HALK EDEBİYATI SORULAR
LYS SORULARI
Al şalım yeşil şalım
Dağları dolaşalım
Sen yağmur ol ben bulut
Dağlarda buluşalım.
1.Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) İlk iki düzeyle hazırlık yapılmıştır.
B) Kefiye şeması "aaba" biçimindedir.
C) 7’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.
D) Asıl söylenmek istenen III ve IV. dizelerdedir.
E) Bir türküden alınmıştır.
(2015-LYS)
I. İnsanın iç dünyasını öne çıkararak manevi yönünü eğiten ve insanın Allah’a ulaşmasını amaçlayan duyuş, düşünüş ve yaşayış sistemine ... denir.
II. Yaşamını bu düşünce sisteminin öğretileri çerçevesinde şekillendiren kişiye ... denir.
III. Bu düşünüş sisteminde Allah’a ulaşmak için izlenen manevi yolda mutlaka bir... yol göstermelidir.
IV. Bu yolun sonunda Allah’a ulaşıp onda yok olmaya ... denip
V. Bu düşünüş ve yaşayış sistemi ... yoluyla toplumsal yaşamda da önemli bir yere sahip olmuştur.
2.Yukarıdaki numaralanmış cümlelerde bırakılan
boşluklara aşağıda verilenlerden biri getirilemez?
A) Tarikat B) Sülük C) Mürşit
D) Tasavvuf E) Sûfî
(2014-LYS)
Cennet cennet dedikleri
Bir ev ile bir kaç hûrî
İsteyene virgil anı
Bana seni gerek seni
3.Yukarıdaki dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Eski Anadolu Türkçesiyle oluşturulmuştur.
B) Dörtlükte kullanılan “-gil” eki günümüzde kullanılmamaktadır.
C) Sekizli hece ölçüsüyle oluşturulmuştur.
D) Allah aşkı ve Allah’a kavuşma isteği dile getirilmiştir.
E) Nazım şekli ilahidir.
(2014-LYS)
4.Aşağıdakilerden hangisi, divan şiiriyle halk şiirinin birbirine yaklaştığının göstergelerinden biri değildir?
A) Nedim ve Şeyh Galip’in hece vezni ile şiir yazması
B) Gevherî’nin aruz vezniyle şiirler kaleme alması
C) Bazı halk şairlerinin divan tertip etmesi
D) Halk ve divan şairlerinin mahlas kullanması
E) Benzer mazmunların kullanılması
(2013-LYS)
(I) Destanları meydana getiren ve kuşaktan kuşağa aktaran destancılara, geçmişte “ozan” adı verilmiştir. (II) Ellerinde sazlarıyla diyar diyar dolaşan “âşık”ların aksine onlar, orduları galeyana getirmek, önemli olayları toplumun hafızasına yerleştirmek için kahramanlık destanları terennüm etmişlerdir. (III) Atlı göçebe hayat tarzını benimseyen bu sanatçılar sadece şiirle uğraşmışlar, yönetimden ve yöneticilerden olabildiğince uzak durmuşlardır. (IV) Ozanlık geleneğinin bir devamı olarak değerlendirebileceğimiz âşıklık geleneği ise tekke kaynağından da beslenerek daha çok köy, kasaba insanına seslenmiştir. (V) Arap ve Fars öykücülük geleneklerinden beslenen, temsilcileri âşıklara nazaran daha eğitimli ve şehirli olan kıssahanlık veya meddahlık geleneği ise daha çok şehirlerde kendisine yer bulmuştur.
5.Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
(2013-LYS)
I. Demir
II. Altın Yay
III. Işık
IV. Ağaç
6.Yukarıdaki mitolojik öğelerden Türk destanlarında yer alanlar aşağıdakilerin hangisinde birlikte verilmiştir?
A) I ve II B) I ve IV C) II ve I ve IV
D) I, II ve IV E) I
(1997-ÖYS)
I. Gülşehrî
II. Nefî
III. Şeyh Galip
IV. Fuzuli
7.Aşağıdaki yapıtlardan hangisi yukarıda verilen sanatçılardan birine ait değildir?
A) Siham-ı Kaza B) Mantıku’t-Tayr
C) Hayriye D) Hüsn ü Aşk
E) Şikâyetname
(2011-LYS)
8. Halk edebiyatına özgü aşağıda verilen terimlere ilişkin tanımların hangisi yanlıştır?
A) “İlahi”, özel bir ezgiyle okunan, Tanrı’ya övgü ve yakarma amacıyla söylenen şiir türüdür.
B) “Koçaklama”, dağ, at, yayla gibi doğayla ilgili varlıkları ve sevgiliyi övüp yüceltmek için söylenen şiir türüdür.
C) “Mâni”, genellikle dört dizeli, yedili hece ölçüsüyle oluşturulan, uyakları “aaba” dizilişinde olan ve başta aşk olmak üzere çeşitli konularda söylenen şiir türüdür.
D) “Semai”, sekizli hece ölçüsüyle ya da aruzla yazılan ve sevgi, doğa, güzellik gibi konuların işlendiği şiir türüdür.
E) “Koşma”, ayrılık, aşk ve doğa konuları üzerinde on birli hece ölçüsüyle ve değişik uyak düzenleriyle kurulup saz eşliğinde söylenen, sekiz dörtlükten oluşan, lirik şiir türüdür.
(2011-LYS)
9. Ne halk türküleri ne de halk oyunları, ilk biçimlerini koruyabilir. Bunlar yayılma sürecinde birçok kez değişmiş, kimi zaman bu değişmelerle zenginleşmiş, kimi zaman da bayağılaşmıştır. Bu değişiklikleri yapanların da kim olduğu bilinmez.
Bu sözler aşağıdaki kavramlardan hangisini akla getirmektedir?
A) Yöresellik B) İçtenlik C) Anonimlik
D) Abartılılık E) Yalınlık
(2010-LYS)
ÖSS - SORULARI
10. I. Grup II. Grup
1. Anonim halk şiiri Nesib
II. Sanatkârane nesir Hece ölçüsü
III. Nazım türü Seci
IV. Terkibibent Hicviye
V.Kaside
Yukarıda I. grupta verilen terimlerden hangisi, II. grupta verilenlerden biriyle ilişkilendirilemez?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
(2009-ÖSS)
11. Aşağıdaki açıklamalardan hangisi ayraç içinde belirtilen kişiyle ilgili değildir?
A) Risaletü’n-Nushiye adlı mesneviyi aruz ölçüsüyle yazmıştır. (Yunus Emre)
B) Makalât adlı yapıtında tasavvuf konularını bölümler hâlinde ele almıştır. (Hacı Bektaş Veli)
C) Yapıtlarında aşk ve kahramanlık temalarının yanında tasavvufa da yer vermiştir. (Kadı 'Burhaneddin)
D) Sade bir dille, ölçülü ve uyaklı, halk şiiri geleneğine uygun nefesler yazmıştır. (Pir Sultan Abdal)
E) Türkçenin başarılı örneklerinden olan Mantıku’t-Tayr ile Feleknâme onun tarafından oluşturulmuştur. (Ali Şir Nevâi)
(2007-ÖSS)
12. (I) Yunus Emre, şiirlerinde hiçbir insanı, hiçbir dini ve mezhebi hor görmemiş; duygularını engin ve evrensel bir sevgiyle dile getirmiştir. (II) İnsanın, kendisi için ne düşünüyorsa başkaları için de aynı şeyi düşünmesi gerektiğini vurgulamıştır. (III) Buna karşın yaşadığı dönemi dar bir dünya görüşüyle ele alarak yansıtmıştır. (IV) Bu arada erdemli olmayı, gururdan ve kibirden uzak durmayı, dünya malına aşırı ölçüde önem vermemeyi öğütlemiştir. (V) Ona göre iyilik etmek, bir gönle girmek, kimseyi kırmamak, dinlemeyi bilmek, yerinde konuşmak erdemlerin başında gelmektedir.
Yunus Emre’nin şiirlerinin içeriğiyle ilgili olarak yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde verilen bilgi doğru değildir?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
(2008-ÖSS)
13. Bir kimsenin ölümü üzerine duyulan üzüntü ve acıyı anlatmak, onun erdemlerini, iyi yönlerini dile getirmek amacıyla yazılan şiirlere verilen addır. Ölen bir kişi için yazılan bu tür şiirlere divan edebiyatında halk edebiyatındaysa denmiştir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere, verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
A) mersiye - ilahi B) mesnevi - koşma
C) mevlit - koşma D) mevlit - ağıt
E) mersiye - ağıt
(2006-ÖSS)
ÖYS - SORULARI
14. Divan edebiyatında “hicviye” denilen alaylı yergi şiirinin Halk edebiyatındaki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Koşma B) Semai C) Taşlama D) Destan E) Türkü
(1997-ÖYS)
15. Halk hikâyeleriyle ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Sevgi ve kahramanlık konuları işlenir.
B) Kişiler gerçek yaşamdakilere yakındır; olağanüstülükler oldukça sınırlıdır.
C) Oluştukları çağdaki sosyal yapıyı ve iç mücadeleleri yansıtır.
D) Anlatım tümüyle nesre dayalıdır.
E) Anlatıcıları okuryazar, az çok kültürlü kişilerdir.
(1997-ÖYS)
16. Onu halk şairi saymak bir bakıma yanlıştır. Ama o, halka halkın diliyle seslenerek halkın şairi olabilmiştir. Zaten başarısının sırlarından biri de budur. Hece ile söylediği şiirlerinden başka, bir divan oluşturacak kadar, aruzla yazılmış şiirleri de vardır. Yaşamı üzerine kesin bilgiler yoktur. Risaletü’n-Nushiyye adlı mesnevisinin yazılış tarihinden yola çıkılarak XIII. yüzyılda yaşadığı konusunda birleşilmiştir.
Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
A) Pir Sultan Abdal
B) Hacı Bayram Veli
C) Yunus Emre
D) Mevlâna Celâleddin Rûmi
E) Kaygusuz Abdal
(1996-ÖYS)
17. Düzenleyicisi bilinmez; halkın sözlü geleneğinden oluşur. Çağdan çağa, yerden yere içeriğinde olsun, biçiminde olsun değişikliklere uğrayabilir. Her zaman bir ezgiyle söylenir.
Bu parçada, aşağıdakilerin hangisinden söz edilmektedir?
A) Türkü B) Şarkı C) Gazel
D) Mesnevi E) Koşma
(1995-ÖYS)
18. Bahçelerde gül gerek Güllere bülbül gerek Senin gibi güzele Bencileyin kul gerek
Bu dörtlüğün biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Divan B) Varsağı C) Destan
D) Koşma E) Mani
(1994-ÖYS)
19. Gazel ve koşmanın karşılaştırılması ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Gazel, divan edebiyatına, koşma, Halk edebiyatına özgü nazım biçimidir.
B) Gazelde nazım birimi beyit, koşmada dörtlüktür.
C) Gazel, aruzun istenilen her kalıbıyla yazıldığı hâlde, koşma, genellikle hece ölçüsünün 11 Mi kalıbıyla yazılır.
D) Gazel 10-20 beyitten, koşma 7-121 dörtlükten oluşur.
E) Gazellerin konusu sevgilinin güzelliği, aşk ve şarap; koşmalarınki ise genellikle aşk, sevgi ve doğa güzellikleridir.
(1993-ÖYS)
20. Divan edebiyatındaki “gazel’in konu bakımından halk edebiyatındaki benzeri aşağıdakilerden hangisidir?
A) Varsağı B) Destan C) Türkü D) Koşma E) Nefes
(1992-ÖYS)
21.Aşağıdaki dizelerden hangisi bir taşlamadan alınmış olabilir?
A) Ayna almış perçem düzer Zülfün tarayı tarayı
B) Kırık çanağı yok ayran içecek Kahveye gelir de fincan beğenmez
C) Eğil dağlar eğil üstünden asam Yeni talim gelmiş varam ahşam
D) Güzel gitti diye pınar ağladı Acıdı yüreğim yandı pınara
E) Avcılardan kaçmış ceylan misali Geçmiş dağdan dağa yoktur durağı
(1992-ÖYS)
22. Halk şiirimizin güçlü soluklu şairidir. Kendini yedi yaşından itibaren saza, söze, şiire türküye vererek dış dünyasının karanlığını, gönül dünyası ile aydınlatmıştır. Gönül gözüyle yazdığı şiirlerinde birlik, beraberlik, yurt sevgisi, güzellik, gurbet, ayrılık duygularını dile getirmiştir.
Bu parçada tanıtılan şair aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yunus Emre B) Pir Sultan
C) Abdal Karacaoğlan D) Âşık Veysel
E) Dadaloğlu
(1991-ÖYS)
23. Düzenleyicisi pek bilinmez. Halkın sözlü geleneğinde oluşup gelişir. Çağdan çağa ve yöreden yöreye içeriğinde olsun, biçiminde olsun, değişikliklere, bozulmalara, kırpılmalara uğrayabilir. Her zaman bir ezgiyle söylenir.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisinden söz edilmektedir?
A)Tuyuğ B) Şarkı C) Türkü D) Rubai E) Gazel
(1991-ÖYS)
24. Bir halk edebiyatı ürünü olan “mani” ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Yazarları belli değildir.
B) Kafiye düzeni a-a-b-a biçimindedir.
C) Anlatılmak istenen duygu ya da düşünce son iki dizede bulunur.
D) İlk iki dize, son iki dize ile yalnız ölçü ve kafiye bakımından ilgilidir.
E) Yalnızca aşk konusu işlenir.
(1990-ÖYS)
25. Aşağıdakilerden hangisi, halk edebiyatının özelliklerinden biri değildir?
A) Münacat, naat, mesnevi, mersiye gibi ortak tür ve konular kullanılması
B) İslamiyet’ten önceki Türk edebiyatı geleneğini sürdüren sözlü bir edebiyat olması
C) Şiirde hece ölçüsü ve yarım kafiye kullanılması
D) Şiirlerin, “saz şairi” ya da “âşık" denen şairlerce, “bağlama” adı verilen sazla söylenmesi
E) Düşünce ve duyguların dörder dizelik bentler biçiminde anlatılması
(1989-ÖYS)
26.Aşağıdakilerden hangisi masalın özelliklerinden biri değildir?
A) Olayların belli bir zamana bağlanmaması
B) Miş’li geçmiş zamanla anlatılması
C) Belli bir yazarın bulunmaması
D) Millî duygularla dinî inançları işlemesi
E) Eğitici nitelik taşıması
(1989-ÖYS)
27.Aşağıdakilerden hangisi halk şairlerimizin ortak özellikleri arasında yer almaz?
A) Nazım birimi olarak dörtlüğü kullanmaları
B) Aruzla yazanlar bulunmakla birlikte kullandıkları asıl ölçünün hece olması
C) Şiirlerini, halk arasında kullanılan konuşma diliyle söylemeleri
D) Şiirlerinde genellikle yarım kafiye kullanmaları
E) Eserlerinde dinî, mistik konuların yanı sıra devrin bazı sosyal olaylarını ele almaları
(1988-ÖYS)
28. Aşağıdakilerden hangisi anonim halk edebiyatı ürünlerinden değildir?
A) Mani B) Koşma C) Ninni
D) Ağıt E) Türkü
(1988-ÖYS)
29. Yüzyıllar boyunca Tekke şiirinin önderi sayılmış, şiirleriyle kafalara ve gönüllere Türkçe ile seslenmiştir. Tasavvuf akımını, taşkın ve gür lirizmi ile halka yansıtmıştır. Aruzla da şiirler yazmakla birlikte, genellikle heceyi kullanmıştır. Bu şiirlerde kullanılan ana tema, Tanrı aşkı ve insan sevgisidir.
Yukarıda özellikleri belirtilen şair kimdir?
A) Yunus Emre B) Yusuf Has Hâcip
C) Hâcip Mevlânâ D) Sultan Velet
E) Hacı Bayram Veli
(1987-ÖYS)
30. “Roman, edebiyatımıza yeni bir tür olarak Tanzimat döneminde girmiştir. Tanzimat’tan önce (..........) ve Halk edebiyatında hikâyelerin, hikâye ve roman tekniği ile bir ilgisi yoktur. Özellikle Divan edebiyatında düzyazı ile ya da manzum olarak yazılan hikâyeler belli konuların dışına çıkmaz. Halk hikâyelerinin birçoğu da (.......) karakteri gösterir.”
Parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıda-kilerden hangisi getirilmelidir?
A) Divan - masal B) İslamlık öncesi - şiir
C) Tekke - mesnevi D) Tekke - destan
E) Divan - mizah
(1985-ÖYS)
31.“Ben gazetedeki köşemde roman eleştirileri yapmam. Zaten bu köşenin görevi de eleştiri değildir. Amacım, okuyucuya bazı günlük sorunları tanıtmak, bu sorunlar hakkında düşündüklerimi, derinliğine inmeden, kanıtlamaya kalkmadan söylemektir. Kısa, yoğun, günübirlik yazılardır bunlar.” diyen sanatçının özellikle hangi türde yazdığı söylenebilir?
A) Mektup B) Fıkra C) Deneme D) Makale E) Anı
(1984-ÖYS)
32. “Sanatın yalnızca bir süs varlığı olarak ele alındığı Divan yazınında aşırı bir yabancılaşma görülür. Sanatın, yaşamın bir parçası olarak kabul edildiği halk şiirinde ise bütün örnekler, kuşlar, sevgililer, güzeller yerlidir, Anadoluludur. Çünkü Halk ozanı, duyduğu değil gördüğü, tanıdığı kuşu işler şiirinde. Bu şiirlerde, Divan şiirindeki doğadışı varlıkları göremeyiz. Sözgelimi, halk şiirinde, atmaca tavuğu yer, pilici kapıp uçar. Divan şiirinde güzelin gözleri olan doğan, sevenin gönlünü avlar.”
Parçada divan edebiyatı ve halk edebiyatına ilişkin olarak aşağıdaki kavramlardan hangisinin üzerinde durulmamaktadır?
A) açıklık - kapalılık
B) somutluk - soyutluk
C) gerçekçilik - düşçülük
D) nesnellik - öznellik
E) yerlilik - yabancılık
(1982-ÖYS)
33. I. Yollarda kaldı gözlerimiz, gelmedi haber.
II. Bakarım, bakarım sılam görünmez.
Birincisi Baki’den, İkincisi Karacaoğlan’dan alınan bu iki dize için, aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Her ikisi de yalın bir dille söylenmiştir.
B) Biri divan, öteki halk şiiriyle ilgilidir.
C) Her ikisi de aynı ölçüyle söylenmiştir.
D) İkisi de bir bekleyişin, özlemli bir arayışın anlatımıdır.
E) İkisinde de kolay gibi görünen, gerçekte güç bir söyleyiş vardır.
(1982-ÖYS)
34. I. Yollarda kaldı gözlerimiz, gelmedi haber.
II. Bakarım, bakarım sılam görünmez.
Birincisi Baki’den, İkincisi Karacaoğlan’dan alınan bu iki dize için, aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Her ikisi de yalın bir dille söylenmiştir.
B) Her ikisi de aynı ölçüyle söylenmiştir.
C) Biri Divan, öteki Halk şiirleriyle ilgilidir.
D) İkisi de bir bekleyişin, özlemli bir arayışın anlatı
E) İkisinde de kolay gibi görünen, gerçekte güç bir söyleyiş vardır.
(1982-ÖYS)
35. “Âşık, Türk halk edebiyatında XV. yüzyılın başlarından bu yana beliren bir sanatçı tipidir. Bir yönüyle eski destan (epope) geleneğini sürdüren, ama başka bir yönüyle, adının belirtildiği gibi ‘sevda şiirleri’ söyleyen bir sanatçıdır.” Günümüzde, yukarıdaki parçada belirtilen sanatçı tipinin bütün özelliklerini taşıyan kişilere rastlanmamaktadır.
Bunun nedeni aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Âşıklığın güç bir uğraş olması
B) Toplumsal yaşamın büyük ölçüde değişmesi
C) Aydın sanatçıların âşıkların görevini yüklenmiş olması
D) Âşıkların işlediği konuların halkı ilgilendirmemesi
E) Günümüz insanının şiire önem vermemesi
(1981-ÖYS)
CEVAP ANAHTARI
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10/ 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 / 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30/ 31 32 33 34 35
E B E D C E C B C D / E C E C D C A E D D / E D C E A D E B A A / B D C B B
İLGİLİ İÇERİKLER
DİVAN EDEBİYATI ÖSS/LYS/ÖYS SORULARI
SERVETİFÜNUN EDEBİYATI LYS/ÖYS/ÖSS SORULAR