MEMO ÖZET - KEMAL BİLBAŞAR
Türü: Roman
Yazarı: Kemal Bilbaşar
Kişileri: Senem, Memo, Cemo, Şıh
ÖZET
Kemal Bilbaşar, güçlü gözlem yeteneği ve titiz çalışmasıyla kaleme aldığı romanlarında halkın, özellikle de Anadolu halkının sorunlarına eğilir. Daha önce Cemo’da dile getirdiği Doğu Anadolu insanının dramına Memo'da kaldığı yerden devam eder.
Cemo romanının devamı olan Memo'da, kendisini “Monzur gözesinin dikensiz gülü diye” niteleyen, Şıh kızı Senem anlatır Doğu Anadolu’yu; şeyhleriyle, ağalarıyla, görenek ve töreleriyle bir de o anlatır. Yazar, İstanbul Radyosu’nda yaptığı bir konuşmada, bu eserini şöyle tanımlıyor: “Bu romanda Osmanlı İmparatorluğu zamanında ihmal edilmiş, Cumhuriyet Dönemi’nde de tüm iyi niyetlere rağmen bir türlü Ortaçağ kalıntılarından kurtarılarak çağımıza yakışır bir sosyal düzen ve yaşayışa kavuşturulamamış olan Doğu Anadolu’muzun 1925-1938 yılları arasındaki trajik serüveni anlatılmaktadır. Memo, Doğu-Anadolu toplum yaşayışı, ekonomik yapısı, folkloru üzerinde uzun araştırmalar yapıldıktan; Dersim olayları, onu yaşamış olanlardan ayrıntılarıyla öğrenildikten sonra kaleme alındı, iki yılda yazıldı. Memo’da, uzun yıllar tabu sayılmış olan Doğu Anadolu’nun çevre sorunları üzerine cesaretle eğilmiş, bu bölgede İbrahim Tali ve General Abdullah Aldoğan’ın giriştikleri Islahat hareketinin bazı direnişlerle olumlu sonuç vermediği gösterilmiş, genel olarak düzenden gelen sorunlara çözüm yolları belirtilmiştir.”
Anadolu insanın dışarıdan bakıldığında sığ görünen derinlikli dünyasını yakalamada çok başarılı olan Kemal Bilbaşar, Cemo’da olduğu gibi Memo'da da halkı aşağılamadan onun içinde bulunduğu sosyal, siyasal, ekonomik koşulları sebep sonuç ilişkisi içinde okurun dikkatine sunuyor.
