KÜÇÜK AĞA ANKARA’DA ÖZETİ
Türü: Roman
Yazarı Tarık Buğra
Kişileri: Küçük Ağa (Mehmet Reşit Efendi, İstanbullu Hoca), Çolak Salih, Mustafa Kemal Paşa, Emine, Tevfik Bey, Reşit Bey, Çerkeş Ethem, Fevzi Paşa, Doktor Haydar Bey
ÖZET
Küçük Ağa’nın aslında birkaç yıl önceki padişah ve halife bağlısı İstanbullu Hoca olduğu Çolak Salih’in Akşehir’e dönmesiyle anlaşılır. Küçük Ağa’nın vurularak öldürüldüğünün zannedilmesi, karısı Emine’nin yaşlı bir adamla evlendirilmesine sebep olur. Karısı ve çocuğundan haber getirmesi için Akşehir’e gönderilen Çolak Salih bunu öğrenince bu zor haberi vermektense Küçük Ağa’nın yanına dönmemeyi tercih eder ve kayıplara karışır. Küçük Ağa, bu sırada Çerkeş Tevfik Bey’in evinde onun ve kardeşlerinin ihanetini önlemekle meşguldür. Aslında Küçük Ağa daha önce ihanetlerini önlemek üzere Çerkezlerle çarpışmış, onların birçok adamını vurmuştur. Çerkezlerin Saruhan mebusu olan küçük kardeşleri Reşit Bey’le bütün çeteyi idare eden büyük ağabey Çerkeş Ethem de Tevfik Bey’in evindeki toplantıya katılır. Çerkeş Ethem, Saruhan Mebusu Reşit Bey ve onun Ankara’daki grubu sayesinde istediklerini gerçekleştireceğine inanmaktadır. En önemli isteği yetersiz bulduğu Garp Cephesi Kumandanı İsmet Paşa’nın değiştirilmesidir. Çerkeş Ethem bu konuda öylesine kararlıdır ki bütün birliklerini toplayıp Ankara’ya yürümeyi göze almıştır. Onun Düzce’de hazırlığını yaptığı Kütahya’ya baskın teşebbüsü Küçük Ağa’nın önlemleri ve Kuvayı Milliye’nin zamanında haberdar edilmesiyle yenilgiyle sonuçlanır. Çerkeş Ethem bunun üzerine kaçıp Yunanlılara sığınır. Küçük Ağa gösterdiği yararlılıklar üzerine Mustafa Kemal Paşa tarafından Ankara’ya çağrılır. Bir süre Ankara’da kalan Küçük Ağa, Fevzi Paşa tarafından yanına alınır. Bir gün Fevzi Paşa’nın adamları ile Akşehir’e giden Küçük Ağa, karısının bir başkasıyla evlendirildiğini ve ağır hasta olduğunu öğrenir. Görüşemediği karısı Emine, birkaç gün içinde ölür. Doktor Haydar Bey, oğlu Mehmet’i anneannesinden alarak babası Küçük Ağa’ya getireceğine söz verir.
