EKLER (ÇEKİM ve YAPIM EKİ) TESTİ-01
1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde çıkma durum eki (-den, -dan), cümleye zaman anlamı katmıştır?
A) Annem; turşu, reçel gibi kışlık yiyecekleri yazdan hazırlardı.
B) Yüzüme gülüyor; ama arkamdan hiç hoş şeyler söylemiyor.
C) Sözü uzattığım için hepinizden özür diliyorum.
D) Masaldan yalnız çocuklar değil, büyükler de hoşlanır.
E) Otobüsü kaçırdığımdan sınava geç girmek zorunda kaldım.
2. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerde kullanılan yapım eklerinden hangisinin işlevi diğerlerinden farklıdır?
A) Karnım acıktı, gidip bir şeyler atıştırayım.
B) Akşam geleceğim demişti, hava ağardı hala ortalıkta yok.
C) Arkamdaki araba bizi öyle bir solladı ki az kalsın kaza yapıyorduk.
D) O0 ömrü boyunca suya sabuna dokunmayanları garipsedi.
E) Benimkisi masum bir istekti aslında ama, o yanlış anladı.
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcükte, türerken ses kaybı olmamıştır?
A) Tüyleri seyrelmiş, karnı karnına yapışmış birkaç kedi sokakta dolaşıyordu.
B) Çitle çevrilmiş bahçenin köşelerine birkaç çam fidanı dikilmişti.
C) Çiçekler arasından sivrilerek yükselmiş çam ağacı bahçeye ayrı bir hava veriyordu.
D) Önceki günkü fırtınada devrilen ağaç hala yerinde duruyordu.
E) Bahçenin bu perişan hali içimi sızlatmıştı.
Ne çok severdim dört yatak odasının çevrelediği
I II III
sofayı kapıları açıldığında bahçeyi birleştiriveren balkonu!
IV V
4. Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden hangisi yapım eki almıştır?
A)I. B)II. C)III. D)IV. E)V.
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hem yapım hem çekim eki almış bir sözcük kullanılmıştır?
A) Yıllardır onunla tanışmak istiyordum, sonunda bu bana da nasip oldu.
B) Her yerde ondan söz ediyorlar, çalışkan birisi demek ki o.
C) Sınıfta kaç kişi vardı, kaçı ders sonunu bekledi acaba?
D) Gözlerindeki ışıltıdan etkilenen elbette ki çoktu.
E) Sen ona bakma, o hep kendini över zaten.
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yapım eki alan sözcük zarf görevindedir?
A) Etrafında neler döndüğünden bile haberi olmayan dalgın biriydi o.
B) İmzasız, buradan bir kâğıt bile vermeyecek- 5m kimseye.
C) Bu odanın kokusunu ne yaptımsa geçiremedim.
D) Herkes bana onun iyi birisi olmadığını söylüyor.
E) Evine gelene, kim olursa olsun, iyi davranmalısın.
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-ce, -ca” eki cümleye “göre” anlamı katmıştır?
A) Bu programı sınıfça düzenledik.
B) Çocukça davranmaktan vazgeç artık.
C) Biz ailece yemek yemeye bayılırız.
D) Sizce bu proje ödül alır mı?
E) Günlerce bu kasabada mahsur kaldık.
“-e(-a)” eki eklendiği sözcüğü zaman ilgisiyle zarf tümleci görevine sokar.
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "-e(-a)" eki eklendiği sözcüğü dolaylı tümleç yapmamıştır?
A) Sana kıyamam biliyorsun, değil mi?
B) Sorusuna eleştiri gelince kızdı.
C) Büro amiri dosyalar. Salih’e
D) Gelecek salıya söz verdiği hediye gelecek.
E) Ben özellikle Gaziantep yemeklerine düşkünüm.
İsmin kalma (bulunma) durumundaki sözcükler -da, -de(-ta, -te) ekim alır. Nede, nerede, kimde? sorularına yanıt verir ve cümlenin dolaylı tümleci olur.
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde " -da, -de" ekini alan sözcük diğerlerinden farklı bir görev üstlenmiştir?
A) Savaş alanlarında ne hüzünler saklıdır.
B) Yazımda eleştirmen geçinenleri tiye alıyorum.
C) Ferhat Göçer’in konserini ayakta izledim.
D) Burada çoğu insanın karşılaşamayacağı olaylar gördüm.
E) Gölgeler Çekirdeği’nde bir polisiye roman tadı var.
Çekim eki olan -da. -de ekiyle; yapım eki -da, -de karıştırılmamalıdır.
10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "-da, -de" adın bulunma durumu eki değildir?
A) Ablam kulağıma duyamadığım bir şeyler fısıldadı.
B) Bütün umut, gelecek yalnız şendedir.
C) Rıhtım kahvelerinde çay içmeyi özledim.
D) Bu toplumda dürüst insana yer yok.
E) Fabrikada grev çıkınca işsiz kaldı.
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hâl eki "-de, -da” yapım eki görevinde kullanılmıştır?
A) Hendek'e yaklaştığımız sırada şoför makineyi birdenbire durdurdu.
B) Motordan iki bilek kalınlığında su fışkırıyordu.
C) Orada öylece ne kadar beklediğini bilmiyordu.
D) Son zamanlarda gözle görülür bir değişiklik olmadı.
E) "Çocuk" o cümlede sözde özne görevinde kullanılmıştır. „
12. "-ce, -ca" eki aşağıdaki cümlelerden hangisinde "Çatalca'yı geçtikten sonra sağa döneceksiniz. “ cümlesindeki göreviyle kullanılmıştır?
A) Arkadaşlarından dostça bir davranış bekliyordu
B) Uzunca bir hikâye okudu ve yatmak için kalktı.
C) Delice hareketleri çevresindekilerin tepkisine yol açıyordu.
D) Ilıcayı görünce Erzurum'a yaklaştığımızı anladık.
E) Durumunu ustaca bir yalanla düzeltecekti.
13. “-ce, -ca" eki aşağıdaki cümlelerden hangisinde eklendiği kelimeye "pekiştirme, abartma" anlamı katmıştır?
A) Yunus'ça bir söyleyişi her çağda bulamazsınız.
B) Kapıya biraz sertçe vurunca herkesi ayağa kaldırdı.
C) iyice hazırlanmazsanız, sınavda zorlanırsınız.
D) Bazı eleştirmenlerce böyle eserler hoş karşılanmayabilir.
E) Bunca zamandır onun aramıza katılmasını boşuna beklemişiz.
14. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde hiçbir kelime hâl eki almamıştır?
A) Sabahleyin çok erken yola çıkarsınız.
B) Bugün her zamankinden daha heyecanlıydı.
C) Bu kış yine her yılki gibi soğuk günler yaşayacağız.
D) Boş geçen zamanları düşünüyor ve üzülüyordu.
E) Elindeki adresi kime soracağını bilmiyordu.
"Sabahtan uğradım ben bir güzele."
15. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde "-den, -dan, -ten, -tan" eki bu cümledeki anlamıyla kullanılmıştır?
A) İşleri eskisine göre günden güne düzeliyordu.
B) Kömür alabilmek için, akşamdan kuyruğa girmelisiniz, diyordu.
C) Adamı sudan sebeplerle rahatsız etmemeliyiz.
D) Bu sabah evden çıktıktan sonra gören olmamış.
E) Çocuklar yoldan geçen arabalara el sallıyorlardı.
16. "-sı –si” iyelik eki aşağıdaki cümlelerden hangisinde "sahiplik, aitlik" fonksiyonunun dışında kullanılmıştır?
A) Konya Ovası yurdumuzun an geniş düzlüğü sayılır.
B) Bir oyuncak daha alacaktı, ama parası çıkışmıyordu.
C) Sıvası döküldüğü için askı rengini anlama imkânı yoktu.
D) Cafer'in kafası bir türlü böyle işlere yatmıyordu.
E) Burası oraya göre daha soğuk olur.
17. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde isim çekim eklerinden olan "-ce, -ca" eki kullanılmamıştır?
A) Hafifçe omzuna dokundu ve kadını uyandırdı.
B) Ahmet'in kendi boyunca oğlunun olduğunu bilmiyordum.
C) Küçük, anlatılanları sanki anlıyormuş gibi sessizce dinliyordu.
D) Böyle bir düşünce arkadaşlar arasında anlaşmazlığa yol açar.
E) Rüzgâr dalların arasında gönlünce eğleniyordu.
18. “-den” eki aşağıdaki cümlelerin hangisinde "karşılaştırma" görevinde kullanılmıştır?
A) Sabaha kadar ağrıdan uyuyamadı.
B) Bu yıl Ankara'dan ayrılacakmış.
C) Soru kitapçıkları matbaadan gelmiş.
D) Günümüzde sesten hızlı uçaklar yapılıyor.
E) Asker olan oğlundan haber getirdiler.
19. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcük ötekilerden farklı bir ek almıştır?
A) Elimde kala kala yüz lira kalmıştı.
B) Buz gibi sudan kana kana içtim.
C) Küçücük masayı sile sile bitiremedin yani.
D) Kaç gündür yağa yağa bitmedi su yağmur.
E) Beni ele güne rezil etmene gerek yoktu.
20.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "-de" eki, sonuna geldiği sözcüğün anlamını değiştirmiştir?
A) Ben gelinceye kadar evde bekleyin.
B) Akşama kadar sokakta oynuyorlar.
C) Otobüste eski bir arkadaşa rastladım.
D) Sözde hepiniz bana yardım edecektiniz.
E) Sende bu kitaptan var mı?
21. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hal ekine örnek gösterilemez?
A) Okullarımızın çoğunda bilgisayar bile yok.
B) Arkadaşlarla bir araya gelip eski günlerden söz ettik.
C) Bahçedeki taşları toplayıp, bir kenara yığdık.
D) Evin en alt katını çamaşırhane olarak kullanıyormuş.
E) Ağaçlar ilkbaharın serin rüzgârlarıyla dans ediyor.
22. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yapım eki, eklendiği fiili isim yapmıştır?
A) Yaşlı bir adam kapının önünde bekliyordu.
B) Kimseye haber vermeden evden çıkıp gitmiş.
C) Salondaki gürültü gittikçe artıyordu.
D) Birtakım insanlara ne yapsanız yaranamazsınız.
E) Sempozyuma, umulandan daha çok katılım oldu.
23. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcüğün aldığı yapım eki, işlevi yönüyle ötekilerden farklıdır?
A) Gençlerin bu başarısını küçümsememelisin.
B) Bu uygulamaları bir türlü benimseyemedin.
C) Bu kadar parayı nasıl azımsarsınız?
D) Öğrendiklerini henüz özümseyemediler.
E) Beni kapıda görür görmez adımı anımsadı.
24. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden fazla yapım eki alan bir sözcük vardır?
A) Yarışın sonucunu merakla bekliyoruz.
B) Fen lisesini yedek olarak kazanmıştım.
C) Sokaklar haftada bir gün temizleniyormuş.
D) Gazetelerdeki haberler çoğu kez doğru çıkmıyor.
E) Fabrikada ancak gece mesaisinde iş bulabildi.
25. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yapım eki farklı türden bir sözcüğe eklenmiştir?
A) Bizim de o kadarlık bir farkımız olsun yani.
B) Siz de her sözümü başka anlama çekiyorsunuz.
C) Benim için lise son sınıf, dönüm noktası oldu.
D) Geçim derdi hepimizin belini bükmüştü.
E) O yıllarda ülkemizde bir yudum yağ zor bulurdunuz.
26. Aşağıdaki cümlelerde “-ce, -ca, -çe, -ça” ekini alan sözcüklerden hangisi görevi yönünden farklıdır?
A) Babası salonu güzelce boyadı.
B) Durakta saatlerce otobüs bekledim.
C) O evin genişçe bir bahçesi vardı.
D) Size ne oluyor da kardeşçe geçinemiyorsunuz?
E) Elindeki paketi yavaşça yere bıraktı.
“Sayı sıfatlarının belirttikleri isimler genellikle çoğul eki almaz.”
27. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kurala uymayan bir kullanım vardır?
A) Dışarıda iki yabancı sizi bekliyor.
B) Uç gün içinde değişmiş başkalaşmalardı.
C) Yarışmaya yüz sporcu katıldı.
D) Manavdan iki kilo portakal, üç kilo elma aldık.
E) Ali Baha’nın başı Kırk Haramiler ile derde girer.
28. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde bir isim çekim eki kullanılmamıştır?
A) Biz her zaman ılımlı olmaya çalışırdık.
B) Sabahlan erken kalkar, spor yapardık.
C) Annem güzel bir börek pişirdi.
D) Nereden geldiği belli olmayan bir yolcuydu o.
E) Adam bir türlü karar veremiyordu.
29. “-ce, -ca” eki aşağıdaki cümlelerden hangisine küçültme anlamı katmamıştır?
A) Yanıma uzunca bir çocuk oturdu.
B) Yüksekçe bir ağacın üzerine çıktım.
C) Genişçe bir meydana masalar dizildi.
D) Alana yüzlerce insan toplandı.
E) Bana irice bir elma uzattı.
30. “ -den, -dan” eki aşağıdaki cümlelerin hangisinde eklendiği sözcüğü sıfat yapmıştır?
A) Adam havadan nem kapıyor.
B) Sizi en içten dileklerimle kutlarım.
C) Gözümden kanlı yaşlar akıttım.
D) Memleketten henüz bir haber almadım.
E) Ben de sonradan öğrendim.
31. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi birden fazla çekim eki almıştır?
A) Bugün dayımların deniz kenarındaki evine gideceğiz.
B) Size artık insanca davranacağına söz verdi.
C) Yaşça benden biraz büyük olduğu kesin.
D) Kardeşim bir tatlıcıda çalışıyor.
E) Oraya varmak için saatlerce yürüdük.
32. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcüklerin hangisi, ötekilerden farklı bir ek almıştır?
A) Kardeşinin ayağı için doktorlar ne diyor?
B) Bu konuda onlara yeni bir yazı gönderelim.
C) Ölü toprağı serpilmiş herkese sanki!
D) Bu yaz olmazsa, gelecek yaz, kazı başlamalı.
E) En son bu yapı başladı, en önce bitti.
33. Aşağıdakilerden hangisinin, kökü sözcük türü yönünden farklıdır?
A) Görüş B) Yakıt C) Seçim D) Bilgiç E) Şekerci
34. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi hem yapım hem çekim eki almıştır?
A) Bir kuş, en içli bir kuş kırmış kanatlarını
İnce parmaklarınla örülmüş bir kafeste
B) Bulutlar ondan önce görmek için yarını
Karlı dağlar başından aşıyor deste deste
C) Görünüyor kafesin ince parmaklığından
Bulutlar parça parça ufuklar dilim dilim
D) Ellerin bir gevşese en gür, en hür sesiyle
Yeryüzüne baharı bu içli kuş yayacak
E) Sazların arasında beyaz bir nilüfer
Batak kuşlarına kaçak gülümser
35. Aşağıdaki “-den” hal ekini alan sözcüklerden hangisi anlam ve görev yönünden ötekilerden farklıdır?
A) Onun düşüncesizliğinden bu hallere düştük.
B) Gürültüden gece yarılarına kadar uyuyamamış.
C) Parasızlıktan, bir ayakkabı bile alamıyorum.
D) Kitap okumaktan sabaha kadar uyumadı.
E) Heyecandan elleri, ayakları titriyordu zavallı adamın.
Gönlüne sinerek karın soğuğu
I
Rengini bırakmış atlas teninde
II III
Dağları sorarsa nasıl bir buğu
IV
Ruhuna perdedir yüzün senin de
V
36. Yukarıdaki dörtlükte altı çizili sözcüklerden hangisi hem yapım hem çekim eki almıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
37. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-de” hal eki, yapım eki görevinde kullanılmıştır?
A) Deniz kenarındaki banklardan birinde biraz oturduk.
B) O gün gözde sanatçıların hepsi buradaydı.
C) Sekizde işler bitmiş olacak.
D) Hafta sonunda yine geleceğiz.
E) Bir günde üç kere telefon etti.
38. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi işlevi yönüyle farklı bir ek almıştır?
A) Ben bu derde düşeli, tat almıyorum yaşamaktan.
B) Babam öleli, ne huzurumuz ne mutluluğumuz kaldı.
C) Yurt dışından geleli beri bahçe işleri ile uğraşıyor.
D) Memleketi uğramayalı kaç yıl oldu, hatırlamıyorum.
E) Bunu değil, kareli gömleğini giymeni söylemiştim.
39. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi işlevi yönüyle farklı bir yapım eki almıştır?
A) Günlerdir uykusuz kaldığından gözlerinin altı morarmış.
B) Çocuklara vermek için çantasından şeker çıkardı.
C) Bu konuda sizi daha önce uyarmıştık.
D) Köydeki akrabalarıyla bağlarını kopardı.
E) Çocukların sıkıntılarını bir an önce gidermeliyiz.
40. Aşağıdaki dizelerin hangisinde, hem yapım hem çekim eki almış bir sözcük vardır?
A) Kışlardan arta kalan ömrüm de bahar oldu
B) Kalbimi aydınlatan senin altın başındır
C) Ağarmış saçlarını üzerimden çekti kış
D) Rüzgârda savruluyor toprak olan yüklerim
E) Kalbime her giden yıl bir genç ölü bıraktı
CEVAPLAR
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
A E C B D B D D C A
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
E D C C B E D D E D
21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
E E E C A C E E D B
31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
A A E E E A B E A D
İLGİLİ İÇERİK
EKLER (ÇEKİM ve YAPIM EKİ) TESTİ-02