CÜMLE ÇEŞİTLERİ
TEST-1
1.Aşağıdaki cümlelerin hangisi fili cümlesidir?
A) Sabahleyin aldığım ekmekler hâlâ taptazeydi.
B) Son gördüğümde babasının iş yerindeydi.
C) En sevdiğim ulaşım aracı trendir.
D) Hava tahmin ettiğimden de soğuktu.
E) işin böyle sonuçlanacağını tahmin etmişti.
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisi bir isim cümlesi değildir?
A) Bu kasabada ilk oturduğumuz ev, deniz kenarındaydı.
B) Tren sabahın ilk ışıklarıyla kasabaya vardı.
C) Niyetim burada bir iki yıl daha kalmaktı.
D) Buranın insanlarıyla aramız gerçekten iyiydi.
E) Tek bildiğim, onların kasabayı çok sevdiğiydi.
3. Aşağıdaki dizelerin hangisi bir eksiltili cümle oluşturmuştur?
A) Bir köy gördüm ta uzaktan
Dağlar ardında kalmış bilmezsiniz
B) Kar örtmüş göremezsiniz karanlıktan
Yalnızlıktan üşür, üşür de çaresiz
C) İniyor ve karaltında örtüyorum
Bu çocukları, bu habersiz çocukları
D) Ben gamlı, donuk kış güneşi
Çıplak dallarda, sessiz dinleniyorum
E) Köyleri, yolları, dağı, taşı
Isıtıyor, avutuyorum
4. “Yüklemden sonra bir öğe değil bir öğenin tamamlayıcı unsurunun olması da cümleyi devrik yapar.”
Aşağıdakilerden hangisinde bunu örneklendiren bir kullanım görülmektedir?
A) Bir gün olsun inanmadın bana.
B) Sence her zaman suçluydum ben.
C) Beni anlamaya niyetin de yoktu senin.
D) Beni sorumlu tutardın her yanlıştan.
E) Bir gün sen de anlayacaksın suçsuz olduğumu.
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisi yüklemine göre ötekilerden farklıdır?
A) Hava ağarmasına rağmen sokak lambaları yanıyordu.
B) Neşe içinde denize girerken birden rüzgar çıktı.
C) Son zamanlarda halini hiç beğenmiyorum senin.
D) Olayları gereğinden çok büyütüyorsun.
E) O günlerde sen henüz küçüktün.
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisi öğe dizilişine göre kurallıdır?
A) Hayatından eskiden beri şikâyet etmezdi pek.
B) Dertlerini de kimselere anlatmazdı hiç.
C) Başkalarının kendini övmesinden hoşlanmazdı da.
D) Çok mütevazı, sakin bir hayat özlerdi hep.
E) Küçük şeylerden bile mutlu olmasını çok iyi öğrenmişti artık.
7. Günün bitmeye yüz tuttuğu andan beridir
Duyulan gökte kanat, yerde ayak sesleridir
Bir geliş var, ne mübarek, ne garip alem bu
Hava boydan boya binlerce hayaletle dolu
Her ufuktan bu geliş eski seferlerdendir.
Bu dizelerin hangisi bir ünlem cümlesi özelliği gösterir?
A)I B)II C)III D)IV E)V.
8. Aşağıdaki cümlelerden hangisi bir fili cümlesi değildir?
A) Ders çalışmayı eskiden beri pek sevmezdi.
B) Keşke şu sorular, şu sınıf geçmeler olmasaydı.
C) Her sınav vakti, belki sıkıntıdan, hastalanırdı.
D) Okumayı sevmediğini arkadaşlarına pek belli etmezdi.
E) Ona göre hayatın tek amacı yaşamanın tadını çıkarmaktı.
9. Aşağıdaki dizelerden hangisi yüklemine göre farklıdır?
A) Bahar günlerinden haber vermiyorsa
Bütün gazeteleri kapatmalı
B) Salkım salkım dökülen akasyalara
Bakan yoksa düzenden filan söz etmeyin
C) Bir yıkık, yanık köprüden
İlk ben geçtim karşı kıyısına Sakarya’nın
D) Kanın ve gözyaşının çiçeklediği
Yurt sevgisidir dokuduğum
E) Sabahları kutsal işlere uyanışların
Güzelliğini, tazeliğini öğreteceğim size
10. Aşağıdaki cümlelerin hangisi anlamca olumludur?
A) Onun gibi birisi bunu beğenir mi hiç?
B) Artık ne soran ne arayan bulunur.
C) Orman mı dedin, hak getire.
D) 0 da bunu istiyorsa, neden olmasın?
E) Onu sevmek mi, şeytan görsün yüzünü.
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisi ünlem cümlesidir?
A) Verdiği davete bizi çağırmayınca çok üzüldüm
B) Bence ona kızmakta gayet haklıydın
C) Çabuk aldığın kitabı yerine koy
D) Başkalarına saygılı olmayı da öğrenmelisin
E) Söylediklerinden hiçbir şey anlamadığımı söyleyeyim.
12. Sen sabahlar kadar tazesin
Pembesin, beyazsın, yeşilsin
Tarlalarda bulutların gölgesi gibi
Güzelsin
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisine örnek gösterilemez?
A) Olumlu isim cümlesi
B) Benzetme bildiren zarf tümleci
C) Fili cümlesi
D) Belirtili isim tamlaması
E) Kurallı cümle
13. Kendi içine kapanmış, aranmadıkça, ben de varım, demeyen, edebiyat çevreleriyle ilişki kurmaktan çekinen, hatta korkan, kendini olduğundan üstün görme küçüklüğüne düşmeyen sıkılgan, çekingen bir insandı.
Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Sadece yüklemden oluşmuştur.
B) Dokuz tane fiilimsi kullanılmıştır.
C) Ek-filin geniş zamanıyla çekimlenen bir isim bulunmaktadır.
D) Birden fazla yapım eki alan sözcük kullanılmamıştır.
E) Bileşik sözcüğe örnek gösterilemez.
14 Aşağıdaki cümlelerden hangisi sözde soru cümlesidir?
A) Benin artık sizin gibi anlayışsız insanlarla ne işim olabilir?
B) Bu dernek sokakta kalanlara yardım amacıyla mı kuruldu?
C) Sizce bu yeni yasanın bize bir yararı dokunur mu?
D) Bu ıssız yerde kaç gün daha kalacağız acaba?
E) Niçin yaşadığınız sorunları yetkililere anlatmıyorsunuz.
15. Aşağıdaki cümlelerin hangisi öğe dizilişine göre ötekilerden farklıdır?
A) Kitabın kapağında çok güzel bir resim vardı.
B) Yardımcı ders kitaplarından da yararlanın.
C) Okul açılmadan eksiklerinizi tamamlamalısınız.
D) Kimi oyuncular saha kenarında bekliyordu.
E) Babam bizimle ilgilenmezdi pek.
16. (I) Dizüstü duran adam vezirlerin işaretiyle kalktı. (II) Geri geri gidip perdenin yanında dikildi. (III) Bu sefer huzura getirilen, tıknaz, esmer, afacan bir yeniçeri neferiydi. (IV) Nefer serbestçe yürüdü, sancağı öptü, el bağladı. (V) Sessizlik içinde padişahın soracağı suali bekledi.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi yüklemine göre diğerlerinden farklıdır?
A)I B)II C)III D)IV E)V.
17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik zarf tümleci görevinde kullanılmamıştır?
A) Köylüler tarladaki işlerine hava kararmadan son verdiler.
B) Hava, yağmur yağacakmış gibi sıkıntılıydı.
C) Bir an önce eve varabilmek için koşarak traktöre bindiler.
D) Yağmur başladığında neredeyse tahta köprüye gelmişlerdi.
E) Yağmurdan iyice ıslanan ve kayganlaşan köprüden nasıl geçeceklerini düşünmeye başladılar.
18. (I) Hasan Tahsin, yüreğinin ezildiğini, başının dönmeye başladığını hissetti. (II) Bir an koltuğun kenarına bir sığıntı gibi ilişti. (III) Odasını, yeşil gözlerini iri iri açarak süzdü. (IV) Kapının arkasında tatillerde astığı, matbaasının bayrağı duruyordu. (V) Bayrağı dikkatle, kırılacak bir eşya gibi torbasından çıkardı.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi yapıca diğerlerinden farklıdır?
A)I B)II C)III D)IV E)V.
19. Aşağıdaki cümlelerin hangisi basit bir isim cümlesidir?
A) Soruma, ilk sıradaki kısa boylu öğrenci cevap verdi.
B) Öğrencilerim, kime, hangi soruyu sorabileceğimi az çok tahmin ederdi.
C) Her sorunun kolay bir çözümü mutlaka vardır.
D) Sınavdan sonra cevap anahtarını benden alabilirsiniz.
E) Bu sorularla başarılı olmamak mümkün değil.
20. Aşağıdaki cümlelerin hangisi öğe dizilişine göre devrik, olumlu bir isim cümlesidir?
A) Dün bendim sana telefon eden.
B) Zamanı dolmadan bitirmişti verdiğim işleri.
C) Bu konuda ayrıntılı bir bilgisi yoktu onun.
D) Verilen görevi tam anlamıyla yapmayı severdi çok.
E) Masanın üzeri birbirine karışmış dosyalarla doluydu.
21. Ziyalar, kokular, süsler, çiçekler...
Ömrümün her günü başka bir düğün
Bülbüller koynunda aşkı çiçekler
Güller dökülür göğsüme bütün
Bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez ?
A) İkinci dize eksiltili bir cümledir.
B) Dördüncü dizenin yüklemi geçişsizdir.
C) Üçüncü dizenin yüklemi etkendir.
D) Birden çok türemiş sözcük kullanılmıştır.
E) İsim tamlaması nesne görevindedir.
22. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat - fiille yapılan yan cümlecik dolaylı tümleç görevindedir?
A) Kapının ufak aralığından, içerideki insanların ne yaptığına baktım.
B) Elindeki dosyaları o masadan bu masaya gezdiren adamı hayranlıkla izledim.
C) Birden, bilgisayarın başına oturmuş yaşlı bir kadın dikkatimi çekti.
D) Onu daha önce bir yerlerde gördüğümü sanıyorum.
E) İnsan bazen çevresindeki insanları anlaşılmaz nedenlerle unutup gidiyor.
23. Ne yıldızlar kaynaşır gökyüzünde
Ne sevdayla dolar taşar gönüller
Bir rüzgâr eser ki bıçak gibi
El ayak şişer
Sivas yollarında geceleri
Ağır ağır kağnılar gider
Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Bileşik sözcük kullanılmıştır.
B) İlk iki dize anlamca olumsuzdur.
C) İsim tamlaması dolaylı tümleç görevindedir.
D) İsim cümlesi kullanılmamıştır.
E) Son iki dizede anlam kayması vardır.
CEVAP ANAHTARI:
1.E 2.B 3.D 4.C 5.E 6.C 7.C 8.E 9.D 10.D 11.C 12.C 13.D 14.D 15.E 16.C 17.E 18.B 19.C 20.A 21.E 22.A 23.E
İLGİLİ İÇERİK:
CÜMLE ÇEŞİTLERİ - KONU ANLATIM VİDEOSU ( Youtube Kanalımız için TIKLAYINIZ)
YÜKLEMİN TÜRÜNE GÖRE CÜMLELER - KONU ANLATIM VİDEOSU ( Youtube Kanalımız için TIKLAYINIZ)
YÜKLEMİN YERİNE VE ANLAMINA GÖRE CÜMLELER - KONU ANLATIM VİDEOSU ( Youtube Kanalımız için TIKLAYINIZ)
YAPILARINA GÖRE CÜMLELER - KONU ANLATIM VİDEOSU ( Youtube Kanalımız için TIKLAYINIZ)
TEST 2
1.Kullanacağım tekniğin günce ya da mektup formu mu, iç monolog mu, çağrışım yöntemi mi olduğunu öyküye hangisinin yaraşacağını uzun uzun tasarlarım. Ama kısa süren bir dönemdir bu, kusursuzluğa ulaşmak adına kafamdakilerin uçup gitmesine göz yummam.
Bu parçada kaç tane yan cümlecik vardır?
A)7 B)8 C)9 D)10 E)11
2.Aşağıdaki cümlelerin hangisi yapısına göre basit, söz dizimine göre devrik bir fiil cümlesidir?
A) Anadolu insanını yansıtmaya çalışan bir şiir yöntemi izledim hep.
B) İstanbul’u tanımadan nasıl romancı olunur?
C) Belki bilinçaltı bir dürtüyle kaçınmış hep romandan, öyküden.
D) Şiir yazarken kendi yaşamımı da belirtmişim aslında.
E) Şiirlerimde Halk şiirinin etkisi olduğunu kendim de söylerim.
3. Aşağıdaki dizelerin hangisi yapıca diğerlerinden farklıdır?
A)Sürer yüzünü bir yaprağın yüzüne bir yaprak
B) Çimenler sökün etti kara topraktan
C)Bir gemi yanaştı Samsuna sabaha karşı
D) Kalkıp ayağa ardı sıra baktı dalgalar
E) Bir duman tüterdi bu geminin bacasından
4. (I) Geceleyin kestaneye gelen ayıları nasıl avladıkların anlatan avcıların hikâyeleri eşliğinde ormana giriyoruz. (II) Ormanın içi sandığımızdan daha da güvenli. (III) Temiz hava, doğal hayat gibi hayallerimize cevap verecek güzellikte bir yer burası. (IV) Orman oldukça sıkı korunuyor, gezici ekipler her an karşımıza çıkıyor. (V) Aynı manda ilginç ağaçlarıyla da görülmeye değer bu sanırım.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi yapıca diğerlerinden farklıdır?
A)I B)II C)III D)IV E)V.
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim - fille oluşturulmuş yan cümlecik nesne görevindedir?
A) Yolculuğumu bu kez trenle yapmaya karar verdim.
B) Tren yolculuğunun uzun sürmesi bazen insanın canını sıkar.
C) Raylara çarpan demir tekerlerin tıkırdayışı bir süre sonra duyulmaz olur.
D) Eğer yataklı bir kompartıman tutmuşsanız trenin düzenli sallanışında rahatça uyursunuz.
E) Dağları, ormanları, bozkırları özgürce seyretmeyi ancak bir tren yolculuğunda başarırsınız.
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik özne görevindedir?
A)Çocukluğumda horoz sesleriyle uyanmaya bayılırdım.
B) Ne kadar erken kalktıysam annemi hep uyanık gördüm.
C) Evimiz dereye bakan dik bir yamacın kenarındaydı.
D) Bahçesinden çamuru eksik olmayan okulumuz bizim en iyi oyun yerimizdi.
E) Yaz günleri biraz ötedeki ormana kızılcık toplamaya giderdik.
7.Aşağıdaki cümlelerin hangisi bileşik bir cümle değildir?
A) Elimdeki işi bitirirsem, sana mutlaka yardım ederim.
B) Sonunda e da doğruyu yanlıştan ayırabildi ormanlar doğrusu.
C) Bu güzel şehri beğenmedin de e insan yığının mı özledin?
D) Sizinle kapıya kadar gelip evi öğreneyim.
E) Bir akşam arkadaşlarla alışılmışın dışında bir
8. “Çekimli fiiller bir yüklemin öğesi durumunda bulunursa yan cümlecik oluşturur.”
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik bu şekilde yapılmıştır?
A) Onun, elbette şiir toplumsaldır, sözüne herkes alaylı alaylı güldü.
B) Bugün geleceğim herkes tarafından biliniyordu galiba.
C) Okuyucu iyi şiirden pek anlamıyor, gibi yargılar aslında okuyucuyu küçük görmek değil midir?
D) Seni yakından ilgilendiren bir olayı, bana ne, deyip geçiştiremezsin.
E) Kendi haline bakmadan arkadaşlarını zevksiz olmakla suçluyordu.
9. “Herhangi bir öğesi ortak olan yüklemler bağımlı sıralı cümle oluşturur.”
Aşağıdakilerden hangisi buna örnek gösterilebilir?
A) Kitaplar masanın üzerinde duruyordu, öğrenciler onların biriyle bile ilgilenmedi.
B) Öğretmen sınıfta ders anlatıyor, öğrenciler onu dikkatle dinliyordu.
C) Evin sıvaları dökülmüş, camları kırılmıştı.
D) Sihirbaz değişik hareketler yapıyor, seyirciler onu merakla izliyordu.
E) Şiddetli rüzgâr, ağaçların dallarını kırıyor, evlerin çatılarını uçuruyordu.
10. Nedir bu kafiyeden çektiğimiz
Hangi sağır çocuk ya deli zenci
Sarmış başımıza bu meymenetsiz
Bu kof sesler çıkaran kalp inciyi
Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Bileşik isim cümlesi kullanılmıştır.
B) Son üç dize tek bir yükleme bağlanmıştır.
C) Nesne görevinde kullanılan yan cümlecik vardır.
D) Yan cümlecikler fiilimsilerle yapılmıştır.
E) Ekfiilin geçmiş zamanıyla çekimlenen yüklem kullanılmıştır.
11. “Girdik zaferin koynuna, kandık o visale”
Aşağıdakilerden hangisi yapıca bu dizeyle özdeştir?
A) Uçtuk Mohaç ufkunda görünmek hevesiyle
E) Gördük ebedi cedleri bir anda yakından
C) Fethin daha bir ülkeyi parlattığı gündü
D) Dünyaya veda ettik, atıldık dolu dizgin
E) Geçtik hepimiz dört nala cennet kapısından
12. (I) Vakit gece; ıssız bir ay aydınlığı var. (II) Alevlenmiş gibi yanan ayın üzerinden bulutlar geçiyor.
(III) Doğanın böyle tenha bir saatinde avcılar, birbiri ardından tüfekleri tetikte yürüyorlar. (IV) Bir aralık avcıların kurt ayında en tecrübelisi yere yatıyor ve yerde tırnak izleri görüyor. (V) Bu izler oradan biraz evvel geçmiş iki kurtla iki yavrusunun izleridir.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi yapısına göre basit bir cümledir?
A)I B)II C)III D)IV E)V.
13. “Karadeniz ağzıyla konuşması herkesin hoşuna gidiyordu.”
Aşağıdakilerin hangisinde yan cümlecik bu cümledeki göreviyle kullanılmıştır?
A) Onun bu eski evde yaşadığını biliyorum.
B) Fırtına başlayınca herkes evine kapandı.
C) Erkenden işe gideceği çok önceden belliydi.
D) Konuşup duracağına bana yardım et.
E) Sizin buraya taşındığınızdan söz etmişlerdi.
14. Kimi zaman çekimli fiiller temel cümlenin bir öğesi olup yan cümlecik görevini üstlenebilir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik bu şekilde yapılmamıştır?
A) Bu hediyemi kabul ederseniz çok mutlu olacağım.
B) Neden bana, bu hiç önemli değil, demiştin öyleyse?
C) Anladım ki toplumsal bir birikimden yoksun yazarlar iyi eserler oluşturamaz.
D) Atalarımız, bugünün işini yarına bırakma, dememişler boşuna.
E) Bir sanatçı yaşıyorsa sanatı için yaşıyordur.
15. Aşağıdaki cümlelerin hangisi bir fiil cümlesi değildir?
A) Hiçbir şair, hiçbir hikayeci yalnız bugün için yazmaz.
B) Kimi yazarlar yazdıklarına sıkı sıkıya bağlı kalır.
C) Çevrenin atıklarla kirlenmesi sonucunda doğanın dengesi bozuldu.
D) Ben, kendi hesabıma sanatım olmadan yaşayamam.
E) Kitap okumak için yaz daha uygun bir mevsimdir.
16. Aşağıdaki cümlelerden hangisi bir isim cümlesi değildir?
A) Günümüzde okuryazarlık her bireyin kazanması gereken temel bir beceridir.
B) Dil, başkalarının düşüncelerini, duygularını öğrenmede temel araçlarımızdan biridir.
C) Bir insanın yaşamı o insanın düşlerinin de kaynağıdır.
D) Bilim daima sonsuz bir yenilenme içindedir.
E) Toplumlar kültür dillerini oluşturmada anadillerini temel almışlardır.
17. Aşağıdaki dizelerden hangisi yüklemine göre diğerlerinden farklıdır?
A) Biz dalgalar, fırtınalar kahramanı yiğitleriz
B) Çal sazını kalenderce yiğit kardeş
C) Bu ışıkta gözleri aydınlandı kızların
D) Bir rüyaya dalarız solgun mum ışığında
E) Karanlığın bu ışık dağıttı korkusunu
18. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde hem isim hem fili cümlesine örnek gösterilebilir?
A) Okuyun büyük şairleri, hepsinin davranışı budur.
B) Anlatım bir biçim işidir, anlatılan olay kadar anlatış yolu da önemlidir.
C) Düşünceye ağırlık vermiş, sıradan insanın yaşamına ayna tutmuştur bu şair.
D) Gerçekçi yazarın hayal gücü deneyimlerinden ayrılmaz, bu deneyimleri genelleştirir.
E) Yazdıklarımı öğretmenime okur, onların nasıl olduğunu sorardım.
19. Aşağıdaki cümlelerden hangisi öğe dizilişine göre kurallı bir cümledir?
A) Kimi denemeciler kişisel açıdan bakmayı severler olaylara.
B) Doğayı sevmek öyle kolay olmamıştır insanoğlu için.
C) Sözü uzatmak, dallandırmak, gereksiz sözcüklerle doldurmak yoktur onda.
D) Ben doğuştan içimde taşıdığım sezgi ışığına bağlıyım.
E) Geçmiş sanatçılardan bize, sadece yarattıklarıdır kalan.
20. Aşağıdaki cümlelerden hangisi devrik bir cümledir?
A) İnsan, hayatı boyunca hep aynı kalamaz ki.
B) Sanat bize yaşama sanatına giden yolu göstermiyor mu?
C) Sağlıklı bir bünye olmalı sporcuda yeteneğin yanı sıra.
D) Bir şair başkalarının şiirlerinde geçen sözcükleri niçin kullanamasın?
E) Yazar olaylara kahramanlarının gözüyle değil kendi gözüyle bakmalıdır.
21. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde virgülden önceki bölüm eksiltili bir cümledir?
A) Kasabanın orta yerinde büyük bir çınar, altında tahta sandalyelerde yaşlılar oturuyor.
B) Modern seyyah olanlar bilir, gittiğiniz yerin nesi meşhursa ondan yemelisiniz.
C) Virajları aldıkça gördüğümüz manzaranın güzelliği, bütün yorgunluğumu alıyor.
D) Nereye baksanız su kaynaklan görürsünüz, hepsinin içinde de balık kaynıyor.
E) Dünyada ender rastlanan çam ağaçlarını görüyor, dönüş hazırlıklarına başlıyoruz.
22. Aşağıdaki dizelerin hangisi öğe dizilişine göre diğerlerinden farklıdır?
A) Bir daha o fırsat geçer mi ele
B) Bir yıldız kervanı gibi haftalar aylar
C) Bulutlar ufukta beyaz bir yumak
D) Daldım karanlığına en derin hasretlerin
E) Gönülden aşinayım erliğine bu sesin
CEVAP ANAHTARI:
1.B 2.C 3.D 4.D 5.E 6.D 7.C 8.C 9.E 10.E 11.D 12.C 13.C 14.B 15.E 16.E 17.A 18.A 19.D 20.C 21.A 22.C
İLGİLİ İÇERİK:
CÜMLE ÇEŞİTLERİ - KONU ANLATIM VİDEOSU ( Youtube Kanalımız için TIKLAYINIZ)
YÜKLEMİN TÜRÜNE GÖRE CÜMLELER - KONU ANLATIM VİDEOSU ( Youtube Kanalımız için TIKLAYINIZ)
YÜKLEMİN YERİNE VE ANLAMINA GÖRE CÜMLELER - KONU ANLATIM VİDEOSU ( Youtube Kanalımız için TIKLAYINIZ)
YAPILARINA GÖRE CÜMLELER - KONU ANLATIM VİDEOSU ( Youtube Kanalımız için TIKLAYINIZ)
TEST 3
1. Aşağıdakilerden hangisinde, virgülden önceki bölüm eksiltili bir cümledir?
A) Yolda küfecinin iki adım önünde yürüyor, sık sık dönüp arkasına bakıyordu.
B) Bir aralık bakımsız çocukları düşündü, yine içi yandı.
C) Vücuduna göre iri olan ayakları, sanki kirden ve çamur artıklarından birer pabuç giymiş gibiydi.
D) Kör müsün be, e güzelim çiçekleri neden eziyorsun?
E) Üç sade kahve, diye bağırıyordu kahvecinin çırağı.
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisi yüklemine göre diğerlerinden farklıdır?
A) Ağzı bir anda zehir zemberek kesiliverdi.
B) İnsanın tatlı dilinden başka nesi var?
C) Arkadaşına yaptığı oyunu bir kendisi bilir.
D) Herkesin gözünü boyamada ustalaşmıştı.
E) Hepimizi muayene mi edecekler şimdi?
3. Aşağıdakilerden hangisi bir ünlem cümlesi değildir?
A) Ne biçim memleketmiş burası
B) Birden onu karşımda görmeyeyim mi
C) Adamı evinde bile rahat bırakmadılar
D) Çabuk hepiniz buraya gelin
E) Sakın bir daha beni arama
4. “Fiilimsiler, bir fili gibi çekimlenemediklerinden fiil cümlesi değil, isim cümlesi oluştururlar.”
Aşağıdakilerden hangisi bu kurala bir örnektir?
A) Sokağın başında saatlerce oturup onu bekledim.
B) Çocuğun en sevdiği oyuncağını elinden almışlardı.
C) Adamın çatlak dudaklarında acı bir tebessüm belirdi.
D) Onu görünce başımı başka tarafa çevirmek istedim.
E) Tek dileğimiz bir an önce herkesin evine kavuşmasıydı.
5. Aşağıdaki dizelerin hangisi anlamca olumsuzdur?
A) Biz fakirdik ama iyi insanlardık
Bolluk yıllarında da
B) Akan suyu severim ben
Işıldayan karı severim
C) Artık ne gelir elimden
Kendimi hayata bırakmaktan başka
D) Benim doğduğum köyleri
Akşamları eşkıyalar basardı
E) Bizim köylerimiz
Solmuş bir resim gibidir
6. Aşağıdaki dizelerin hangisinde yüklem, kelime çeşidi bakımından diğerlerinden farklıdır?
A) Siz kanatmadınız mı ellerimi
Elma çiçekleri
B) Nedir bende bu günlerde
Bu on beş yaşındaki çocuk hali
C) Silâhaltında geçti
En güzel yedi yılım
D) Yanı başımda öldü
En yakın arkadaşlarım
E) Seni yanı başımda gördüm
Güzel aydınlık
7. Aşağıdakilerden hangisi basit cümledir?
A) Masayı temizlemeyi unutmayın.
B) Eve döndüğümü bilmiyorlardı.
C) Bahçedeki armut ağacını kestiler.
D) Yaz gelince güzel olur buraları.
E) Sinemadan çıktığımda vakit oldukça geçti.
8. Ne yana gitsem nafile
Memleketin hali gözümden gitmez
Bin bir yerimden bağlanmışım
Bundan ötesine aklım ermez
Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Her dize bir cümle oluşturmuştur.
B) Birinci dize isim cümlesidir.
C) İkinci ve dördüncü dizeler olumsuz fiil cümlesidir.
D) Bütün cümleler kurallıdır.
E) Üçüncü dize ünlem cümlesidir.
9. Aşağıdakilerden hangisi bir fili cümlesi değildir?
A) Hakaret suçundan yediği üç aylık mahkûmluk kesinleşmişti.
B) O yaşlı kadın benim çok eski bir tanıdığımdır.
C) Ankara’da bir akrabasının yanında yaşıyordu sığıntı gibi.
D) Her zaman bu evin bir köşesinde kitap okumaya uğraşırdım.
E) Kendisi bu yolculuktan önce doktora muayene olmuştu.
10. Aşağıdaki cümlelerin hangisi kurallı, olumsuz bir isim cümlesidir?
A) Geminin kaptanı sandığımız kadar yaşlı değildi.
B) Önümüzde daha iki gün sürecek deniz yolculuğu vardı.
C) Bu yolculuktan kimilerinin memnun olmayacağı belliydi.
D) Kaptan arada bir gelip yolcuların halini, keyfini soruyordu.
E) Gece yarısı güverteye çıktığımda kimse yoktu ortalıkta.
11. Aşağıdakilerden hangisi bileşik cümledir?
A) Bu odanın rengini çok beğeniyorum.
B) Paranızın hepsini harcamayın sakın.
C) Çantasını yine mi okulda unutmuş.
D) Ödevlerinizi zamanında yapmalısınız.
E) Sınavı kazandığımı ablamdan öğrendim.
12. Aşağıdaki cümlelerin hangisi öğelerinin dizilişi yönüyle diğerlerinden farklıdır?
A) Gözü, kapıda duran Yusuf’a ilişince bütün vücudu sarsıldı.
B) Kapıyı itip eşikte belirince bütün odadakiler önce hareketsizce birbirlerine baktılar.
C) Beyaz at, sahibini görünce başını merakla o tarafa çevirmişti.
D) Bahçe kapısından taşlığa, gecenin kurşuni aydınlığı vurdu bütün gece.
E) Kendilerini tanıyan birinin olmasını ne kadar da istemişlerdi.
13. I. Anadolu, çeşit çeşit kültürlerle doludur.
II. Sanatçı, hikâyelerinden ziyade romanlarında daha başarılı.
III. O, günümüz insanının davranamayacağı kadar nesnel ve akılcıdır.
IV. Kahvenin bahçesindeki hasırın üstünde bir adam yatıyordu.
V. Kadın, oğlunun başucuna gidip sessizce oturdu.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangilerinin yüklemi tür bakımından birbirinden farklıdır?
A)I ve II B)II ve III C)III ve IV D)IV ve V E)I ve III
14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim - fiille kurulmuş bir yan cümlecik, temel cümleciğin dolaylı tümleci görevindedir?
A) Çevre temizliği konusunda acil tedbirler almak gerekiyor.
B) Sanayi atıklarının temizlenmeden doğaya bırakılması ekolojik dengeyi bozuyor.
C) Doğanın korunmasına yardımcı olmak herkesin görevidir.
D) Doğanın dengesinin bozulmasında sadece sanayi suçlu değildir.
E) Bitki ve hayvan türlerinin gittikçe azalması dengenin bozulması demektir.
15. İki iki buçuk metre çapında bir borudan fırlıyormuş gibi bol ve Coşkun akan sular, bembeyaz bir kayaya varınca birdenbire boşlukla karşılaşıyor.
Bu cümleyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Belgisiz sayı sıfatı kullanılmıştır.
B) Pekiştirilmiş sözcük sıfat görevindedir.
C) Bir eylemsi birden çok durum zarfıyla nitelenmiştir.
D) Yüklem dilek kiplerinden biriyle çekimlenmiştir.
E) Hem edat hem bağlaç kullanılmıştır.
16. Türkiye’yi en iyi yansıtan yerleşme örneğidir kasaba.
Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Devrik bir cümledir.
B) Bir isim cümlesidir.
C) Olumlu bir cümledir.
D) Özne ve yüklemden oluşmuştur.
E) Ekfiilin geçmiş zamanı kullanılmıştır.
17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümleciğin görevi diğerlerinden farklıdır?
A) Gönül istiyor ki biraz yoğun yazılar çıksın.
B) Öykücülüğün hiç de küçümsenir bir yanı yoktur.
C) Romancıların öykücülüğe bir basamak gözüyle baktığı doğru değildir.
D) Yazarın her eserinde aynı başarıyı göstermesi elbette zordur,
E) Şiir yazanlar, nedense, diğer türleri basit görüyorlar.
18. Haftalardır insanları evlerine hapseden kış çekildi ve yerini altı ay sürecek yaza bıraktı.
Bu cümleyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Öznesi ortak bir sıralı cümledir.
B) Bağlaç, bileşik cümleleri bağlamıştır.
C) Bileşik fiil, sıfat görevindedir.
D) Birinci cümle iki öğelidir.
E) İkinci cümlenin yüklemi geçişsiz bir fiildir.
19. Aşağıdaki cümlelerin hangisi nesneleri ortak bir sıralı cümledir?
A) Karşımıza küçük bir kasaba çıkıyor, biraz mola veriyoruz burada.
B) Kürek çekmek öyle sanıldığı gibi zor değil, hatta insana zevk bile veriyor.
C) Anlaşılan bu olaydan herkes etkilenmiş, bunu artık kimse konuşmuyor.
D) Elimde tuttuğum bardağı masaya bıraktım, sonra yine elime aldım.
E) Burası sadece bir yaşama alanı değildir; daha çok, farklı yaşamlardan oluşan bir kültür cümbüşüdür.
20. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat - fiille kurulmuş bir yan cümlecik, temel cümlenin öznesi görevindedir?
A) Yeni ıslatılmış, kırmızı tuğla döşeli kaldırımlardan kızgın buharlar yükseliyordu.
B) Kaldırımdan, kızgın taşlar üzerinde sürüklenen sandaletlerin sesleri yükseldi.
C) Pencereyi açıp nefis kır havasını ciğerlerime çektim.
D) Kara bir bulutun kenarından utangaç bir ay, başını uzattı.
E) Gri kanatlı bir kelebek, sarımsı bir ışık saçan lambanın kenarında dönüp duruyordu.
21. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağ-fiille kurulan bir yan cümlecik kullanılmıştır?
A) Kendini dergilerde denemeden, okur karşısına kitapla çıkanlar var günümüzde.
B) Oyalayıcı bir şey yazmaktansa kopkoyu bir karamsarlığı yeğlerim.
C) Hayata bakışınızı aracısız anlatıyor her cümleniz.
D) Sizin düşünce dünyanızı bir anlamda yansıtan günlükler bunlar.
E) Yaşadığım ülkede ferahlatıcı yazılar yazabileceğime inanmıyorum.
22. Hey dünya, hain dünya
Bana verdiğin de ne
ki dilim ekmek, bir yudum su
Ama her yanda
Dağlar gibi korku
Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Ünlem cümlesine örnek gösterilebilir.
B) İkinci dize bir isim cümlesidir.
C) Üçüncü dize eksiltili bir cümledir.
D) Dördüncü ve beşinci dizeler eksiltili cümle oluşturmuştur.
E) Birinci dize özne ve yüklemden oluşmuştur.
CEVAP ANAHTARI:
1.E 2.B 3.C 4.E 5.C 6.E 7.C 8.E 9.B 10.A 11.E 12.D 13.C 14.D 15.D 16.E 17.A 18.E 19.D 20.B 21.A 22.E
İLGİLİ İÇERİK:
CÜMLE ÇEŞİTLERİ - KONU ANLATIM VİDEOSU ( Youtube Kanalımız için TIKLAYINIZ)
YÜKLEMİN TÜRÜNE GÖRE CÜMLELER - KONU ANLATIM VİDEOSU ( Youtube Kanalımız için TIKLAYINIZ)
YÜKLEMİN YERİNE VE ANLAMINA GÖRE CÜMLELER - KONU ANLATIM VİDEOSU ( Youtube Kanalımız için TIKLAYINIZ)
YAPILARINA GÖRE CÜMLELER - KONU ANLATIM VİDEOSU ( Youtube Kanalımız için TIKLAYINIZ)
TEST 4
1. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yüklemine göre ötekilerden farklıdır?
A) O, haftada en az bir kitap bitiren iyi bir okurdu.
B) Trenin kalkmasına on dakika kala istasyona vardı.
C) Kendini ona affettirmek için artık çok geçti.
D) Çocuğun üzerindeki kıyafet oldukça eskiydi.
E) Tek isteği, bir yabancı dili iyi öğren.
2. I. Hâlbuki benden başka kimse yoktu ortalıkta.
II. Evet kimsesizdik; ama umudumuz vardı.
III. Bunca yıl, çok sıkıntı çektim şu yeryüzünde.
IV. Güneş doğdu, ortalık yine şenlendi çocuk sesleriyle.
V. Burada her gün ayrı bir güzellik getirir.
Yukarıdaki cümlelerin hangilerinde birden çok yargı vardır?
A) I. ve II. B) II. ve IV. C) II. ve V. D) III. ve IV. E) III. ve V.
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem olumsuz olduğu halde cümlenin anlamı olumludur?
A) Yazarın son çalışması öncekilerden iyi değil.
B) Sizinle çalışmayı o da istemiyor değil.
C) Bizim köyümüz sandığınız kadar zengin değil.
D) Trafik düne göre daha rahat değil.
E) Çeşitli yaptırımlarla trafik kazalarını önlemek mümkün değil.
4. Aşağıdakilerden hangisi şart cümlesidir?
A) O kitabı ararsan kütüphanede bulabilirsin.
B) Çalışan insan, bir gün karşılığını görür.
C) Böyle olacağını daha önceden düşünmeliydin.
D) Yarışmayı kazanacağını önceden biliyordu.
E) İşe gelmediğinden yüzünü göremiyoruz.
5. Aşağıdaki dizelerden hangisi bileşik, devrik bir ad cümlesidir?
A) Kırıldı ilkyaz penceresi ruhumuzun
B) Büyür gözlerimde güvercin yalnızlığı
C) Gönlüm, gecenin sihirli sesiyle doludur
D) Aşktır onu yıllarca diyar diyar gezdiren
E) İnsan bırakmaz sevdiğini, sevmek insanı bırakır
6. Aşağıdaki cümlelerden hangisi öğe dizilişine göre ötekilerden farklıdır?
A) Sımsıcak bir temmuz sabahı Ayvalık’a doğru yola çıktık.
B) Yazın sonuna doğru buralara kimsecikler gelmez artık.
C) Annesine vermek için bahçeden rengârenk çiçekler topladı.
D) Geçen ay gezmeye gittiğimiz sahil kasabası çok şirin bir yerdi.
E) Akşamları deniz kıyılarında çeşitli etkinlikler düzenlenirdi.
7. Aşağıdaki ikili dizelerden hangisi bitmemiş bir cümle durumundadır?
A) Seni görüyorum yine İstanbul
Gözlerimle kucaklar gibi
B) Bazı akşamlar deniz kenarına inip
Anarım eski günlerimi bir bir
C) Bütün sevdiklerim, her şey, herkes
Anlıyorum, birbirinden mukaddes
D) Dalgaların kıyıya bıraktığı köpük
Alıp beni yâre götürür
E) Karşı kıyıdaki dağların ardında
Batmak istemeyen sapsarı bir güneş
8. Aşağıdaki cümlelerden hangisi anlamca olumludur?
A) Yarın çok işi olduğundan, buraya gelemiyormuş.
B) Getirmesi gereken kitabı evde unutmuş.
C) Burası, dedikleri kadar güzel değilmiş.
D) Onun bu şehirde hiç kimsesi yokmuş.
E) Aylığını alamadığı için, bu aralar parasızmış.
9. Aşağıdakilerin hangisinde, yüklem olumlu olduğu halde cümlenin anlamı olumsuzdur?
A) Bu kadar iyi bir insandan hiç kötülük beklenir mi?
B) Bunca olandan sonra acaba bizimle konuşur mu?
C) Buralara kadar tek başına mı geldin?
D) Dışarıda ne güzel ne sıcak bir hava var.
E) Sanki söylenenleri daha önce bir yerde duymuştum.
10. Kardelen, baharı müjdeleyen çiçektir.
Bu cümlenin devrik, olumsuz ve soru şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kardelen, baharı müjdeleyen çiçek değil midir?
B) Baharı müjdeleyen çiçek değil midir kardelen?
C) Baharı müjdeleyen çiçek midir kardelen?
D) Kardelen midir baharı müjdeleyen çiçek?
E) Baharı müjdeleyen çiçek kardelen değil midir?
11. (I) Pırıl pırıl bir bahar sabahıydı. (II) Güneş karşı tepelerden yükselmiş, ortalık iyice aydınlanmıştı. (III) Penceremi açtım ve zerdali ağaçlarının mis gibi kokusunu içime çektim. (IV) Ağaçlarda ötüşen kuşlar, bir müzik ziyafeti sunuyordu adeta. (V) Ben de kendimce onlara eşlik etmeye çalışıyordum.
Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) I. bir ad cümlesidir.
B) II. bağımsız sıralı bir cümledir.
C) III. bağlı bir cümledir.
D) IV. devrik, bir bileşik cümledir.
E) V. basit, bir eylem cümlesidir.
12. I. Savruldum yıllarca hep kuru yaprak misali.
II. Yapraklar, atılmış nice mektuplara eştir.
III. Binlerce dalın verdiği tek meyve güneştir.
IV. Yok artık bahçelerde solmamış bir tek çiçek.
V. Üzgün üzgün düşüyor yapraklar takvimlerden
Yukarıdaki dizelerden hangileri yüklemine ve yapısına göre ötekilerden farklıdır?
A) I. ve II. B) I. ve V. C) II. ve III. D) III. ve IV. E) IV. ve V.
CEVAP TEST 4
1) B 2) B 3) B 4) A 5) D 6) B 7) E 8) B 9) A 10) B 11) E 12) B
İLGİLİ İÇERİK:
CÜMLE ÇEŞİTLERİ - KONU ANLATIM VİDEOSU ( Youtube Kanalımız için TIKLAYINIZ)
YÜKLEMİN TÜRÜNE GÖRE CÜMLELER - KONU ANLATIM VİDEOSU ( Youtube Kanalımız için TIKLAYINIZ)
YÜKLEMİN YERİNE VE ANLAMINA GÖRE CÜMLELER - KONU ANLATIM VİDEOSU ( Youtube Kanalımız için TIKLAYINIZ)
YAPILARINA GÖRE CÜMLELER - KONU ANLATIM VİDEOSU ( Youtube Kanalımız için TIKLAYINIZ)
TEST 5
1. Aşağıdakilerden hangisi yapısı bakımından basit bir cümledir?
A) Şehrin ortasındaki ahşap konak yıllardır bomboş duruyor.
B) Akşamları günün yorgunluğunu üzerimden atmak için sahilde biraz dolaşırdım.
C) Güneş batınca şehrin görünümü bir başka güzel olurdu.
D) Geceki fırtınada devrilen ağaçlar görevlilerce kaldırıldı.
E) Bu şehirde insanlar çeşitli sanatsal etkinlikler düzenlemekten mutlu olurdu.
3. Aşağıdaki dizelerden hangisi yapısı bakımından basit cümle değildir?
A) Hoyrattır bu akşamüzerleri daima
B) Yayılır karanlık sisler engine
C) Derinden yükseldi bir çoban sesi
D) Bize heyecan verir bir parça yeşil çini
E) Sen raksına dalarken için titrer derinden
2. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi yapısı bakımından ötekilerden farklıdır?
A) Akla gelmeyen başa gelir.
B) Irmaktan geçerken at değiştirilmez.
C) Herkesin hamuru ekmeğine göredir.
D) Paça ıslanmadan balık tutulmaz.
E) Taş düştüğü yerde ağırdır.
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik, temel cümleciğin öznesi durumundadır?
A) Edebiyat dergilerini takip etmeyi aksatın azdı.
B) Yarın yapacaklarını bir kâğıda güzelce yazdı.
C) Geziye katılacak çocuklar çok neşeliydi.
D) Dedem, yaz gelince yaylaya çıkardı.
E) Pencereden yağmurun yağışını seyrediyorduk.
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik, temel cümlenin belirtili nesnesidir?
A) Dün girdiği sınavdaki soruların hepsini kolayca cevaplamış.
B) Rüzgâr çıkınca bütün pencereleri hemen kapattık.
C) Aşağıdan gelen gürültü hepimizi meraklandırdı.
D) Elinde, az önce bahçeden topladığı meyveler vardı.
E) Güneş doğmadan elindeki işleri teslim etmesi gerekiyordu.
6. Çiçeklerin rengârenk açtığı ilkbaharda, insanlar kışın sıkıcılığından kurtulmak ve yeni yerler gezerek rahatlamak için değişik programlar düzenliyor.
Bu cümlede kaç yan cümlecik vardır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
7. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi bileşik bir cümle değildir?
A) Aş taşınca kepçeye paha olmaz.
B) Cefayı çekmeyen sefanın kadrini bilmez.
C) Gün doğmadan neler doğar.
D) Çocuk düşe kalka büyür.
E) Komşuda pişer, bize de düşer.
8. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi sıralı bir cümle değildir?
A) Bin dost az, bir düşman çok.
B) Sütten ağzı yanan, yoğurdu üfleyerek yer.
C) Dağ dağa kavuşmaz, insan insana kavuşur.
D) Gençlikte taş taşı, kocalıkta ye aşı.
E) Su uyur, düşman uyumaz.
9. Zaman, bizim acımasız yöneticimizdir. Birbirini kovalayan akreple yelkovanı izleriz sürekli. İzlememiz de zorunludur bir bakıma. Çünkü yapmayı planladığımız her şeyi belli bir zaman diliminde ortaya koyarız.
Bu parçada aşağıdaki cümle türlerinden hangisi yoktur?
A) Ad cümlesi B) Bileşik cümle
C) Devrik cümle D) Basit cümle E) Sıralı cümle
10. Bir düşünce, söylenmeden veya yazılmadan düşünce sayılamaz. Bu yüzden insanlar, düşündüklerini herhangi bir biçimde dile getirmek zorundadır. Dile getirilmeyen düşünceler ise bir gölge olmaktan öteye gidemez.
Bu parçada aşağıdaki cümle türlerinden hangisi yoktur?
A) Bağlı cümle B) Bileşik cümle
C) Ad cümlesi D) Kurallı cümle E) Eylem cümlesi
11. (I) Gerçeği bulmak ve değerlendirmek için bilge olmaya gerek yok. (II) Kendi kendimize de gerçeğe ulaşabiliriz. (III) Çünkü gerçek, uzaklarda değil, içimizdedir aslında. (IV) Yeter ki onu aramayı bilelim ve onun bir değer olduğuna inanalım. (V) Böyle yaptığımız sürece, gerçeği bulup değerlendirmemiz çok kolay olacaktır.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangileri yapısı yönüyle özdeştir?
A) I. ve II. B) I. ve V. C) II. ve III. D) III. ve IV. E) IV. ve V.
12. Aşağıdakilerin hangisi öznesi ortak, sıralı bir cümledir?
A) Yağmur hafif hafif atıştırıyordu, biz yolumuza devam ediyorduk.
B) Çocuklar akşama kadar top oynamış, çok yorulmuştu.
C) Babası ona hediye almış, o da babasına teşekkür etmiş.
D) Akşama doğru şiddetli bir rüzgâr çıkmış, herkes evine çekilmişti.
E) Açıktan yük gemileri geçiyordu, sahildekiler onları seyrediyordu.
CEVAPLAR
1-A 2-C 3-E 4-C 5-A 6-D 7-E 8-B 9-E 10-A 11-B 12-B
İLGİLİ İÇERİK:
CÜMLE ÇEŞİTLERİ - KONU ANLATIM VİDEOSU ( Youtube Kanalımız için TIKLAYINIZ)
YÜKLEMİN TÜRÜNE GÖRE CÜMLELER - KONU ANLATIM VİDEOSU ( Youtube Kanalımız için TIKLAYINIZ)
YÜKLEMİN YERİNE VE ANLAMINA GÖRE CÜMLELER - KONU ANLATIM VİDEOSU ( Youtube Kanalımız için TIKLAYINIZ)
YAPILARINA GÖRE CÜMLELER - KONU ANLATIM VİDEOSU ( Youtube Kanalımız için TIKLAYINIZ)
CÜMLE TÜRLERİ
UYGULAMA : 1
A. Aşağıdaki cümleleri yükleminin sözcük türü yönünden (isim cümlesi, fiil cümlesi) inceleyiniz. İsim cümlelerinin sonuna (I), fiil cümlelerinin sonuna (F) yazınız.
1. Çocuk, özel bir okulda öğrenciydi ( ).
2. Kardeşim, dün yine hastalandı ( ).
3. Kar, bütün gün yağdı ( ).
4. Amacımız, yurt dışında okumaktı ( ).
5. Evin her yanını güzelce temizlemiş ( ).
6. En sonunda varmışsın bir Erzincanlıya ( ).
7. O yıllar, Çehov, tanınmamış bir yazardı.
8. Yüreğimin yaktığı ateşle hava ılık ( ).
9. Büyülenmiş bir ceylan gibi bakıyor zaman ( ).
10. Kara gökler kül rengi bulutlarla kapanık ()
B. Aşağıdaki cümleleri yapı bakımından (basit, bileşik, sıralı) inceleyiniz. Her cümlenin sonundaki parantez içine yapı özelliğini yazınız.
1. Televizyonun etkisini küçümsemek yanlıştır.
(....................................................................)
2. Bu sözcük dilimize Fransızcadan geçmiş.
(....................................................................)
3. Üç bilet aldım, birini ona verdim.
(....................................................................)
4. öğretmen, soruları çabucak cevaplayıp gitmişti.
(....................................................................)
5. Kır saçlı komiser, hepimize ters ters baktı.
(....................................................................)
6. Hava kararmış, her yana gecenin karanlığı çökmüştü.
(....................................................................)
7. Kitabı okuyunca fikrim değişti.
(....................................................................)
8. öğretmen: “Soruları sessizce okuyun. ” dedi.
(...................................................................
9. Yolcu vapurunun güvertesi, iyice dolmuştu.
(...................................................................)
10. Bu öyküyü okurken eski günleri anımsadım.
(....................................................................)
C. Aşağıdaki cümleleri yüklemine, yapısına, öğe dizilişine ve anlamına göre nitelendiriniz. Her cümlenin niteliğini parantez içi boşluklara yazınız.
1. Bizi yalan söylemeye zorluyorsunuz.
(....................................................................)
2. Sophokles, ünlü bir tragedya şairidir.
(...................................................................)
3. Tarancı'nın şiirlerinde kişisel duygular ağır basar.
(....................................................................)
4. Bahar, çiçek çiçek gelince güzel!
(..................................................................)
5. Eşeğini sağlam bağla, sonra Allah 'a ısmarla.
(..................................................................)
6. Yok bizi arayan, soran kimsemiz.
(...................................................................)
7. Nasıl hatırlamazsın o türküyü?
(....................................................................)
8. Baba koruk yer, oğlunun dişi kamaşır.
(....................................................................)
D. Aşağıdaki bileşik cümlelerde yan ve temel cümlecikleri gösteriniz; yan cümleciğin hangi öğeyi oluşturduğunu belirleyiniz.
Ör.: Sizi okulda bulamayınca / buraya geldim.
YC (zarf tümleci) TC.
1. Ardımızdan yükselen güneş, gölgemizi uzaklara kadar götürüyordu.
2. Hiçbir şey konuşmadan bir saat kadar yürüdük.
3. Az sonra, bizi bekleyen otomobile bineceğiz.
4. Suyun kenarındaki dar yolda taştan taşa atlayarak ilerliyoruz.
5. Hiçbirimiz istemiyorduk onun geri dönmesini.
6. Okul kitaplarında el kadar küçük görünen Anadolu nice uygarlığın beşiğidir.
7. Çocuklar babalarını uğurladıktan sonra yanıma gelmişti.
8. Uzun süre açıklamayacağız burada alınan kararları.
9. Bu yaz, tatilimizi Edremit'te geçirmeyi düşünüyoruz.
10. Gazetecilikte başarılı olmak, tempolu çalışmaya bağlıdır.
E. İlkbaharın tatlı rüzgârlarıyla sarhoş olan martılar, Akdeniz ufuklarında uçuşuyordu.
Aşağıda verilenler bu cümle için doğru ise parantez içine (D), yanlışsa (Y) yazınız.
1. Yüklemi bakımından fiil cümlesidir ( ).
2. Yapısı bakımından bileşik cümledir ( ).
3. Birden çok bileşik sözcük vardır ( ).
4. İyelik eki almış sözcük yoktur ( ).
5. Yan cümleciği özne görevindedir ( ).
6. Temel cümleciğindeki dolaylı tümleç sıfat tamlamasıdır ( ).
7. Öznesi bir sıfat grubuyla nitelenmiştir ( ).
8. Özne, dolaylı tümleç ve yüklemden oluşmuştur( ).
9. Anlam bakımından olumludur ( ).
10. “Uçuşuyordu" yüklemi geçişli bir fiildir ( ).
İLGİLİ İÇERİK:
CÜMLE ÇEŞİTLERİ - KONU ANLATIM VİDEOSU ( Youtube Kanalımız için TIKLAYINIZ)
YÜKLEMİN TÜRÜNE GÖRE CÜMLELER - KONU ANLATIM VİDEOSU ( Youtube Kanalımız için TIKLAYINIZ)
YÜKLEMİN YERİNE VE ANLAMINA GÖRE CÜMLELER - KONU ANLATIM VİDEOSU ( Youtube Kanalımız için TIKLAYINIZ)
YAPILARINA GÖRE CÜMLELER - KONU ANLATIM VİDEOSU ( Youtube Kanalımız için TIKLAYINIZ)
UYGULAMA : 1 / CEVAPLAR
A.
1. (İ) 2. (F) 3. (F) 4. (İ) 5. (F) 6. (F)
7. (İ) 8. (İ) 9. (F) 10. (İ)
B.
1. (Bileşik) 5. (Basit) 9. (Basit)
2. (Basit) 6. (Sıralı) 10. (Bileşik)
3. (Sıralı) 7. (Bileşik)
4. (Bileşik) 8. (Bileşik)
C.
1. (Fiil, bileşik, kurallı, olumlu)
2. (İsim, basit, kurallı, olumlu)
3. (Fiil, basit, kurallı, olumlu)
4. (İsim, bileşik, kurallı, olumlu)
5. (Fiil, sıralı, kurallı, olumlu)
6. (İsim, bileşik, devrik, olumsuz)
7. (Fiil, basit, devrik, soru)
8. (Fiil, sıralı, kurallı, olumlu)
D.
1. Ardımızdan yükselen güneş / gölgemizi uzak-
YC (özne)
lara kadar götürüyordu.
TC
2. Hiçbir şey konuşmadan /bir saat kadar yürüdük
YC (zarf tüm.) TC
3. Az sonra, bizi bekleyen otomobile / bineceğiz
Z.T. YC (DT) TC
(Temel cümleye ait)
4. Suyun kenarındaki dar yolda taştan taşa atla-
Temel cümlenin dolaylı tümleci YC (Z.T.)
yarak / ilerliyoruz.
TC.
5. Hiçbirimiz istemiyorduk / onun geri dönmesini
TC. YC. (Bl. N.)
6. Okul kitaplarında el kadar küçük görünen
YC (Özne)
Anadolu / nice uygarlığın beşiğidir
TC
7. Çocuklar babalarını uğurladıktan sonra /
özne Y.C. (Zarf tümleci)
(Temel cümleye ait)
yanıma gelmişti.
TC.
8. Uzun süre açıklamayacağız / burada alınan
TC. YC (Bl. Nesne)
kararları.
9. Bu yaz, tatilimizi Edremit’te geçirmeyi /
YC (Bl. N.)
düşünüyoruz.
TC.
10. Gazetecilikte başarılı olmak / tempolu çalış-
I. YC (Özne) II. YC (DT)
maya / bağlıdır.
TC.
E.
1.(D) 5. (D) 9. (D)
2. (D) 6.(Y) 10. (Y)
3. (D) 7. (D)
4.(Y) 8. (D)
İLGİLİ İÇERİK: