FİİLDE ÇATI TESTİ-01
1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi etken bir fiil değildir?
A) İçeriye giren öğrenciyi şöyle bir süzdü.
B) Elindeki zarı vermek için onu yanına çağırdı.
C) Onu kime vereceğini, oraya nasıl gideceğini anlattı.
D) Öğrenci, müdüre bıyık altından gülerek baktı.
E) Müdür, deminden beri sürekli kaşınıyordu.
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi edilgen bir fiildir?
A) Yağmurdan sonra hava öyle güzel açıldı ki.
B) Sınava hazırlanmak için bir haftalığına eve kapandı.
C) Borçlarını ödeyince elindeki para çabucak tükendi.
D) Suçluyu bulmak için bütün öğrenciler tek tek arandı.
E) Bütün gün ders anlatmaktan, sesi iyice kısıldı.
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi dönüşlü bir fiildir?
A) Yaptığının doğru olmadığını aslında o da biliyordu.
B) Yaptığına pişman olmasa bu kadar dövünmezdi.
C) Kendine azıcık iyilik yapanı bile unutmazdı.
D) Bence o, çevresindekilerin güler yüzüne ve parasına kandı.
E) Haksız da olsa, arkadaşlarının onu savunacağını sandı.
4. Aşağıdaki cümlelerden hangisi nesne - yüklem ilişkisi bakımından ötekilerden farklıdır?
A) Müziği yapıtlarında ana tema olarak kullanıyor.
B) Edebiyatla küçüklüğümden beri ilgilenirim.
C) Bu durumu doğrusu hepimiz garipsedik.
D) Tablodaki renkleri bilinçli olarak kullanıyor.
E) Evin çatısını tamir etmeliyiz bu yaz.
“Bizim takım kurada İngiltere ile eşleşmiş.”
5. Bu cümlede görülen özne-yüklem ilişkisi aşağıdakilerden hangisinde yoktur?
A) Tilkinin yaklaştığını gören tavuklar etrafa kaçıştı.
B) Bir köprüde iki inatçı keçi karşılaştı.
C) Köpekler, anlaşmak için olacak, bir süre koklaştı.
D) Karga ile tilki bir köşede sessizce söyleştiler.
E) İki güçlü arslan, kralın kim olacağı konusunda anlaştılar.
“Geçişli bir fiilin nesnesi, o fiil edilgen yapıldığında özne görevini üstlenir.
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yapılan değişiklik bu kurala uymaz?
A) Kapıyı içerdekiler yavaş yavaş araladı.
Kapı yavaş yavaş aralandı.
B) Dinleyenler sözlerimi galiba yanlış anladı.
Sözlerim, dinleyenlerce yanlış anlaşıldı.
C) Kaynaktan gelen soğuk suyu kana kana içti.
Kaynaktan gelen Soğuk sudan kana kana içildi.
D) O küçücük çam fidanlarını acımadan kestiler.
O küçücük çam fidanları acımadan kesildi.
E) Yaptığım resmi öğretmenim çok beğendi.
Yaptığım resim öğretmenimce çok beğenildi.
Geçişsiz fiiller “-r-, -t-, -tir-” ekleriyle geçişli yapılabilir. Bu tür fiillere oldurgan fiil denir.
7. Aşağıdakilerin hangisinde bunu örneklendiren bir fiil kullanılmıştır?
A) O ilginç belgeseli bize de izletti.
B) Yaptığı komik şakalarla bizi güldürdü.
C) Yoldaki taşları top oynayan çocuklara attırdı.
D) Annem, fırından bir de ekmek aldırdı.
E) Babam, evi biz tatile gidince boyattı.
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisi çatısı bakımından diğerlerinden farklıdır?
A) Gizli kamera yangın sensörüne gizlenmiş.
B) Son görüşmemizde bu konunun üzerinde de ayrıntılı bir şekilde duruldu.
C) Toplantıda konuşan öğretmen, velilerin ilgisizliğinden yakındı.
D) Konferansa gelen ailelere birer kitap ve kalem hediye edildi.
E) Okulumuza gelen konuşmacı, müdür bey tarafından kapıda karşılandı.
9. Aşağıdaki atasözlerinden hangisinin yüklemi, nesne alıp almaması yönüyle farklıdır?
A) Dolu küpün sesi çıkmaz.
B) Yoluyla giden yorulmaz.
C) Dolu bardak su almaz.
D) Bal bal demekle ağız tatlanmaz.
E) Ateş olmayınca kazan kaynamaz.
10. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi işteş çatılı bir fiildir?
A) Bekçiyi gören çocuklar sağa sola kaçıştı.
B) Arkadaşımız uçağa son anda yetişti.
C) Törende güzel bir ortam oluştu.
D) Piknik sırasında her işe karıştı.
E) Çocuk beni görünce yatıştı.
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi etken bir fiil değildir?
A) İçeriye giren öğrenciyi şöyle bir süzdü.
B) Elindeki zarı vermek için onu yanına çağırdı.
C) Onu kime vereceğini, oraya nasıl gideceğini anlattı.
D) Öğrenci, müdüre bıyık altından gülerek baktı.
E) Müdür, deminden beri sürekli kaşınıyordu.
12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi edilgen bir fiildir?
A) Yağmurdan sonra hava öyle güzel açıldı ki.
B) Sınava hazırlanmak için bir haftalığına eve kapandı.
C) Borçlarını ödeyince elindeki para çabucak tükendi.
D) Suçluyu bulmak için bütün öğrenciler tek tek arandı.
E) Bütün gün ders anlatmaktan, sesi iyice kısıldı.
13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi dönüşlü bir fiildir?
A) Yaptığının doğru olmadığını aslında o da biliyordu.
B) Yaptığına pişman olmasa bu kadar dövünmezdi.
C) Kendine azıcık iyilik yapanı bile unutmazdı.
D) Bence o, çevresindekilerin güler yüzüne ve parasına kandı.
E) Haksız da olsa, arkadaşlarının onu savunacağını sandı.
14. Aşağıdaki cümlelerden hangisi nesne - yüklem ilişkisi bakımından ötekilerden farklıdır?
A) Müziği yapıtlarında ana tema olarak kullanıyor.
B) Edebiyatla küçüklüğümden beri ilgilenirim.
C) Bu durumu doğrusu hepimiz garipsedik.
D) Tablodaki renkleri bilinçli olarak kullanıyor.
E) Evin çatısını tamir etmeliyiz bu yaz.
“Bizim takım kurada İngiltere ile eşleşmiş.”
15. Bu cümlede görülen özne-yüklem ilişkisi aşağıdakilerden hangisinde yoktur?
A) Tilkinin yaklaştığını gören tavuklar etrafa kaçıştı.
B) Bir köprüde iki inatçı keçi karşılaştı.
C) Köpekler, anlaşmak için olacak, bir süre koklaştı.
D) Karga ile tilki bir köşede sessizce söyleştiler.
E) İki güçlü arslan, kralın kim olacağı konusunda anlaştılar.
“Geçişli bir fiilin nesnesi, o fiil edilgen yapıldığında özne görevini üstlenir.
16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yapılan değişiklik bu kurala uymaz?
A) Kapıyı içerdekiler yavaş yavaş araladı.
Kapı yavaş yavaş aralandı.
B) Dinleyenler sözlerimi galiba yanlış anladı.
Sözlerim, dinleyenlerce yanlış anlaşıldı.
C) Kaynaktan gelen soğuk suyu kana kana içti.
Kaynaktan gelen Soğuk sudan kana kana içildi.
D) O küçücük çam fidanlarını acımadan kestiler.
O küçücük çam fidanları acımadan kesildi.
E) Yaptığım resmi öğretmenim çok beğendi.
Yaptığım resim öğretmenimce çok beğenildi.
"Geçişli eylem kök ya da gövdelerine “ –r, –t, –tir –(dir)” eklerinden birinin getirilmesiyle ettirgen çatılı eylem oluşturulur."
17.Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi ettirgen değildir?
A) Ninem, konuğuna hiç değilse bir çay içirirdi.
B) Acıklı konuşmaya dayanamaz, gözleri yaşarırdı.
C) Öğrencilerine her zaman şarkı söyletirdi.
D) Öyle cana yakındı ki kendini hemen sevdirirdi.
E) Eve geç geleceğini mutlaka bildirirdi.
“Onunla cephede omuz omuza dövüştük.”
18. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi çatı bakımından yukarıdaki cümleyle özdeştir?
A) Patlama sesini duyunca hepimiz kaçıştık.
B) Otobüse soluk soluğa yetiştiler.
C) Ona her akşam burada rastlayabilirsin.
D) Kardeşimle, Kızılay'da buluşacağız.
E) O güzelim ormanı bir gecede yakmışlar.
I. Buraya geleli nerdeyse on yıl oluyor.
II. Gidiyorum gurbeti gönlümde duya duya.
III. Umulmadık başarılar elde etti çalışarak.
IV. Gerçekleri gösteren insanlara kızmamalıyız.
V. Annemin yaptığı dolmalar, ne kadar lezizdi.
19. Numaralandırılmış cümlelerin hangisinde çatı özelliği aranmaz?
A) I B) II C) III D) IV E) V
I. Korktuğumu görünce beni teselli etmeye başladı.
II. Onu, hazırladığı bildirilerden tanıyorduk.
III. Düşeceğini anlayınca tırabzanlara tutundu.
IV. Çocukları yanına çağırıp pasta ikram etti.
V. Şoför, yaralanan çocuğu orada bırakıp gitmiş.
20. Numaralandırılmış cümlelerin hangisi özne-yüklem ilişkisi yönünden diğerlerinden farklıdır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
21. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi dönüşlü bir fiildir?
A) Kasadan dökülen kayısılar, kamyonlar tarafından ezildi.
B) Misafirler, ev sahibinin konuşmalarından usanmışlardı.
C) Bu kız, on yıl kadar önce evlatlık verildi.
D) Çocuk, annesinin bağırmalarına rağmen yerlerde sürünüyor.
E) Odunlar, dağdan dört eşekle getirildi.
22. "Yine arkadaşlarınızla neyi tartışıyorsunuz?" cümlesindeki altı çizili fiil için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Edilgendir. B) Oldurgandır.
C) Ettirgendir. D) Geçişlidir.
E) Dönüşlüdür.
Kaleden kaleye şahin uçurdum (I)
Ah ile vah ile ömür geçirdim Ben yâre şekerli şerbet içirdim (II)
23. Yukarıda numaralanmış fiillerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Her ikisi de geçişlidir.
B) Birincisi aldığı ekle geçişli hâle getirilmiştir.
C) Her ikisi de etkendir.
D) İkincisinin, aldığı ekle geçişlilik derecesi artırılmıştır.
E) Her ikisi de oldurgan çatılıdır.
24. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi, özne-yüklem ilişkisi yönüyle diğerlerinden farklıdır?
A) Yere düşen adam yerden kaldırıldı.
B) Bu resimler, on yedinci yüzyılda Fransa'da yapılmış.
C) Gökyüzünde bir anda yağmur bulutları görüldü.
D) Güneş yüzünü gösterince ahali açık alanlara döküldü.
E) Yarışmanın kuralları, derginin internet sitesinde açıklandı.
25. Aşağıdaki dizelerin hangisinde geçişsiz eylem, bir ekle geçişli hale getirilmiştir?
A) Altı kardeş idik bindirdik ata
B) Hürü'yü yolladık üç köyden öte
C) Kızılırmak'a varınca oldu bir hata
D) Ne ettin Kızılırmak allı gelini
E) Yolda kaynatası yolu gözetir
26.Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi çatı bakımından ötekilerden farklıdır?
A) Dün akşam dayısı trenle İstanbul'a gitti.
B) Ayakkabılarınızı kapının önünde çıkarmalısınız.
C) Çocukların anlattıklarını, müdür dikkatle dinlemişti.
D) Babam, yatmadan önce ödevlerimizi mutlaka kontrol ederdi.
E) Elini yavaşça raftaki simitlere uzattı.
(I) Salonun ortasına bir heykel yapılmış. (II) Heykel, güneş tutulmasını simgeliyor. (III) Çok güzel renklendirilmiş. (IV) Etrafı değişik uzay fotoğraflarıyla süslenmiş. (V) Salon, kırmızının tonlarını yayan ışıklarla aydınlatılmış.
27. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi özne -yüklem ilişkisi yönüyle ötekilerden farklıdır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) IV.
28.Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi etken bir fiil değildir?
A) Ona aldığım hediyeyi çok beğendi.
B) Yedi katlı evin bütün balkonlarından çiçekler sarkıyordu.
C) İki hafta sonra gireceğim sınavı düşünerek dalgın dalgın yürüyordum.
D) Başka bir kentteki bir üniversiteyi kazanırsam babam ne der bilmiyordum.
E) Çocukluğumun geçtiği bu evden mecbur olmasam taşınmazdım.
29. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi, nesne-yüklem ilişkisine göre diğerlerinden farklıdır?
A) Eve girince menekşe kokusunu iyice içime çektim.
B) Bahar gelince uzak ufukları izleriz.
C) Bir ip gerdi badem ağacıyla söğüt ağacının dallarına.
D) Kafamı kaldırınca saat kulesinin yanına geldiğimi fark ettim.
E) Kitaplığın solunda duran masadaki kâğıtlara baktım.
Hayatım boyunca ninemin gözleri beni takip etti. O gözlerin her zaman özlemini duyuyorum. Küçükken onların anlamını kavrayamıyordum. Bir şekilde, geleceğe dair işaretler taşıdıklarını büyüdüğümde anlayacaktım. Kimi yakınlarımızın “Adiviye Hanım” diye seslendikleri benim ninem; az konuşan, sessiz ve gökyüzü kadar canlı mavi gözleriyle bakan bir kadındı.
30. Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?
A) Anlamca kaynaşmış birleşik fiil
B) Ek fiil
C) Edilgen çatılı fiil
D) Fiilimsi
E) Birleşik zamanlı fiil
31. Aşağıdakilerden hangisi, nesne - yüklem ilişkisi bakımından diğerlerinden farklıdır?
A) Gezmek, yeni yerler görmek insanı mutlu eder.
B) Günlük sıkıntılarımızdan bir an olsun uzaklaş-malıyız.
C) Anneler dört gözle bekler çocuklarını.
D) Bu küçük kasabada herkes birbirini tanıyor.
E) Ahmet’in kardeşi dün sana ne söyledi?
32. Aşağıdaki atasözlerinden hangisinin yüklemi, geçişli bir fiildir?
A) Horoz ölür, gözü çöplükte kalır.
B) Damlaya damlaya göl olur.
C) Üzüm, üzüme baka baka kararır.
D) Göz görmeyince, gönül katlanır.
E) Ne ekersen, onu biçersin.
33. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi ettirgen bir fiildir?
A) Sen de böyle güzel bir elbise alabilirdin.
B) Söylediği sözlerle babasını sinirlendirdi.
C) Saçlarını neden bu kadar kısa kestirdin?
D) Yeni aldığı tükenmez kalemi kaybetmiş.
E) Söylemiş olduğun kitapları orada bulamadım.
34. Aşağıdaki cümlelerin hangisi, çatı bakımından ötekilerden farklıdır?
A) Çeşmenin başında bir ihtiyar oturuyor.
B) Kitabını kısa sürede bulup getirmişler.
C) Evin önünde genç bir adam duruyordu.
D) Uzun zamandır görmediğim bir arkadaşıma rastladım.
E) Yoğun sis yüzünden trafik bir süre aksadı.
35. “Kimi fiiller geçişli olduğu halde cümle içinde nesne almaz.”
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde buna uygun bir fiil kullanılmıştır?
A) Yaşam çok çabuk değişiyor.
B) Yollar, uzadıkça uzuyor.
C) Erken kalkacağı için saati kurdu.
D) Onun söylediklerine inanmaman gerekirdi.
E) Mumun ışığında rahat göremiyordum.
“-r-, -t-, -tır-” ekleri, fiil kök veya gövdelerine gelerek geçişsiz fiilleri geçişli yapar. Bu fiillere oldurgan fiil denir.
36. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi oldurgan bir fiildir?
A) Kâğıdı imzalamak için çocuğu yanına çağırdı.
B) Sanatçının ikinci şiir kitabı çıktı.
C) Şiiri sınıftaki öğrencilere okuttu.
D) Ağlayan çocuğu zor da olsa uyuttu.
E) Babasına güzel bir resim çizdirdi.
37. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi ettirgen bir fiil değildir?
A) Kitapları türlerine göre ayırıp yerleştirdim.
B) Vaktim olmadığı için ödevimi kardeşime yazdırdım.
C) Evin tüm perdelerini dün yıkattı.
D) Marketten birkaç ekmek aldırdım.
E) Ağrıyan dişimi iki gün önce çektirdim.
38. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem, geçişli olduğu halde nesne almamıştır?
A) Öyle sorular sordu ki yanıt bulamadım.
B) İyi dinlersen sen de herkes gibi anlayabilirsin.
C) Arkadaşının kitabını bulamayınca üzülmüş.
D) Sesin nereden geldiği öğrenilememiş.
E) Bu tatsız tartışma seni gerçekten üzmüş.
39. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi geçişli bir fiildir?
A) Uzun yollar bu sesten silkinerek yatıyor.
B) Bir hafta önce nüfus cüzdanını bulmuş.
C) Kalbi bu acıya daha fazla dayanamamış.
D) Metin, eve doğru yürüyordu.
E) Ömür yaprakları birer birer düşüyor.
Hüzünlü bir türkü gibi bastırdı yorgunluk
En altta yüreğim dağ dağ üstüne
Yalnızlığın duvarına astım sazımı
Yeni sözler gerek sevda üstüne
40.Bu dizelerle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Edat kullanılmıştır.
B) Geçişli fiil kullanılmıştır.
C) Hem belirtme hem niteleme sıfatına yer verilmiştir.
D) Zincirleme isim tamlaması kullanılmıştır.
E) Hem yapım hem çekim eki almış birden fazla sözcük kullanılmıştır.
CEVAPLAR
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
E D B B A C B C C A
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
E D B B A C B A E C
21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
D D E D A A B E E C
31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
B E C B E D A B B D
KONU ANLATIM VİDEOSU (ÖZNESİNE GÖRE FİİL ÇATISI) ( Youtube Kanalımız için TIKLAYINIZ )
KONU ANLATIM VİDEOSU (NESNESİNE GÖRE FİİL ÇATISI) ( Youtube Kanalımız için TIKLAYINIZ )