Kullanıcı Oyu: 5 / 5

Yıldız etkinYıldız etkinYıldız etkinYıldız etkinYıldız etkin
 

TANZİMAT EDEBİYATI OLUŞUMU TEST-1

3 Kasım 1839’da ilan edilen Tanzimat Fermanı’yla insanların mal ve can güvenliği garanti altına alınıyor, yeni kanunların çıkarılacağı belirtiliyordu. Tarih önünde bir yenileşme ve düzenleme olmaktan öte gidemese de Batı’ya bir yönelişin olduğu kuşkusuzdu. Toplumda yayılan bu hava kısa sürede kendini edebiyatta da gösterdi. Yeni ve Batılı bir edebiyat anlayışı ortaya çıktı.
1.Bu bilgilerden aşağıdakilerin hangisine ulaşılabilir?
A) Sanatçılar kendilerini toplumun önünde görür.
B) Edebiyat, siyasal ve toplumsal yaşamla sıkı bir ilişki içindedir.
C) Edebiyata gerçeğin kopyası olarak bakmak yanlıştır.
D) Edebiyata değer veren toplumlar kültürünü korur.
E) Yazarlar ve şairler devlet tarafından desteklenmelidir.


Tanzimat edebiyatı, sanatçıların getirdikleri yenilikler ve sanat görüşleri bakımından iki döneme ayrılır. Ancak divan edebiyatı ile Tanzimat edebiyatı arasında geçiş sayılabilecek bir “hazırlık döneminde göz önünde bulundurmak gerekir.
2.Bu parçada “hazırlık dönemi” olarak ifade edilen dönem aşağıdaki zaman dilimlerinden hangisini kapsar?
A) 1839 - 1860 B) 1861 – 1995 C) 1896- 1901 D) 1902- 1907 E) 1908 - 1911


Tanzimat’ın ilk döneminde kısmi de olsa bir rahatlama yaşanması sanatçıları, hak, adalet, özgürlük, kanun, eşitlik gibi konuları işlemeye yöneltmiştir. İkinci dönemde bireysel konulara yönelmenin altında ise yönetimin sertleşmesi yatar.
3.Bu bilgi aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir?
A) Sanatçı-yapıt ilişkisiyle
B) Sanatçı-okur ilişkisiyle
C) Edebiyat-dil ilişkisiyle
D) Edebiyatın siyasal yaşamla ilişkisiyle
E) Edebiyatın evrensel bir dilinin olmasıyla


4. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat edebiyatının oluşmasında etkili olan etmenlerden biri değildir?
A) Batı edebiyatıyla özellikle çeviriler yoluyla daha sıkı bir ilişkinin kurulması
B) Batılı tarzda açılan yeni okullarda verilen eğitimle yeni bir neslin yetişmesi
C) 1839’da Mustafa Reşit Paşa tarafından Tanzimat-ı Hayriye’nin bir hattı hümayun olarak ilan edilmesi
D) 1856'da Islahat Fermanı’nın ilan edilmesi
E) Yöneticilerin sanatçılar aracılığıyla halkı yönlendirmek istemesi


I. İlk özel gazete
II. İlk resmi gazete
III. Yarı resmi gazete
IV. Dönemin en uzun ömürlü gazetesi
5.Numaralı özellikler aşağıdaki gazetelerden hangisiyle ilgili değildir?
A) Ceride-i Havadis B) Tasvir-i Efkâr C) Tercüman-ı Ahvâl  D) Takvim-i Vakayi E) Tercüman-ı Hakikat


6. Tanzimat Dönemiyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) Gazete, halkı eğitme ve bilgilendirmede en etkili araç olmuştur.
B) Tercüman-ı Ahvâl gazetesinin çıkmasıyla bu edebiyat dönemi başlamıştır.
C) Roman, öykü, tiyatro, makale gibi yeni türler edebiyatımıza girmiştir.
D) Eski edebiyat tümüyle terk edilerek yeni bir edebiyat meydana getirilmiştir.
E) Batı etkisinde gelişen bir edebiyat olma özelliği taşır.


7. Aşağıdaki Tanzimat Dönemi aydınlarından hangisinin gazetecilik alanında bir çalışması yoktur?
A) Ahmet Vefik Paşa B) Şinasi C) Namık Kemal D) Ali Suavi E) Ahmet Mithat Efendi

8. Dilaşup, giriban-ı bahtına sarılan pençe-i belanın ne kuvvette bir şey olduğunu tamamıyla idrak eyledi. Def’aten kalbine hücum eden hicran-ı ebedi ve zillet-i dâime endişeleriyle bir ıstırabı tâkat- güdâza uğradı ki hemen o dakikada nelâkine teyakkun ederek nüzule uğramış bir his ve hareketten beri kaldı, bir tarafa yıkıldı. Gerek esirci gerek Mahpeyker kızı o halde görünce onlar mevtine zahip oldular. Biri hirman-ı intikam, diğeri fıkdan-ı menfaat korkusuyla hayli telaş ettiler.
Tanzimat Dönemi romanından alınan bu bölümden yola çıkılarak aşağıdakilerden hangisini söylemek doğru olmaz?
A) Dilde sadeleşme çabalarına karşın Arapça- Farsça sözcükler çokça kullanılmıştır.
B) Noktalama işaretleri kullanılmaya başlanmıştır.
C) Secilere (iç uyak) çokça yer verilmiştir.
D) Cümlelerin kısa olmasına özen gösterilmiştir.
E) O dönemde sıkça işlenen esaret konusu ele alınmıştır.


9. Tanzimat edebiyatının kurucularından olan Ziya Paşa’nın yazdığı şiirler birer vecize olarak toplum arasında hâlâ dildedir.
Bu parçadaki açıklamaya göre aşağıda verilenlerden hangisinin Ziya Paşa’ya ait olduğu söylenemez?
A) Nush ile uslanmayanı etmeli tekdir,
Tekdir ile uslanmayanın hakkı kötektir.
B) Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz
Şahsın görünür rütbe-i aklı eserinde.
C) Gittin amma ki kodun hasret ile canı bile
İstemem sensiz olan sohbet-i yaranı bile
D) Bed - asla necabet mi verir hiç üniforma
Zerduz palan ursan eşek yine eşektir.
E) Allah’a sığın şahs-ı halimin gazabından
Zira yumuşak huylu atın çiftesi pektir.


Eyvah! Ne yer, ne yar kaldı,
Gönlüm dolu âh u zâr kaldı.
Şimdi buradaydı, gitti elden,
Gitti ebede gelip ezelden.

Ben gittim, o haksar kaldı,
Bir köşede tarumar kaldı.
Baki o enis-i dilden, eyvah,
Beyrut’ta bir mezar kaldı.
1. Abdülhak Hamit Tarhan’a ait bu şiirden yola çıkarak Tanzimat II. Dönemi için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Okuyucuda estetik bir haz uyandırma amacı güdül
B) Ahenk unsurlarından faydalanılmış, biçim önemsenmiştir
C) “Sanat için sanat” ilkesine bağlı olarak yazılmıştır.
D) Şiirler serbest nazımla yazılmıştır.
E) Bireysel duyarlıklar, sosyal konuların önüne geçmiştir.


11. (I) Divan nesrinde cümleler, Tanzimat metnindeki cümlelerden çok daha uzundur. (II) Divan nesrinde Arapça, Farsça sözcükler, Tanzimat metinlerindekinden daha fazladır. (III) Tanzimat metinlerinde kullanılan noktalama işaretleri divan nesrinde kullanılmaz. (IV) Divan edebiyatında bir düşünceyi aktarma amacı varken Tanzimat metinlerinde sanat yapma amacı vardır. (V) Tanzimat düzyazısı gazete aracılığıyla geniş kitlelere ulaşmak amacıyla yazılırken divan nesri sınırlı sayıda kişilere ulaşabilmiştir.
Yukarıda Tanzimat edebiyatı öğretici metinleri ile ilgili yapılan açıklamalardan hangisinde bilgi yanlışlığı yapılmıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.


12. Aşağıdaki yargılardan hangisi Tanzimat Dönemi öykü ve romanın özelliklerinden biri değildir?
A) Ele alınan konudan çıkarılacak ders önemsendiğinden roman tekniğine gerekli özen gösterilmemiştir.
B) Kişiler çok yönlü ele alınır; bu nedenle tipleştirme değil karakter yaratma ön plandadır.
C) Öykülerin bazılarında meddah hikâyeciliğinin örneği görülür: Emin Nihat’ın Müsameretname, Ahmet Mithat’ın Letaif-i Rivayet adlı öyküleri bu etkileri taşır.
D) Kahramanların psikolojik durumları derinliğine verilmediğinden, olaylarda neden - sonuç ilişkisi kurulmadığından basite kaçan bir anlatım ortaya çıkmıştır.
E) Romanların sona erdirilişinde genellikle masalsı bir yol izlenir; iyiler ödüllendirilir, kötüler cezalandırılır.

13. 18. yüzyılın başlarında Yirmisekiz Çelebi Mehmet Efendi, önce Viyana, ardından Paris elçiliği göreviyle Avrupa'ya gider. Oralarda gördüklerini anı tarzında Sefaretname adıyla kaleme alır. Bu eser bize, yabancı olduğumuz Batı kültür dünyasını tanıtır. Yine aynı dönemin aydınlarından İbrahim Mütefferika, Avrupa'da matbaayı tanır ve bu medeniyet aracını İstanbul'a taşır. Nitekim onun İstanbul'daki matbaasında bastığı kitaplar, Türk düşünce hayatı içinde oldukça önemli ve yeni bir adım olur.
Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) 18. yüzyılda Batı kültürünü tanıma ve tanıtma isteği öne çıkmıştır.
B) Batılaşma çabası beraberinde ayrılıkları da getirmiş, pek çok yazarın çatışmaları ortaya çıkmıştır.
C) Yirmisekiz Çelebi Mehmet'in eseri, Batı'nın tanınmasına yöneliktir.
D) 18. yüzyıldan önce Osmanlıda matbaa yoktur.
E) 18. yüzyıl aydınları Batı'da gördükleri yeniliklerden etkilenmiş ve bunları Osmanlı topraklarına taşıma amacı gütmüşlerdir.


14. Osmanlının, Batılılaşma çabasının altında aslında askeri ve buna bağlı olarak malî gerileme vardır. Batı'ya gönderilen öğrenciler de ya askerî ya malî ya da hukukî eğitim alsınlar diyedir. Ancak bu öğrenciler zamanla, Batı'nın kültürel farklılığına ve gelişmişliğine, sanat ve edebiyatına hayran olurlar. Ülkelerine döndüklerinde bu yenilikleri anlatmak, tanıtmak için çabalarlar. Örneğin, bugün değeri tartışmasız kabul edilen Osman Hamdi Efendi hukuk eğitimi alsın diye Fransa'ya gönderilir ama Osman Hamdi Efendi ülkesine bir ressam olarak döner.
Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Osmanlı aydınlarının Batı'ya gönderilme amaçlarına
B) Batı'nın kültür bakımından Osmanlı’dan daha ileri olduğu
C) Osmanlı kültürü ile Batı kültürü arasında büyük farklılık olduğu
D) Batılılaşma sürecinin asıl amacının halkın gelişimi olduğu
E) Osmanlı aydınlarının, Batı kültüründen çok etkilendiği

15. Tanzimat'la başlayan yenilik hareketleri asıl etkisini edebiyat alanında göstermiştir. Daha önce hiç yazılmamış türler bu dönemde hızla üretilmiştir. İlk özel gazete Tercümanı Ahval sayesinde okur, ilk defa makale ya da roman gibi türlerle karşılaşmıştır. Tiyatro, roman, öykü bu dönemde yavaş yavaş okurun dünyasındaki yerini almıştır.
Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Tanzimat'la edebî alanda yenileşme görülmüştür.
B) Gazete ilk defa Tanzimat Dönemi'nde okurla buluşmuştur.
C) Tanzimat, divan edebiyatının tüm özelliklerinden bağımsız yepyeni bir edebiyattır.
D) Tercümanı Ahval, gazete olmanın yanı sıra edebiyatı da etkilemiştir.
E) Osmanlı halkı roman, tiyatro ve öyküyle Tanzimat Dönemi'nde karşılaşmıştır.


16.Aşağıdaki gazetelerden hangisini karşısında verilen sanatçı çıkarmamıştır?
A) Tasvir-i Efkâr - Şinasi
B) İbret - Namık Kemal
C) Vekayi-i Tıbbiye - Muallim Naci
D) Tercüman-ı Hakikat - Şemsettin Sami
E) Hadika - Ahmet Mithat Efendi


17. Dönemi sanatçıları, yaşadıkları dönemin sosyal, siyasal ve kültürel koşullarının da bir gereği olarak, edebî yönden kusursuz eserler vermek gibi bir amaç gütmemişler; daha çok, gazeteci kimliklerini öne çıkararak halkı bilgilendirme, bir kamuoyu oluşturma çabasın içinde olmuşlardır. Türk edebiyatında büyük sanatçılar olarak yer tutmasalar da kendilerinden sonra gelen sanatçıların yolunu açmışlardır. Çünkü Batı’dan alınan düzyazı türlerinin ilk örneklerini vermişlerdir. Eserleri teknik yönden kusurlu olsa da bunlar edebiyat tarihimiz açısından son derece önemlidir.
Bu parçada Tanzimat dönemi sanatçılarıyla ilgili aşağıdakilerin hangisine değinilmemiştir?
A) Yazarlığın yanında gazetecilik de yaptıklarına
B) Eserlerinin bazı eksiklikler taşıdığına
C) Batılı düzyazı türlerini edebiyatımızda ilk kez kullandıklarına
D) Sanatsal yönden kusursuz eserler ortaya koyduklarına
E) Toplumu aydınlatmak için eserler verdiklerine

18. (I)Türk edebiyatı, roman ve öykü ile Tanzimat döneminde tanışmıştır. (II) Ülkemizde roman ve öykünün gelişiminde Batı edebiyatından yapılan roman çevirilerinin büyük katkısı vardır. (III) İlk çeviri Ahmet Mithat Efendi’nin Fenelon’dan çevirdiği Telemaque (Telemak) adlı yapıttır. (IV) Yapıt 1862’de Terceme-i Telemak adıyla çevrilmiştir.(V) Aynı yıl Victor Hugo’nun romanı Sefiller de dilimize kazandırılmıştır.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde )ir bilgi yanlışı yapılmıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.


Tanzimat şairleri genellikle Divan şiiri kültürüyle yetişmişlerdir. İçlerinden bazıları Avrupa’ya, özellikle Fransa’ya gitme olanağı bulduğu için Batı şiirini yakından tanımıştır. İşte bu yüzden Tanzimat şiirinde Divan şiirinin de Batı şiirinin de büyük etkileri görülür. Tanzimat şairleri Divan şiiri nazım şekillerini kullansalar da içerikte bir değişime gitmişlerdir. “Özgürlük, adalet, eşitlik” gibi temaları şiirlerinde işlemişlerdir.
19.Bu parçadan Tanzimat şairleriyle ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) Şiirlerinde hem bireysel hem toplumsal konuları ele aldıklarına
B) Divan şiiri geleneğini yaşatma çabası güttüklerine
C) Batı şiirinin, Türk şiirinden önde olduğunu düşündüklerine
D) Şiirleriyle halkı bilgilendirmeyi amaçladıklarına
E) Şiirlerinde Batı şiirinin ve Divan edebiyatının izlerinin görüldüğüne


I. Lale Devri ile başlayan yenileşme hareketinin Tanzimat Fermanı’nın imzalanmasıyla daha da hız kazanması
II. Ekonomik kriz yaşayan halkın bir yandan da özgürlük, vatan, eşitlik gibi konularda daha duyarlı hâle gelmesi
III. Azınlıkların Batı yaşam biçimini hayata geçirmesi, sosyal yaşamda yeniliklerin görülmesi
IV. Tercüme odalarının kurulması ve Batı eserlerinin bu odalarda Türkçeye çevrilmesi
V. Askeri ayaklanmaların artması ve bunun sonucunda Saray’ın ordu üzerinde hâkimiyetinin zayıflaması
20.Numaralandırılmış yargılardan hangisinin Tanzimat Dönemi Edebiyatı'nın oluşumunda etkili olduğu söylenemez?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.


21. Aşağıdakilerin hangisi Tanzimat Dönemi Edebiyatımda yenilikçi sanatçıların oluşmasıyla ilgili yanlış bir yargı içermektedir?
A) Münif Paşa, Teodor Kasap, Ahmet Vefik Paşa gibi aydın sanatçıların yaptıkları çeviriler dönem sanatçılarına yol göstermiştir.
B) Edebiyatımıza yeni giren roman, öykü, makale gibi türleri sanatçıların taklit etmesiyle edebiyat Batılı kimliğe bürünmüştür.
C) Naima, Veysi, Nergisi gibi sanatçıların düzyazının önünü açması Tanzimat sanatçılarının çıkış noktasını oluşturmuştur.
D) Yabancı dil eğitimi alan sanatçılar; Voltaire, Rousseau gibi sanatçıların etkisinde kalmış ve yenilikçi bir edebiyatın doğması kolaylaşmıştır.
E) Toplumdaki gayrimüslimlerin Bursa’da sahneye çıkmayı kabul etmesiyle yeni türler edebiyatımızda yaşam bulmuştur.


22.Tanzimat Dönemi Edebiyatı’nda gazeteye önem verilmesinin gerekçeleri arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
A) Halkın kendisiyle ilgili sorunların ifade edilmesine olanak sağlanması
B) Sanatçıların bazı fikirleri halka ulaştırmada gazeteyi bir araç olarak görmesi
C) Edebi türlerin gazetelerde parça parça yayımlanma imkânı bulması
D) Gazete aracılığıyla halkın okuryazar olmasının sağlanması
E) Bazı ilmi konularda halkın bilgilendirilmesine olanak tanıması

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18   19 20 21 22
B A D E B D A C C   D  D   B   B   D   C  C   D   C     E    E    C   D


 

 

SON EKLENENLER

Üye Girişi