DEDE KORKUT HİKÂYELERİ ÖZETİ
Türü: Destan-halk hikâyesi
Yazarı: Anonim
Kişileri: Deli Dumrul, Başat, Tepegöz, Boğaç Han, Bamsı Beyrek, Salur Kazan
ÖZET
Dede Korkut Hikâyeleri, bir ön söz ile 12 hikâyeden oluşur. Dede Korkut Hikâyeleri'ni oluşturan 12 hikâyenin başlıkları şunlardır:
1. Dirse Han Oğlu Boğaç Han Hikâyesi
2. Salur Kazan'ın Evi'nin Yağmalanması Hikâyesi
3. Kam Büre Bey Oğlu Bamsı Beyrek Hikâyesi
4. Kazan Bey Oğlu Uruz'un Tutsak Olması Hikâyesi
5. Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Hikâyesi
6. Kanlı Koca Oğlu Kanturalı Hikâyesi
7. Kazılık Koca Oğlu Yegenek Hikâyesi
8. Basat'ın Tepegöz'ü Öldürmesi Hikâyesi
9. Begil Oğlu Emren Hikâyesi
10. Uşun Koca Oğlu Segrek Hikâyesi
11. Salur Kazanın Tutsak Olup Oğlu Uruz'u Tutsaklıktan Çıkarması Hikâyesi
12. İç Oğuz'a Dış Oğuz'un Asi Olup Beyrek'in Öldüğü Hikâye
Bu hikâyelerden Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Hikâyesi'nin özeti şöyledir: Deli Dumrul, bir kuru çayın üstüne köprü yapar, geçenden otuz üç akçe, geçmeyenden ise döve döve kırk akçe alır. Bunun sebebini yiğitliğinin yayılması olarak açıklar. Bir yiğidin ölmesi üzerine Deli Dumrul, bu yiğidin canını alan Azrail'in gelip kendisiyle savaşmasını ister. Bu başkaldırı üzerine Allah, Azrail'i Deli Dumrul'un canını alması için yollar. Deli Dumrul, Azrail'i bir türlü yakalayamaz ve Allah'ın birliğine iman eder. Bir can getirmesi şartıyla canı bağışlanacak olur. Annesi de babası da can vermeyi kabul etmez. Yalnızca karısı canını vermeyi kabul eder. Karısının kendisine canını vermesini istemesi üzerine Allah'a "Ya ikimizin de canını al ya da ikimizi de yaşat.” diye dua eder.
Allah ikisine de ömür verir. Onların yerine annesi ve babasının canını alır.