DEĞİRMEN ÖZETİ - REŞAT NURİ GÜNTEKİN
Türü: Roman
Yazarı: Reşat Nuri Güntekin
Kişileri: Ömer Bey, Halil Hilmi Efendi, Şehzade Şemsettin Efendi, Defi Kâzım
ÖZET
Romanda, uydurma bir deprem olayının büyüyerek Osmanlı Devleti'nin ve hatta dünyanın gündemine giren bir mesele hâline gelmesi hikâye edilir. Anadolu'daki yoksul bir kasaba olan Sarıpınar'ın 1914 senesindeki ileri gelenlerinin ruh dünyası anlatılmış, çıkarcı ve entrikacı devlet yetkilisi tipleri işlenmiştir. Sarıpınar ilçesinde, ileri gelenlerden biri olan Ömer Bey'in evinde memurlar bir araya gelirler. Bir Bulgar kızının oynatıldığı içkili eğlencenin olduğu gecede, mal müdürü "Zelzele (deprem) oluyor arkadaşlar!” diye bağırır.
Herkes paniğe kapılır, itiş kakış arasında Kaymakam Halil Hilmi Efendi de yaralanır. Oysa deprem olmamıştır. Kaymakam hükûmet konağında istirahat ederken karakol komutanı ve belediye başkâtibi merkeze telgraf çekerler ve telgraflarında durumun çok ağır olduğunu belirtirler. Çekilen bu telgraflar yüzünden basın olayı iyice abartır ve herkesi Sarıpınar'da çok büyük bir felaket yaşandığına inandırır. Vali ilçeye bir yardım heyeti gönderir. Mizaha dayanan eser, Turgut Özakman tarafından Sarıpınar 1914 adıyla oyunlaştırılmış ve daha sonra sinemaya da uyarlanmıştır.
