TANZİMAT I. DÖNEMİ SANATÇILARI TEST-1
Âh yaktık şu mübârek vatanın her yerini
Saçtık eflâke kadar dudunu âteşlerini
Kapadı gözde olanlar çıkası gözlerini
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini
1.İçerik ve biçim özellikleri dikkate alındığında, yukarıdaki şiirin aşağıdaki şairlerden hangisine ait olduğu söylenebilir?
A) Namık Kemal B) Abdülhak Hamit
C) Tevfik Fikret D) Ahmet Haşim
E) Cenap Şahabettin
Ziya Paşa, divan şiirinde karşılaştığımız hikemi şiirin son büyük temsilcisidir. Filozofça bir yaklaşımla ortaya koyduğu kimi dizeleri özlü birer söz niteliği kazanmış, halk dilinde atasözü gibi söylenir olmuştur.
2.Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisinin Ziya Paşa’ya ait olduğu söylenemez?
A) Nush ile uslanmayanı etmeli tekdir
Tekdir ile uslanmayanın hakkı kötektir
B) İdrak-i maali bu küçük akla gerekmez
Zira bu terazi o kadar sıkleti çekmez
C) Ayinesi iştir kişinin lâfa bakılmaz
Şahsın görünür rütbe-i aklı eserinde
D) Allah’a sığın şahs-ı halimin gazabından
Zira yumuşak huylu atın çiftesi pektir
E) Karşı dağlarda tutuşmuş gibi gül bahçeleri
Koyu bir kırmızılık gökten ayırmakta yeri
3.Namık Kemal ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Sanatta toplumsal yarar gözetmiştir.
B) “Vatan” ve “hürriyet” şairi olarak tanınır.
C) Tiyatroyu yararlı bir eğlence aracı olarak görmüştür.
D) Edebiyat eleştirisinin gelişmesine öncülük etmiştir.
E) Romanlarında realizm ve natüralizmin etkisinde kalmıştır.
Tanzimat Döneminde yapıtlar veren sanatçı, yapıtlarıyla ve fikirleri arasındaki çelişkiler nedeniyle tezat şairi olarak tanındı. Şiir, makale, hiciv, mizah, antoloji ve edebiyat tarihi alanlarında eserler verdi; çeviriler yaptı. Gazel, kaside ve terkibibend gibi klasik nazım biçimleri içerisinde yeni düşünceleri işledi. Meşrutiyet yönetimini ve insan haklarını savundu. İçinde bulunduğu toplumun yanlışlıklarını ve yolsuzluklarını dile getirdi, sorunlara çözüm aradı.
4.Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şinasi
B) Ziya Paşa
C) Namık Kemal
D) Ahmet Mithat Efendi
E) Recaizade Mahmut Ekrem
5. Namık Kemal ile ilgili aşağıdaki açıklamaların hangisi yanlıştır?
A) Tahrib-i Harabat ve Takip eleştirilerini Ziya Paşa için yazmıştır.
B) İlk edebî roman İntibah; ilk tarihsel roman Cezmi onundur.
C) Kısa hikâye türünde başarılı örnekler vermiştir.
D) Şiir, roman, eleştiri, mektup... gibi birçok türde eser vermiştir.
E) Gazetecilikle de uğraşmış, makalelerinde sosyal meseleleri işlemiştir.
6.Aşağıdakilerin hangisi Namık Kemal’in tiyatrosuyla, tiyatroya yaklaşımıyla ilgili değildir?
A) Kahramanların ruh hallerini abartılı bir biçimde anlatan yazar, belirgin şekilde iyilerle kötüleri karşı karşıya getirir.
B) Oyunları sahne dili ve tekniği bakımından son derece başarılıdır.
C) Tiyatroyu en faydalı eğlence olarak görmüş, halkı eğitmek için bu türün imkânlarından yararlanmak istemiştir.
D) Romantik tiyatronun etkisinde kalmış, oyunlarını dram türünde yazmıştır.
E) En çok eser verdiği edebî tür tiyatrodur.
7. Aşağıdakilerin hangisi Namık Kemal’in şairliği ve şiiri ile ilgili yanlış bir açıklamadır?
A) Gençliğinde divan edebiyatı çerçevesi içinde şiirler yazmıştır.
B) Biçimce eski şiire bağlı olsa da öz bakımından yenilikçidir.
C) Türk edebiyatının doğa temalı ilk pastoral şiirini yazmıştır.
D) Şiir dilinde hitabet üslubu ağır basar.
E) Hürriyet Kasidesi, Vâveyla gibi şiirlerinde hürriyet ve vatan sevgisi temalarını işlemiştir.
8. Aşağıdakilerin hangisi Namık Kemal’in şairliği ve şiiri ile ilgili yanlış bir açıklamadır?
A) Bazı şiirlerinde heceyi de denemiştir.
B) Bir divan oluşturacak kadar divan şiirine hâkimdir.
C) Son dönem şiirlerinde biçimsel yeniliklere yer vermiştir.
D) Murabba nazım şekliyle çok başarılı örnekler vermiştir.
E) Şiiri bireysel duyuş ve yaşantılarının estetik bir ifadesi olarak görmüştür.
9. Aşağıdakilerin hangisi Namık Kemal’in gazeteciliği için söylenemez?
A) Onun için gazete, halkı aydınlatma, Batı’nın uygar yüzüyle tanıştırma aracıdır.
B) Şairin bir sanatçı olmaktan çok hareket adamı olduğu savı gazetecilikte daha iyi fark edilir.
C) Gazete yazılarında Tanzimat nesrini işleyen ve onu canlandıran bir yazar olarak görülür.
D) Basiret ve Devir gazetelerini çıkarmıştır.
E) Gazete yazılarında hükümetin basın üzerine getirdiği yasakları eleştirmekten çekinmez, gazetesi bu nedenle kapatılır.
10. Aşağıdakilerin hangisi Namık Kemal’in romancılığıyla ilgili yanlış bir açıklamadır?
A) Romanı da diğer edebi türler gibi halkı eğitmek için faydalı bir eğlence olarak görmüştür.
B) Halkı eğitmeyi düşünmekle beraber romanlarında edebî çizgiden uzaklaşmak istememiştir.
C) Romanlarında karakter tahlillerine önem vermiştir.
D) Tekniğin çok güçlü olmadığı romanlarında bir yığın tesadüflerle gerçek dışı olaylar yer alır.
E) Romanlarında klasisizm akımının etkileri görülür.
Türkçülük ve milliyetçilik akımının önde gelen isimlerindendir. Edebiyatımıza tiyatro uyarlamaları ve çeviri eserleriyle katkıda bulunmuştur. Bursa’da yaptırdığı tiyatroda, tercüme ettiği eserlerin sahnelenmesini sağlamış, tiyatroyu halka tanıtıp sevdirmeye çalışmıştır. Moliere’in birçok eserini Türkçeye kazandırmıştır. Ayrıca tarih ve dil alanında da eser vermiştir. Ebulgazi Bahadır Han’ın “Şecere-i Türk” adlı eserini Osmanlı Türkçesine aktarmıştır.
11.Bu parçada tanıtılan Tanzimat sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şinasi B) Şemsettin Sami C) Ahmet Vefik Paşa D) Namık Kemal E) Ahmet Mithat Efendi
Bu eserde yazar iki ailenin yaşamından hareketle yanlış Batılılaşmayı gözler önüne sermek istemiştir. Alafranga hayata meraklı olan Mustafa Merakî Efendi’nin biri kız, biri erkek iki çocuğu vardır. Onları çok gösterişli giyindirir, fakat eğitimlerine pek önem vermez. Oğlu Felâtun Bey, memur olur ama işine gitmez. Vaktini, eğlence yerlerinde geçirir. Batı hayranıdır. Babası ölünce, kendisine yüklü bir miras kalır. Polini adlı bir Fransız’a âşık olur. Bütün servetini o kadınla birlikte tüketir. Sonunda Akdeniz adalarının birinde bir mutasarrıflık elde ederek İstanbul’dan uzaklaşır. Rakım Efendi ise babasını çok küçük yaşta kaybetmiştir. Çevresinin yardımıyla eğitimini tamamlayıp memur olur. Sevilen ve sayılan biridir. Canan adlı küçük bir cariye satın alarak onu okutur, Fransızca ve piyano dersleri aldırır. Sonunda Canan ile evlenir.
12.Bu parçada sözü edilen eserin türü ve yazarı aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) Roman, Şemsettin Sami
B) Hikâye, Recaizade Mahmut Ekrem
C) Tiyatro, Samipaşazade Sezai
D) Roman, Ahmet Mithat Efendi
E) Hikâye, Ahmet Vefik Paşa
Tanzimat edebiyatındaki ateşli tiyatro eserlerinden biridir. Vatan, millet gibi heyecanlı konuları işlemektedir. Oyunun kahramanı İslam Bey, savaş çıkınca nişanlısı Zekiye ile vedalaşır ve cepheye gider. Nişanlısı ile birlikte cepheye gitmek isteyen; ama bu isteği kabul görmeyen Zekiye erkek kılığına girerek Âdem adıyla gönüllüler arasına katılır ve cepheye gider. Kale komutanı Sıtkı Bey, Âdem’i çelimsiz bulduğu için geri göndermek ister, ama Âdem, Sıtkı Bey’in bu isteğini kabul etmez. Bu arada Zekiye’nin nişanlısı İslam Bey yaralanır. Abdullah Çavuş ve Âdem düşman cephaneliğini havaya uçurur ve kale kurtarılır. Bu safhadan sonra sürprizler ardı ardına gelir. Âdem’in kimliği ortaya çıkar. Sıtkı Bey ise Zekiye’nin daha önce öldüğünü sandığı babasıdır. Zekiye, hem zafer sevincini hem de babasına kavuşma sevincini yaşar. Nişanlısı İslam Bey’le evlenir.
13.Bu parçada sözü edilen eser ve bu eserin yazarı aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) Şair Evlenmesi, Şinasi
B) Macera-yı Aşk, Abdülhak Hamit Tarhan
C) Çok Bilen Çok Yanılır, Recaizade Mahmut Ekrem
D) Besa yahut Ahde Vefa, Şemseddin
E) Vatan Yahut Silistre, Namık Kemal
14. Şinasi’yle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinde bilgi yanlışı yapılmıştır?
A) “Tercüme-i Manzume” adlı eseri Batı şiirinden yapılan tercümelerden oluşmaktadır.
B) “Tasvir-i Efkâr” adındaki gazeteyi Ziya Paşa’yla birlikte çıkarmıştır.
C) Atasözlerini derlediği eserinin adı “Durub-ı Emsal-i Osmaniye”dir.
D) Noktalama işaretlerini ilk defa kullanan sanatçıdır.
E) Düz yazılarını günlük konuşma diliyle yazmıştır.
Tiyatroyu toplum için faydalı bir eğlence aracı olarak görmüş olan sanatçı, değişik konuları işleyen oyunlar yazmıştır. “Vatan yahut Silistre”, vatan, millet, bayrak gibi toplumsal konuların öne çıktığı bir oyunudur. “Gülnihal” adlı oyunu ise sanatçının oyunları arasında teknik bakımdan en başarılı olanıdır.
15.Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Namık Kemal B) Şinasi C) Şemsettin Sami D) Ziya Paşa E) Ahmet Mithat Efendi
(I) Özellikle birinci dönem Tanzimatçıları tiyatroyu eğlendirici bir eğitim aracı olarak görmüştür. (II) Bu döneme kadar tiyatro; geleneksel tiyatrolar ve Batıdaki tiyatroların uyarlaması olarak devam ederken bu dönemde ilk yerli tiyatro eseri yazılmıştır. (III) Yazılan bu ilk eser, Namık Kemal’in 1873 yılında yazdığı ve oynandığında büyük yankı uyandıran Vatan yahut Silistre oyunudur. (IV) Bu dönemdeki tiyatro eserlerinde dil, diğer türlere göre, konuşma diline yakın ve sededir. (V) Bu eserlerde kölelik, cariyelik, görücü usulüyle evlenme, vatan, millet, eşitlik, hürriyet gibi toplumsal veya tarihsel temalar ele alınmıştır.
16.Bu parçadaki numaralandırılmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Küçük yaşta babasını kaybeden Talat’ı, annesi büyütmüştür. Talat, Fitnat’ın üvey babası Hacı Mustafa’nın dükkânına işe gidip gelirken uğramaktadır. Talat, bir gün eve dönerken evlerinin cumbasında Fitnat’ı görür ve ona âşık olur. Fitnat da Talat’ı sever. Ancak Fitnat, Babalığının korkusundan evden çıkamaz. Talat, kadın kılığında eve girer ve Fitnat ile konuşur. Babalığı, Fitnat’ı Ali Bey adında zengin birisiyle evlendirir; ama Fitnat, Ali Bey’i yanına yaklaştırmaz. Fitnat, intihar eder. Fitnat’ın boynunda annesinin taktığı bir muska bulunmaktadır. Kocası olan Ali Bey, bu muskayı açıp okuyunca öz kızıyla evlendiğini anlar ve çıldırır.
17.Bu parçada sözü edilen eserin türü ve yazarı aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) Tiyatro, Samipaşazade Sezai
B) Roman, Recaizade Mahmut Ekrem
C) Hikâye, Ahmet Mithat Efendi
D) Tiyatro, Namık Kemal
E) Roman, Şemsettin Sami
18. Aşağıdaki yazar - eser eşleştirmelerinin hangisinde yanlışlık yapılmıştır?
A) Ziya Paşa - Defter-i Âmal
B) Şinasi - Tercüme-i Manzume
C) Ahmet Mithat Efendi - Henüz 17 Yaşında
D) Şemsettin Sami - Çerkez Özdenler
E) Namık Kemal - Akif Bey
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
A E E B C B D E D E C D E B A C E D
