TANZİMAT EDEBİYATI COŞKU ve HEYECANA BAĞLI METİNELER ŞİİR TEST-5
1. Bu dönemde “Sanat toplum içindir.” görüşü benimsenmiştir. Bu nedenle şiirde söyleyişe değil fikre önem verilmiştir. Fransız edebiyatı örnek alınarak romantizmden etkilenilmiştir. Roman, tiyatro, makale gibi Batıdan alınan türler ve noktalama işaretleri de ilk defa bu dönemde kullanılmıştır.
Bu parçada sözü edilen edebî dönem aşağıdakilerden hangisidir?
A) Divan edebiyatı
B) Tanzimat edebiyatı
C) Servet-i Fünun edebiyatı
D) Fecr-i Âti edebiyatı
E) Millî Edebiyat
2. Tanzimat devri yazar, şair ve devlet adamlarındandır. Küçük yaşlardan itibaren bir taraftan Arapça ve Farsçayı öğrenmiş, bir taraftan da eline geçen divanları okumuştur. Hatta bir ara divan edebiyatı tarzında şiirler yazmıştır. Yaşamının ileriki yıllarında Fransızcayı öğrenmiş ve Fransızcadan eserler tercüme etmiştir. Fransız kültürüyle olan bu yakınlaşması Batı edebiyatı ile divan edebiyatı arasında gelgitler yaşamasına neden olmuştur. Düşünsel yönden Batı etkisinde kalmasına rağmen, divan edebiyatı geleneğinden kopmamıştır. “Harabat” isimli antolojisi, eski geleneğin en güzel örneğidir.
Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Namık Kemal B) Ziya Paşa C) Şinasi D) Halit Ziya E) Ahmet Mithat Efendi
3. Tercüman-ı Ahval gazetesini çıkararak yeni bir edebiyatın önderi olmuştur. Toplum için sanat anlayışını benimseyen sanatçı, dilin süs ve özentiden kurtulup sadeleşmesi için çalışmıştır. Türk edebiyatında ilk tiyatro eserini yazan, noktalama işaretlerini de ilk kez kullanan sanatçıdır.
Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Namık Kemal B) Ziya Paşa C) Şinasi D) Muallim Naci E) Nabizade Nazım
4. Çok yönlü bir çaba içine girerek gazete çıkarmış, makale, şiir ve oyun yazmış, sözlük çalışmaları yapmıştır. Düzyazılarında sade bir dil kullandığı görülür. Dildeki yalınlaşma çabasını, edebiyat ve tiyatro alanlarındaki eserleriyle desteklemiştir. Edebiyatımızdaki ilk tiyatro yapıtını ortaya koyarken bir yandan Batılı yöntemleri uygulamış, diğer yandan da geleneksel seyirlik oyunlarımız olan karagöz ve orta oyununa sırtını dönmemiştir. Batı şiirini tanıtma, yeni şiir biçimlerini edebiyata sokma amacıyla Fransız şairlerinden tercümeler yapmış; bunları “Tercüme-i Manzume” adıyla yayımlamıştır.
Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şinasi B) Ziya Paşa C) Namık Kemal D) Ahmet Mithat Efendi E) Recaizade Mahmut Ekrem
5. ………….. Tanzimat’ la başlayan Batılılaşma hareketinin etkisinde gelişen çağdaş Türk edebiyatının ilk aşamasını oluşturan üç yazardan biridir. 1859’da yazdığı “Terci-i Bend” şiiriyle tanınmıştır. Hece ile yazdığı birkaç şarkı dışında, divan şiiri geleneğine bağlı kalmıştır. Kullandığı mazmunlarla bu şiir anlayışının duyuş ve düşünüş özelliklerinden geniş ölçüde yararlandığı görülür. 1868’de Hürriyet’te yayımladığı ünlü “Şiir ve İnşa” makalesinde, Türk edebiyatının çağdaş bir düzeye erişmesini, gerçek Türk edebiyatı olan halk edebiyatının bu yenileşmede temel alınması gerektiğini savunmuştur.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Şinasi B) Ziya Paşa C) Namık Kemal D) Ahmet Mithat Efendi E) Recaizade Mahmut Ekrem
Ettin âzâd bizi olmuş iken zulme esir
Cehlimiz sanki idi kendimize bir zencîr
Bir ıtık-nâmedir insana senin kanûnun
Bildirir haddini sultana senin kanûnun
6.Şinasi Tanzimat Dönemi'ne ait bu şiirle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Dönemin sosyal ve siyasî zihniyetini yansıtmaktadır.
B) Sanat yapma amacıyla yazılmıştır.
C) Eski edebiyatımızda görülmeyen bir konu ele alınmıştır.
D) Tam uyak, ek ve sözcük redifi kullanılmıştır.
E) Dönemine göre sade bir dili vardır.
I. Yurtseverlik, hürriyet, millet kavramlarına bağlı bir Tanzimat aydınıdır.
II. “Vatan Şairi”, “Hürriyet Şairi” olarak anılan sanatçı; ten-kit, biyografi, tiyatro, roman, târih ve makale türlerinde de eserler verdi.
III. Türk Edebiyatının ilk edebi romanı olan "İntibah" sanat-çının romantizm akımıyla kaleme aldığı eseridir.
IV. Batılı anlamda Türk Edebiyatının ilk tiyatro eseri olan "Vatan yahut Silistre" sanatçının tiyatro alanındaki tek eseridir.
V. ”Toplum için sanat” anlayışını benimsemiş; sanatını, toplumun Batılılaşması için bir araç olarak kullanmıştır.
7.Yukarıda numaralı özelliklerden hangisinde, Namık Kemal ile ilgili bir bilgi yanlışı söz konusudur?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Duruyorken hareketsiz, sessiz
Yere inmiş göğe benzerdi deniz
Aksi tekbir ile dolmuş dereler
Secde eylerdi bütün meşcereler
Şeb-i mehtap doğar aynı şafak
Her taraf nura olur müstağrak
8.Abdülhak Hamit Tarhan’a ait bu şiirle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Tanzimat II. Dönem şiirinin özelliklerini yansıttığı
B) Bireysel bir tema etrafında oluşturulduğu
C) Romantizmin şiirdeki etkisini yansıttığı
D) Divan şiirinin biçimsel özelliğini yansıtmadığı
E) Ahengin tam uyakla sağlandığı
Tanzimat şiirinde biçimsel olarak eskiye bağlı kalınmış, içe-
I
rikte yenilik yapılmıştır. Batı edebiyatının etkisiyle biçimsel
yenilikler yapan II. Dönem sanatçıları I. Dönem sanatçıların-
II III
dan daha yenilikçidirler. Eskiyi ve yeniyi bir arada bulundur-
ması yönünden şiirlerde bir ikilik dikkat çeker. Adalet, hak,
IV
hukuk, vatan gibi yeni konular işlenmekle birlikte, divan ede-
biyatının “parça güzelliği” anlayışı sürdürülmüştür.
V
9.Tanzimat şiiriyle ilgili olarak numaralı yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışı söz konusudur?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Yârab ne hayat!
Cepler delik az çok,
Lâkin ne zarar var ki delikten düşecek yok
Bir korkusu vardır
Meyhanelerin saat-i tâtili pek erken...
Bir kirli paçavrayla gezer;
Mendilidir o
10.Tanzimat Dönemi'ne ait bu şiirle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Hem konu hem içerik yönünden divan şiirinden ayrı bir yol izlediği
B) Beyit birimiyle ve sarmal uyak örgüsüyle yazıldığı
C) Ritminin hece ölçüsüyle sağlandığı
D) Gazel nazım biçimiyle oluşturulduğu
E) Dönemin sosyal ve siyasî eleştirisinin yapıldığı
I. Klasisizmin oluşma zeminin hazırlayan XVIII. yüzyıl, Avrupa tarihinde Aydınlanma Dönemi olarak adlandırılır.
II. Ziya Paşa’nın Sadrazam Ali Paşa’yı eleştirdiği Zafer-name, edebiyatımızda yergi türünün önemli bir örneğidir.
III. II. Dönem sanatçılarından olan Abdülhak Hamit ve Recaizade Mahmut şiirlerini "toplum için sanat" anlayışıyla oluşturmuşlardır.
IV. Doğu ile Batı kültürü arasında kesin bir tavır belirleyememiş olan Ziya Paşa’nın eserlerinde bir ikilik dikkat çeker.
V. Abdülhak Hâmid sürekli yeni şekiller denemiş; şiirlerinde yapı ve içerik olarak değişiklikler yapmıştır.
11.Yukarıda numaralı cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı yapılmıştır?
A)I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Şiir, makale, tarih, eleştiri, biyografi, roman, tiyatro gibi türlerde eser verdi. Bunları toplumun uyanıp gelişmesi için araç olarak kullandı. “Tiyatro bir eğlencedir, ama eğlencelerin en faydalısıdır.” görüşüyle toplumu oldukça etkileyen tiyatrolar yazdı. Yeni edebiyatın tavizsiz bir savunucusu oldu. Edebiyat tarihine “vatan ve hürriyet şairi” olarak adını yazdırdı.
12.Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Abdülhak Hamit Tarhan B) Şemseddin Sami C) Nabizade Nazım D) Ahmet Mithat Efendi E) Namık Kemal
“ Doğa ” kavramı insanın iç doğası (ruh hâli) anlamında kullanılmıştır. Ne var ki, insanın her yönü ele alınmamış; hayatın zamanla değişen koşulları dışında, insanın duygu ve düşüncelerinin hiç değişmeyen yanları bulunduğuna inanılmış, insandaki bu evrensel özelliklerin incelenmesine girişilmiştir. Örnek olarak alınan Yunan ve Latin edebiyatlarındaki insanla kendi çağlarındaki insan arasındaki benzerliğe sık sık işaret edilmiştir.
13.Bu cümlede sözü edilen anlayış aşağıdaki akımların hangisine ait olabilir?
A) Romantizm B) Klasisizm C) Sembolizm D) Parnasizm E) Fütürizm
Fransız romatiklerinden etkilenen Tanzimat Dönemi
I II
yazarı Namık Kemal, dönemin eğlence yaşamını
III
bir aşk öyküsüyle birlikte anlattığı Araba Sevdası
IV
adlı romanında dönemine göre yalın bir
V
dil kullanmıştır.
14.Yukarıdaki numaralanmış sözlerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Tanzimat Edebiyatı döneminde “Toplum için sanat” yerine “sanat için sanat”, “göz için kafiye” yerine “kulak için kafiye”yi savunur. Her güzel şey şiirdir ilkesini benimseyerek Türk şiirinin tema ve konusunu genişletir. “Piraye, Emced, Nijad” adındaki üç çocuğunun ölümü, ona içli şiirler yazdırtır. Ölüm teması üzerinde fazlaca durur. Şiirde “fikri, hissi, hayali” güzellikler arar. Edebiyat kuramcılığı, roman ve komedi yazarlığı, şairliğinden daha güçlüdür.
15.Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Abdülhak Hamit Tarhan
B) Recaizade Mahmut Ekrem
C) Samipaşazade Sezai
D) Ahmet Mithat Efendi
E) Nabizade Nazım
Şiir ve İnşa makalesi................. ile çelişkiler barındırır. Ama ................. pek çok konuda çelişkilerden kurtulamamıştır. Daha doğrusu eski ve yeni edebiyat arasında bir tercihte bulunmak zorunda olmak onu çelişkili göstermiş, bazen divan bazen halk edebiyatı yanlısı olmuştur.
16.Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Harabat - Ziya Paşa
B) Tahribi Harabat - Namık Kemal
C) Mukaddime - Şinasi
D) Demdeme - Muallim Naci
E) Zemzeme - R. M. Ekrem
Ne mümkün zulm ile bidâd ile imhâ-yı hürriyet
Çalış idrâki kaldır muktedirsen âdemiyetten
17.Hürriyet Kasidesi'nden alınan bu dizelerde anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Özgürlük insan için en temel istektir.
B) Adalet kişiye göre değiştirilebilen bir kavram değildir.
C) Özgürlük isteği baskı ve zorbalıkla engellenemez.
D) Özgür toplumlar özgürlüklerinin farkında olmalıdır.
E) Toplumsal adalet ve eşitlik toplumsal mücadeleyle kazanılır.
Tanzimat şiirini divan şiirinden büyük bir kopuş olarak görmemek lazım. Çünkü..................
18.Bu cümle aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanamaz?
A) Tanzimatçılar şiiri sadece içerikte yenilemişlerdir.
B) Tanzimatçılar, divan şairleri gibi aruzu kullanmaya devam etmiştir.
C) şiir bir şekilde kendinden önceki şairlerin izlerini taşır.
D) edebî dönemler bir anda birbirinden tamamen kopan özellikler göstermez.
E) Tanzimatçılar da divan şairleri gibi padişahlara kasideler sunmuş, İslam edebiyatının hâkimiyetini korumuşlardır.
Eski şiir kültürüyle yetişmiş ve divan şiirini çok iyi bilmektedir. Uzun süre Londra'da kalmış burada da Batı şiirini yakından tanımıştır. Terkibibent nazım biçimini Tanzimat'ta da yaşatmış hatta divan şairi Bağdatlı Ruhi'ye nazireler yapmıştır.
19.Bu parçada sözü edilen şair, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ziya Paşa B) Şinasi C) Abdülhak Hamit Tarhan
D) Namık Kemal E) Ahmet Vefik
Tanzimat II. Dönem baskının en fazla hissedildiği dönemlerdendir. İlk dönemin özgürlük ortamının yerini sessizlik ve korku almıştır. Bu yüzden şairler suya sabuna dokunmayan konulara yönelmişlerdir.
20.Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisi olamaz?
A) bireysel, toplumsallıktan uzak
B) zarar vermeyen
C) sorumluluk üstlenmeyen
D) risk olmayan
E) kalıcı olmayan
........... şiirindeki kişiler, ………… şiirinden farklı olarak yaşanılan hayatta duyan, düşünen, seven, acılara tepki gösteren bir insan tipi olmasıdır. Bunun ilk örneğini Akif Paşa, torunu için yazdığı mersiyede vermiştir.
21.Bu parçada boş bırakılan yerlere, sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?
A) Halk – Divan
B) Tanzimat – Halk
C) Tanzimat – Divan
D) Tanzimat - Fecr-i Âti
E) Servet-i Fünûn - Fecr-i Âti
22.Aşağıdaki eser-sanatçı eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
A) Harabat - Ziya Paşa
B) Bâlâ’dan Bir Ses -Abdülhak Hamit
C) Zemzeme - Recaizade M. Ekrem
D) Tercüme-i Manzume – Şinasi
E) Tahrib-i Harabat - Muallim Naci
……….. ile şiirlerde yer bulmaya başlayan “hak, adalet, kanun, medeniyet, millet, hükümet, reisicumhur” gibi sosyal muhtevalı kavramlar, …………… tarafından eklenen “müsavat, hürriyet, cumhuriyet” gibi değerlerle zenginleşir. ……….. ise “hak, adalet, hürriyet ve vatan” temini tek amaç hâline gelir.
23.Bu parçada boş bırakılan yerlere, sırasıyla aşağıdaki sanatçılardan hangileri getirilmelidir?
A) Ziya Paşa - Şinasi - Namık Kemal
B) Şinasi - Ziya Paşa - Namık Kemal
C) Ziya Paşa - Namık Kemal – Şinasi
D) Şinasi - Recaizade Ekrem - Muallim Naci
E) Namık Kemal - Recaizade Ekrem - Ziya Paşa
……………… şairleri, nazım biçimlerinde olduğu gibi içerik konusunda da yeni tavırlar içindedir. Bunların başında da din ve dine bakış gelir. Bu dönemde Akif Paşa, tarafından kaleme alınan “Adem Kasidesinden başlayarak, dinin karşısında düşünen insanı görmeye başlıyoruz. Bir anlamda insani duygular, dinin “mutlak” değerlerine rağmen dile getirilmeye başlanıyor. Artık soyut yaklaşım bırakılarak, kâinattaki varlıklardan ve İnsanî değerlerden hareket edilerek Allah’ın birliğine ulaşmak isteniyor.
24.Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdaki sanatçılardan hangileri getirilmelidir?
A) Tanzimat
B) Divan
C) Halk
D) Servet-i Fünûn
E) Fecr-i Âti
Dış ülkelerde konsolosluk ve elçiliklerde çeşitli görevler yapan bir Tanzimat şairidir. Görevi sayesinde Paris, Londra, Bombay gibi büyük şehirlerde bulunur. Bu geziler sırasında Doğu ve Batı sanatını, bu sanatları kendi kaynaklarından öğrenme fırsatı yakalar. Doğu ve Batı edebiyatlarının çeşitli sanat ve özelliklerini eserlerinde ustalıkla birleştirir. Sanatında romantik özellikler bulunan sanatçı, yer yer, şiiri tiyatrolaştırdı; bazen tiyatroya hikâye çeşnisi kattı. Şiirlerinde zengin bir lirizm, taşkın ve tezatlı bir söyleyiş olan sanatçının Tarık, Eşber, Finten, Macera-i Aşk, Duhter-i Hindu gibi manzum tiyatroları vardır.
25.Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ziya Paşa B) Akif Paşa
C) Namık Kemal D) Abdülhak Hamit
E) Recaizade Ekrem
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
B B C A B B D D E A C E B D B A C E A E C E B A D
