Ahenk; yarım uyak, redif ve nakaratla sağlanmıştır.
III. Biçimsel yönden semaiye uygun niteliklere sahiptir.
IV. Tezat sanatına başvurulmuştur.
V. Çapraz uyak düzeninde yazılmıştır.
6.Yukarıda Abdurrahim Karakoç’tan alınan dizeler için numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
I. Cumhuriyet Dönemi halk şairleri yapısal yenilikler ile geleneksel tür ve biçimlerden tamamen uzaklaşmışlardır. ( )
II. XX. yüzyıl halk şiirinde, XIX. yüzyıl halk şiirindeki gibi divan edebiyatı etkisi görülmez. ( )
III. Bayburtlu Zihni, Erzurumlu Emrah ve Seyrani,
IV. XX. yüzyıl halk şairlerinden bazılarıdır. ( )
V. XX. yüzyıl halk şiirinde, geleneksel konulardan tümüyle uzaklaşılmış, yeni bir tema arayışına girilmiştir. ( )
7.Yukarıdaki cümlelerden doğru olanın yanına (D), yanlış olanın yanına (Y) yazıldığında doğru sıralama aşağıdakilerden hangisi olur?
I II III IV
A) (D) (D) (Y) (Y)
B) (D) (Y) (D) (Y)
C) (Y) (D) (Y) (Y)
D) (D) (D) (Y) (D)
E) (Y) (D) (D) (D)
8.Aşağıdakilerden hangisi, Cumhuriyet Dönemi’nde eser veren halk şairlerinden biri değildir?
A) Şeref Taşlıova
B) Murat Çobanoğlu
C) Âşık Veysel Şatıroğlu
D) Abdürrahim Karakoç
E) Kayıkçı Kul Mustafa
I. Grup II. Grup
Âşık Mahzuni Şerif A. İşte Gidiyorum
Âşık Feymani B. Mihriban
Abdürrahim Karakoç C. Ahu Gözlüm
9.Yukarıda I. grupta verilen halk şairleri ile II. grupta verilen şiirler eşleştirilirse doğru sıralama aşağıdakilerden hangisi olur?
I II III
A) B A C
B) A B C
C) B C A
D) A C B
E) C B A
Neyine güvenem yalan dünyanın
Kerem’i yandırıp kül etmedi mi
On bir ay bülbülü ettirdi feryat
Gül için bülbülü lal etmedi mi
10.Yukarıdaki dizlerden yola çıkılarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
A) Bir koşmadan alındığına
B) 11 ’li hece ölçüsü ile kaleme alındığına
C) Ait olduğu şiirin ilk dörtlüğü olduğuna
D) Cumhuriyet Dönemi’nde oluşturulduğuna
E) Halk şiiri geleneğinin etkisiyle yazıldığına
11 Aşağıdaki geleneksel Türk halk şiiri ile Cumhuriyet Dönemi Türk halk şiiri karşılaştırmalarının hangisinde bir yanlışlık yapılmıştır?
Cumhuriyet Öncesi Türk Halk Şiiri Cumhuriyet Dönemi Türk Halk Şiiri
A) Genellikle hece ölçüsü kullanılmıştır. Hece ölçü kullanılmıştır
B) Şiirler, koşma, semai, varsağı gibi nazım biçimleri ile oluşturulmuştur. Şiirler, koşma, semai, varsağı gibi nazım biçimleri ile oluşturulmuştur
C) Şairler, eserlerini saz eşliğinde dile getirmişlerdir. Saz şairliği anlayışı unutulmuş, eserler sadece yazılı olarak üretilmiştir.
D) Şiirler halkın kullandığı sade dille oluşturulmuştur. Şiirler halkın anlayacağı sade dille oluşturulmuştur.
E) Bazı sanatçılar, divan şiirinden etkilenmiş ve o tarzda şiirler söylemeye çalışmışlardır. Sanatçılar, divan şiirinden etkilenmemişlerdir.
Yaylalara çıkma zamanı gelmişti. Arabalar Kars’ın yakınında olan bir yaylaya gidiyordu. Ben de bunların arasındaydım. Yaşım on üçtü. Yolda çok susamıştım. Arabadan inip bir çeşme gözesine koştum. Su içtikten sonra otlara, çiçeklere daldım. Oracıkta uyuyakalmışım. Rüyamda ak saçlı bir ihtiyar, bana suya benzer bir şey içirdi. Gözümü açtığımda gece olmuştu. Uyanınca kendimi daha güçlü hissettim. Hafızamda bazı şeylerin yer ettiğini anladım.
12.Yukarıda kendi dilinden âşık olma hikâyesini anlatan Murat Çobanoğlu, aşağıdaki âşık olma şekillerinden hangisi ile bu geleneğe dâhil olmuştur?
A) Bade içerek âşık olma
B) Usta-çırak ilişkisi ile âşık olma
C) Âşık meclislerini takip ederek âşık olma
D) Sevda yüzünden âşık olma
E) Kalıtım yoluyla âşık olma
Şiirlerinde Karacaoğlan'ın lirik, Dadaloğlu'nun epik sesini başarılı bir biçimde birleştirmiştir. Şiir dilinde bir destan şairinin ses özellikleri vardır. Halk şiiri geleneğinden önemli ölçüde yararlanmış olan şairin önemli şiir kitapları arasında "Hasan'a Mektuplar, Vur Emri, Dosta Doğru" vardır.
13.Bu parçada sözü edilen sanatçımız aşağıdakilerden hangisidir?
A) Âşık Veysel
B) Âşık Feymani
C) Sezai Karakoç
D) Yahya Akengin
E) Abdurrahim Karakoç
Romantik ve hassas bir şair olan …….. şiirlerinde lirizm hâkimdir. O, şahsi tecrübesi olan hazin şarkısını terennüm etmiş ve şiire olan aşkıyla şiir ikliminin havasını teneffüs etmiştir. Dili, halk edebiyatı tarzındaki şiirlerinde oldukça yalın, sade ve pürüzsüzdür. Divan edebiyatı tarzındaki şiirlerinde ise dili ağırdır, özellikle rubailerinde bu dilin mazmunlaştığı görülür. En güzel şiirlerinden biri "Gurbetten Gelmişim, Yorgunum Hancı" dizesiyle başlayan şiiridir. Şiirlerini "Bir Yağmur Başladı ve Dostlar Başına” adlı eserlerinde toplamıştır.
14.Yukarıdaki parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Bekir Sıtkı Erdoğan'ın
B) Arif Nihat Asya'nın
C) Ahmet Telli’nin
D) Ali Çolak'ın
E) Yavuz Bülent Bakiler in
Âşıklar diyarı Elbistan ili
Olur mu bu mevsimin bağ-ı İrem'i
Her çeşmenin üç beş tane güzeli
Her çiçeğin bir arısı var şimdi
15.Bu dizelerin biçim ve içerik özellikleri düşünüldüğünde aşağıdaki sanatçılardan hangisine ait olduğu söylenebilir?
A) Asaf Halet Çelebi
B) Oktay Rıfat Horozcu
C) Edip Cansever
D) Abdürrahim Karakoç
E) Ataol Behramoğlu
Bu dönemde yazılan şiirler daha karamsar, gerçekçi ve eleştirel bir özellik taşır. Bunların çoğunluğu öğretmen şairler tarafından yazılmış böylece memleketçi şiirin Anadolu’nun her tarafına yayıldığını göstermiştir. Bunlardan biri olarak Ahmet Kutsi Tecer de halk şiir ve folklorundan yararlanmıştır. ………. keşfetmiş ve onun vatan boyunca sevilmesini ve tanınmasını sağlamıştır. Hece veznini kendine has bir üslupla ifade etmekle diğer şairlerden ayrılmıştır.
16.Yukarıdaki parçada boş bırakılan yere aşağıdaki sanatçılardan hangisi getirilmelidir?
A) Âşık Feymani'yi
B) Âşık Mahsuni Şerifi
C) Âşık Veysel'i
D) Âşık Şeref Taşlıova'yı
E) Âşık Reyhani'yi
Geçmişteki ozanları, yaşayan ozanları bir bir inceledim. Kendime yol gösterici, eylem kılavuzu olarak seçtiğim Pir Sultan oldu. Ses olarak etkilendiğim sanatçı Davut Sulari’dir. Toprak çocuğuyuz, toprağa karşı büyük bir özlemimiz vardır. Bunu da en iyi dile getiren Âşık Veysel idi. Belirli bir derecede onun da etkisinde kaldım. Sulan’ den etkilendiğim sese, Âşık Veysel mülayimliğini kattım. Ve şunu anladım: O güne kadar halk ozanlığı sürekli olarak istismar edilmişti. Halk şiiri geleneği gül, bülbül, çiçek, edebiyatının dışına çıkarılmalıydı. İlk amacım bugüne kadar gelen bu kalıpları kırıp yıkmak oldu. Olaylardan ve halk yaşamından aldığım gerçekle¬ri bir bir işlemeye başladım.
17.Bu parçada görüşlerini dile getiren günümüzde Alevi-Bektaşi şiirinin yaşamasına katkıda bulunan ozan, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Reyhani
B) Murat Çobanoğlu
C) Âşık Mahzuni Şerif
D) Abdurrahim Karakoç
E) Hüseyin Çırakman
Kuran’a bak İncil’e bak
Dört kitabın dördü de Hak
Hakir görüp ırk ayırmak
Hakikatte yüz karası
Bin bir ismin birinden tut
Senlik benlik nedir sil at
Tuttuğun yola doğru git
Yoldan çıkıp olma asi
18. Âşık Veysel’e ait bu parça için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Tasavvufi bakış açısıyla oluşturulmuştur.
B) Konusu bakımından didaktik bir şiirdir.
C) Birinci dörtlük 4+ 4 duraklıdır.
D) Halk şiiri geleneğini yansıtmaktadır.
E) Milliyetçi bir felsefeyle oluşturulmuştur.
19.Aşağıdakilerin hangisinde verilen sanatçı ile karşısındaki bilgi uyumlu değildir?
A) Yaşar Reyhani: Böyle Bağlar, Kervan, Şu Tepenin Arkasında, Alvarlı Reyhani gibi kitaplarda eserleri toplanmış ve Gidirem, Derdini Dertsize Açma, Baba türküleriyle tanınmış ve Dertli mahlasını da kullanmıştır.
B) Neşet Ertaş: Garip mahlasını da kullanan, gönül adamı bir abdal olan sanatçı, devlet sanatçılığını reddetmiş ve “Bozkırın Tezenesi” olarak ün yapmış olup “Gönül Dağı” türküsüyle tanınmıştır.
C) Âşık Sefai: Ayşe’m şiiriyle tanınmış, Bizden Yana, Pusu, Bu Hesap Sorulacak, Zaman Gelsin Söylerim gibi eserlerin sahibi olup millî ve tasavvufi şiirlerinde başarılı bir söyleyiş yakalamıştır.
D) Ozan Ârif Şirin: Türk-İslam idealine bağlanmış, destansı söyleyişleriyle tanınmış olan sanatçının Bir Devrin Destanı, Destanlar Konuşuyor, Korkum Yok, Taş Medrese gibi eserleri bilinmektedir.
E) Murat Çobanoğlu: Dostlar Beni Hatırlasın, Sazımdan Sesler, Deyişler gibi kitaplarda eserleri toplanan sanatçıyı, edebiyata kazandıran Ahmet Kutsi Tecer olmuştur.
20.Aşağıdaki yargılardan hangisi Âşık Murat Çobanoğlu için yanlıştır?
A) İlk bağlama derslerini yörenin usta âşıklarından olan babası Gülistan Çobanlar’dan aldı.
B) 1960’lı yıllardan itibaren sürekli olarak Konya Âşıklar Bayramı’na katıldı; birçok kez çeşitli dallarda birincilikler aldı.
C) Şiirlerinde göçerlik koşullarını, Güney Anadolu’da hüküm süren aşiret kavgalarını duru ve yalın bir dille yansıttı.
D) Âşıklık geleneğinin bir parçası olan türkülü hikâyeler anlatma konusunda başarılı oldu ve kendi türkülerinin yanı sıra usta malı türküleri de genç kuşaklara aktardı.
E) Uzun yıllar radyo programları yaptı; halk edebiyatı ve âşıklık geleneği üzerine çeşitli seminerler verdi.
21.Halk şiirine 20. yüzyılda verilen değerin nedenleriyle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi doğrudur?
A) Öz Şiir anlayışının zayıflaması
B) Halk ozanlarının Toplumcu Gerçekçilerden etkilenmesi
C) Ulus-devlet yapısının sonucu olarak halk kültürünün önem kazanması
D) 19. yüzyılda aydınlar tarafından çok ihmal edilmesi
E) Batı kaynaklı klasik müziğin ülkemizde giderek yaygınlaşması
Sanatçılar Yaşadıkları Dönemler Eserleri
---- 17. yüzyıl Şairname
Bayburtlu Zihni ………. Sergüzeştname
Âşık Veysel 20. Yüzyıl ----
22.Yukarıda sanatçılar yaşadıkları dönem ve eserleri verilmiştir. Tabloda boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde verilenler getirilmelidir?
A) Kayıkçı Kul Mustafa- 20. yüzyıl - Dostlar Beni Hatırlasın
B) Âşık Ömer - 19. Yüzyıl - Sazımdan Sesler
C) Karacaoğlan - 19. Yüzyıl - Deyişler
D) Köroğlu-18. Yüzyıl - işte Gidiyorum Çeşm-i Siyahım
E) Dadaloğlu-17. Yüzyıl- Sazımdan Sesler
Senden aldım bu feryadı
Bu imiş dünyanın tadı
Anılmazdı Veysel adı
O sana âşık olmasa
23.Bu şiirle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenemez?
A) Düz uyak düzeniyle uyaklanmıştır.
B) Sekizli hece ölçüsüyle söylenmiştir.
C) Tam uyak kullanılmıştır.
D) Redife yer verilmemiştir.
E) Şiirin son dörtlüğüdür.
24.Aşağıdakilerin hangisi XIX. yüzyıl halk şiiri ile XX. yüzyıl halk şiirinde ortak değildir?
A) Saz eşliğinde belli bir ezgiyle söylenmesi
B) Dörtlük nazım birimi ve hece ölçüsü kullanılması
C) Ahengin uyak ve redifle sağlanması
D) Son bölümde şairlerin adının geçmesi
E) Nazım biçimleriyle adlandırılması
Hayli dolaşayım yüce dağlarda
Dost beni bıraktı ah ile zarda
Ötmek İstiyorum viran bağlarda
Ayağıma cennet kiralansa da
25.Bu şiirle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenemez?
A) Düz uyak düzeniyle uyaklanmıştır.
B) On birli hece ölçüsüyle söylenmiştir.
C) I. ve III. dizeler aralarında tam uyaklıdır.
D) II. ve III. dizeler aralarında zengin uyaklıdır.
E) Şiirin son dörtlüğüdür.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
C B D A A C C E D D
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
C A E A D C C E E C
21 22 23 24 25
A B D E E
