Kullanıcı Oyu: 0 / 5

Yıldız etkin değilYıldız etkin değilYıldız etkin değilYıldız etkin değilYıldız etkin değil
 

Murad Molla'nın İstanbul Çarşamba semtinde kurduğu kütüphane.

1189 (1775) yılında Murad Molla laka­bıyla anılan Rumeli Kazaskeri Damadzâde Mehmed Murad Efendi tarafından yap­tırılmıştır. Koleksiyonun temelini, Murad Molla'nın daha önce aynı semtte inşa et­tirdiği Nakşibendî tekkesinde oluşturdu­ğu küçük kütüphane teşkil etmiş, ardın­dan kurucusunun dedesi Ebü'l-Hayr Damadzâde Ahmed Efendi, babası Şeyhülis­lâm Feyzullah Efendi ile yine aynı aileden Minkârîzâde Abdullah Efendi'nin kitapla­rıyla gelişmiştir. Ancak vakfiyesi buluna­madığından kütüphanenin kuruluşunda mevcut olan kitap sayısını tespit etmek mümkün değildir. 1893 yılına ait sayıma göre kitap mevcudu 1836 idi. Kütüphane Mehmed Murad, Mehmed Arif ve Gelibo­lulu Tâhir Efendi'nin koleksiyonlarının bu­raya vakfedilmesiyle daha da zenginleşmiş­tir. Bazı vakıf kütüphanelerinde küçük koleksiyonların 1910 yılında binaları yeni­lenen kütüphanelere nakli sırasında Çarşamba'daki Esad Efendi (BA, MF. KTV, Dosya nr. 6. Evrak nr. 20) ve Eski Ali Paşa civarındaki Sâliha Hatun kütüphaneleri de buraya nakledilmiştir (BA, MF. KTV, Dos­ya nr. 6, Evrak nr. 51).

Kütüphane Cumhuriyet'in ilk yıllarında Hamidiye Kütüphanesi'yle Düğümlü Ba­ba, İzmirli Mustafa Efendi, Mahmud Pa­şa, Mehmed Ağa, Rüstem Paşa, Servili, Sâliha Hatun, Şeyh Mehmed Murad ve Yû­suf Ağa gibi bazı medrese ve tekke kütüphanelerindeki koleksiyonların bir süre muhafazası için kullanıldığında kitap sa­yısı 10.825'e ulaşmıştır (Gökman, İstanbul Kütüphaneleri, s. 24). Ancak 1949-1954 yıllarında Mehmed Murad, Mehmed Arif ve Gelibolulu Tâhir Efendi'nin kitaplarıyla bu koleksiyonlar Süleymaniye Kütüphane­sine nakledilmiş (Dener, s. 32), burada sa­dece Murad Molla'nın esas koleksiyonu bı­rakılmıştır. Günümüzde bu koleksiyonda­ki yazma kitapların sayısı 1856'dır. 1999 yılındaki depremde kütüphane binası ha­sar gördüğünden bu koleksiyon da Süley­maniye Kütüphanesi'ne götürülmüştür.

Murad Molla Kütüphanesi'nin işleyişi ve personel düzeni hakkında fazla bilgi yok­tur. Zilkade 1194'teki (Kasım 1780) bir va­kıf kaydından bu tarihte kütüphane mü­tevellisinin Murad Molla'nın oğlu Mehmed

Arif Molla Efendi olduğu ve kütüphanede beş hâfız-ı kütübün görevli bulunduğu anlaşılmaktadır (VGMA, Dolap, nr. 1628). Murad Molla Kütüphanesi'nin "devr-i Hamidî" katalogları arasında basılmış bir kataloğu ile (Defter-i Kütübhâne-i Damadzade Kazasker Mehmed Murad, Dersaâdet 131 yazma katalogu (VGMA, Dolap, nr.1628) mevcuttur.

BİBLİYOGRAFYA:

Muzaffer Gökman. İstanbul Kütüphaneleri, İstanbul 1938, s. 24; a.mlf.. Murat Molla: Haya Kütüphanesi ve Eserleri, İstanbul 1943, s. 1 Halit Dener, Süleymaniye Umumi Kütüphanesi, İstanbul 1957, s. 32; Neriman Malkoç , İstanbul ve Ankara Kütüphaneleri, ra 1957, s. 20-22; Günay Kut - Nimet Bayrakta; yazma Eserlerde Vakıf Mühürleri, Ankara 198. s. 174-177; Erünsal, Türk Kütüphaneleri Tarihi II, s. 110, 209, 273; Mehmed Serhan Tayşi, "tih İlçesi Kütüphaneleri", Fatih Camileri ve Diğer Târihî Eserler (haz. Fatih Müftülüğü), İstanbul 1991, s. 257-258; M. Baha Tanman. "Murad Molla Tekkesi ve Kütüphanesi", DB İstA, V, 516-518

İsmail E. Erün, DİA, 31

fotoğraf: www.fotokritik.com

SON EKLENENLER

Üye Girişi