CEM SULTAN - CANIMA CEVRÜ CEFA GAH GELİR GAH GİDER
1. Cânıma cevr ü cefâ gâh gelir gâh gider
Bu da hoştur ki şehâ gâh gelir gâh gider
2. Leb-i cân-bahşı müdâm olmayalı gözde ayân
Hasta gönlüme şifâ gâh gelir gâh gider
3. Severim dedim ise ger seni ayb eyleme kim
Aklım ey mâh-likâ gâh gelir gâh gider
4. Gündüzüm gece gecem gündüz olursa n’ola
Yüzüne zülf-i dü-tâ gâh gelir gâh gider
5. Cem ne gam görmez ise zevk u safâyı ebed
Ki bu demlerde safâ gâh gelir gâh gider
GÜNÜMÜZ TÜRKÇESİYLE
1. Ey güzeller sultanı! Canıma eziyet ve cefa bazen gelir bazen gider. Böyle bazen gelmesi, bazen gitmesi ne güzeldir.
2. Sevgilinin cana can katan dudağı gözde sürekli görülmeyeli bu hasta gönlüme şifa bazen gelir bazen gider.
Sevgilinin dudağı, Divan şiirinde âşığa hayat verir, hatta ölümsüzlük suyu gibidir. Aynı zamanda da içki gibi onun dudakları sarhoş eder. Beyitte geçen ve “sürekli” anlamını verdiğimiz “müdâm” kelimesinin bir
3. Ey ay yüzlü güzel! Seni seviyorum dedimse beni ayıplama. Çünkü aklım bazen geliyor bazen gidiyor.
4. Gündüzüm gece, gecem de gündüz olursa bunda şaşılacak bir şey yok. Çünkü kıvrım kıvrım olan saçların yüzünü bazen örtüyor bazen Sevgilinin yüzü parlaktır, ışık saçar.
Bundan dolayı da aya güneşe benzetilir. Bundan dolayı saçı da geceye benzetilir. Yüzün siyah saçlarla örtülmesi şair için gece, saçların kalkmasıyla tekrar güneş gibi parlak yüzün ortaya çıkması gündüz olarak düşünülmüştür.
5. Cem ebedi olarak mutluluğu görmese bundan da üzülecek bir şey yok. Zira bu sıralar mutluluk bazen gelir, bazen gider
Divan Şiirinden Seçmeler, A.Y.Saraç
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:
NEF'İ - YAZMIŞLAR REDİFLİ GAZELİ
USANMAZ MI REDİFLİ GAZELİ - FUZULİ
BAKİ GAZEL - MİNNET HUDÂYA (GÜNÜMÜZ TÜRKÇESİ)
GAZEL / MUHİBBİ KANUNU SULTAN SÜLEYMAN
HUBBÎ HATUN (ö. 1589-90)/Gazel
2.GAZEL
1. Cân dimâğına ereli bûy-ı vatan
Dil diler kim görüne rûy-ı vatan
2. Çeşme-i hayvândan ey cân höş-durur
Ben garîb üftâdeye cûy-ı vatan
3. N’ola cândan istesem çün yeğ-durur
Bâğ-ı cennetten bana kûy-ı vatan
4. Gönlüm eyler dâimâ onu taleb
Bend olaldan bana gîsû-yı vatan
5. Hurrem olup cân ile her dem safâ
Dil sabâdan alalı bûy-ı vatan
GÜNÜMÜZ TÜRKÇESİYLE
Bu şiir Cem Sultan’ın Cemşîd ü Hurşîd isimli mesnevisinden alınmıştır.
Şairler yazmış oldukları uzun mesnevilerin arasında bu şekilde gazellere de yer verirler.
1. Vatan kokusu can dimağına ulaştığında, burnunda tüttüğünde gönül, vatanın yüzünü görmek ve orada olmak ister.
Bu gazelde vatan özlemi güçlü bir şekilde işlenmektedir. Vatan, sevilen fakat ayrı kalman bir kadın olarak düşünülmektedir.
2. Vatanın ırmakları benim gibi gurbete düşmüş, acınası kişiye âb-ı hayattan daha hoş gelir.
Âb-ı hayat, içine ölümsüz olma özelliği verdiğine inanılan efsanevi bir sudur.
3. Vatanımı canu gönülden arzulasam buna şaşılmaz. Çünkü vatanımın sıradan bir köşesi bile bana cennet bahçelerinden daha üstün gelir.
4. Bir güzeli andıran vatanımın uzun siyah saçlarına bağlanalı beri gönlüm hep onu istiyor.
5. Gönül sabâ rüzgârının getirdiği vatan kokusunu aldığından beri, her an mutludur, neşelidir
Prof.Dr. M.A. Y. SARAÇ DİVAN EDEBİYATI ŞİİRİNDEN SEÇMELER
