GÜLNİHAL
Kişileri: Kaplan Paşa (Sancak Beyi), Muhtar Bey (Kaplan Paşa’nın amca oğlu), Hilmi Efendi, Kara Veli, Zülf¡akar Ağa, Mestan, Paşo Hanım, İsmet Hanım (Kaplan paşanın ve Muhtar beyin amca kızı), Gülnihal
ÖZET
Rumelide sancak beyi olan Kaplan Paşa, son derece acımasız ve katı bir kişiliğe sahiptir. Bu nedenle yönettiği halkın nefretinit oplamıştır. Amca-oğlu Muhtar Bey ise Kaplan Paşa’nın aksine halkın çok sevdiği iyi ve cesur bir gençtir. Muhtar Bey’in sevdiği İsmet adlı akraba kızını Kaplan Paşa da sevmektedir. Bu yüzden araları açılır. Kaplan, Muhtar’ın saraya gelip İsmet’le görüşmesini fırsat bilip onu zindana attırır. Dadısı Gülnihal, sırf Muhtar’ı kurtarmak için İsmet’i Kaplan’la nişanlamaya razı eder. Fakat Muhtar, İsmet’in onunla gerçekten evleneceğini sanarak küser ve zindandan çıkmak istemez. Bu sefer Gülnihal, tüfekçi başı Zülfikar Ağa’ya kendisiyle evleneceğini vadederek Muhtar’ı hapisten kurtarır çünkü Zülfikar, zaten kardeşini öldürmüş olan Kaplan Paşa’ya düşmandır. Muhtar, Sofya valisine gidip Kaplan’ın çılgınca zulümlerini anlatır. Vali’den Kaplan’ın idam emrini alıp gelir. Yerine de kendi geçecektir. Muhtar, adamlarıyla sarayı bastığı sırada, Kaplan Paşa, Gülnihal ve İsmet’i sıkıştırarak nikâhlarının kıyılmasını istemektedir. İkisi de buna razı olmayınca Kaplan, Gülnihal’i hançerler. Bunu gören Zülfikar Ağa Kaplan’ı öldürür. Muhtar, adaletli bir sancak beyi olur ve kendisine bağlı olduğuna inandığı İsmet’le evlenir.
Gülnihal, Namık Kemal’in en bilinen tiyatro eserlerinden biridir. O dönemin sosyal, siyasal, kültürel yapısı ile ilgili zengin malzeme barındıran eser, trajedi türüne uygun nitelikler barındırmaktadır.
Kitapta, makam ve mal hırsının insanın başına büyük belalar açacağı teması işlenmektedir. Kaplan Paşa gibi kötü bir karakter, zıt özelliklere sahip Muhtar Bey’le dengelenmiştir.
Gülnihal
· Namık Kemal’in ikinci tiyatro eseridir.
· Beş perdeden oluşur.
· Sahneye konmamıştır. Fazla ilgi görmemiştir.
· Üslubu ve kurgusu Vatan yahut Silistre’den daha üstündür.
· Vatan Yahut Silistre’nin sonrasında çıkan olaylar bu eserin sahneye konmamasında etkili olmuştur.
· Eser, zulme karşı mücadeleyi, intikam alma mücadelesini konu etmektedir.
· Dili sadedir.
· Eserin asıl adı “Raz-ı Dil”dir. Yani “Gönüldeki Sır”.
